ایسنا- از ابتدای سال تا‌کنون و با وجود واگذاری ۴۵ شرکت به ارزش بیش از ۳۳هزار میلیارد ریال، سهام هیچ یک از شرکت‌های دولتی نتوانسته جواز ورود به بورس را کسب کند و در عمل فرآیند ورود شرکت‌های جدید دولتی و عرضه اولیه آن به دلایل نامعلوم در بورس متوقف شده است. پالایشگاه تبریز آخرین حلقه واگذاری شرکت‌های اصل ۴۴ بود که سهام آن در آبان سال گذشته از طریق بورس واگذار شد.

پس از آن، فرآیند عرضه شرکت‌های دولتی و سهام شرکت‌های اصل ۴۴ در تالار شیشه‌ای متوقف شد و فعالان بازار از یک سال گذشته تا‌کنون چشم انتظار ورود سهم‌های جدید و تزریق شادابی به تالار شیشه‌ای هستند، ولی این کار با وجود قرار گرفتن شرکت‌های زیاد در لیست واگذاری و حتی پذیرش و درج دو سه شرکت در بورس، تا‌کنون محقق نشده است.

شاید بتوان ریشه واگذار نشدن شرکت‌های جدید را در سازمان خصوصی‌سازی جست‌وجو کرد، زیرا این سازمان که متولی خصوصی‌سازی و واگذاری سهام است، در حالی وارد نیمه دوم سال می‌شود که در این مدت نتوانست اقدامی برای واگذاری سهام شرکت‌های دولتی از طریق بورس انجام دهد تا همچنان واگذاری پالایشگاه تبریز در آبان ۱۳۸۹ آخرین واگذاری شرکت‌های دولتی باقی بماند و ادامه روند واگذاری شرکت‌های اصل ۴۴ با ابهام مواجه شود.

به این ترتیب از ابتدای سال تا‌کنون و به رغم رونق نسبی بورس، سازمان خصوصی‌سازی در برابر انتقادهای صورت گرفته، انتظار سهامداران و عطش بازار و با وجودی که سهام شرکت‌های زیادی از جمله شرکت‌های پالایشگاهی را از سال ۱۳۸۹ در اختیار داشت، نتوانست سهام هیچ شرکت جدیدی را روانه بورس کند و تنها به واگذاری‌های بلوکی و مزایده‌ای در این مدت اکتفا کرد.

واگذار نشدن شرکت‌های جدید شاید به این دلیل روی داد که رئیس جدید سازمان خصوصی‌سازی اعلام کرد «تا زمانی که خیالم از یک سهم راحت نشود آن را عرضه نمی‌کنم.» بدین ترتیب باید دید طبق این استراتژی چه زمانی خیال وی از بابت یک سهم راحت شده و چه زمانی چشم بورس به ورود سهام شرکت‌های اصل ۴۴ و ادامه اجرای این سیاست‌ها روشن می‌شود؟

این در حالی است که در سال ۱۳۸۹ که بازدهی بورس کمتر از امسال بود، سهام شرکت‌های بیمه دانا، پست بانک و پالایشگاه تبریز در بورس عرضه شد، ولی در سال ۱۳۹۰ و با بازدهی ۱۵ درصدی بورس و در حالی که برنامه شرکت بورس واگذاری ۱۵ شرکت در طول سال ۱۳۹۰ بود، تنها سهام شرکت‌های خصوصی وارد بورس شد که آن هم از نوع عرضه اولیه نبود و به دلیل داشتن سهام شناور آزاد با بازگشایی نماد وارد تالار شد. به این ترتیب سهام بانک پاسارگاد و بانک انصار در تابستان امسال با بازگشایی نماد و سهام تجارت الکترونیک پارسیان از فرابورس به بورس منتقل شد.

از سوی دیگر سهام شرکت‌های حمل و نقل خلیج فارس، کشتیرانی والفجر و به تازگی شرکت دولتی پالایشگاه بندر عباس پس از دو سال آماده‌سازی و مقاومت در بورس تهران پذیرش شدند، ولی عرضه سهام این شرکت‌ها در بورس به زمان نامعلومی موکول شده است، زیرا شرکت حمل و نقل خلیج فارس با وجود زیان ده بودن اقدام به برگزاری جلسه معارفه کرد و اکنون که به قول مسوولان مجمع شرکت برگزار شده و زیان‌ده بودن آن برطرف شده است، عرضه سهام آن به دلیل ارائه نشدن اطلاعات صورت نمی‌گیرد.

علاوه بر این سهام پالایشگاه بندرعباس نیز برای عرضه فرآیند طولانی را طی کرد؛ به طوری که برای اولین بار در سال ۱۳۸۹ در بورس پذیرش و آماده درج شد، ولی ناگهان تصمیم برای واگذاری این شرکت تغییر کرد و معین شد که سهام این شرکت دولتی بماند، اما مجددا تصمیم به واگذاری ۱۰۰ درصد سهام این شرکت گرفته شد، بنابراین در حال حاضر و با وجود پذیرش بار دیگر در بورس زمان واگذاری این شرکت دولتی که شاید اولین شرکت باشد، مشخص نیست.

فرآیند ورود نباید متوقف شود

مدیر‌عامل کارگزاری بانک تات، به لزوم ورود شرکت‌های جدید در بورس تاکید کرد و گفت: فرآیند ورود شرکت‌های جدید در بورس نباید متوقف شود، زیرا زمانی که بازار روند کاهشی به خود می‌گیرد، تنوع سهام و میزان سهام شناور آزاد به متعادل شدن بازار کمک می‌کند.

حسین خزلی‌خرازی با بیان این‌که متاسفانه در شرایط رونق شرکت‌های جدید وارد نمی‌شوند، اظهار کرد: بورس تهران نتوانست در سال ۱۳۹۰ شرکت‌های جدید وارد کند، در حالی که عملکرد فرابورس در این مدت بهتر از بورس تهران بود. او با بیان اینکه وارد نشدن سهم‌های جدید در نیمه دوم سال ۱۳۸۹ و فروردین ۱۳۹۰ باعث افزایش میانگین P/E بازار شد، ادامه داد: ورود شرکت‌های جدید همواره باید ادامه پیدا کند، زیرا ورود شرکت‌ها به بازار شادابی می‌دهد و باعث می‌شود که سرمایه‌گذاران به بازار برگردند.

به گفته خرازی در شرایط فعلی ورود شرکت‌های جدید به بورس ضروری است و باعث شادابی این بازار می‌شود.

بورس در ورود شرکت‌ها کم کاری می‌کند

از سوی دیگر عظیم ثابت نیز به ضرورت ورود شرکت‌های جدید به بورس تاکید کرد و گفت:‌ بورس مدت زمان زیادی است که در ورود شرکت‌ها کم کاری می‌کند، زیرا چند شرکت در بورس درج شدند، ولی هنوز امکان عرضه پیدا نکردند. وی تاکید کرد: اگر قرار باشد که نقدینگی در بازار باقی بماند، باید جذابیت ایجاد شود و این جذابیت با ورود شرکت‌های جدید به وجود می‌آید، زیرا ورود شرکت‌ها به بورس ایجاد انگیزه می‌کند.

جذابیت بورس باید حفظ شود

این کارگزار بورس به افزایش نرخ اوراق مشارکت در جلسه اخیر شورای پول و اعتبار اشاره کرد و افزود: افزایش نرخ اوراق مشارکت به ۱۷ درصد نشان می‌دهد که قرار است نقدینگی جمع‌آوری شود، بنابراین هر کسی در سیستم خود باید به فکر جذب نقدینگی باشد و بازار سرمایه نیز برای نگه داشتن نقدینگی باید مشوق‌های جدید ارائه دهد. به گفته این فعال بازار سرمایه از آنجا که نیمه دوم سال تب و تاب نیمه اول را ندارد، بنابراین بهتر است که با مشوق‌هایی مانند ورود ابزارها و شرکت‌های جدید، جذابیت بازار حفظ شود و بورس نقش خود را پر رنگ کند.

عرضه شرکت‌ها در نیمه دوم رونق می‌یابد

در همین حال معاون ناشران و اعضای شرکت بورس از سرعت واگذاری شرکت‌ها در نیمه دوم سال خبر داد.

علی سنگینیان با اشاره به عرضه‌ بانک انصار، پاسارگاد، تجارت الکترونیک پارسیان از ابتدای سال تاکنون، از سرعت گرفتن عرضه‌ شرکت‌ها در نیمه‌ دوم سال خبر داد و گفت: برنامه‌ شرکت بورس این است که عرضه‌ شرکت‌ها در نیمه‌ دوم سال رونق یابد، بنابراین شرکت‌هایی که در مرحله‌ آماده‌سازی هستند، آماده می‌شوند تا در نیمه‌ دوم سال وارد بورس شوند. وی با بیان این‌که برنامه شرکت بورس عرضه۱۵ شرکت در کل سال ۱۳۹۰ است، اظهار امیدواری کرد که بخش عمده‌ای از سهام شرکت‌ها در شش ماهه‌ دوم سال وارد بورس شود.

سنگینیان با بیان اینکه زمان عرضه حمل‌ونقل بین‌المللی خلیج فارس به ارسال اطلاعات لازم به بورس بستگی دارد، در ادامه به پذیرش کشتیرانی والفجر در بورس اشاره کرد و افزود: طبق توافق انجام شده با کشتیرانی والفجر مقرر شده است که این شرکت تا پایان مهر ماه اقدامات عرضه را انجام دهد. وی با بیان اینکه نقل و انتقال سهم این شرکت از شرکت‌های زیرمجموعه باید انجام شود، خاطرنشان کرد: پیش‌بینی می‌شود کشتیرانی والفجر به زودی در بورس عرضه شود.

به گفته او در حال حاضر حمل‌ونقل

خلیج‌فارس و کشتیرانی والفجر در نوبت واگذاری‌های شرکت بورس قرار دارند.

با این حال و با وجودی که دیگر از رونق بورس در نیمه اول سال خبری نیست باید دید آیا در نیمه دوم سال ۱۳۹۰ فرآیند واگذاری شرکت‌های اصل ۴۴ از طریق بورس پس از گذشت حدود یک سال ادامه می‌یابد و آیا مسوولان برای ادامه عرضه شرکت‌ها اقدامی می‌کنند یا طبق استراتژی جدید سازمان خصوصی‌سازی، دیگر بورس روی شرکت‌های دولتی جدید را نخواهد دید.