واکنش‌های احتمالی پتروشیمی‌ها به افزایش نرخ خوراک

پیمان حدادی* این روزها بحث افزایش نرخ خوراک گاز شرکت‌های پتروشیمی و تعیین تکلیف این قیمت‌گذاری به یکی از چالش برانگیزترین مباحث روز بازار سرمایه تبدیل شده است. در حالی شرکت‌های پتروشیمی نرخ گاز را بین ۳ تا ۴ سنت در بودجه خود لحاظ کرده‌اند که اخبار نشان از افزایش این نرخ به ۷ یا ۱۰ سنت دارد. اخیرا هم مرکز پژوهش‌های مجلس نرخ ۱۳ سنت را پیشنهاد کرده است. در این مطلب تاثیر افزایش نرخ خوراک گازی بر شرکت ها بررسی می‌شود. ابتدا باید بدانیم افزایش نرخ خوراک گاز (منظور گاز متان شیرین است) بر چه شرکت‌هایی تاثیر دارد.

پیمان حدادی* این روزها بحث افزایش نرخ خوراک گاز شرکت‌های پتروشیمی و تعیین تکلیف این قیمت‌گذاری به یکی از چالش برانگیزترین مباحث روز بازار سرمایه تبدیل شده است. در حالی شرکت‌های پتروشیمی نرخ گاز را بین ۳ تا ۴ سنت در بودجه خود لحاظ کرده‌اند که اخبار نشان از افزایش این نرخ به ۷ یا ۱۰ سنت دارد. اخیرا هم مرکز پژوهش‌های مجلس نرخ ۱۳ سنت را پیشنهاد کرده است. در این مطلب تاثیر افزایش نرخ خوراک گازی بر شرکت ها بررسی می‌شود. ابتدا باید بدانیم افزایش نرخ خوراک گاز (منظور گاز متان شیرین است) بر چه شرکت‌هایی تاثیر دارد. جدول زیر نشان می‌دهد که شرکت‌های زاگرس و فن‌آوران (از گروه متانول) و پردیس، کرمانشاه، شیراز و خراسان (از گروه اوره) دارای خوراک گاز متان هستند و از نحوه قیمت‌گذاری در نرخ خوراک گاز متان متاثر خواهند شد. با توجه به اینکه در حال حاضر بیشتر مباحث در مورد خوراک گاز متان شیرین است، از بررسی تاثیر احتمالی گاز اتان و مایع پرهیز می‌شود. احتمال افزایش گاز متان ترش نیز با توجه به عدم کاربری آن در جایی دیگر، تقریبا وجود ندارد. در جدول زیر بر اساس آخرین پیش‌بینی بودجه شده (عمدتا صورت‌های مالی شش ماه منتهی به ۳۱ شهریور ۹۲)، اطلاعاتی در مورد متغیر‌های اصلی و تاثیر‌گذار در سود شرکت‌ها، نمایش داده شده است. برخی اذعان دارند که نرخ خوراک گاز در کشور قطر ۷ سنت است، پس ۷ سنت ملاک خوبی برای اعلام نرخ خوراک است. برخی دیگر با توجه به فرمول موجود برای تعیین نرخ خوراک، ۱۳ سنت را نرخ مناسبی می‌دانند و برخی دیگر میانگین این دو یعنی ۱۰ سنت را مطرح کرده‌اند. در این مطلب تاثیر هر سه نرخ بررسی می‌شود. بحث دیگری که از طرف شرکت‌های پتروشیمی مطرح می‌شود این است که اگر قرار باشد دولت در زمینه نرخ خوراک به پتروشیمی‌ها یارانه ندهد، دلیلی برای فروش محصولات به نرخ‌های مصوب و دستوری وجود ندارد و همان قیمت خلیج فارس و صادراتی ملاک فروش داخل خواهد شد. در این بررسی، اثر این امر نیز در نظر گرفته شده است. همچنین با توجه به جداول، قیمت دلار و نرخ جهانی محصولات (متانول و اوره) به روز شده و تعدیل حاصل از آن در مقایسه با بودجه شرکت‌ها، لحاظ شده است.

در نتیجه سناریو‌های بررسی به این شرح خواهند بود:

۱- نرخ گاز: ۷، ۱۰ و ۱۳ سنت که بر اساس دلار ۲۵۰۰ تومانی به ترتیب ۱۷۵۰، ۲۵۰۰، و ۳۲۵۰ ریال برای هر مترمکعب می‌شدند.

۲- نرخ دلار آزاد ۳۰۰۰ تومان و نرخ دلار بودجه شده شرکت‌ها به صورت تعدیل‌شده در نظر گرفته شده است.

۳- فروش محصولات با دو فرض آزادسازی قیمت‌های داخلی و عدم آزادسازی درنظر گرفته شده است. البته در این بررسی تنها تغییر نرخ خوراک لحاظ شده است، در حالی که این تغییر قیمت ممکن است بر مقدار فروش محصولات اثر داشته باشد.

۴- در رابطه با نرخ جهانی متانول و اوره ( در حال حاضر ۵۱۰ و ۳۴۰ دلار در شرق آسیا) در کنار نرخ‌های فعلی، بازه رشد و کاهش ۱۰ و ۲۰ درصدی نیز لحاظ شده است. نرخ‌های بودجه شده نیز به تناسب تعدیل شده است.

۵- در مورد مالیات بر درآمد هم باید گفت که تنها شرکت‌های خراسان، شیراز و پردیس مالیات پرداخت می‌کنند که تاثیر تغییرات با درنظر گرفتن ۵/۲۲ درصد مالیات منظور شده است.

در نتیجه تغییرات سود هر سهم در سناریو‌های مختلف به شرح جدول زیر خواهد بود:

همان‌طور که مشاهده می‌شود، حتی با افزایش ۲۰ درصدی

قیمت اوره و رسیدن به اوره ۴۱۰ دلار، شرکت‌های پتروشیمی پردیس، شیراز و خراسان با گاز ۷ سنتی هم دچار کاهش سود خواهند شد. علت این امر نرخ بالای بودجه شده برای دلار است. از سوی دیگر، پتروشیمی کرمانشاه در صورت آزادسازی قیمت می‌تواند افزایش نرخ خوراک را جبران کند و حتی سود خود را افزایش دهد. علت این امر اختلاف دلار ۲۴۷۰ تومانی بودجه شرکت و دلار ۳۰۰۰ تومانی بازار آزاد است. در دو شرکت متانول‌ساز زاگرس و فن‌آوران اختلاف نرخ متانول فعلی در بازارهای جهانی با نرخ متانول بودجه شرکت‌ها، بسیاری از عوامل کاهش سود را پوشش می‌دهد. در صورت ثابت بودن تمامی شرایط و صرف افزایش نرخ خوراک، پتروشیمی زاگرس بیشترین کاهش سود را خواهد داشت.

*تحلیلگر کارگزاری صباجهاد

[e-mail]