شروین شهریاری
بخش اول
پرسش از آقای کلاته از طریق پست الکترونیک: لطفا تحلیلی از وضعیت سودآوری بانک سینا با توجه به تبدیل شدن به بانک ارائه دهید.

پاسخ: تخمین سودآوری بانک‌ها به سبب پیچیدگی نسبی ساختار دارایی‌ها و بدهی‌ها و نیز ماهیت چرخه کسب درآمد در این صنعت از پیش‌بینی‌ها دشوار بوده و معمولا عواملی نظیر تغییرات حجم و ترکیب منابع و مصارف، تغییرات نرخ بازده تسهیلات و سود سپرده‌ها، استراتژی مدیریت بانک و .. می‌توانند هر گونه تخمین کارشناسی را با تغییرات جدید مواجه سازند. در مورد بانک سینا؛ پیش‌بینی کنونی بودجه برای سال ۸۸ در پایان سال گذشته برمبنای افزایش حجم منابع و مصارف بانک به حدود ۴‌هزار‌میلیارد‌تومان تنظیم شده است. با توجه به وضعیت بازار پول، بازبینی در برخی اقلام بودجه لازم به نظر می‌رسد که البته به این نکته تلویحا در مجمع سالانه شرکت نیز اشاره شد. با توجه به این مساله در ادامه با در نظر گرفتن برخی مفروضات اقدام به تخمین سودآوری بانک سینا در سال ۸۸ شده است (کلیه ارقام جدول‌ها به میلیارد‌تومان است).
1 -درآمد حاصل از تسهیلات اعطایی: به منظور تخمین این سرفصل باید ابتدا حجم و ترکیب تسهیلات اعطایی بانک در سال جاری مشخص شود. به جدول‌های شماره 1 و 2 توجه کنید:


جدول‌های 1 و 2 بخشی از ترازنامه بانک سینا در دو برهه زمانی ( پایان سال گذشته و پایان سه ماهه امسال) را نشان می‌دهند. ترکیب ارقام نشان می‌دهد که منابع بانک در بخش سپرده‌ها، تقریبا با مصارف در سه بخش تسهیلات اعطایی، مطالبات از بانک‌ها و سپرده قانونی در بانک مرکزی برابر است. ارقام جدول‌ها همچنین نشان می‌دهند که بانک سینا در سه ماه نخست سال جاری حدود 199‌میلیارد‌تومان جذب سپرده داشته است. به منظور تخمین وضعیت بانک در پایان سال، فرض می‌کنیم روند سه ماهه به مدت باقی‌مانده از سال تعمیم یابد (جذب 597‌میلیارد‌تومان سپرده در 9 ماه باقیمانده). سپس با فرض برابر بودن منابع و مصارف در بخش‌های فوق و ثابت ماندن ترکیب آن مطابق وضعیت سه ماهه، تخمین وضعیت بانک در پایان سال انجام شده است. جدول شماره 3 نتایج محاسبه را نشان می‌دهد:

شایان ذکر است در مجمع اخیر، مدیر عامل شرکت هدف قابل دستیابی بانک در زمینه حجم منابع تا پایان سال را ۳۲۵۰‌میلیارد‌تومان ذکر کرده بود. بنابراین رقم ۳۲۸۲‌میلیارد‌تومانی مورد محاسبه به عنوان حجم منابع بانک برای پایان سال معقول به نظر می‌رسد. برای محاسبه درآمد حاصل از تسهیلات اعطایی، رقم میانگین مانده تسهیلات در طول دوره مورد نیاز می‌باشد. جدول شماره ۴ میانگین منابع و مصارف بانک در سال ۸۸ را بر اساس معدل ارقام جدول‌های شماره ۱ و ۳ نشان می‌دهد.
به منظور تخمین درآمد حاصل از اعطای تسهیلات باید ترکیب عقود مشارکتی و مبادله‌ای بانک برآورد شود. به جدول شماره 5 توجه کنید.


در جدول شماره 5 در ستون پیش‌بینی 88 فرض شده است که با توجه به شتاب مدیریت بانک در زمینه حرکت به سمت عقود مشارکتی، ترکیب 80 به 20 در پایان سال حاصل شود. البته باید توجه داشت رقم مانده تسهیلات در پیش‌بینی 88 در جدول شماره 5 تنها مربوط به اصل تسهیلات اعطایی است که با تسهیم مذکور بر رقم تسهیلات اعطایی (استخراج از جدول شماره سه) به دست آمده است. حال به جدول شماره 6 توجه کنید.


در جدول شماره 6 رقم میانگین اصل تسهیلات اعطایی بانک در سال 88 (بر گرفته از جدول شماره 4) بین عقود مبادله‌ای و مشارکتی تسهیم شده است. سهم هر یک از عقود نیز با لحاظ کردن نسبت میانگین بین ابتدا و پایان سال به دست آمده است.