به سوی پایان سال

گروه بورس- همایون دارابی: بازار دادوستد سهام در حالی امروز (یکشنبه) فعالیت خود را با توجه به یک روز تعطیلی ابتدای هفته آغاز خواهد کرد که با توجه به ایام باقی مانده از سال ۱۳۸۶ بازار با تحولات و تبعات مهمی روبه‌رو است. معامله‌گران که با توجه به تعطیلی ابتدای هفته مصادف با ایام سوگواری رحلت رسول اکرم(ص)، امام مجتبی(ع) و ثامن‌الائمه امام رضا(ع) فعالیت خود را در هفته جاری یک روز کمتر خواهند دید، در بحث‌های کلان موثر بر بازار با تحولات مهمی روبه‌رو هستند که در بعد سیاسی آغاز رقابت‌های انتخاباتی و انجام انتخابات مجلس هشتم در انتهای هفته وزن بیشتری نسبت به تحولات دیگر دارد. انتخابات نمایندگان مجلس شورای اسلامی از چند جهت دارای اهمیت است که مهم‌ترین وجه آن شکل‌گیری چارچوب قوه مقننه در چهار سال آینده و همچنین وضعیت ارتباط مجلس و دولت است.

حضور و رقابت سه طیف سیاسی موافقان دولت، اصولگراهای مستقل و اصلاح‌طلبان به لحاظ اقتصاد سیاسی دارای ابعاد مختلفی است و پیروزی قطعی یا نسبی هر طیف نتایج گسترده‌ای را به همراه خواهد آورد. در شرایط کنونی کارشناسان بازار، با دقت روند تحولات در این بخش را دنبال می‌کنند. از سویی با روشن شدن نتایج انتخابات شرایط بازار می‌تواند تحت تاثیر برداشت‌ها از سیاست‌های گروه برنده قرار گیرد. وزنه سنگین مجلس شورای اسلامی در شکل‌دهی به سیاست‌های کلی نظام و همچنین تاثیرات آن بر سیاست‌های دولت باعث خواهد شد تا در دورنمای آتی بازار، نتایج این انتخابات با اهمیت دنبال شده و در شکل‌گیری برنامه‌های بلندمدت سرمایه‌گذاران تاثیر بسیار زیادی را به همراه آورد. در حوزه تحولات سیاسی به ویژه در بحث مربوط به برنامه‌ هسته‌ای کشورمان به نظر می‌رسد بازار با فاصله گرفتن از قطعنامه سوم و همچنین به نتیجه نرسیدن قدرت‌های بزرگ در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در چند هفته آینده جو آرامشی در انتظار بازار باشد که در چند روز پایانی هفته گذشته بازار با این جو آرامش و تاثیرات آن مواجه بود.

در کنار تحولات سیاسی در حوزه اقتصادی، بازار با مسائل مهمی مواجه است در مهم‌ترین تحولات این بخش بازار با ادامه مباحث کارشناسی و همچنین اظهارنظرهای محتاطانه مسوولان دولتی و بانک مرکزی در مورد تعیین نرخ سود تسهیلات بانکی در سال آینده مواجه است. نرخ سود تسهیلات بانکی با توجه به اهمیت آن در چارچوب اقتصاد کشور و همچنین ارائه نرخ پایین بازده بدون ریسک برای بازار سرمایه در حال حاضر در صدر کامل کارشناسان بازار قرار دارد و هرگونه تحول در آن با اهمیت تلقی می‌شود. تعیین این نرخ ضمن آنکه تاثیر مهمی بر جذب یا عدم جذب منابع نقدینگی به سوی بازار سرمایه خواهد شد، در درون بازار نیز از نظر فاکتور هزینه‌های مالی تاثیر گسترده‌ای را بر تمامی شرکت‌های بازار و سود سهام آنها خواهد داشت. از سویی در درون بازار به دلیل سهم مهم بانک‌های بورسی و شرکت‌های لیزینگی این مساله تاثیرگذار خواهد بود. با توجه به این شرایط و در حالی که شنیده‌های تایید نشده حکایت از احتمال افزایش نرخ سود تسهیلات بانکی خواهد داشت، بازار با استقبال از این امر تاثیرات مثبتی را به نمایش گذاشته است که تشکیل صف‌های خرید برای سهام بانکی و لیزینگی به عنوان نشانه‌ای از این امر تلقی می‌شود؛ اما باید مدنظر داشت که در صورت افزایش قابل ملاحظه نرخ سود تسهیلات و به‌تبع آن نرخ سود اوراق مشارکت نقدینگی در فضای بدون ریسک بانکی قابلیت رسوب کردن را دارد. در حال حاضر بازار سرمایه در شرایطی با رقابت بازار موازی مسکن مواجه است که در بازار پولی نرخ سودهای پایین پرداختی (حداقل در ۹ماهه نخست امسال) چندان جذابیتی برای خروج نقدینگی از بازار ایجاد نمی‌کرد؛ اما با توجه به حرکت قیمتی در بازار مسکن در ابتدای سال آینده هر گونه تغییر در بازار پولی می‌تواند شرایط بازار سهام را به لحاظ شانس جذب نقدینگی تازه با چالش مواجه کند. چالشی که در سال‌جاری نیز به ویژه در چند ماهه اخیر بازار با آن مواجه بوده است. در کنار مساله تعیین نرخ ارز بازار با تحولات مثبتی در حوزه بورس کالایی مواجه است. پس از راه‌اندازی بورس نفت و انجام نخستین معامله طلا در هفته گذشته، بازار روز دوشنبه احتمالا شاهد عرضه اولین محموله سنگ‌آهن توسط معدن سنگ‌آهن جلال‌آباد خواهد بود. عرضه سنگ‌آهن در بورس فلزات، راه را برای اصلاح و شفاف‌سازی قیمت سنگ‌آهن فراهم خواهد کرد. در شرایط کنونی بازار جهانی سنگ‌آهن در حال تجربه نرخ‌های بی‌سابقه‌ای است. در آخرین تحول در این بخش «آرسلور میتال» بزرگ‌ترین فولادساز جهان با «وله» VALE شرکت تولید سنگ‌آهن برزیل بر سر ۶۵درصد افزایش نرخ سنگ‌آهن البته (برای بهترین کیفیت توافق کرده‌اند) با توجه به این وضعیت، به نظر می‌رسد نرخ‌های فروش۳۶ تا ۴۴هزار تومانی شرکت‌های سنگ‌آهنی کشور در سال آینده با افزایش قابل ملاحظه‌ مواجه خواهند شد که ورود سنگ‌آهن به بورس فلزات احتمالا اولین گام در این مسیر خواهد بود. انتظار می‌رود در هفته جاری بازار سهام تحت تاثیر نمادهای سنگ‌آهنی به ویژه پس از قیمت خوردن سنگ‌آهن در بورس فلزات قرار گیرد. نمادهای سنگ‌آهنی چادرملو و گل گهر به همراه دو هلدینگ سرمایه‌گذاری معادن و فلزات و امید روز چهارشنبه معاملات مثبتی را شاهد بودند.

در کنار تحولات اقتصادی، در درون بازار نیز تحولات موثری در حال رقم خوردن است. سخنان دکتر صالح‌آبادی در مورد راه‌اندازی صندوق‌های مشاع و املاک و مستغلات از اهمیت بالایی برخوردار است اگر چه به نظر نمی‌رسد تا پایان سال‌جاری (در هفته آینده) به جز یک صندوق مشاع، بازار شاهد ابزار جدیدی باشد، اما در ابتدای سال آینده بازار با ترافیک ابزارسازی‌ها به ویژه در معاملات آتی کالایی، صندوق مشاع، صندوق‌های املاک و مستغلات راه‌اندازی OTC (بازار فرابورسی) و اوراق رهنی و مشارکت مواجه خواهد بود. تنوع بخشی به ابزار در بورس اوراق بهادار و بازار کالایی به پایداری بیشتر و کارایی افزون‌تر این نهادها منجر می‌شود. در همین شرایط جلسه هم‌اندیشی مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار دکتر رحمانی با فعالان عمده بازار نیز از اهمیت بالایی برخوردار است جمع‌بندی نقطه‌نظرات طرح شده در این جلسه مهم‌ترین مشکلات و معضلات بازار سرمایه کشور را در بر می‌گیرد که توجه به آن- حتی در حد انعکاس ساده آنها- می‌تواند شرایط بهتری را برای بازار فراهم کند. رسیدن به برداشت مشترک در مورد برخی از مسائل مبتلا به بازار سرمایه از جمله مساله تابلوی چهارم، دامنه نوسان و حجم مبنا (که همگی آنها در چارچوب ارگان‌های بازار سرمایه قرار دارد.) نیز می‌تواند به بهبود شرایط بازار کمک کند. در این فضا راه‌اندازی کانون سرمایه‌ گذاران نهادی نیز می‌تواند گام موثری به جلو باشد. این کانون که کمبودهای کانون کارگزاران به لحاظ توان مالی و تحقیقی را ندارد می‌تواند ابزاری موثر را در انجام تحقیقات علمی و ارائه گزارش‌های تحقیقی ایفا بکند.

در تحولات موثر بر بازار همچنین باید به این مساله اشاره کرد که طی دو هفته آینده با توجه به پایان سال مالی برخی از شرکت‌های سرمایه‌گذاری تلا‌ش‌هایی برای بهبود وضعیت پرتفوی شرکت‌های سرمایه‌گذاری رخ خواهد داد که این امر می‌تواند رونق نسبی را ایجاد کند. افزایش فعالیت در بازار می‌تواند باعث کاهش میزان ذخایر قابل اتخاذ توسط شرکت‌های سرمایه‌گذاری شود که این امر در مورد سهام با میزان سهام شناور قابل تحقق‌تر است.

در بازار چه خبر بود؟

بازار چهارشنبه شاهد شرایط به نسبت بهتری بود که علاوه بر افزایش نرخ‌ها حجم معاملات نیز در حد قابل قبولی افزایش یافت.

حجم معاملات روز چهارشنبه بالغ بر ۱/۱۳میلیارد تومان بود و شاخص نیز ۴۵/۴۸ واحد افزایش یافت.

در بازار روز چهارشنبه معامله‌گران در گروه بانکداری شاهد توقف نماد بانک اقتصاد نوین برای اعلام تعدیل مجدد EPS سال ۸۶ بودند.

اقتصاد نوین در سه هفته اخیر دو بار دیگر نیز شاهد توقف نماد بود. گزارش اخیر بانک اقتصاد نوین که برای اعلام گزارش ۹ ماهه صورت گرفت با اعلام تعدیل ۳۵۰ ریال EPS ۸۶ موجب شده است تا گروه بانکداری مورد توجه کارشناسان بازار قرار گیرد. کارشناسان بازار در حال حاضر در انتظار اعلام نرخ سود تسهیلات بانکی هستند.

در گروه بانکداری بانک پارسیان و شرکت‌های لیزینگ ایران، غدیر و رایان سایپا نیز با صف خرید مواجه بودند.

شرکت‌های لیزینگ اگرچه با رشد نرخ سود تسهیلات بانکی با افزایش درآمد مواجه خواهند شد؛ اما در مورد هزینه تمام شده تهیه نقدینگی (با توجه به اتکا این شرکت‌ها به دریافت تسهیلات از بانک‌ها) شاهد افزایش نسبی خواهیم بود.

در گروه پتروشیمی انتظار برای تعیین نرخ مواد اولیه این گروه شاهد شامل بهای گاز و نفتا همچنان جو این گروه را تحت تاثیر قرار داده است. آخرین اظهارنظرها در مورد نرخ گاز توسط رییس هیات‌مدیره صندوق بازنشستگی نفت نیز نتوانسته است از ابهامات بکاهد. کرباسیان در این سخنان از دو سناریوی افزایش نرخ فروش گاز یا شراکت وزارت نفت در سود شرکت‌های مصرف کننده را مطرح کرده است که سناریوی دوم به گونه‌ای بی‌سابقه مشکلاتی را برای شرکت‌های بورسی ایجاد خواهد کرد.

در گروه پتروشیمی بازار از روز دوشنبه براساس اعلام قبلی سازمان خصوصی‌سازی منتظر عرضه‌های خرد سهام پتروشیمی فن‌آوران خواهد بود.

اندکی بیش از ۱۶درصد سهام فن‌آوران باید به صورت خرد در بازار عرضه شود.

در گروه واسطه‌گری مالی تلاش بانک ملی برای واگذاری ۲۵درصد سهام سرمایه‌گذاری بانک ملی به سرمایه‌گذاران خارجی مهم‌ترین تحول به شمار می‌رود که البته تحقق پذیری این امر با توجه به جو کنونی بازارهای مالی آسیایی، همچنین روند پرنوسان سرمایه‌گذاری بانک ملی در چند سال اخیر را با مشکل مواجه است.

سرمایه‌گذاری بانک ملی که هم‌اکنون در قیمت‌های غیرقابل مقایسه با ارزش NAV (خالص دارایی‌های) این شرکت معامله می‌شود بیش از جذب اعتماد سرمایه‌گذاران خارجی نیازمند جلب اعتماد بازار سهام کشور است.

دراین گروه سرمایه‌گذاری ملی واگذاری سهام خود در دو شرکت سرمایه‌پذیر غیربورسی از جمله سهام شرکت کاغذ کهریزک را اعلام کرده است. به دنبال توسعه صنعتی به نظر می‌رسد برخی دیگر از شرکت‌های سرمایه‌گذاری نیز خانه‌تکانی‌ها عمده را دستور خود قرار داده‌اند که البته شرکت سرمایه‌گذاری ملی با توجه به سرمایه‌گذاری‌ها در سهام ۳۲۸ شرکت بیش از دیگر شرکت‌های بورسی نیازمند این گونه خانه‌تکانی‌ها است.

در گروه فلزی، بسته‌بندی ایران پس از ماه‌ها سکوت و توقف نماد سرانجام تصمیم برای انجام فروش بخش عمده از زمین‌های شرکت به میزان ۵۰هزار متر مربع را اعلام کرده است. فروش این زمین‌ها علاوه بر بهبود شرایط بسته‌بندی ایران گروه بهشهر هلدینگ مالک این شرکت را بهبود خواهد بخشید. پیش از این انتظار می‌رفت این میزان زمین در اختیار شرکت ساختمانی گروه بهشهر برای ساخت و ساز قرار گیرد که در حال حاضر با اعلام مزایده فروش ممکن است شرکت با سرعت بیشتری به شناسایی سود از این محل برسد.

در گروه غذایی، روغن‌نباتی پارس نیز در راستای فروش دارایی‌ها ۴مورد از انبارهای شرکت را برای فروش آگهی کرده است که به نظر می‌رسد این شرکت نیز سود مناسبی از محل فروش این دارایی به‌دست آورد.

در گروه خودرویی، ایران‌خودرو درحالی روز چهارشنبه نیز درگیر صف فروش بود که شنیده‌ها حکایت از احتمال کاهش قابل ملاحظه در EPS این شرکت برای سال جاری و سال آینده دارد.در گروه ساختمانی صف فروش نوسازی و ساختمان تهران روز چهارشنبه جمع‌آوری شد. پس از چندروز شمول در ضوابط رفع گره‌های معاملاتی و افت قیمت صف فروش این نماد جمع‌آوری شد. سرمایه‌گذاری ساختمان نیز شرایط مشابه «ثنوسا» را دارا است.

درمجموع بازار چهارشنبه بازار مناسبی بود که شرایط مناسب داد و ستد را تجربه کرد. در بازار چهارشنبه شاخص بازده نقدی و قیمت ۷/۱۷۳ واحد رشد کرد تا شرایط مناسبی را برای سرمایه‌گذاران فراهم آورد. در کل هفته نیز ارزش معاملات ۶/۲۲درصد افت کرد و به ۵/۵۶میلیارد تومان رسید شمار خریداران هم با ۸/۱۷درصد افت به ۱۴هزار و ۵۹ نفر رسید.