ایسنا- ارزش افزوده و ماهیت صندوق‌های مشاع در کشور به درستی تعریف نشده است. شاهین شایان آرانی، کارشناس بازار سرمایه، گفت: بحث صندوق‌های مشاع از سال ۷۵ تا به حال بوده و در مقاطع مختلف سعی شده که این کار انجام شود، اما ساختار‌های حقوقی و بحث‌های مالیاتی از جمله مشکلات این صندوق‌ها بود که شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری بانک ملی ایران با آن مواجه شد، اما از سال ۸۲ آیین‌نامه‌ای تهیه شد که موجب شد به این بحث‌ها بها داده شود و در حال حاضر بعضی از کارگزاری‌ها اجازه دارند که این صندوق‌ها را راه‌اندازی کنند.

او راه‌اندازی این صندوق‌ها توسط کارگزاری‌ها را نادرست دانست و گفت: کارگزاری‌ها در این قضیه تناقض منافع دارند، درحالی که این کار به کارگزاری‌ها محول شده است. منبع درآمد کارگزاران از محل معاملات اوراق بهادار یا سهام است و دراین صندوق‌ها معامله اوراق بهادار بیشتر یا کم‌تر از حد لازم نباید رخ دهد همین امر از لحاظ ساختارهای نظارتی و حاکمیت شرکتی مشکلاتی برای صندوق‌ها ایجاد کرده است.

شایان آرانی با اشاره به این که صندوق‌ها از لحاظ مفهومی‌آن طور که باید و شاید جا نیفتاده‌اند، خاطرنشان کرد: این صندوق‌ها عمدتا در راستای ایجاد یک سبد سرمایه‌گذاری متنوع و به نوعی با چرخش بالا راه‌اندازی می‌شوند. کاهش و پخش کردن ریسک برای صاحبان سهام از شاخصه‌های صندوق است، بنابراین مفاهیم باید برای سرمایه‌گذاران جا افتاده باشد.

این کارشناس بازار سرمایه به نبود آموزش، آگاهی لازم و همچنین تبلیغات برای صندوق‌ها اشاره کرد و گفت: ارزش افزوده این نهاد‌ها باید به نوعی جا بیفتد. در کشور ما شرکت‌های سرمایه‌گذاری که خودشان تخصص دارند و همچنین شرکت‌های صنعتی تولیدی که می‌خواهند سرمایه‌گذاری کنند نیز به نوعی وارد این حوزه‌ها نمی‌شوند در حالی‌که باید این کار صورت گیرد.

وی در ادامه با بیان این مطلب که افراد غیرحرفه‌ای بر این صندوق‌ها مدیریت می‌کنند، گفت: اگر مدیران حرفه‌ای بر این صندوق‌ها نظارت نداشته باشند، طبیعتا اثر‌گذاری لازم را نخواهند داشت، اما وجود این صندوق‌ها در کشور ما لازم است و به توسعه سهامدار کردن مردم در حوزه بازار سرمایه کمک خواهد کرد به شرط این‌که شرایط لازم اعمال شود.

شایان آرانی با اشاره به این که زمانی که وضع بازار خراب باشد این صندوق‌ها می‌توانند جواب دهند، خاطرنشان کرد: اگر مدیریت حرفه‌ای بر این صندوق‌ها حاکم باشد زمانی که وضع بازار خراب است آنها می‌توانند ارزش افزوده بالاتری ایجاد کنند. او درک ناصحیح صندوق و دادن مسوولیت صندوق‌ها به کارگزاری‌ها را مدنظر قرار داد و افزود: به این دلیل که کارگزاران ذی‌نفع هستند بنابراین تناقض منافع با این صندوق‌ها دارند در صورتی که اگر بر صندوق مدیریت حرفه‌ای حاکم شود، کارگزاران را به رقابت انداخته تا سهم مناسب را برای صندوق خریداری ‌کنند اما این امر در ایران رخ نداده که خود این امر عامل بازدارنده‌ای است.

این کارشناس بازار سرمایه درباره نرخ سود این صندوق‌ها توضیح داد: این نرخ بستگی به وضعیت بازار دارد بر حسب اهداف بازده و ریسک آن تعریف خواهد شد.

وی در پایان گفت: صندوق را باید در قانون بازار اوراق بهادار دید، نه در قالب آیین‌نامه بورس، زیرا با این وجود ثبت آن در قالب حقوقی مشکل پیدا خواهد کرد.