ایجاد اتحادیه تخصصی رهیافت توسعه بخش تعاون در صنعت فولاد کشور

گروه بنگاه‌ها- آزاده حسینی: با افزایش مصرف فولاد در دنیا به واسطه صنعتی شدن کشورها کم‌کم آهن ارزش پیدا کرده و کشورهای زیادی به تولید آن روی آورده‌اند که در این میان در کشور ما نیز به دلیل داشتن ذخایر عظیم سنگ‌آهن و نیز انرژی‌هایی نظیر گاز و نفت تولید فولاد از توجیه اقتصادی برخوردار شده است. در عین حال با افزایش تولید فولاد و تعاونی تولیدکنندگان در سال‌های اخیر بر تعداد تشکل‌های این صنف نیز افزوده شده است؛ اما شاید آن‌طور که باید انسجام لازم در بین این تشکل‌ها وجود ندارد که به نظر می‌رسد به تازگی با تشکیل اتحادیه تعاونی‌های تولیدی فولاد کشور تولید کنندگان قصد یکپارچگی بیشتری دارند. از این رو خبر تشکیل اتحادیه تعاونی‌های تولیدی آهن‌آلات کشور باعث شد تا به دیدار البرز محمدی، مدیر کل بخش تولید وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برویم و جزئیات بیشتری در این رابطه جویا شویم. متن زیر مشروح این گفت‌و‌گو است: لطفا در مورد شکل‌گیری اتحادیه تعاونی‌های تولیدی فولاد کشور توضیحاتی بفرمایید؟ ابتدا بهتر است درخصوص بخش تعاون توضیحات کلی ارائه کنم، سپس به آن موضوع بپردازم. بخش تعاون یکی از سه بخش اقتصادی کشور است که در کنار بخش دولتی و خصوصی به فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی می‌پردازد. تعاون به دلیل فعالیت‌های فرابخشی ارتباط زیادی با دستگاه حاکمیتی و اجرایی دارد، به همین دلیل نقش خود را به خوبی ایفا می‌کند. بیش از ۴۸ درصد تعاونی‌های کشور را تعاونی‌های تولیدی شامل می‌شوند که در بخش‌های صنعتی، معدنی، عمرانی، کشاورزی، فرش دستباف و صنایع دستی و تامین نیاز تولیدکنندگان فعالیت دارند. در بخش کشاورزی با داشتن ۴۳‌هزار تعاونی بیشترین حوزه فعالیت را داریم و در عین حال در حوزه فرش دستباف نیز بیش از ۳‌هزار تعاونی وجود دارد. کلا تعاونی‌ها در شش گروه اصلی فعالیت می‌کنند که بیش از ۳۴ گرایش را شامل می‌شود. کشاورزی ۱۷ گرایش، عمران و ساختمان ۲، صنعت ۸ و فرش دستباف ۲ و تامین نیاز تولیدکنندگان با ۲گرایش ایجاد شده است. چند تعاونی در حوزه صنعت به‌خصوص فولاد فعال هستند؟ در حوزه صنعت قریب به ۳۴ هزار تعاونی داریم که ۳۸ درصد فعالیت‌های اقتصادی حوزه تعاونی‌های تولیدی در کشور از طریق تعاونی صنعتی ومعدنی فعالیت می‌کنند. در حوزه فلزی ۵ هزار تعاونی فعال داریم که از این تعداد ۱/۱۰ درصد ظرفیت تولیدی کشور به میزان ۱۸۷ هزار و ۷۰۰ تن مربوط به تعاونی‌های پروفیل فولادی و آهن آلات است که این به این معنی است که ۲/۱۰ درصد اشتغال در حوزه فولاد کشور مربوط به حوزه تعاونی‌های فولاد بوده که در تعیین قیمت فولاد نقش تعیین‌کننده‌ای دارند. در حوزه فلزات و معادن چند تعاونی فعال در کشور وجود دارد؟ در حوزه فلزی ۵ هزار تعاونی وجود دارد که به غیر از بخش فولاد که توضیح آن ارائه شد، سهم تعاونی‌ها در حوزه مس قابل ذکر نیست و اما در حوزه آلومینیوم ۶ درصد تولید آلومینیوم کشور در این حوزه صورت گرفته و رقم آن معادل ۲۵ هزار و ۵۳۰ تن است. همچنین در حوزه معدن نیز ۱/۲۱ درصد استخراج ماده معدنی از سوی معادن فعال در حوزه تعاونی صورت می‌گیرد. البته پیش‌بینی می‌شود سهم تعاونی‌های فعال در حوزه معادن امسال با رشد همراه شده و ۳۰ میلیون تن از مواد معدنی از سوی تعاونی‌های فعال این حوزه استخراج شود. با توجه به تنوع و گستردگی ذخائر مواد معدنی در کشور به نظر می‌رسد تعاونی‌ها هنوز دراین بخش آن طور که باید فعال نیستند؟ بله. با توجه به کمبود مطالعات اکتشافی که در کشور وجود دارد و همچنین هزینه‌های بالای ماشین‌‌آلات در بخش استخراج و همچنین بحث قدیمی بودن تکنولوژی تولید از یک سو و مشکلاتی که برای ورود تکنولوژی‌های جدید به کشور با توجه به تحریم‌ها وجود دارد، فعالیت تعاونی‌ها در این بخش تاکنون محدود بوده است. با توجه به نکاتی که ذکر شد چه مزیتی باعث شده تا تعاونی‌ها به صورت یکپارچه عمل کرده و اتحادیه‌ای در بخش فولاد تشکیل دهند؟ ما به دنبال این هستیم که نگاه مردم را به سمت تعاونی‌های تولید عوض کنیم. اغلب دیدگاهشان نسبت به تعاونی همان فروشگاه‌های تعاونی مصرف است، در حالی که چنین نیست. ما به‌دنبال گسترش چتر اقتصادی تعاون برای حضور افراد موثر در اقتصاد هستیم. در همین حال در قانون مزیت‌های فراوانی برای بخش تعاونی در نظر گرفته شده و تعاونی‌ها از معافیت‌های بسیاری در بخش‌های گمرکی و مالیاتی برخوردارند و گسترش فعالیت تعاونی‌ها در برنامه پنجم توسعه نیز تاکید شده و باید طبق قانون در پایان برنامه پنجم باید به ۲۵ درصد اقتصاد کشور دست یابیم. ایران با داشتن ۵/۲ میلیارد تن ذخائر قطعی سنگ‌آهن تنها ۱۲ میلیون تن تولید فولاد در سال دارد، در حالی که با توجه به مزیت‌هایی که داریم می‌شود سهم تولید فولاد ایران را در دنیا افزایش داد، از سویی با توجه به مشکلاتی که در بخش تولید فولاد از هزینه‌های استخراج گرفته تا حمل‌و‌نقل و سختی‌های تامین مواد اولیه و نقدینگی و سرمایه در گردش ساختار نامناسبی که در بخش نیروی انسانی به لحاظ کمی و کیفی وجود دارد فعالیت در قالب تعاونی می‌تواند راهگشای بسیاری از مسائلی باشد که ذکر شد. امیدواریم دولت یازدهم همانطور که قطار تدبیر و امید را به کشور بازگردانده، بتواند با کلید تدبیر و عقلانیت، قفل‌های بخش صنعت و معدن را باز کند. چه مراحلی باید طی شود تا طرحی در قالب تعاونی تسهیلات دریافت کند؟ ما در سال گذشته توانستیم ۲ هزار و ۸۰۰ طرح به استعداد ۱۳ هزار میلیارد ریال را در قالب شرکت تعاونی بخش صنعت و معدن به صندوق توسعه ملی برای دریافت تسهیلات در بخش صنعت و معدن معرفی کنیم، اما متاسفانه به تازگی آیین‌نامه‌ای مصوب شده که تا طرح به پیشرفت ۷۰درصدی نرسد، به آن تسهیلاتی تعلق نمی‌گیرد و این موضوع باعث می‌شود تا بسیاری از طرح‌ها که توان مالی پایینی دارند بالفعل نشوند، از همین رو از تعدادی که ذکر شد تنها ۳۱۴ طرح به قابلیت ۱۴۶ میلیارد تومان از طریق وزارت تعاون به بانک برای دریافت تسهیلات معرفی شد که امیدواریم در این بخش نیز مساعدت شده و این مشکل رفع شود. نظر وزارت تعاون در خصوص تشکیل اتحادیه تعاونی‌های فولادی کشور چیست و تاکنون چه اقداماتی در این خصوص صورت گرفته است؟ گروه فولادی به دلیل دارا بودن تشکل‌های قوی و توانمند در حوزه فعالیت خود می‌تواند به پیشرفت‌های بسیاری دست یابد، اما ضعف آنها عدم وجود انسجام و اتحاد است که با ایجاد اتحادیه تعاونی‌های فولادی می‌توانند اهداف و برنامه‌های کوتاه و بلند‌مدت ترسیم کرده و حتی در سیاست‌گذاری‌های این بخش نیز سهیم شوند و از این طریق در بسترسازی برای سرعت بخشیدن به رشد اقتصادی کشور کمک کنند. این اتحادیه می‌تواند در تجمیع سرمایه‌های خرد و پر بازده قدم‌های موثری در توسعه فعالیت‌های گروه فولاد بردارند. تجربه نشان داده اتحادیه‌ها می‌توانند به عنوان بازوی دولت در اجرای برنامه‌های مدون، نقش کلیدی در مراجع تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی ایفا کنند، اتحادیه فولادی نیز از این قائده مستثنی نبوده و از طریق تشکیل اتحادیه تعاونی‌های کشور قطعا در آینده شاهد پیشرفت و گسترش فعالیت این گروه هستیم. وزارت تعاون جلسات متعددی با حضور تعاونی‌های فعال در حوزه فولاد برای تشکیل این اتحادیه داشته و به محض اعلام آمادگی این گروه وزارت تعاون در کوتاه‌ترین زمان ممکن نسبت به بررسی این موضوع اقدام کرده و آمادگی هرگونه همکاری را دارد.