گروه بورس- مجید اسکندری: خیلی‌ها این روزها به این فکر افتاده‌اند که حرکتی بکنند و اگر نمی‌توانند سقف فلک را بشکافند حداقل طرحی نو دراندازند. از جمله آنها که همواره سوابق سقف شکافی فلک را در کارنامه خود دارند، همین فرهنگستان زبان و ادب فارسی است که هراز چندگاهی با زحمت فراوان و صدالبته توام با تحقیق و پژوهش، برای واژه‌های بیگانه، معادل فارسی ساخته و به همگان توصیه می‌کند برای پاسداشت زبان فارسی، زین پس به جای واژه نامانوس فلان، واژه بهمان را به کار برند. بگذریم که طی چند سالی که فرهنگستان در آن «بسی رنج برده تا عجم زنده کند بدین پارسی»، تنها واژه‌ای که توانسته است به گفتار مردم راه یابد، «یارانه» است که سال‌ها قبل به جای «سوبسید» از سوی فرهنگستان معرفی شد. به تازگی فرهنگستان چند واژه فارسی را به عنوان جایگزین واژه‌های بیگانه معرفی کرده است از جمله «برگک» به جای «چیپس»، «خمیراک» به جای «پاستا» و «بها بازار» به جای «بورس». واژه «بورس» در کشور ما بیشتر به بازار اوراق بهادار اطلاق می‌شود اگرچه در گفتار مردم بازارهایی که در یک منطقه به خصوص، تنها به ارائه محصولات مشابه می‌پردازند نیز بورس آن محصول نامیده می‌شوند. به عنوان مثال در این گفتارها بورس لوازم برقی (خیابان لاله‌زار)، بورس ابزارآلات (میدان حسن‌آباد)، بورس تاسیسات حرارتی و برودتی (خیابان طالقانی) و... استفاده می‌شود. اما ما اینجا به دنبال بورس اوراق بهادار هستیم و اینکه از این به بعد باید به جای بورس بگوییم «بها بازار». بدون شک جا انداختن این واژه در ذهن سهامداران که گاهی اوقات برای دریافت چند ریال سود بیشتر هیچ استدلالی را نمی‌پذیرند، کاری است بس دشوار. توجه شود بازاری که بیشتر اصطلاحات موجود در آن وارداتی است قرار است از این پس از واژه‌های فارسی بهره گیرد. نخستین گام در این راه تغییر نام تشکیلات اصلی بازار سرمایه است «سازمان بها بازار و اوراق بهادار». تغییرنام پایگاه‌های اینترنتی از جمله ایران بورس، ایران فرابورس، بورس۲۴ و... به «ایران بهابازار»، «ایران فرابهابازار»، «بهابازار۲۴» و... دومین گام در این راه است و در اقدامات بعدی، باید شاهد به کارگیری واژه‌هایی چون شرکت‌های بهابازاری، اخبار بهابازاری، مدیران بهابازار و... باشیم. سوال اینجاست آیا در بازارهای دیگر بها وجود ندارد؟ شاید ابداع‌کنندگان این واژه به این موضوع که هر بازاری محل تعیین بها است، توجه چندانی نداشته‌اند. واقعیت این است که صنعت بورس اوراق بهادار، دانش مالی و حسابداری مانند بسیاری از صنایع و علوم دیگر وارداتی هستند و واژه‌های خاص خود را دارند که مورد استفاده سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرند. به عنوان مثال، سهامداران همواره ترجیح می‌دهند به جای واژه «پیش‌بینی سود هر سهم» از مخفف لاتین آن یعنی «EPS» یا به جای «نسبت قیمت به درآمد» از مخفف «P/E» استفاده کنند و البته در بازاری که برای سهولت، حتی نام شرکت‌ها مخفف و به نماد تبدیل شده است، این ترجیح دادن واژه‌های لاتین، دور از انتظار نیست و شاید هیچ گاه روزی که واژه فارسی معادل آنها استفاده شود، فرا نرسد. از سوی دیگر جامعه سهامداران حقیقی به دلیل اینکه بیشتر درگیر قیمت‌های روزانه هستند و در همه موارد ساده‌‌ترین راه‌ها را انتخاب می‌کنند، بعید به نظر می‌رسد واژه‌های پیشنهادی «فرهنگستان» را به کار گیرند. سهامدارانی که واژه «کچاد» که نماد «شرکت صنعتی و معدن چادرملو» است را به کار نمی‌برند و برای سهولت به جای آن می‌گویند: «چادر» بخرم، «چادر» بفروشم، «چادر» چنده؟ چگونه قرار است به جای «بورس» بگویند «بها بازار». این در حالی است که قرار است بازار سرمایه ما جهانی شود و ما با زبان بین‌المللی با دیگر بازارهای سرمایه دنیا در ارتباط باشیم که این زبان بین‌‌المللی تنها به واژه‌ها محدود نمی‌شود و قرار است زبان گزارشگری نیز متحول و «XBRL» جایگزین گزارشگری فعلی شود. البته این حقیقت را نباید از نظر دور داشت که حفظ میراث کهن پارسی وظیفه ملی همه ما ایرانیان است اما هر «سخن جایی و هر نکته مکانی دارد»، بنابراین شایسته است در بازار سرمایه به جای استفاده از واژه‌های «trade» و «order» از واژه‌های «خرید» و «سفارش» استفاده کنیم و باور داشته باشیم که به کارگیری واژه‌های لاتین همواره نشانه حرفه‌ای بودن نیست. اما بپذیریم که «رایانه» به دشواری می‌تواند جای «کامپیوتر» را بگیرد. بیاییم فارس را به گونه‌ای پاس بداریم که اسباب زحمت وگاه خنده برخی فراهم نشود تا: «شکرشکن شوند همه طوطیان هند/ زین قند پارسی که به بنگاله می‌رود»