گروه بورس کالا - طیبه شهبازی: بازار قراردادهای آتی سکه بورس کالای ایران هفته گذشته شاهد عوامل تاثیرگذار متعددی بر روند معاملات خود بود که تنها توانست از برخی از آنها متاثر شود. از جمله این پارامترها می‌توان به ورود سررسید زوج اردیبهشت به این بازار، اطلاعیه زوج شدن سررسیدهای آتی سکه از سال 93 و کاهش وجه تضمین اولیه بازار آتی در دو مرحله اشاره کرد که در کنار ثبات نسبی قیمت دلار و نوسانات دور از انتظار بهای جهانی طلا، موجب شدند تا نمودار هفتگی تغییرات قیمتی سررسیدهای جاری این بازار - حداقل بر خلاف دو ماه اخیر - با اوج و فرود همراه شود.
سکه‌های نقدی و آتی که سه روز اول هفته گذشته را با نوسانات اندک پشت سر گذاشته بودند، سه شنبه گذشته در پی افزایش ۲۲ دلاری طلا در بازارهای بین‌المللی، افزایش قیمت گرفتند تا به این ترتیب بر بهای سکه نقدی ۱۶ هزار تومان افزوده شده و سکه‌های جاری بازار آتی نیز پس از مدت‌ها نوسان در محدوده زیر یک درصد، در این روز با صعود نزدیک به دو درصدی (برای سررسید اسفند بیش از دو درصد) روبه‌رو شوند؛ البته اگر دلار هم همراهی می‌کرد، این صعود قطعا چشمگیرتر می‌شد. افزایش بهای جهانی طلا اما تداوم نداشت و با دو ریزش ۱۰ و ۲۷ دلاری طی دو روز چهارشنبه و پنج‌شنبه گذشته در نهایت در پایان معاملات پنج شنبه بر رقم ۱۲۲۵ دلار ثابت شد. به اعتقاد برخی تحلیلگران بازار، قیمت طلا روز پنج‌شنبه تحت‌تاثیر افزایش خرده‌فروشی در آمریکا با کاهش روبه‌رو‌ شده بود. به باور این گروه افزایش خرده فروشی در آمریکا طی ماه نوامبر، نگرانی‌ها در خصوص متوقف شدن محرک پولی فدرال رزرو را افزایش داده و این مساله تاثیر زیادی بر کاهش ۲ درصدی قیمت طلا در روزهای پایانی هفته گذشته داشته است.
به این ترتیب سرگردانی طلای جهانی برای انتخاب مسیر و گرفتن یک روند مشخص قیمتی، موجب شده تا بازار قراردادهای آتی سکه در فقدان نوسان دلار در بازارهای داخلی، دچار روندی غیرمنطقی شود. آنچه نمودار روند تغییرات قیمتی طلای جهانی نشان می‌دهد، اونس فلز زرد طی هفته گذشته ابتدا صعود ۳۲ دلاری - تا پایان معاملات روز سه شنبه - و پس از آن سقوط ۲۹ دلاری را تا اواسط معاملات روز جمعه پشت سر گذاشته است.
از سوی دیگر سکه نقدی برای جبران حباب منفی که برای حدود دو هفته با آن دست و پنجه نرم می‌کرد و به دلیل روند عرضه و تقاضا، طی دو روز ابتدای هفته کمی افزایش بها گرفت تا برای چند روزی از حباب منفی خبری نباشد. دلار هم در هفته گذشته همچنان بین ۲۹۳۵ تا ۲۹۵۵ تومان نوسان کرد تا از جهش‌های شدید قیمت سکه در پی افت و خیز اونس طلا جلوگیری کند پیش بینی‌ها برای دلار ثبات قیمت تا پایان سال است، مگر اینکه خریدهای شب عید بتواند تقاضا را به بازار دلار وارد کند و یا خبر خاصی برای نرخ این ارز مهم در بودجه سال آینده از مجلس شورای اسلامی به گوش برسد.
از دیگر سو تا پایان معاملات پنج شنبه گذشته، برای بیستمین روز متوالی، دلار در بازار آزاد کمتر از ۳۰۰۰ تومان معامله شد. در حالی قرار بود یکشنبه گذشته دولت یازدهم لایحه بودجه پیشنهادی سال ۹۳ را به مجلس تقدیم کند که روز شنبه آخرین جلسه بررسی دولت بر روی اعداد و ارقام بودجه برگزار شد و همچنان سخن از دلار ۲۶۰۰ تومانی به گوش می‌رسید. بازار دلار که مدتی است با حجم تقاضای اندکی روبه‌رو است و نتوانسته از کانال ۲۹۰۰ تومانی خود عبور کند، چشم به بررسی‌های نمایندگان مجلس دوخته تا مسیر آتی خود را پیدا کند.
بازار آتی سکه هم تمام روزهای هفته گذشته را هماهنگ با نوسانات سکه نقدی پشت سر گذاشت. فاصله سررسیدهای جاری این بازار همچنان غیرمنطقی است و این مساله موجب شده تا روند بازار آتی منطقی نباشد. به طور طبیعی ‌باید آربیتراژوها سکه نقدی را فروخته و در آتی خرید کنند اما آنچه در آتی سکه دیده می‌شود این است که دو سررسید آذر و دی زیر قیمت سکه نقدی معامله می‌شوند و اختلاف سررسیدها هم ارقام کمی را نشان می‌دهد. این روند نشان می‌داد که انتظاری برای افزایش بهای اونس طلا و دلار در بین معامله گران وجود ندارد. این اختلاف اندک میان سررسیدها روز چهارشنبه هفته قبل چنان شدت گرفت که دو سررسید نزدیک این بازار (آذر و دی) که هر دو زیر قیمت سکه نقدی معامله می‌شدند، برای دقایقی اختلاف قیمت دو هزار تومانی داشته باشند.
از سوی دیگر کارگزاران و کارشناسان بازار آتی سکه مدت‌ها بود که درخواست زوج شدن سررسیدهای این بازار را داشتند، چراکه به عقیده این گروه، مشکل کنونی این بازار، سررسیدهای فرد است که موجب شده تقاضا به میزان بالایی کاهش یابد. اکنون سکه دی بدترین سررسید این بازار از نظر میزان نقدشوندگی به حساب می‌آید و کمترین تعداد قراردادهای باز را هم به خود اختصاص داده است. سررسیدهای دورتر اما موقعیت باز بیشتری دارند.
روز چهارشنبه بالاخره بورس کالای ایران تصمیم گرفت به جای سررسید فروردین، سکه اردیبهشت را وارد بازار آتی سکه کند تا پس از این و از سال ۹۳، ﻗﺮاردادﻫﺎی آتی ﺳﻜﻪ ﻃﻼ ﺑﺎ ﺳﺮرﺳﻴﺪ در ﻣﺎه‌ﻫﺎی زوج راه‌اﻧﺪازی ﺷوند. این اقدام که در بورس‌های آتی دنیا نیز اجرا می‌شود، در روند معاملات آتی سکه تغییراتی ایجاد خواهد کرد که امید است با اجرای آن، بر جذابیت این بازار افزوده شود. به هر ترتیب باید دید واکنش معامله‌گران به این تغییر مهم چه خواهد بود. با این اقدام مشکلات اختلاف اندک بین سررسیدها نیز از بین رفته و روال بازار منطقی‌تر از حال حاضر خواهد شد. با توجه به اینکه طی سال‌های ۹۰ و ۹۱ استقبال مناسب از معاملات سکه باعث یک ماهه شدن قراردادهای آتی شده بود و حالا بورس کالای ایران معاملات را به روال سال‌های قبل از ۹۰ بازگردانده، می‌توان گفت که در سال آینده بازار سکه احتمالا حامل تحول و تلاطمات خاصی نخواهد بود که بتواند آربیتراژورها و نوسان‌گیران را به سمت این بازار جذب کند.
به هر ترتیب همچنان این تغییرات قیمت جهانی طلا است که به بازار سکه تهران و به تبع آن به بازار قراردادهای آتی سکه جهت می‌دهد. با توجه به تجربه چند ماه اخیر، به نظر نمی‌رسد کاهش وجه تضمین اولیه مورد نیاز برای آتی سکه به یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان، در کنار زوج شدن سررسیدها بتواند تغییر چشمگیری در روند راکد بازار آتی ایجاد کند؛ حداقل تا زمانی که مسیر اصلی حرکت قیمتی طلای جهانی روشن نشود و این فلز گرانبها راه اصلی خود را باز نیابد، به نظر نمی‌رسد انتظار تغییر جدی در بازارهای سکه نقدی و آتی محلی از اعراب داشته باشد.

اوج و فرود اونس طلا در هفته ای که گذشت
گروه بورس کالا - آنچه در هفته گذشته بر اونس طلا گذشت، یک افزایش ۱۱ دلاری در ابتدای هفته میلادی، پس از آن صعود ناگهانی قیمت به میزان ۲۲ دلار در روز سه شنبه ۱۰ دسامبر و بعد از آن ریزشی با شیب نسبتا تند در روزهای پایانی این هفته بود. روز جمعه البته در بیشتر ساعات معاملاتی، بهای طلا بالاتر از قیمت ثبت شده روز پنج شنبه نوسان می‌کرد؛ هرچند که در کمترین بها - تا ساعت ۱۶ روز جمعه به وقت تهران - قیمت ۱۲۲۱ دلار را هم تجربه کرد.
معاملات بازارهای جهانی روز جمعه (۱۵ آذر) با نوسان ۲۶ دلاری بهای طلا همراه بود که به دنبال داغ شدن بازار گمانه زنی‌ها از انتشار آمار نرخ بیکاری آمریکا، بین سرمایه‌گذاران و معامله‌گران طلا اتفاق افتاد. قرار بود با اعلام این آمار، روند بعدی قیمت برای طلا در هفته گذشته میلادی روشن شود، چراکه این مساله می‌توانست به طور مستقیم بر تصمیم بانک مرکزی آمریکا مبنی بر ادامه یا توقف محرک پولی تاثیرگذار باشد. در نهایت پس از انتشار آمار بازار کار آمریکا که بهتر از حد پیش بینی‌ها بود و احتمال تعدیل قریب الوقوع سیاست تسهیل کمی فدرال رزرو در ماه جاری میلادی را تقویت کرد، قیمت طلا روز جمعه کاهش یافت. در این روز بهای طلا در کمترین و بیشترین میزان به ترتیب به ۱۲۱۵ و ۱۲۴۱ دلار رسید و در نهایت با کاهش ۱۲ دلاری از سقف قیمت خود، در پایان دادوستدهای این روز بر بهای ۱۲۲۹ دلار ثابت شد. پیش از بازگشایی بازار جهانی طلا در دوشنبه گذشته، اغلب پیش‌بینی‌ها حاکی از تداوم روند کاهشی برای گذشته مذبور بود اما بر خلاف انتظارها روز دوشنبه طلا در کمترین قیمت به ۱۲۲۵ دلار رسید و در نهایت هم با افزایش ۱۱ دلاری بر بهای ۱۲۴۰ دلار ثابت شد. به این ترتیب بهای اونس طلا پس از اعلام نرخ بیکاری آمریکا ریخت، اما دوباره تا حدودی برگشت. برخی کارشناسان اقتصادی بر این باورند که دلیل این امر آن بود که بازار طلا از فروش اشباع شده است. گروهی بر این باورند که این جو ریزشی تا پایان سال ۲۰۱۳ ادامه خواهد داشت و عده‌ای دیگر معتقدند که شاید طلا کف قیمتی خود را بر همین ارقام دیده و بیش از این نریزد. این مساله که در نشست
۱۷ و ۱۸ سپتامبر پیرامون کاهش حجم خرید اوراق قرضه تصمیمی جدی گرفته شود، از نظر برخی تحلیلگران بعید به نظر می‌رسد ،چراکه این گروه بر این باورند که این آخرین گزارش سالانه برنانکی رییس فعلی فدرال رزرو است و بعید است که از این آخرین نشست، چنین تصمیم مهمی آغاز شود و بیشتر این انتظار وجود دارد که زمانی که خانم یلن بر این مسند تکیه زد، به طور جدی در مورد میزان خرید این اوراق تصمیم‌گیری شود، اما آنچه مسلم است این است که در آخرین نشست سال ۲۰۱۳ سیاست آتی بانک مرکزی آمریکا به صورت کاملا شفاف اعلام خواهد شد.