گروه بورس - همایون دارابی: بورس اوراق بهادار روز چهارشنبه با موجی از خبرهایی مواجه شد که فصل مشترک آنها احتمال تملک سهام ایران خودرو توسط رقیب قدیمی آن سایپا است. با شروع فعالیت دولت نهم، تحولات سریعی در حوزه خودرو‌سازی کشور به وقوع پیوست که همچنان به سرعت در حال ادامه است. سرآغاز این تحولات را مدیر جوان دولت نهم بذرپاش، در سایپا به همراه آورد که وی با شعار ادغام دو خودرو‌ساز کشور فعالیت خود را شروع کرد. هر چند که بذرپاش در دولت دهم از سایپا خارج شد، اما خروج منطقی از ایران خودرو و اعلام عرضه دو بلوک ۱۸ درصدی سهام ایران‌خودرو و سایپا همچنان گروه خودرویی را پر تلاطم نگاه داشت.

در این میان گروه سایپا پس از خرید بلوک ۱۸ درصدی دولت در قیمت بیش از ۸ هزار ریال با قبول زیان تن به ابطال این بلوک داد تا با خرید سهام مدیریتی رنا و پس از آن سهام تامین اجتماعی و گروه بهمن در سایپا، مدیریت و مالکیت سایپا در هیات‌مدیره این شرکت تثبیت شود. در این میان در شرکت ایران خودرو نیز بلوک ۱۸ درصدی پس از یک کش و قوس و دخالت مستقیم دولت، سرانجام در شرایطی نهایی شد که به جز سهم مستقل سرمایه‌گذاری ملی و سرمایه‌گذاری صنعت و معدن، بقیه بلوک به صورت یک پارچه با مالکیت کنسرسیومی به یک شرکت مستقل سپرده شد تا سهم دولت در ایران خودرو به ۲۰ درصد کاهش یابد. در میان آنچه در تابستان و پاییز امسال بیشتر به چشم خورد افزایش همکاری دو خودرو‌ساز بود. همان‌گونه که نجم‌الدین نیز در مراسم معارفه خود گفته بود: آقای بذرپاش در سال گذشته اعلام کردند که ایران خودرو رقیب ما نیست و از این پس به عنوان رفیق، همکاری‌های خود را گسترش خواهیم داد که این موضوع امروز کامل شد و دیگر ایران خودرو رقیب سایپا نیست.»

این صحبت‌ها اما همواره با مخالفت ضمنی محرابیان وزیر صنایع در مورد ادغام دو خودروساز روبه‌رو بود به گونه‌ای که در چند مراسم رسما بر مخالفت خود تاکید کرد، اما به نظر می‌رسد پس از آنکه رییس‌جمهوری در مراسم افتتاح سایپا کاشان به صورت کامل برنامه آتی خودرو‌سازی کشور را تدوین کرد، احتمال رخداد مالکیت مشترک دو خودرو‌ساز افزایش یافته است.

از این رو پس از تثبیت مدیریت گروه سایپا، اینک نوبت به ایران خودرو رسیده است تا همان‌گونه که روز چهارشنبه در بازار شایع شد و به تشکیل صف‌های خرید در سه نماد صندوق بازنشستگی کشوری، ایران خودرو و سایپا منجر شد، توافقی برای انتقال مالکیت ۷۶/۸ درصدی تامین اجتماعی و ۹۸/۵ درصدی صندوق بازنشستگی کشوری و ۶۱/۳ درصدی سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کشوری صورت گرفته است. زمزمه این توافق البته ریشه در حضور یک‌ماه اخیر سرمایه‌گذاری سایپا در خریدهای سنگین بانک پارسیان و دریافت مالکیت دو درصدی تامین اجتماعی در بانک پارسیان دارد.

از دیدگاه کارشناسان در شرایطی که رقابت دو گروه ایران خودرو و تدبیر برای مالکیت بانک پارسیان به نقطه حساس خود نزدیک شده بود، سرمایه‌گذاری سایپا با هدف تثبیت مالکیت خودرو‌سازان و کسب یک کرسی در هیات‌مدیره بانک پارسیان به خریدهای گسترده در نماد بانک پارسیان پرداخت و با افزایش مالکیت مشترک ایران خودرو و سایپا به نزدیک مرز ۳۷ درصد، جلوه تازه‌ای از «همکاری استراتژیک دو خودروساز» را به نمایش گذاشت تا عملا شرایط برای معامله بعدی آماده شود. انتظار می‌رود بازار در خلال هفته جاری و در شرایطی که معامله گران تحت تاثیر عرضه اولیه همراه اول هستند از معامله بزرگ خودروسازان نیز متاثر باشند.در کنار این تحول، بازار سرمایه از موارد دیگری نیز متاثر شده است. در تحولات سیاسی پایان مذاکرات ژنو هر چند که به بحث‌های رسانه‌ای منجر شده است، اما عملا تغییری در شرایط کلی مذاکرات ایجاد نکرده است. در تحولات اقتصادی اما معامله گران همچنان با دو مورد متناقض مواجه هستند. از یک سو همچنان مساله زمان اجرای طرح تحول با ابهام مواجه است.

در این شرایط معامله گران همچنان به رصد خبرهای مرتبط با زمان اجرای این طرح می‌پردازند. این امر در شرایطی رخ می‌دهد که با نزدیک شدن به پایان سال نیز از احتمال اجرای این طرح کاسته می‌شود، به ویژه آنکه دولت با افزایش بهای نفت، با موقعیت بهتری برای تامین کسری بودجه مواجه است . از سوی دیگر به دنبال کاهش ارزش دلار در سطح بین‌الملل و جهش آمار اقتصادی ایالات‌متحده، بهای مواد خام رشد شدیدی را تجربه کرده است. بهای مواد خام در پی کاهش ارزش دلار و به دلیل رشد مصرف مواد اولیه در آمریکا تقویت شده است؛ به گونه‌ای که بهای مس از مرز ۹ هزار دلار عبور کرده و همچنان موجودی انبارهای فلزات لندن در حال کاهش است. این شرایط موجب شده تا بانک سیتی گروپ در آخرین گزارش خود همچنان به رشد بهای فلزات در سال آینده میلادی نیز تاکید کند. با این شرایط و حاکمیت سرمای شدید در نیم کره شمالی، بهای نفت نیز همچنان در سطح بالایی باقی مانده است. انتظار می‌رود شرایط بازارهای جهانی با توجه به نزدیکی تعطیلات سال نو میلادی رو به تثبیت بگذارد تا پس از تعطیلات سال نو، بازار مجددا روند خود را از سر بگیرد.

در کنار بحث تحولات اقتصادی در درون بازار نیز مسائل مهمی در حال رخداد است. تغییر آیین‌نامه معاملات که براساس آن سازمان و شرکت بورس اختیارات گسترده‌تری را تجربه خواهند کرد یکی از این تحولات است. براساس آیین‌نامه جدید، تغییرات مهمی در ضوابط رفع گره‌های معاملاتی و توقف و بازگشایی نمادها رخ خواهد داد که البته شرایط پیچیده‌تری را در معرض دید بازار قرار می‌دهد. در این میان تغییر آیین‌نامه گره از دو مدت ۵روزه به یک دوره ۵روزه و برقراری یک حراج در روز ششم با دامنه تغییر حداکثری قیمت به میزان ۱۲ درصد و لزوم تعدیل بیش از ۵۰ ریالی شرکت‌ها برای بازگشایی توام با حراج از جمله مهم‌ترین تغییرات آیین نامه جدید است.در همین حال بحث عرضه‌های اولیه نیز همچنان در بازار پر رنگ است. در کنار همراه اول و فشار سنگین متعاقب آن بر نقدینگی بازار ،نمادهای سبحان دارو بالااست و سیمان سبزوار نیز در انتظار عرضه هستند که همگی این شرکت‌ها در فرابورس عرضه خواهد شد.

در بازار چه خبر بود؟

بازار روز چهارشنبه بازاری با شروع متعادل و ضعیف بود که با انتشار شایعه توافق فروش بلوک ایران خودرو از سوی صندوق بازنشستگی و شستا شاهد بهبود روند معاملات و به تبع آن تشکیل صف‌های خرید در گروه خودرویی بود.

معامله گران در گروه پتروشیمی شاهد توقف نماد پتروشیمی خارک بودند. پتروشیمی خارک در شرایطی برای تعدیل مثبت متوقف شد که به نظر می‌رسد این شرکت به دلیل احتساب نرخ بالاتر گاز و افزایش بهای فروش متانول و مشتقات گازی در شرایط تعدیل سود قابل‌ملاحظه‌ای قرار داشته باشد.

در همین حال روز چهارشنبه نمادهای پتروشیمی شازند و فن‌آوران نیز با معاملات مثبتی مواجه بودند. فروش سهام فن‌آوران و خرید آن توسط غدیر شایعاتی را در مورد احتمال در پیش بودن معامله‌ای بزرگ ایجاد کرده است. مجموعه تامین اجتماعی در هفته‌های اخیر فعالیت قابل‌ملاحظه‌ای را به نمایش گذاشته است که در این میان می‌توان به فروش سهام سایپا و بانک پارسیان و تقویت مالکیت در بانک کارآفرین اشاره کرد. در گروه پتروشیمی انتشار شایعاتی در مورد احتمال انجام یک معامله ۱۶ درصدی در سهام پتروشیمی اصفهان باعث تشکیل صف خرید در این نماد و رشد قیمت آن شده است.

در گروه سیمانی در کنار پذیرش سیمان سبزوار که به دلیل عدم حضور سهامدار بالای یک درصد بدون عرضه اولیه در فرابورس پذیرفته می‌شود، فروشهای گسترده پرتفوی سیمان سپاهان نیز موضوعی جالب توجه است.

در نماد مخابرات همچنان زمان عرضه اولیه همراه اول، مهم‌ترین ابهام بازار به شمار می‌رود. در شرایطی که روز چهارشنبه ناظر بازار پیغامی برای عرضه این سهم اعلام نکرد این عرضه روز یکشنبه شانسی برای اجرا نخواهد داشت. در همین حال با توجه به تعطیلی پایان هفته به دلیل ایام سوگواری سیدالشهدا(ع)انتظار می‌رود این عرضه حداقل تا میانه هفته بعد از آن نیز به تعویق بیفتد.

در گروه تجهیزات انتشار یک آگهی در مورد فروش یک دکل حفاری به گل نشسته در خلیج فارس موقعیت مناسبی برای شرکت‌های این صنعت است که با خروج یک رقیب اقدام به خرید این دکل کنند.

در گروه انفورماتیک معامله گران شاهد اعلام ۲۸ آذرماه برای برگزاری مجمع فوق‌العاده افزایش سرمایه و انتخاب اعضا هیات‌مدیره «رپارس» هستند.

در مجموع بازار روز چهارشنبه بازاری مثبت بود که در آن شاخص ۵۴ واحد رشد کرد و ارزش معاملات نیز به ۶/۲۸ میلیارد تومان رسید. با این کارنامه شاخص در کل هفته ۲/۹۱ واحد رشد کرد و شاخص بازده نقدی و قیمت نیز با ثبت ۳۷۱ واحد رشد، بازده اندکی برای بازار به همراه داشت.