صادرات محصولات شیمیایی با نامه!

عکس: آکو سالمی

گروه بورس کالا- کتایون دارابی: رینگ پتروشیمی در ماه‌های گذشته شاهد تغییرات مدام متاثر از مصوبات رنگارنگ بود و تجربیات بسیاری را از سر گذراند که نه تنها به تعادل بازار کمکی نکرد، بلکه در موارد بسیاری وضعیت را نامشخص تر از پیش کرد. اما جالب اینجاست که در این مدت نظام عرضه و تقاضا که پایه هر بورسی است در رینگ پتروشیمی به فراموشی سپرده شد و یک بار هم به آن توجهی نشده است.

این در حالی است که بیشتر کارشناسان بازار پتروشیمی می گویند: در این مدت مصوبات بسیاری تصویب و اجرایی شده، اما متاسفانه به کشف قیمت‌ها براساس نظام عرضه و تقاضا توجهی نشده است. به عقیده این گروه اگر به جای تکرار راه‌های بیهوده به بورس کالا اجازه می‌دادیم براساس قانون خودش پیش برود، در حال حاضر این مشکلات را در رینگ پتروشیمی نداشتیم. اگر اجازه می دادیم کشف قیمت‌ها براساس عرضه و تقاضا انجام شود و محدودیت‌های موجود هم نبود، میزان سودهای رینگ پتروشیمی هم کاهش می‌یافت و در نتیجه بازار روال عادی و منطقی خودش را طی می‌کرد، اما متاسفانه در حال حاضر وجود مصوبه‌های بسیار، دستکاری در نرخ‌ها و وجود محدودیت‌های بسیار بازار را از تعادل خارج کرده و با مشکلات بسیاری روبه‌رو کرده است.

با این حال در آخرین روز مبادلاتی هفته جاری، بازار پتروشیمی همچنان با رکود همراه بود، به طوری که خرید محصولات پلیمری در تناژهای بسیار پایینی انجام می شد و به گفته معامله گران به یک یا دو تن در روز گذشته رسید. البته رینگ پتروشیمی روز گذشته شاهد عرضه محصولات شیمیایی بود. بالاخره کربنات سنگین پس از دو هفته غیبت در رینگ پتروشیمی به میزان ۵۰۰ تن عرضه شد و با تقاضای ۳ هزار و ۵۰۰ تنی مواجه شد. از سوی دیگر کربنات سدیم سبک هم در این روز عرضه نشد. به گفته معامله‌گران عرضه‌های اندک این دو کالا، بازار را با عطش خرید روبه رو کرده است. از سوی دیگر در این روز جوش شیرین که همواره با تقاضای بالا روبه‌رو می‌شد، با کف قیمت خریداری شد. قیمت تمام شده جوش شیرین در بورس کالا روز گذشته ۱۵۰۰ تومان در هر کیلو بود و جوش شیرین در بازار داخل هم با نرخ ۱۵۵۰ تومان داد و ستد شد.

در همین حال فاصله قیمتی سودکاستیک در بازار و بورس هم روز گذشته به ۴۰ تا ۵۰ تومان در هر کیلو رسید. سود پتروشیمی بندرامام در این روز با کف قیمت و سود اروند با رقابت ۵ درصدی توسط کارگزاران خریداری شد. به گفته معامله‌گران، افزایش عرضه سودکاستیک و جوش شیرین در هفته‌های اخیر نرخ این کالاها را با کاهش مواجه کرده است.

ممنوعیت صادرات برای مجتمع‌ها یا اشخاص؟

گرچه روز گذشته باز هم رییس دفتر صنایع تکمیلی شرکت ملی صنایع پتروشیمی از مذاکره با کارگروه تخصصی پتروشیمی برای آزادسازی صادرات ۳ محصول پتروشیمی دیگر خبر داد، اما آگاهان بازار می‌گویند: تاکنون هیچ محصول پلیمری‌ اجازه خروج از کشور نیافته است و به مجتمع‌های بسیاری گفته شده که باید برای صادرات از وزارت صنعت، معدن و تجارت مجوز دریافت کنند. مثلا برای صادرات پی‌وی‌سی، قرار شده مجوز ۵ هزارتن صادرات داده شود و نهایتا این تناژ بین مجتمع‌های تولیدکننده پی‌وی‌سی تقسیم شود. همچنین برای پلی‌اتیلن هم قرار شده ۱۰۰ هزارتن مجوز به مجتمع‌ها داده شود، اما این مجوزها هنوز صادر نشده است. گر چه محمد زیار درباره خروج محصولات جدید پتروشیمی از لیست ممنوع صادرات‌های دولت، گفته سیاست‌های دولت و کارگروه تخصصی پتروشیمی در چند هفته گذشته تا حدودی التهابات و نوسان‌های قیمت محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های پلیمری در بازار را مدیریت و کنترل کرده است. اما واقعیت این است که مدیران مجتمع‌های پتروشیمی می‌گویند: با وجود اینکه پیش‌تر هفت کالای شیمیایی و پلیمری لغو ممنوعیت صادرات شدند، اما تاکنون هیچ محصول پلیمری‌ رسما از گمرک خارج نشده است.

البته برخی از فعالان بازار شیمیایی‌ها می‌گویند: محصولات شیمیایی از سوی اشخاص و با نامه به راحتی در حال خروج از گمرک هستند و محصولات مجتمع‌های پتروشیمی بزرگ پشت مرزها مانده‌اند و اجازه خروج نیافته‌اند.

این در حالی است که برخی از معامله‌گران از وضعیت نابسامان بازار شیمیایی‌ها خبر می دهند و می‌گویند: برخی از محصولات شیمیایی در بازار و بورس با اختلاف قیمتی معادل ۲۰۰ تا ۵۰۰ تومان روبه‌رو هستند. از سوی دیگر پروانه‌های بهره‌برداری هم مشکلات زیادی ایجاد کرده است؛ چرا که بسیاری از فعالان این حوزه معتقدند؛ پروانه‌های بهره‌برداری به تولیدکنندگان واقعی تعلق ندارد و از این رو بیشتر خریداران واقعی قادر به تهیه محصولات شیمیایی از رینگ پتروشیمی نیستند و به اجبار کالاهای خود را از بازار و با فاصله قیمتی تهیه می‌کنند. به گفته این گروه در حال حاضر کربنات سدیم سبک و سنگین، آروماتیک‌ها، تولوئن، اورتوزایلین و... بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ تومان در بازار و بورس فاصله قیمتی دارند.