روزهایی از جنس شب یلدا در بورس
دنیای اقتصاد- بازار دادوستد سهام تهران در حالی به پایان فصل پاییز نزدیک می‌شود که روند افت شاخص بدون انقطاع ادامه داشته و نزدیک به یک ماه است که شاخص افت مداومی را تجربه می‌کند. در این فضا البته امیدواری معامله‌گران به خبر دیدار صالح آبادی، رییس سازمان بورس و رییس‌جمهوری است که در هفته گذشته صورت گرفت. جنب پل حافظ
روزهایی از جنس شب یلدا
گروه بورس - همایون دارابی: بازار دادوستد سهام تهران در حالی به پایان فصل پاییز نزدیک می‌شود که روند افت شاخص بدون انقطاع ادامه داشته و نزدیک به یک ماه است که شاخص افت مداومی را تجربه می‌کند.
فرآیند فرسایشی اصلاح قیمت‌ها در بورس تهران که ناشی از دامنه نوسان سه درصدی و همچنین تله حجم مبنا است، سبب شده تا قیمت‌ها در بورس تهران به کندی و البته با وارد ساختن فشار قابل‌ملاحظه روانی به معامله‌گران تصحیح شود که همین امر موجب از میان رفتن انگیزه معامله‌گران حتی در مورد نمادهای خارج از مساله بحران‌های وارده به بازار سرمایه شود. در حالی که نمادهای به شدت درگیر در مساله افت بازارهای جهانی کمتر از ۱۰ نماد است، اما فرآیند فرسایشی اصلاح قیمتی این نمادها موجب شده است تا عملا کل بازار سرمایه در گرو این ۱۰ نماد قرار گیرد و صف‌های فروش سنگین و بدون تحرک این نمادها در تمام بازار روحیه ناامیدی را موجب شوند. نمادهای ملی مس، فولاد خوزستان، پتروشیمی‌های خارک و فن‌آوران، پالایشگاه نفت اصفهان، سنگ‌آهنی‌های گل‌گهر و چادرملو و سرمایه‌گذاری‌های معادن و فلزات و امید نمادهایی هستند که بیشترین آسیب را از افت بهای جهانی مواد خام متحمل شده‌اند و از این رو اصلاح قیمتی آنها ضروری است. از سویی صف‌های فروش بدون تحرک این نمادها که فرصت فروش را به کسی نمی‌دهد خود معضلی دو چندان به شمار می‌رود چرا که عاملی ضد انگیزه برای سهامداران حقیقی به شمار می‌رود. در همین شرایط همانگونه که دکتر قالیباف مدیرعامل شرکت بورس نیز در هفته گذشته بیان کرد،عدم تحرک سرمایه‌گذاران نهادی می‌تواند «احتمال شدت افت در بازار» را با خود به همراه بیاورد.امری که ناشی از خروج واقعی و دائمی معامله‌گران حقیقی از بازارخواهد بود.
در این فضا البته امیدواری معامله‌گران به خبر دیدار دکتر صالح آبادی، رییس سازمان بورس و دکتر احمدی‌نژاد رییس‌جمهوری است که در هفته گذشته صورت گرفت و براساس خبرهای کوتاه منتشر شده در مورد آن «پیش‌نویس مصوبات رونق تولید و بهبود بازار سرمایه» تدوین شده است. هر چند که عدم اعلام تصمیمی فوری به انتظار بازار و نه تحولی فوری منجر خواهد شد اما به هر صورت بازار می‌تواند در صورت دریافت خبرهای مساعد در این بخش، توان اندک خود را پیش از فرارسیدن دوره جدیدی از افت بازیابی کند. در حال حاضر البته پس از یک دوره افت ناشی از خبرهای اولیه در مورد تاثیر بحران جهانی بر شرکت‌های بورسی، کارشناسان بازار در انتظار ارائه گزارش‌های نمادهای درگیر در این بحران در پایان فصل پاییز هستند. این گزارش‌های ۹ماهه و پس از آن احتمالا پیش‌بینی افت درآمد گسترده شرکت‌های بورسی برای سال آینده شمسی می‌تواند موج‌های نزولی پی‌درپی را به همراه آورد. امری که در صورت عدم تلاش برای شکست پیوستگی این امواج، موجب خواهد شد بازار عملا در موج نزولی کلی‌تر خود به دلیل نزدیکی انتخابات ریاست‌جمهوری قرار گرفته و شکست سنگین نسبت پی بهای و افت سنگین‌تری به لحاظ ارزش سهام را تجربه کند.
در کنار مسائل یاد شده کارشناسان بازار در حالی پایان فصل پاییز را به نظاره نشسته‌اند که در بازارهای جهانی شرایط همچنان ناامید‌کننده است و در مهم‌ترین رخداد پس از جلسه اضطراری اوپک در الجزایر و توافق بر سر کاهش ۲/۲میلیون بشکه‌ای تولید که با توجه به تصمیم قبلی تاکنون مجموعا ۲/۴میلیون بشکه نفت را بازار خارج کرده است، بازار نفت نه تنها به ثبات دست نیافت بلکه افت شدیدی را به زیر ۴۰دلار تجربه کرده است چنین رخدادی هر چند می‌تواند تا حدودی ناشی از فرارسیدن تعطیلات کریسمس در آینده‌ای نزدیک باشد، اما میزان کاهش تولید و واکنش بازار نفت، خوش‌بین‌ترین کارشناسان را نیز با نگرانی مواجه خواهد ساخت. از سویی با افت بهای نفت،افت باقی مواد اولیه و خام نیز مورد انتظار خواهد بود.
در این شرایط بهای فلز مس که هنوز خاطره نرخ‌های بالای ۸هزار دلاری آن تازه می‌نماید قوسی نزولی به زیر ۳هزار دلار برداشته است تا از اکتبر سال ۲۰۰۴ تاکنون چنین افتی بی‌سابقه ارزیابی شود. موضوع جالب توجه در این بین رشد موجودی انبارهای بورس فلزات لندن است که به‌رغم شدت کنونی افت بهای فلزات، همچنان رو به افزایش است تا با خود نگرانی شدید کارشناسان را درخصوص رکود جهانی و کاهش مصرف فلزات را داشته باشد. موجودی فلز مس انبارهای بورس فلزات لندن به بیش از ۳۱۸هزار تن رسیده است که آن‌هم از سال ۲۰۰۴ تاکنون بی‌سابقه است. بهای آلومینیوم نیز که موجودی انبارهای آن در حال نزدیکی به رقم ۲میلیون تن است، در زیر مرز یک هزار و ۵۰۰دلار قرار دارد. بهای سرب نیز در مرز ۹۰۰دلار و بهای روی در مرز یک هزار دلار قرار دارد تا همچنان تولید‌کنندگان فلزات در وضعیت نامناسبی قرار داشته باشند. بهای بیلت در بازار بورس فلزات لندن تا حدودی باثبات است و در بازار خاور دور ۳۱۵دلار و در مدیترانه در حد ۳۴۰دلار است. بهای محصولات پتروشیمی نیز متناسب با بهای نفت همچنان کاهشی است. شاخص حمل‌ونقل دریایی نیز البته اندکی تقویت را تجربه کرده است.
در کنار تحولات بازارهای جهانی در حوزه سیاسی مهم‌ترین مساله جلسه گروه ۵+۱ است که با حضور وزرای خارجه کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، عراق، اردن و مصر برنامه‌ریزی شده است. این جلسه به ویژه متعاقب برخوردهای سیاسی میان تهران و پایتخت‌های عربی بر سر بحران غزه می‌تواند در خود تحولاتی را به همراه داشته باشد، هر چند که در برداشت اولیه انتظار نمی‌رود پیش از روی کار آمدن دولت جدید در واشنگتن شرایط به صدور قطعنامه‌ای جدید منجر شود،اما به هر حال گسترده شدن دامنه حضور کشورها در جلسه ۵+۱ می‌تواند به سخت‌گیری بیشتر در مورد قطعنامه‌های قبل نیز منجر شود.
در کنار تحولات سیاسی در حوزه اقتصادی تورم رو به افزایش مهم‌ترین نگرانی فوری است. تورم ۲۵درصد در صحنه اقتصاد کشور هر چند با موضع‌گیری رییس‌کل بانک مرکزی در مورد تلاش برای کاهش این تورم منجر شده است، اما رشد دوباره نقدینگی چنین انتظاری را کمرنگ می‌نماید. از سویی تورم در ذات خود تمایل به سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد که همین امر شرایط را برای بازار سرمایه سخت می‌سازد. بازار سرمایه‌ای که البته با منفی شدن بازده‌اش در سال جاری بیش از گذشته شانس جذب منابع سرمایه‌گذاران را از دست می‌دهد. در همین حال البته در سایه رکود قابل‌توجه در بخش‌های دیگر اقتصاد کشور، بازار پول به محلی برای رسوب سرمایه‌های سرمایه‌گذاران بدل شده است.
اعلام نرخ‌های سود قابل‌توجه از سوی بانک‌ها و موسسات اعتباری هر چند به عنوان عنصری جذاب برای جذب سرمایه‌ها تبدیل شده است اما در خود این سوال را نیز ایجاد می‌کند که این سپرده‌ها در فضای رکودی اقتصاد کشور در کدام بخش‌ها و توسط چه کسانی با نرخ‌های بالای ۲۰درصد جذب خواهد شد؟در تحولات اقتصادی کارشناسان بازار با دقت روند تحولات در کمیسیون ماده یک را دنبال می‌کنند.
این کمیسیون در حالی که همچنان با تاکیدبر عدم افزایش تعرفه فولاد، صنایع فولادی کشور را در آستانه برخورد با موج واردات ارزان و مشکل فروش قرار داده است، در هفته گذشته با صادرات بدون عوارض کلینکرموافقت کرد.
این تصمیم که در موج اول با عدم استقبال کارشناسان صنعت سیمان مواجه شد، انتظار برای کاستن یا حذف عوارض یک میلیون ریالی صادرات هر تن سیمان را به همراه آورده است. تا رخداد این تصمیم کارشناسان بازار انتظار ندارند آزاد‌سازی صادرات کلینکر بتواند تاثیری بر اقتصاد کارخانجات سیمانی به جای بگذارد.
از دید این کارشناسان صادرات کلینکر به دلیل نیاز آن به یافتن ظرفیت خالی آسیاب سیمان در بازار مقصد و صرفه اندک اقتصادی آن تنها می‌تواند تصمیمی شتاب‌زده و غیر‌اقتصادی برای معضل انباشت حدود سه میلیون تن کلینکر در کارخانه‌های سیمان باشد.
سه میلیون تن کلینکر در حال حاضر در محوطه‌های روباز کارخانه‌ها در معرض فساد ناشی از سرما و بارندگی قرار دارد.
کارشناسان صنعت سیمان معتقدند در فضای رکود کنونی در بازارهای هدف، صادرات با برنامه بهترین انواع سیمان تنها می‌تواند قابل‌اتکا باشد و صادرات کلینکر حتی اگر به لحاظ فنی در بازار هدف قابل‌اجرا باشد به لحاظ اقتصادی در بردارنده مزیتی برای کشور و صادر‌کنندگان نخواهد بود.
تصمیم به صادرات کلینکر در شرایطی اخذ شده است که بر اساس برخی خبرهای تایید نشده، بهای سیمان به دلیل اشباع بازار داخلی در برخی مناطق کشور به زیر نرخ کارخانه رسیده است.
نرخ‌های معاملاتی کمتر از نرخ کارخانه البته ممکن است در صنعت سیمان پدیده‌ای ناملموس باشد اما در صنعت خودرو مساله‌ای عادی تلقی می‌شود.
بهای شمار قابل‌ملاحظه‌ای از انواع خودرو در حال حاضر در بازار آزاد کمتر از بهای فروش کارخانه‌ای آن است.
در این فضا کارشناسان صنعت خودرو با دقت روند تحولات این صنعت به ویژه رونمایی نخستین خودرو ملی گروه سایپا و همچنین تشدید بحران سیاسی میان تهران و پاریس را که می‌تواند شراکت گسترده ایران خودرو و پژو فرانسوی را دستخوش تعدیل نماید، دنبال می‌کنند.
در بازار چه خبر بود؟
در بازار سهام روز سه‌شنبه معامله‌گران در شرایطی پایان کار بازار را شاهد بودند که هفته کاری بورس به دلیل فرارسیدن عید سعید غدیر خم با یک روز کاری کمتر همانند هفته گذشته همراه بود.آنچه که البته در آخر هفته زود رس به چشم می‌خورد، تداوم افت حجم معاملات بود به گونه‌ای که در هفته گذشته حجم معاملات به ۲/۱۹میلیارد تومان رسید که هر چند در مقایسه با حجم ۱۳میلیارد تومانی هفته ماقبل آن رشد یافته است، اما همچنان حکایت از کمی نقدینگی در بازار و بی‌انگیزگی معامله‌گران دارد.
در بازار روز سه‌شنبه در گروه فولادی نماد مبارکه پس از چند روز تلاش معامله‌گران مدافع توانست به تعادل نسبی دست یابد.
امری که البته نشان‌دهنده تاثیر مثبت اصلاح به موقع قیمتی و حضور سرمایه‌گذاران نهادی موثر نظیر مهر اقتصاد بود که با حرکت اولیه خود حرکت دیگر معامله‌گران را نیز به همراه آوردند.
در گروه پتروشیمی بازگشایی نماد پتروشیمی آبادان در شرایطی برای چهارمین روز به انجام نخستین معامله منجر نشد که از روز شنبه تاکنون خریداران و فروشندگان در این نماد نتوانسته‌اند دامنه انتظار خود را به هم نزدیک کنند.
در گروه تجهیزات رقابت بر سر بلوک ۳/۸درصدی پمپ‌سازی ایران در روز سه‌شنبه آغاز شد که تا نرخ ۲هزار و ۴۳۱ریال ادامه یافت. این بلوک را سازمان خصوصی‌سازی عرضه کرده است.
در این گروه سهامدار عمده هپکو پس از انتشار خبرهایی مبنی‌بر عدم پرداخت اقساط سازمان خصوصی‌سازی در مصاحبه‌ای از عدم پیگیری مسوولان دولتی در مورد وضعیت واحدهای واگذار شده انتقاد کرده است.
در مجموع بازار روز سه‌شنبه به سنت روزهای متوالی فصل پاییز همچنان سرد و با افت ۲۱واحدی شاخص همراه بود تا در کل هفته شاخص با ۱۵۴واحد افت، بیش از پیش در محدوده زیر ۹هزار واحد فرو رود.
عکس:حمید جانی پور
ارسال نظر