فساد در بورس فلزات آمریکا و انگلیس

علی غفوری

کمیسیون تجارت سلف کالا (CFTC) تقریبا به سه هزار صفحه مطالب غلط و نامفهوم در مورد مدارک مربوطه به شکایاتی در خصوص دستکاری صندوق کنترل ریسک نوسانات قیمت (hedge fund) بازار فلزات دست یافته است. بررسی‌کنندگان اعلام کردند که از سال ۲۰۰۴ تاکنون ۲۸شکایت در واکنش یا پاسخ به یک درخواست تحت عنوان قانون آزادی اطلاعات آمریکا دریافت کرده‌اند.

اگرچه بیشترین اطلاعات جمع‌آوری شده توسط CFTC هنوز مشخص و آشکار نشده است ولی پاسخ بی‌شماری از طریق پست الکترونیک یک مقام رسمی در دفتر بررسی بازار در شیکاگو و کسی که راز را افشا کرده مبادله شده است که در آن ادعای دستکاری تکذیب شده است.

CFTC تمایلی به افشای هرگونه اطلاعاتی در خصوص دعاوی دستکاری بازار نداشته و اظهار داشته که اطلاعات دریافتی در خصوص تناژ قراردادهای سلف (positions) بازار و معاملات تجاری و مکاتبات محرمانه نباید افشا شود.

ولی تاکنون CFTC افشا کرده است که ۲۸۷۳ صفحه از پرونده‌های تجاری دارای مغایرت بوده، ۲۸۷۳ صفحه دارای سابقه مالی بوده، ۲۸ صفحه شکایات مربوط به مشتریان و پرسشنامه‌ها بوده و ۵۲۷صفحه گزارشات یادداشت‌های مربوط به وکیل بوده، ۵۸صفحه یادداشت‌های درون سازمانی و ۱۶ صفحه یادداشت‌ تفاهم‌های داخلی بوده است.

CFTC می‌گوید باید اطلاعات جمع‌آوری شده برای اجرای اقدامات قانونی آن که می‌توانست با رویه‌های اجرایی معوقه تداخل پیدا کرده یا چیزی که بتواند هویت یک مرجع محرمانه را آشکار کرده، یا اینکه تکنیک‌ها و اقدامات با رویه‌ها برای بررسی‌های اجرای قانونی یا محاکمات را مشخص کند دور از چشم عموم نگه داشت.

مکالمات الکترونیکی بین اقتصاددان ارشد بخش بررسی‌های بازار CFTC در شیکاگو و یک دست‌اندرکار بازار که نامش نخواست فاش شود بین ژانویه ۲۰۰۶ و آوریل ۲۰۰۶ رخ داد.

به نظر می‌رسد که در آن مکالمات پیشنهادات قیمت‌های سلف مس که ۲۵درصد در سه ماهه گذشته افزایش یافته است موضوع دستکاری بوده است. رقم دلال‌بازی در بازارهای سلف مس زیاد بالا نیست و به نظر می‌رسد که این بازار متوازن‌تر از طلا و نقره باشد. کارشناسان معقتدند که دلایلی وجود دارد که نشان می‌دهد دولت چین بازار را به شرایط نامطلوبی کشانیده است. چین موجودی بازار بورس فلزات لندن را خرید و آن را بین سال‌های ۲۰۰۳ و ۲۰۰۵ به انبار ملی خود انتقال داده است.

بازارهای سلف منبع یا مرج کشف قیمت و محل کاهش ریسک و معاملات بین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان صادق و واقعی است. این بازار، در حال حاضر مرجع تعیین قیمت برای کسب درآمد می‌باشد. تغییرات سریع قیمت کالا که برای منافع ملی اهمیت دارد بسیار وسیع است. اقتصاددان ارشد CFTC در پاسخ در ۳۱ ژانویه اعلام کردند سرمایه‌گذاران در ۲۴ ژانویه ۲۰۰۶ در قراردادهای سلف تناز کمتری برای مس نسبت به طلا داشتند که ۴۶درصد آن تناژ خرید (LONG) و ۴۴درصد این تناژ فروش (SHORT) است که تناژ آن به خوبی متوازن بود.

سطح روند نزولی قیمت‌ها در ماه ژانویه نیز کمتر از حد تابستان قبلی بوده و برای ماه‌های مارس/مه اختلاف قیمت بازار بورس کالایی نیویورک ۵-۳سنت بوده که این مقادیر برای ماه‌های ژوئیه سپتامبر ۷-۶درصد بوده است. یک کارشناس اقتصادی CFTC با توجه به شواهد مشخص و دست اول قراردادهای تجاری سلف غلط در بازار بورس کالای نیویورک (Nymex) معتقد است که این بازار را CFTC تنظیم می‌کند.

در یک email دیگر در ۳۰مارس که مربوط به یک خبرنگار بود هیچگونه اسم خاصی و اطلاعاتی در خصوص این دستکاری داده نشده بود ولی از نظر کارشناسان این کار یک دستکاری به نظر می‌رسد و قیمتی که بالاجبار از مشتریان خواسته می‌شود و بپردازند بالاتر است اما اطلاعات بیشتری موجود نیست، مساله بسیار شفاف و روشن است.

ضمنا CFTC هیچگونه توضیحی برای نتایج مقاله Bloomberg یا سخنرانی Naxand ارائه نکرد. اما کارشناسان در بازار مس بی‌نظمی‌هایی را مطرح می‌کنند و می‌گویند قیمت‌های مس هیچگونه رابطه‌ای با عرضه و تقاضای آن ندارند. بازار بورس فلزات لندن در حال حاضر قمارخانه‌ای است برای نهادهای مالی و موسسات مالی یا صندوق‌های کاهش ریسک خطرات نوسانات بازار (hedge).

کارشناسان می‌گویند نگرانی تنها بر سر فعالیت‌های دلالان نیست بلکه اطلاعات غلطی است که برای توجیه قیمت‌های نادرست بالا ارائه می‌شود. مثلا به صندوق ریسک اطلاعات غلط داده شده است که نادرست بوده و در نتیجه توجیهی شده است برای افزایش قیمت‌ها در بازار بورس فلزات لندن.