بازار پتروشیمی در تب و تاب - ۱۵ شهریور ۹۱

گروه بورس کالا- کتایون دارابی: التهاب در بازار پتروشیمی پس از تعطیلات چند روزه تهران متاثر از اتفاقات ریز و درشت بیش از پیش پر رنگ شده است. افزایش قیمت‌ها، تقاضای غیرعادی خریداران، افت و خیز قیمت دلار تحت تاثیر سخنان بهمنی، کاهش تولیدات مجتمع‌ها و سخت‌تر شدن صادرات محصولات پتروشیمی از مواردی است که نگرانی‌ها را در این حوزه ادامه‌دار کرده است. از این رو بیشتر معامله‌گران نسبت به افزایش قیمت‌ها و هجوم خریداران به بازار پتروشیمی ابراز نگرانی می‌کنند و می‌گویند: شبهاتی در خصوص نرخ دلار در بازار مطرح است و اگر قیمت‌ها در آینده‌ای نزدیک براساس دلار آزاد تعیین شود باید در انتظار افزایش دوباره نرخ‌ها و تسری آن به بازار پتروشیمی باشیم.

این در حالی است که سیاست‌های ارزی مشخص نیست و نمی‌توان روند بازار ارز را در آینده پیش‌بینی کرد، حال آنکه قیمت جهانی محصولات پتروشیمی نیز در روزهای اخیر متاثر از افزایش قیمت نفت افزایش داشته است.

در همین حال به گفته فعالان این حوزه میزان تولید مجتمع‌های پتروشیمی با کاهش روبه‌رو شده و این موضوع را می‌توان از کاهش عرضه‌های بازرگانی پتروشیمی در بورس کالا طی هفته‌های اخیر و همچنین میزان کاهش مصرف صنایع پایین دستی متوجه شد. اگر چه تولیدات در مجتمع‌های گوناگون متغیر است، اما آمارها نشان می‌دهد که ارزش ریالی معاملات محصولات پتروشیمی رشد یافته، در حالی که حجم عرضه‌ها کاهش یافته است. علاوه بر این افت و خیز قیمت دلار مدام مجتمع‌های پتروشیمی را از پرداخت هزینه‌های خوراک در آینده‌ای نزدیک نگران می‌کند و همین موضوع به عقیده برخی از فعالان بازار، یکی از دلایل بلاتکلیفی مجتمع‌های پتروشیمی است.

حال آنکه همیشه موضوع خرید واسطه‌ها در بازار پتروشیمی و تصمیمات نادرست در این حوزه نیز توانسته بازار را با آشفتگی بیشتر روبه‌رو کند. گفته می‌شود اگر تدابیری صحیح برای رسیدن کالاهای پتروشیمی به دست مصرف‌کنندگان واقعی اتخاذ نشود، در آینده‌ای نزدیک نبض بازار پتروشیمی به دست دلالان خواهد افتاد و باید در انتظار احتکار محصولات باشیم، اتفاقی که در حال حاضر می‌توان شاهد شروع آن بود.

بیات، کارگزار بورس در این باره می‌گوید: تقاضای واسطه‌ها برای خرید محصولات پتروشیمی بیش از تقاضای مصرف‌کنندگان واقعی است و این موضوع به مدیریت بازرگانی پتروشیمی و تولید مجتمع‌ها بستگی دارد.

مشکلات مجتمع‌های پتروشیمی بیش از فولادسازان است

در همین حال برخی از فعالان این حوزه به عدم گشایش اعتبار برای واردات اشاره می‌کنند و معتقدند؛ بعید به نظر می‌رسد با عملکرد بانک مرکزی در ماه‌های اخیر انتظار برای کاهش قیمت دلار منطقی باشد.

از این رو برخی از معامله‌گران می‌گویند: افزایش قیمت دلار قطعا نرخ‌ها را به دلیل سخت‌تر شدن واردات برای فولادسازان افزایش می‌دهد. حال آنکه مجتمع‌های پتروشیمی در دامنه تحریم‌ها هستند و در نتیجه مشکلات صادرات برای آنها بیش از فولادسازان خواهد بود؛ چرا که موضوع پهلو گرفتن کشتی‌ها برای صادرات و همچنین ‌قیمت بیمه این محموله‌ها نیز مطرح است.

این در حالی است که صادرات از مجتمع‌های پتروشیمی که تولیدات مایع دارند، سخت‌تر از مجتمع‌های دیگر است؛ چرا که نیاز به مخازن برای نگهداری این محموله‌ها پیش از تولید و بعد از صادرات، مشکلات را افزایش می‌دهد و در نتیجه در تمام این موارد حاشیه سود برای مجتمع‌های پتروشیمی کاهش خواهد یافت.

با این حال بیشتر کارشناسان بازار پتروشیمی قیمت‌ها در بازار را تابعی از قیمت دلار عنوان می‌کنند و می‌گویند: اگر توافقاتی در مذاکرات هسته‌ای ایران حاصل شود یا برعکس، باید در انتظار بازگشت جو روانی به بازار باشیم. از این رو اگر توافقی در این مذاکرات حاصل نشود، باید در انتظار تاثیرات منفی بر بازار و بورس بود، به طوری که اصناف و کارخانه‌ها به احتمال زیاد با مشکل روبه‌رو خواهند شد و این موضوع برای فولادسازان و مجتمع‌های پتروشیمی پررنگ‌تر از صنایع دیگر خواهد بود.

این گروه می‌گویند: در حال حاضر سهام شرکت‌های پتروشیمی نیز در کف قیمتی خود قرار دارد و این موضوع نشان از عدم بهبود در عملکرد رشد اقتصادی دارد و با وجود اینکه در روزهای اخیر شاخص بورس رشد داشته است، اما نشان از این دارد که شرکت‌ها سود تورمی را تجربه می‌کنند که ناشی از مشکلات اقتصادی و ارزی است.

تعطیلی پتروشیمی اصفهان و مشکلات

البته در روزهای اخیر خبر تعطیلی مجتمع پتروشیمی اصفهان هم نشان داد که مشکلات این شرکت‌ها در حال حاضر کم نیست. کاهش تولیدات بسیاری از مجتمع‌ها در حال حاضر موضوعی است که همواره در بازار مطرح می‌شود.

برخی از معامله‌گران به عدم تعادل عرضه و تقاضا اشاره می‌کنند و می‌گویند: کمبود برخی از کالاها در بازار داخل ناشی از کاهش تولیدات در مجتمع‌ها است که در اثر کمبود و مشخص نبودن نرخ خوراک شدت بیشتری یافته است.

با این حال آگاهان بازار به تغییر سهامدار عمده پتروشیمی اصفهان از اوایل زمستان سال ۸۹ اشاره می‌کنند و می‌گویند: سهام این شرکت در اوایل زمستان سال ۸۹ از شستا به فولاد ماهان سپاهان تغییر یافت و به این ترتیب، فولاد ماهان سپاهان به یکی از سهامداران عمده شرکت پتروشیمی اصفهان بدل شد. در همین زمان هیات مدیره و مدیرعامل این مجموعه هم تغییر کرد و به این ترتیب این مجتمع وارد مشکلات جدیدی شد.

به گفته این گروه، مجتمع پتروشیمی اصفهان مشکل نقدینگی ندارد و در عین حال بسیار سود‌آور است. اما مشکلات موجود، به دلیل عدم پرداخت بدهی‌ها رخ داده، در حالی که سودهای این مجتمع به واردات آهن و ... اختصاص یافته است.

حال آنکه در روزهای اخیر ضیغمی معاون وزیر نفت به توقف فروش خوراک به پتروشیمی اصفهان خبر داد و گفت: تا زمانی که پتروشیمی اصفهان بدهی‌های خود را به پالایشگاه اصفهان پرداخت نکند، خوراک به این واحد عرضه نخواهد شد.

در همین حال جلیل سالاری رییس هیات مدیره شرکت پالایش نفت اصفهان هم با رد ادعای پتروشیمی اصفهان مبنی بر افزایش غیرقانونی فروش خوراک گفته پتروشیمی اصفهان اصلا قراردادی با پالایشگاه نفت اصفهان برای خرید خوراک امضا نکرده است.

البته در این روز وزیر نفت خواستار پیگیری حل این مشکلات شد.

این در حالی است که مدیر کنترل تولید شرکت ملی صنایع پتروشیمی در این روز وعده داد بازار را به گونه‌ای تامین خواهیم کرد که کمبود محصولات پتروشیمی اصفهان احساس نشود.

بازار تشنه کالا بود، تقاضا در بورس بالا رفت

گروه بورس کالا- تفاوت قیمت‌های بازار آزاد و بورس، عدم عرضه برخی کالاها در هفته‌های اخیر و در نهایت تعطیلات بازار تهران و عدم توزیع کالاها در بازار باعث شد دیروز معاملات محصولات پتروشیمی در بورس کالا با تقاضای بالایی از سوی خریداران روبه‌رو شود؛ به خصوص پلی‌پروپیلن و پی‌وی‌سی (گرید آف). به گفته خریداران عدم عرضه پی‌وی‌سی و مشکلاتی که اخیرا در تحویل محموله‌‌های بندر امام ایجاد شده، بازار را با کمبود کالا مواجه کرده بود و تعطیلات بازار تهران هم دلیل دیگری شد تا میزان تقاضا در بازار افزایش پیدا کند. به گفته یکی از کارگزاران در حال حاضر، قیمت اقلامی که در بورس عرضه می‌شود در مقایسه با بازار پایین‌تر است و انگیزه خرید را در میان تجار بالا برده است.در معاملات دیروز علاوه بر پلیمری‌ها، قیر پالایشگاه تهران هم افزایش پیدا کرد و از ۶۹۲ تومان به ۷۲۶ تومان رسید. پلی‌پروپیلن رفیا (پتروشیمی جم) دیروز با نرخ یک هزارو ۹۸۰ تومان عرضه شد که به ۲ هزارو ۹۹۰ تومان رسید. پلی‌پروپیلن شازند با نرخ ۲۸۸۰ تومان عرضه و در رقابت به ۳۰۲۴ تومان رسید. پلی‌پروپیلن نوید زرشیمی هم با نرخ ۲ هزار و ۸۵۶ تومان عرضه و با قیمت ۲ هزار و ۹۹۱ تومان فروخته شد.پلی وینیل کلراید اروند (درجه یک) با قیمت یک هزارو ۹۶۰ تومان معامله شد اما گرید آف این کالا رقابتی شد به طوری که با نرخ یک هزار و ۳۰۶ تومان عرضه شد اما یک هزار و ۳۷۱ تومان فروش رفت.