روزهای مبهم بازار

محمدحسین بابالو: مصوبه جدید دولت مبنی بر تغییر فرمول قیمت‌گذاری محصولات پتروشیمی از ارز مبادله‌ای به ارز آزاد تاثیر فراگیری بر معاملات کالاهای پتروشیمی با محوریت محصولات پلیمری در بازار داخلی داشته است. این تصمیم که خروجی آن دقیقا برابر با افزایش قیمت‌ها در بازار است شرایط پیچیده‌ای را پیش روی فعالان بازار قرار خواهد داد. با توجه به افزایش قیمت مواد اولیه برای صنایع پایین‌دستی پتروشیمی نیاز به حمایت بیشتر از این صنایع حس می‌شود. از طرفی روندکاهشی نرخ ارز و کاهش قیمت‌های جهانی می‌تواند این افزایش را برای روزهای آینده تعدیل کند. آخرین مصوبه دولت مبنی بر آزادسازی قیمت‌ها در بورس کالا دومین گام برای افزایش قیمت‌ها بود. در هفته‌های گذشته شاهد اولین جرقه افزایش بودیم که سقف مجاز قیمت برخی مواد جذاب پلیمری در بورس کالای ایران افزایش یافت و از ۵ درصد به ۱۰درصد رسید. این افزایش در کنار ضعف روزافزون تقاضای داخلی باعث شد که تقاضا در بورس کالای ایران نزدیک به ۱۱۰ هزار تن در هفته گذشته کاهش یابد. این کاهش تقاضا دقیقا برابر با کاهش حجم تولید داخلی و کاهش جذابیت خرید در بورس کالا و البته با قیمت‌های مبادله‌ای بود.

با توجه به مصوبه جدید دولت و فاصله نسبی نزدیک به ۲۰ درصد بین ارز آزاد و مبادله‌ای ، انتظار افزایش ۲۰ درصدی قیمت محصولات پتروشیمی در بورس کالای ایران وجود دارد. با توجه به ضعف تقاضا در بازار داخلی حمایت از صنایع پایین‌دستی پتروشیمی می‌تواند بازار مصرف محصولات پتروشیمی را تقویت کند. این حمایت که می‌تواند به افزایش تقاضا منتهی شود در کنار افزایش قیمت‌ها، سیگنال دوگانه‌ای برای حمایت از صنایع پتروشیمی است. از طرفی با توجه به افزایش هزینه تولید به تبع اجرای مرحله دوم قانون هدفمندکردن یارانه‌ها و افزایش قیمت مواد اولیه همچنین تضعیف بازارهای صادراتی در کنار تضعیف بازارهای داخلی، روزهای آینده را می‌توان روزهای کاهش تولید دانست. این در حالی است که کاهش تورم و سیاست‌های انقباض پولی دولت اجازه نمی‌دهد تا افزایش هزینه تولید به افزایش قیمت مصرف کننده سرایت کند. از طرفی کاهش جذابیت صادرات محصولات نهایی و از دست دادن برخی بازارهای صادراتی نیز داده‌ای است که نیاز به حمایت دولت را بیش از پیش نمایان می‌سازد.

توکلی از فعالان بازار مواد گفت: کارخانه‌ها و مصرف‌کنندگان نهایی از بازار عقب نشسته‌اند، زیرا نمی‌توانند با این هزینه‌ها تولید کنند. این شرایط جدید باعث می‌شود که قدرت خرید کم شده و بازار ضعیف‌تر از قبل شود. او با پیشنهاد افزایش پلکانی قیمت‌ها در بورس کالا افزود: هم‌اکنون تنها واسطه‌ها در بازار معامله می‌کنند تا از افزایش قیمت‌ها عقب نمانند زیرا در فاصله بسیار کوتاهی قیمت‌های پیشنهادی بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ تومان در هر کیلوگرم افزایش یافته‌است. یکی دیگر از کارشناسان این حوزه تاثیر این مصوبه را برای افزایش قیمت‌ها مقطعی دانست و گفت: با توجه به روند کاهشی نرخ ارز در بازار آزاد و دورنمای کاهش قیمت مواد پتروشیمی در بازارهای جهانی برای ماه میلادی آینده‌، افزایش شدید قیمت محصولات پتروشیمی به تبع این مصوبه با یک روند آرام نزولی تعدیل خواهد شد. او افزود: اما افزایش حجم عرضه‌ها در بورس کالا به‌دلیل الزام این مصوبه به عرضه ۱۰۰ درصدی تمام محصولات تولیدی پتروشیمی‌ها می‌تواند به بهبود بازار و منطقی شدن شرایط برخی گریدهای خاص کمک کند. این مطلب قطعا نقطه قوتی برای افزایش حجم عرضه برخی محصولات جذاب از جمله پلی استایرن ها است.

یکی دیگر از فعالان بازار به «دنیای اقتصاد» گفت: بسیاری از معامله‌گران از پیشنهاد قیمت خودداری کرده و این اقدام را به روزهای آینده و روشن شدن اوضاع موکول کرده‌اند. در هر صورت در روزهای اخیر شاهد ضعف مبرم معاملات و سکوت کم‌سابقه بازار بودیم. تمامی این موارد در حالی است که نرخ ارز در حال کاهش است و این کاهش به‌صورت مستقیم بر کاهش قیمت محصولات پتروشیمی موثر خواهد بود که می‌تواند در کنار افزایش حجم عرضه‌ها در بورس کالا به بهبود بازار منتهی شود.