دنیای اقتصاد گزارش می‌دهد
نیاز ۵/۲میلیون تنی فولادسازان ایرانی به آهن قراضه
گروه بورس فلزات- بر اساس گزارش‌های ارائه‌شده از سوی دولت، پیش‌بینی می‌شود امسال مصرف آهن قراضه در واحدهای تحت پوشش وزارت صنایع و معادن به ۲/۲میلیون تن برسد. به گزارش دنیای اقتصاد، بر اساس استعلام انجام‌شده، واحدهای تحت پوشش سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) در سال ۱۳۸۵ به میزان ۸/۱میلیون تن قراضه آهنی مصرف کردند و پیش‌بینی می‌شود این رقم در سال ۸۶ به ۲/۲میلیون تن برسد.
قراضه‌های فولادی به دست آمده از اسقاط خودروهای فرسوده مانند ورقه‌های فولادی بدنه (به دلیل نیاز به سرباره‌گیری) فقط در کوره‌های قوس الکتریکی قابلیت بازیافت دارند ولی ضایعات چدنی از قابلیت ذوب و بازیابی در واحدهای ریخته‌گری برخوردارند.
این گزارش حاکی است، طول عمر یک خودرو معمولا در فاصله زمانی ۲۵-۱۵سال تعریف می‌شود که بر این اساس یک تا دو میلیون خودرو فرسوده در کشور موجود است که اگر وزن متوسط یک خودرو در حد یک تن منظور شود ۷۰درصد آن ضایعات آهنی، ۶درصد ضایعات غیرآهنی (مس و آلومینیوم و ...) است. با توجه به سیاست اتخاذ‌شده برای حذف خودروهای فرسوده تا پایان سال ۸۸ به طور متوسط سالانه حدود ۴۰۰هزار عدد خودرو فرسوده بایستی از مدار خارج شوند و به عبارت دیگر در صورت موفقیت در چنین امری، سالانه حداکثر مقدار ۲۸۰هزار تن قراضه آهنی و ۲۴هزار تن قراضه غیرآهنی حاصل خواهد شد.
بر اساس برآورد وزارت بازرگانی بخش فولادسازی سالانه حدود ۵/۲میلیون تن قراضه آهنی و بخش ریخته‌گری ۵۵۰هزار تن قراضه آهنی و ۷۰هزار تن قراضه مسی نیاز دارند. از این مقدار ۲/۱میلیون تن قراضه آهنی و ۲۵هزار تن قراضه مسی از داخل تامین شده و مابقی وارد می‌شود.
بر اساس تصمیم جدید دولت و برای جلوگیری از صادرات بی‌رویه آن عوارض صادرات آهن قراضه و ضایعات فلزی به هر شکل و شمش آنها به میزان سی درصد قیمت پایه صادرات محصول یاد شده تعیین شده است.
این گزارش می‌افزاید: قراضه و ضایعات فلزی یک محصول مشخص و نهایی نیست که از ویژگی‌های فنی و فیزیکی وشیمیایی ثابت و معین و قیمت مشخص برخوردار باشد.
قراضه‌های فلزی اگر شامل اقلام فلزی با ویژگی‌های شیمیایی یکنواخت، درصد جزئی قشر اکسیده و بدون ناخالصی مضر بوده و به شکل پرس شده و یا بسته‌بندی شده عرضه گردد قیمتی بسیار نزدیک به قیمت پایه شمش فلزی خواهد داشت ولی اگر با آنالیز شیمیایی غیریکنواخت و همراه با عناصر مضر، آغشته به مواد انفجاری و یا آلوده‌کننده محیط‌زیست و به صورت فله‌ای و غیرپرس شده عرضه شود از قیمت بسیار پایینی برخوردار است طبقه‌بندی قراضه‌های فلزی برای معرفی به گمرک و اعمال عوارض مناسب نیز کاری غیرعملی بوده و فقط مشکلات اجرایی را افزایش می‌دهد.
لذا به منظور کمک به تسهیل در تامین مواد اولیه مورد نیاز صنایع داخلی و کاهش علاقه به صادرات بی‌مورد قراضه پیشنهاد می‌شود تا در تعیین قیمت قراضه‌های فلزی حد بالا قیمت در نظر گرفته شود و پیشنهاد رقم ۸۰درصدی قیمت شمش به عنوان قیمت پایه قراضه نیز از همین موضوع نشات می‌گیرد.
البته بایستی توجه کرد که برای نرخ‌های ۲۰ و ۲۵درصدی فعلی که در محاسبه گمرکی اعمال می‌شود تاکنون هیچگونه گزارش کارشناسی و توجیه اقتصادی دریافت نشده است.
روند رو به رشد افزایش تولید فولاد نیازمند مواد اولیه بیشتر است که ذخایر سنگ آهن دنیا در آینده جوابگوی آن نخواهد بود. تحلیلگران بر این عقیده‌اند که در آینده نزدیک هر افزایشی که بخواهد در روند تولید فولاد دنیا رخ دهد تنها از طریق کوره‌های قوس الکتریکی ممکن خواهد بود که این امر افزایش تقاضا برای قراضه را به دنبال دارد.
قبول کردن پروتکل کیوتو در دنیا به خصوص توسط آمریکا و چین (با وجود ذخایر غنی سنگ آهن) که تقاضای به کارگیری قراضه به عنوان ماده اولیه را افزایش می‌دهد چراکه دی‌اکسیدکربن کمتری نسبت به سنگ آهن در هوا پراکنده می‌کند.
تحول در تکنولوژی فولادسازی از روش‌های قدیمی و سنتی کنورتور به سمت روش‌های کوره قوس الکتریکی که امروزه سهم سی‌درصدی در کل تولید فولاد جهان دارد.
با در نظر گرفتن دلایل بالا به خصوص محدودیت ذخایر سنگ آهن مزایای اقتصادی به کارگیری قراضه در پی می‌آید:
۱ - یک تن قراضه، ۱۱۳۴ کیلوگرم کانسنگ آهن، ۶۳۵ کیلوگرم زغال‌سنگ و ۵۴ کیلوگرم سنگ آهک صرفه‌جویی می‌کند.
۲ - میزان مصرف انرژی در روش کوره قوس الکتریکی در صورت استفاده از قراضه ۲۵درصد نسبت به فرآیند کوره بلند کاهش می‌یابد به طوری که تولید فولاد توسط کوره قوس الکتریکی حدود ۵/۷ گیگاژول انرژی مصرف می‌کند که این در مقایسه با ۲/۱۶ گیگا ژول برای تولید هر تن فولاد از روش BOS دارای اختلاف ۴/۷ گیگاژولی است که برابر مصرف انرژی در شهری با جمعیت ۱۰۰هزار نفر است.
۳ - هزینه سرمایه‌گذاری روش کوره قوس الکتریکی نسبت به روش احیای اکسیژن کمتر است به طور مثال روش کوره قوس الکتریکی نیاز به پیش گرم کن ندارد و کوره توسط مواد سرد که غالبا قراضه است پر می‌شود.
بررسی قیمت‌های مواد اولیه تولید فولاد در سال گذشته میلادی نشان دهنده این است که در حال حاضر قراضه با قیمت ۲۳۰ تا ۲۴۵دلار بر تن، قیمتی سه برابر سنگ آهن با قیمت ۳۵/۷۷دلار بر تن و کک با قیمت ۹۸دلار بر تن دارد که با در نظر گرفتن صرفه‌جویی که استفاده از قراضه در مصرف سایر مواد اولیه ایجاد می‌کند، اختلاف افزایش قیمت ماده اولیه با استفاده از قراضه به ۱۰۰دلار در هر تن می‌رسد.
یکی از منابع عمده قراضه صنایع فولادسازی خودروهای فرسوده است به طوری که ۴۴درصد از فولاد به کار رفته در ساخت یک ماشین معمولی قابل بازیافت است. در بسیاری از کشورهای پیشرفته از جمله آمریکا نرخ بازیافت اتومبیل ۱۰۰درصد گزارش شده است به نظر می‌رسد با رویکرد دولت مبنی بر از رده خارج کردن اتومبیل‌های فرسوده، به این مساله بیشتر می‌توان توجه کرد.
در این میان به کشور ترکیه اشاره می‌شود که با وجود سهم ۳۰درصدی کوره‌های قوس الکتریکی در تولید فولاد دنیا، ۷۰درصد تولید فولاد در ترکیه بر پایه قراضه وارداتی است. این در حالی است که ترکیه در سال‌های اخیر پیشرفت‌های قابل توجهی در عرصه تولید فولاد خام و جهت‌گیری به سمت تولید فولادهای با ارزش افزوده بیشتر داشته است به گونه‌ای که اکنون با تولید ۳۰میلیون تن فولاد خام در مقام ۱۱ جهان قرار دارد.
با وجود قیمت بالای قراضه، بایستی منابع تامین قراضه در داخل و خارج از کشور مورد بررسی قرار گیرند چرا که تحلیل‌های اقتصادی نشان دهنده افزایش قیمت این ماده اولیه در آینده‌ای بسیار نزدیک می‌باشد که با کاهش ذخایر سنگ آهن استفاده از قراضه تنها راه بقای صنعت فولاد کشور است. این در حالی است که یکی از مزایای نسبی کشورمان قرار گرفتن در کنار کشورهایی است که دارای بیشترین منابع قراضه در دنیا می‌باشند یعنی روسیه و اوکراین. به همین لحاظ پیشنهاد می‌شود در صورت احداث واحد تولید فولاد خام در میانه با در نظر گرفتن مسافت این واحد نسبت به ذخایر سنگ آهن کشور، مطالعات براساس ایجاد یک و احد کوره قوس الکتریکی با در نظر گرفتن همجواری نسبت به کشورهای دارای منابع عمده قراضه صورت گیرد.
ارسال نظر