ابراهیم همتی

«میزان سرمایه‌گذاری برای احداث واحدهای تولید فروسیلیسیم‌، فرومنگنز‌، فروکروم‌، فرو وانادیوم و سایر مواد اولیه فروآلیاژی در جهان طی سال‌های گذشته متفاوت و با نوسان همراه بوده است‌. به طور کلی در سال گذشته میلادی برای تاسیس واحدهای تولید فرومنگنز (Fe Mn) و فروسیلیکومنگنز ( Fe Si Mn) تا ۱۰۰‌هزار‌تن ظرفیت به ازای هر‌تن تولید در سال به طور تقریبی ۳۵۰‌دلار‌، تولید فروسیلیسیم ۷۵‌درصد (‌Fe Si‌) تا ۸۰‌هزار‌تن ظرفیت به ازای هر‌تن تولید در سال به طور تقریبی ۵۰۰‌دلار‌، تولید فروکروم (‌Fe Cr‌) تا ۸۰‌هزار‌تن ظرفیت به ازای هر‌تن تولید در سال به طور تقریبی ۵۷۰‌دلار و تولید فرو وانادیوم ( Fe V ) تا ۳۵۰۰‌تن ظرفیت به ازای هر‌تن تولید در سال به طور تقریبی ۲۸۶۰‌دلار‌ی شده است‌. در این سال میزان سرمایه‌گذاری‌ها در بخش فروآلیاژ جهان ۳/۹‌درصد نسبت به سال ۲۰۰۷ رشد داشته است. به‌رغم ظهور علائم رکود اقتصادی حاکم بر جهان در نیمه دوم سال ۲۰۰۸ میزان تولید و استحصال انواع فروآلیاژها شامل فرومنگنز با ۵/۱‌درصد‌، فروسیلیسیم با ۸۵/۲‌درصد‌، فرو وانادیوم با ۸۵/۴‌درصد و فروکروم با ۷/۱‌درصد رشد تولید نسبت به سال ۲۰۰۷ به رقم‌های قابل‌توجهی رسید‌. میزان تولید فرومنگنز با رشد ۵/۱‌درصدی بالغ بر ۵/۱۳میلیون ‌تن و میزان تولید فروسیلیسیم با رشد ۸۵/۲‌درصدی بالغ بر ۴۳/۸‌میلیون‌تن بوده که در این میان در سال گذشته فرو وانادیوم بالاترین میزان رشد تولید و فرومنگنز پایین‌ترین میزان رشد تولید را در بین انواع فروآلیاژها دارا بوده‌اند.

در نیمه اول سال ۲۰۰۸ میزان نیاز به مصرف فرومنگنز به عنوان فروآلیاژ استحکام بخش و افزایش‌دهنده قابلیت‌های آهنگری و جوشکاری‌، فروسیلیسیم به عنوان اکسیژن‌زدا و افزایش‌دهنده استحکام و مقاومت سایشی‌، فروکروم به عنوان یک فروآلیاژ کاربید ساز و افزایش‌دهنده استحکام کششی و مقاومت به خوردگی و فرو وانادیوم به عنوان یک آلیاژ ساز و افزایش دهنده مقاومت سایشی و استحکام حرارتی افزایش چشمگیری یافت‌. در ماه‌های جولای و آگوست ۲۰۰۸ با افزایش میزان تولید محصولات ریخته‌گری و فولاد‌، میزان مصرف فروآلیاژها به شدت افزایش یافت و با توجه به پیشی گرفتن تقاضا نسبت به عرضه فروآلیاژها‌، جهان بالاترین قیمت‌ها را طی ۲۰ سال گذشته تجربه کرد.

سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در بخش‌های انرژی و مواد اولیه طی دهه‌های ۸۰ و ۹۰ میلادی موجب شد تا تولید فولاد خام جهان بر اساس آمارهای رسمی ‌موسسه بین‌المللی آهن و فولاد در سال ۲۰۰۸ میلادی به رقم ۱۳۳۰‌میلیون‌ تن برسد‌. در این میان چین با تولید و مصرف بیشترین فروآلیاژها‌، توانست با تولید ۵۰۲‌میلیون‌ تن فولاد خام در جهان رکورددار باشد‌. البته در سال ۲۰۰۷ اکثر استراتژیست‌های اقتصادی جهان با توجه به حجم سرمایه‌گذاری‌های دولت چین روی مواد اولیه و به خصوص فروآلیاژها پیش‌بینی کرده بودند که چین بتواند در سال ۲۰۰۸ مقدار ۵۳۰‌میلیون ‌تن فولاد خام تولید کند که با توجه به ظهور علائم رکود اقتصادی در ماه‌های پایانی ۲۰۰۸ دستیابی به رکورد تولید ۵۳۰‌میلیون‌تن فولاد خام میسر نگردید‌.

چین بزرگترین تولید‌کننده و مصرف‌کننده انواع محصولات فروآلیاژی در جهان است‌. در سال گذشته چین با پذیرش سهم ۳/۵۷‌درصدی از تولید فروآلیاژها در راس تولید‌کنندگان‌، صادرکنندگان و مصرف‌کنندگان جهان قرار گرفت‌، ۷/۴۲‌درصد مابقی توسط سایر کشورها از جمله ایالات متحده‌، ژاپن‌، نروژ‌، روسیه‌، برزیل‌، آفریقای جنوبی و چند کشور دیگر تولید شده است‌. همانطور که انتظار می‌رفت از اواخر سال ۲۰۰۷ و سه ماه اول سال ۲۰۰۸ قیمت مواد اولیه رشد چشمگیری داشت‌، با افزایش قیمت جهانی مواد اولیه و به خصوص محصولات فروآلیاژی اختلاف بین درآمد و هزینه تولید فولاد خام و محصولات ریخته‌گری به تدریج کم شد‌، با افزایش تعرفه مالیات بر صادرات محصولات فروآلیاژی توسط دولت چین و همچنین افزایش تقاضای جهانی برای خرید فروآلیاژها در سه ماه دوم سال ۲۰۰۸ موجب شد تا دستیابی مصرف کنندگان به مواد اولیه با قیمت مناسب محدودتر شود‌. محدودیت فوق با افزایش تعرفه‌های صادراتی تا ۲۵‌درصد تشدید گردید و باعث ایجاد سردرگمی‌ بین تولید‌کنندگان فولاد شد. عملکرد بد و نابهنگام دولت چین در افزایش تعرفه‌ها موجب تشدید بحران و گسترش آن به صنعت فولاد جهان گردید.

با کاهش تدریجی اختلاف و روند صعودی قیمت‌ها در سه ماه سوم سال ۲۰۰۸ علائم رکود و بحران در نزد هر دو گروه شامل تولید‌کنندگان (فروآلیاژها) و مصرف کنندگان (فولاد‌سازان) ظاهر شد. در ماه نوامبر برخی از فولادسازان بزرگ که از مصرف‌کنندگان عمده این محصولات بودند، به این نتیجه رسیدند که با افزایش تولید فقط هزینه‌هایشان افزایش یافته و سود حاصل کاهش یافته است‌، بنابراین با ظهور اولین نشانه‌های بحران اقتصادی در بخش فولاد جهان آنها تولید خود را کاهش دادند‌. بحران وقتی توسعه پیدا کرد که بر خلاف قانون عرضه و تقاضا افزایش تولید و عرضه محصولات فروآلیاژی در بازار‌های جهانی به‌جای تثبیت و کاهش‌،‌ موجب افزایش شدید قیمت‌ها گردید‌. تحولات مداوم و کاهش سریع قیمت‌ها‌، تولید‌کنندگان و مصرف‌کنندگان را در فضای بسیار پیچیده‌ای قرار داد‌. فضایی که همزمان‌، فرصت‌ها برای سرمایه‌گذاری‌های جدید و چالش‌ها برای کاهش هزینه‌ها و افزایش رقابت‌پذیری را پیش روی شرکت‌ها قرار داده است‌. در مواجهه با رکود اقتصادی‌، فرآیند جهانی شدن چالش‌هایی را فرا روی مدیران صنعت فروآلیاژی جهان قرار داده است که نادیده گرفتن آن و عدم شناسایی عوامل اصلی بوجود آورنده بحران منجر به کاهش شدید سرمایه‌گذاری‌ها و حذف از عرصه رقابت خواهد شد‌. با توجه به اهمیت روز افزون فروآلیاژها در توسعه صنعت فولاد و ریخته‌گری جهان‌، دستیابی به تولید سالانه یک میلیارد و ۵۵۰‌ میلیون‌تن فولاد‌، نیازمند توسعه سرمایه‌گذاری‌ها در بخش انرژی و مواد اولیه خواهد بود ».