گارو هوانسیان‌فر*

کتاب‌های مد نظر این نوشتار، کتاب‌های حسابداری و حسابرسی است. در این نوشتار نمی‌خواهم درباره کتاب یا کتاب‌هایی تبلیغ کنم. قصد من این است که شرح حال بعضی از کتاب‌های موجود در رشته‌های حسابداری و حسابرسی را بنویسم و این با خوانندگان است که نتیجه گیری کرده و تصمیم بگیرند که چه کتاب‌هایی را برای مطالعه انتخاب کنند. در حال حاضر تعداد کتاب‌های موجود در رشته‌های یاد شده بسیار زیاد است و بیشتر خوانندگان نمی‌توانند تصمیم صحیح بگیرند که چه کتاب‌هایی را برای مطالعه انتخاب کنند. در زمانی که من دانشجو بودم، تعداد کتاب‌ها در این رشته‌ها بسیار محدود و طوری نوشته شده بود که غیر‌قابل فهم بود.

بله، تعجب نکنید. غیر‌قابل فهم. کتاب‌های آن زمان طوری نوشته شده بود که اگر کسی می‌خواست مسائل پایان هر فصل را حل کند، مطلب درسی را که می‌خواند بسیار در سطح پایین و گنگ نوشته شده بود که خواننده چیزی دستگیرش نمی‌شد. بعد از مطالعه متن درسی کتاب، سراغ مسائل آخر هر فصل می‌رفتیم و با مسائل بسیار مشکل که ترجمه شده از امتحانات انجمن‌های حرفه‌ای معتبر دنیا بود، مواجه می‌شدیم که حل آنها تقریبا غیرممکن بود. البته اشکال از ما خوانندگان (دانشجویان آن زمان) نبود، بلکه مطلب درسی این کتاب‌ها، هم به صورت گنگ نوشته شده بود و هم مطالب بسیار پیش پا افتاده و ساده را مطرح می‌کرد که به هیچ وجه با مسائل آخر فصل هر کتاب همخوانی نداشت. در اینجا به عنوان یک نویسنده کتاب که سال‌ها وقت خود را صرف نوشتن کتاب‌های مختلفی کرده‌ام و کتاب‌های بسیاری را به زبان خارجی مطالعه کرده‌ام، باید بگویم که یک کتاب درسی که برای دانشجویان نوشته می‌شود، طوری باید نوشته شود که شخصی که متن درسی کتاب را به صورت عمقی مطالعه کرده باشد، بتواند مسائل پایان فصل آن کتاب را حل کند. همخوانی نداشتن متن درسی هر کتاب با مسائل پایان فصل آن، یک ضعف بسیار بزرگ برای هر کتاب محسوب می‌شود. البته بعضی‌ها به اشتباه بر این باور هستند که مسائل پایان هر فصل کتاب باید سخت باشد و حل آنها فقط در اختیار مدرسین قرار گیرد تا بتوانند در سر کلاسهای درس عرض اندام کنند. نوشتن چنین کتاب‌هایی در تمام نقاط دنیا منسوخ شده و به نظر من و به نظر بسیاری از نویسندگان (مولفان) واقعی، کتاب‌های درسی باید با زبان ساده و قابل درک (البته نه مطالب ساده) نوشته شود و دارای مثال‌های گوناگون باشد تا خوانندگان پس از مطالعه متن درسی کتاب‌ها، به کلیه مطالب موضوع مورد نظر پی ببرند. یک مدرس واقعی که دارای دانش گسترده در موضوع مورد نظر باشد، هیچ وقت در سر کلاس درس خلع سلاح نخواهد شد. چنین مدرسی می‌تواند مسائل و مطالب دیگری علاوه بر مطالب کتاب در مورد موضوع مورد نظر در کلاس درس مطرح کند (البته اگر مطالعات دیگری هم داشته باشد) و راهنمایی‌های بسیاری را به دانشجویان بکند. او می‌تواند مسائل امتحانی اخیر انجمن‌های حرفه ای معتبر دنیا را در کلاس‌ها مطرح کند و به این ترتیب بر دانش دانشجویان بیفزاید تا آنها در آینده در آزمون‌های کارشناسی ارشد و جامعه حسابداران رسمی ایران با مشکلات عدیده روبه‌رو نشوند. بسیاری از افرادی که در آزمون‌های یاد شده شرکت می‌کنند، فکر می‌کنند که مطالب و مسائل مطرح شده مطالب جدیدی است که باید در آینده فرا گیرند. این افراد کاملا در اشتباه هستند. آنها در واقع آن مطالب و موضوعات را مطالعه کرده اند ولی مطالعه آنها بسیار سطحی و تا عمق چند میلی متری مطالب بوده و به بسیاری از مطالبی که باید به طور عمقی مطالعه می‌کردند، توجه نداشته‌اند. البته من در اینجا بعضی مدرسین را به عنوان مقصران اصلی می‌شناسم که برای راحتی کار خود، از هر مطلب درسی چند موضوع را به صورت سطحی در سر کلاس‌ها مطرح می‌کنند و دانشجویان نیز فکر می‌کنند که کل مطالب را در مورد هر موضوعی فرا گرفته‌اند، غافل از اینکه آنچه فرا گرفته‌اند، فقط الفبای آن موضوعات بوده و سطح دانش آنها در مورد هر موضوعی محدود به موارد اولیه آن موضوع است. بله، از نوشتار من تعجب نکنید. خودتان قبل از اینکه به کلاس‌های تکمیلی برای آزمون‌های کارشناسی ارشد دانشگاه‌ها و جامعه حسابداران رسمی ایران مراجعه کنید، سوالات و مسائل آنها را مطالعه کنید و ببینید که تا چه حدی می‌توانید به آن سوالات و مسائل پاسخ صحیح بدهید. در این زمان است که کلیه نوشتار فوق را تصدیق خواهید کرد! خوشبختانه دوره آن کتاب‌های قدیمی و آنچنانی به پایان رسیده و تا آنجا که من اطلاع دارم، دیگر هیچ مدرسی حتی مدرسین سنتی، این کتاب‌ها را به دانشجویان پیشنهاد نمی‌کنند زیرا کتاب‌های بسیار جدیدی به بازار آمده و جای آن کتاب‌های قدیمی را گرفته است. حال این سوال پیش می‌آید که آیا کتاب‌های جدیدی که به بازار آمده، جوابگوی خواسته‌های دانشجویان هست؟ آیا آنها را در حرفه‌های حسابداری و حسابرسی به راه درست هدایت می‌کنند؟ این موضوع جای بحث فراوان دارد که انشا ا.... در نوشتار بعدی به آنها می‌پردازم.

*عضو پیوسته انجمن

حسابداران خبره مدیریت انگلستان