گروه بورس- همایون دارابی: بازار دادوستد سهام با ثبت 16/2درصد بازدهی در هفته گذشته، بازدهی کل خود در سال جاری را به بیش از 84/52درصد رساند تا عملا معامله‌گران بازدهی را تجربه کنند که از سال 82تاکنون بی‌سابقه بوده است.

معامله‌گران بازار سرمایه با توجه به کاهش نگرانی‌های سیاسی و تثبیت مجدد دولت، رشد بازارهای جهانی، عرضه سهام مناسب اصل44و رکود در بازارهای موازی شاهد رشد پیوسته بازار هستند؛ امری که سبب شده است ضمن کسب بازدهی مناسب، جریان نقدینگی به سوی بازار سرمایه سرازیر شود. با توجه به این شرایط معامله‌گران بدون نگرانی از نوسانات مقطعی به سرمایه‌گذاری با دور نمای میان مدت می‌پردازند.در همین حال رسیدن شاخص به بالاتر از مرز 12هزار واحد سبب شده است شاخص به سوی رکورد تاریخی خود در ورای 13هزار واحد حرکت کند.شاخص اینک با رسیدن به 12هزار و 176واحد فاصله قابل‌ملاحظه‌ای را با ابتدای سال که شاخص در آن کمتر از 8هزار واحد بود، کسب کرده است. این امر به خودی خود رشد فوق‌العاده بازار در سال جاری را حکایت می‌کند.
از این رو بازار سرمایه به‌رغم برخی نگرانی‌ها در مورد مسائلی نظیر طرح تحول اقتصادی، شاهد روند با ثباتی از رشد است که همین امر حرکت‌های بازار را با گذشت زمان تعمیق کرده و حجم داد و ستدها در حد بالاتر از ۳۰میلیارد‌تومان در روز تثبیت شده است؛ امری که به معنای رونق در بازار است.
در کنار وضعیت مناسب معاملات، معامله‌گران در تحولات کلان شاهد تغییرات مهمی هستند. در بحث تحولات سیاسی روند مذاکرات هسته‌ای کشورمان شرایط بی‌سابقه‌ای را پدید آورده است. مذاکرات وین در هفته گذشته و همچنین مذاکرات اولیه ژنو سبب شده است تا انتظار برای حل و فصل این موضوع مهم ایجاد شود. مذاکرات صورت گرفته و توافق در مورد غنی‌سازی در روسیه و فرانسه سبب شده است تا سایه تحریم احتمالی که در ماه‌های گذشته بر سر بازار بود اینک جای خود را به احتمال لغو تحریم‌های گذشته بدهد.
در همین حال در تحولات سیاسی داخلی معامله‌گران شاهد تلاش برای رفع مسائل پس از انتخابات و همچنین تکمیل ترکیب دولت هستند که عملا آرامش سیاسی کاملی را برای بازار سرمایه فراهم می‌سازد.
در کنار بحث سیاسی، در حوزه اقتصادی حساس ترین شرایط برای بازار سرمایه در حال تجربه است. مهم‌ترین موضوع در این بخش بحث طرح هدفمند کردن یارانه‌ها است که به‌رغم نگرانی‌های اولیه با توجه به مذاکرات مجلس شورای اسلامی و مصوبات صورت گرفته از میزان نگرانی معامله‌گران به میزان قابل‌ملاحظه‌ای کاسته شده است.
در همین حال انتقال بار نقدی این لایحه به لایحه بودجه سالانه دولت و عدم تعیین نرخ‌های آتی حامل‌های انرژی در طرح کنونی سبب شده است معامله‌گران تا زمان لایحه بودجه با تبعات مالی این طرح مواجه نشوند.
در مجموع آنچه که دیده می‌شود آن است که مباحث طرح هدفمند کردن یارانه‌ها تاکنون نگرانی جدی را در بازار ایجاد نکرده است. امری که می‌تواند به معنای آن باشد که با لحاظ شرایط حاکم بر این طرح از جمله مساله جبران بخشی از فشارهای مالی طرح برای صنایع، تاثیرات این طرح در کوتاه‌مدت و میان‌مدت چندان غیرقابل تحمل نباشد. از سویی با توجه به تلاش مدیران بورس در کاهش تبعات این طرح بر بازار می‌توان به گذر بدون مشکل بازار از این مرحله امیدوار بود.
در کنار طرح هدفمند کردن یارانه‌ها و تاثیر کند‌کننده آن بر بازار سرمایه، در چند هفته آینده مجلس شورای اسلامی با بررسی طرح توسعه بازار سرمایه می‌تواند باردیگر شرایط بازار را به سوی رشد بیشتر سوق بدهد. در کنار بحث‌های مرتبط با مجلس شورای اسلامی انتشار اوراق مشارکت اما مهم‌ترین چالش برای بازار سرمایه است. نرخ‌های متفاوت اوراق‌های مختلف در معرض عرضه البته سبب شده است میزان استقبال از این اوراق متفاوت باشد. در کنار عرضه اوراق ۱۶درصدی شهرداری قم و گواهی‌های ۱۵درصدی بانک‌های کشاورزی (که در فرابورس عرضه شد)و بانک صنعت و معدن، انتظار برای اوراق ۱۸درصدی پارس جنوبی می‌تواند تنها خطر جدی برای جذب نقدینگی به سوی بازار سهام باشد.
در کنار این مساله حرکت بازار طلا نیز سبب شده است معامله‌گران نیم نگاهی را نیز به این بازار داشته باشند. در بازار املاک نیز انتظار برای رشد بهای تمام شده مستغلات در فضای اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها در سال آینده سبب تحرک بیشتر املاک در بازار راکد کنونی این حوزه شده است.
در همین حال در حوزه اقتصاد، بازارهای جهانی امتیازاتی را برای بازار سرمایه به همراه آورده است. تضعیف ارزش دلار در کنار رونق نسبی در حوزه اقتصاد جهانی سبب شده است بهای فلزات اساسی در بازار جهانی رشد بی‌سابقه‌ای را تجربه کنند. بهای مس در بازار فلزات لندن به ۶هزار و ۵۶۵دلار در هر تن رسیده است. در همین حال بهای فلزات روی و سرب نیز به ترتیب به ۲هزار و ۲۴۰دلار در هر تن و ۲هزار و ۴۱۰دلار در هر تن رسیده‌اند که جهشی قابل‌ملاحظه است.
در همین حال شاخص بالتیک به عنوان شاخصی برای هزینه حمل‌و‌نقل دریایی و همچنین میزان رونق در اقتصاد جهانی نیز در آخرین اعلام رسمی به 3هزار و یک واحد رسیده است. بهای بیلت بورس لندن نیز در حوزه مدیترانه به 340دلار در هر تن و در حوزه آسیای جنوب شرقی به 480دلار در هرتن بالغ شده است. در همین حال بهای نفت نیز به مرز 81دلار در هر بشکه رسیده که همین امر انتظار برای رشد بهای محصولات پتروشیمی را در بازارهای جهانی ایجاد کرده است. در همین حال اما افت بی‌سابقه نرخ مبادله یورو به دلار به سطح 5/1 رسیده است که این موضوع بر درآمد شرکت‌های صادر‌کننده تاثیر گذاشته و شرایط دشواری را برای وارد‌کنندگان کالا از حوزه اتحادیه اروپا به ویژه گروه خودرویی ایجاد خواهد کرد.
در کنار مسائل حوزه اقتصاد در درون بازار سرمایه نیز تحولات در جریان مثبتی در حال رخداد است که در مهم‌ترین موضوعات آن تعمیق فعالیت فرا بورس و عرضه‌های اولیه سازمان خصوصی‌سازی اهمیت بالایی دارد.
در حوزه سازمان خصوصی‌سازی جلسه هیات واگذاری در هفته آینده (احتمالا روز شنبه) با توجه به تصمیم گیری در مورد عرضه 4بلوک حساس از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است.در این جلسه دو بلوک حساس 5/1درصدی چادر ملو و گل گهر نرخ‌گذاری خواهد شد که با توجه به شرایط حساس هیات مدیره چادرملو انتظار می‌رود این بلوک با حساسیت معامله‌گران مواجه شود.ترکیب هیات مدیره چادرملو، سرمایه‌گذاری معادن و فلزات را برای حضور در این هیات مدیره با مشکل مواجه کرده است.در همین حال قیمت‌گذاری دو بلوک 37و 5/37درصدی ایران خودرو و سایپا، آخرین حوزه مدیریتی دولت در صنعت خودرو را در معرض عرضه قرار خواهد داد، امری که به معنای توجه معامله‌گران به این معاملات خواهد بود. در کنار این مساله در بازار سرمایه انتظار برای عرضه‌های اولیه در حوزه صنعت بیمه با توجه به جلسه اخیر هیات پذیرش به تاخیر افتاده است.
در بازار چه خبر بود؟
بازار روز چهارشنبه را باید بازار عرضه‌های اولیه دانست که در آن دو شرکت فارس‌نو و بیمه دی راهی تابلو شدند تا روز پرکاری برای کارگزاران رقم بخورد. در همین حال حضور تعداد محدود کارگزاران در حوزه فرابورس سبب شد تا کارشناسان و معامله‌گران شاهد رقابت معقول تری نسبت به عرضه اولیه بیمه البرز و همچنین عرضه فارس‌نو باشند. این تجربه در کنار معاملات روان فرابورس که در آن صف خرید یا فروش بدون برخورد با مشکلی ایجاد و برطرف می‌شوند، نشان از آن دارد که معاملات در محدوده شرکت بورس نیازمند اصلاح است.
در این میان تغییر ساختار عرضه‌های اولیه به عنوان یک تغییر لازم بیشتر مد نظر است. در بازار روز چهارشنبه معامله‌گران با توجه عرضه‌های اولیه شاهد تحت تاثیر قرار گرفتن روند کل معاملات از این مساله بودند که این امر سبب شد تا حدودی جریان کلی معاملات از مسیر عادی خود خارج شود. در گروه بانکی معامله‌گران با توجه به رشد بیمه البرز شاهد تداوم صف خرید برای این نماد بودند. رشد بدون تزلزل بیمه البرز یکی از شگفتی‌های بازار سرمایه در مهرماه بوده است.در گروه بانکی اعلام عرضه ۷/۱درصد سهام بانک سینا در قیمت پایه یک‌هزار و ۶۰۰ریالی که امروز رقم خواهد خورد، توجه معامله‌گران را به سوی این نماد جلب کرده است. در گروه بانکی بحث در مورد مشارکت بانک ملت در بلوک مدیریتی مخابرات ایران که برخی منابع رقم مشارکت را در حدود ۱۰درصد ذکر می‌کنند موضوع جالبی است که می‌تواند باعث تغییرات اساسی در صورت‌های مالی بانک ملت شود.
در گروه معدنی مذاکرات بر سر تعیین نرخ سنگ‌آهن سبب شده است تا این گروه با رکود نسبی همراه شود.در همین حال بهای سنگ‌آهن در بازار چین رشد اندکی را به نمایش گذاشته است که در حال حاضر نمی‌تواند تحول جدی برای این گروه به شمار رود. در گروه سیمانی عرضه اولیه سیمان فارس‌نو موضوع جالب توجهی برای بازار بود به ویژه آنکه عرضه‌کننده بلافاصله پس از عرضه اولیه، شاهد تشکیل صف خرید برای این نماد و پس از آن عرضه سنگین فروشنده بود که این امر شگفتی معامله‌گران را به همراه آورد. در گروه پتروشیمی معامله‌گران شاهد بازگشایی نماد سرمایه‌گذاری پتروشیمی بودند. این شرکت پس از تعدیل مثبت حدودا 16ریالی با 6/33درصد جهش قیمتی بازگشایی شد. در گروه برقی رشد بهای مس می‌تواند فشاری را بر این گروه وارد سازد. در مجموع بازار روز چهارشنبه با توجه به رشد 99واحدی شاخص کل و ارزش 3/34میلیارد‌تومانی بازار شرایط مناسبی را تجربه کرد که در نهایت به رشد 258واحدی شاخص کل در هفته گذشته منجر شد.