رونق معاملات پتروشیمی در بورس کالا

گروه بنگاه‌های اقتصادی، ملیحه ابراهیمی: «حذف دلالان از معاملات پتروشیمی»، «اعلام تعدیل مثبت در سود سهام پتروشیمی‌ها»، «بازگشت سهام پتروشیمی‌ها به صدر بازار سرمایه»، «خروج شرکت‌های زیا‌ن‌ده از وضعیت نامطلوب» و «بازار یکدست و معاملات شفاف در بورس کالا» همه، پیش‌بینی‌ها و اظهارات مدیران شرکت‌های پتروشیمی و سرمایه‌گذاران این شرکت‌ها یک هفته پس از اجرایی شدن ابلاغیه جدید شرکت بورس کالای ایران است؛ ابلاغیه‌ای که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان بازار می‌تواند تحرکات مثبتی را برای بازار دست‌کم در یک‌دوره کوتاه‌مدت ایجاد کند و فاز جدیدی را در احیای بورس رقم بزند. دو هفته پیش در جلسه‌ای با حضور وزرای اقتصاد، صنعت، نفت، رئیس کل بانک مرکزی و رئیس سازمان بورس، پیشنهاد جدیدی مبنی بر محاسبه قیمت محصولات پتروشیمی در بورس کالا براساس ارز‌ آزاد و الزام تمامی پتروشیمی‌ها به فروش محصولات خود در بورس کالا، مطرح شد. این موضوع پس از تایید وزارت صنعت، معدن و تجارت، از سوی شرکت بورس کالا تحت عنوان ابلاغیه‌ای جدید اجرایی شد. این در حالی است که پیش از این قیمت محصولات پتروشیمی بر اساس ۹۵ درصد فوب خلیج‌فارس و ارز اتاق مبادله‌ای تعیین و به بورس کالا ابلاغ می‌شد. کارشناسان با توجه به افزایش شدید و چهار برابری قیمت خوراک پتروشیمی پیش‌تر خواهان آزادسازی قیمت این محصولات در بورس کالا شده بودند، با این حال، تعیین قیمت‌ها در بورس کالا بر اساس ارز آزاد یکی دیگر از سیاست‌های مثبت در راستای بهبود اوضاع پتروشیمی‌ها در بورس کالا و اوراق محسوب می‌شود.

تعدیل مثبت در سهام پتروشیمی‌ها

مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری ساتا در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» در ارزیابی تاثیرات ابلاغیه جدید بورس کالا بر شرکت‌های پتروشیمی گفت: به صورت کلی این تصمیم‌ها در جهت رونق بیشتر بورس است و تصمیماتی از این دست موجب می‌شود تا مردم بیشتر به سمت بورس و سهام پتروشیمی روی بیاورند و این سهام با اقبال بیشتری مواجه شود. وی ادامه داد: به اعتقاد من روند جدید بورس کالا منجر به افزایش سوددهی شرکت‌های پتروشیمی و تعدیل مثبت در سهام این شرکت‌ها می‌شود. وی با بیان اینکه ابلاغیه بورس کالا تصمیمی است که با منطق و استدلال درست دولت اتخاذ شده است، ادامه داد: ما معتقدیم بورس باید محلی باشد که کاملا عرضه و تقاضا قیمت را تعیین کند، هرگونه دخالت دستوری در بورس کالا موجب می‌شود این نهاد از کارکرد اصلی‌اش خارج شود، اگر بعضی وقت‌ها برخی پتروشیمی‌ها می‌گویند مایل نیستند محصولاتشان را از طریق بورس کالا بفروشند به این نکته اشاره می‌کنند که برخی مواقع دخالت‌هایی در بورس کالا موجب می‌شود تا قیمت‌ها واقعی نباشد که ابلاغیه جدید این موضوع را نیز رفع می‌کند. ربیعی گفت: در واقع ابهاماتی قبلا وجود داشته که به نظر می‌رسد هم دولت، هم بورس کالا، هم عرضه‌کنندگان و هم خریداران محصولات پتروشیمی در بازار به این نتیجه رسیده‌اند که بورس کالا را به جایگاه نهایی‌اش که همان عرضه و تقاضا است، برسانند. وی با تاکید بر اینکه خوشبختانه در پی این ابلاغیه فضای مثبتی در بازار به‌وجود آمده است، افزود: من پیش‌بینی می‌کنم که صنعت پتروشیمی در سال‌جاری و سال آینده در بازار سرمایه حتما جزو چند صنعت پیشرو از لحاظ سودآوری و بازدهی برای سهامداران خواهد بود.

حذف دلالان از معاملات پتروشیمی

مدیرعامل هلدینگ خلیج‌فارس، در بیان اینکه اجرایی شدن ابلاغیه بورس کالا چقدر در سودآوری شرکت‌های پتروشیمی تاثیر دارد، گفت: در گذشته معاملات بورس کالا با قیمت غیراستاندارد انجام می‌شد و سود حاشیه‌ای از معاملات برای دلالان ایجاد شده بود که نه به نفع تولیدکننده و نه مصرف‌کننده بود، اما اکنون با این روال جدید دیگر بازار دلال‌ها و واسطه‌گرها از رونق می‌افتد و سود حاشیه‌ای که برای دلال‌ها ایجاد شده بود، کاهش می‌یابد.

عادل نژاد‌سلیم اظهارکرد: اکنون با روند فعلی که بورس کالا مبنی بر انجام معاملات با ارز آزاد در پیش گرفته قیمت‌ها متعادل شده است و رونق در تولید به وجود می‌آید. وی تصریح کرد: برخی که به این شرایط انتقاد غیرمنطقی دارند و به دنبال بازگشت به وضعیت پیشین هستند، نیز کسانی هستند که از شرایط نامساعد بهره می‌بردند، چرا‌که روند فعلی معاملات در وضعیت مصرف‌کننده هیچ تاثیری ندارد و تنها منجر به حذف واسطه‌ها می‌شود.

وی با بیان اینکه به اعتقاد من ما کم کم باید به سمت اقتصاد آزاد حرکت کنیم و عرضه و تقاضا باید قیمت را تعیین کند، گفت: اگر به دنبال افزایش تولید و رشد اقتصادی در کشور هستیم باید سوبسید کنار گذاشته شود تا مدیریت‌های توانمند ظهور و بروز پیدا کند. نژاد‌سلیم با مثبت ارزیابی کردن این ابلاغیه بر سوددهی شرکت‌ها پیش‌بینی کرد که روش جدید در بورس کالا منجر به خروج شرکت‌های زیان‌ده از وضعیت نامطلوب‌شان شود. وی با بیان اینکه یکی از دلایلی که برخی تولیدکنندگان پتروشیمی در گذشته محصولات خود را در بورس کالا عرضه نمی‌کردند، گفت: پتروشیمی‌ها مجبور بودند به‌دلیل قیمت پایین و مشکلاتی که گریبانگیرشان شد محصولات را در بازار آزاد بفروشند اما اکنون با این ابلاغیه جدید همه معاملات شفاف شده و عرضه و تقاضا قیمت‌ را تعیین می‌کند. وی اظهار کرد: بورس کالا در زمان حاضر با این ابلاغیه و اجرای دقیق آن، توانسته است مسیر خوبی ایجاد کند تا تمامی تولیدکنندگان محصولات پتروشیمی تمایل به حضور در بورس داشته باشند، بورس واقعی، قیمت واقعی، عرضه و تقاضا قیمت را مشخص می‌کند و همه با خیال راحت به کارشان ادامه می‌دهند.

بازار یکدست، معاملات شفاف

مدیرعامل شرکت پتروشیمی بندر امام نیز با بیان اینکه هنوز نمی‌توان تجزیه و تحلیل نهایی در این باره کرد، افزود: اما حداقل موضوع این است که حاشیه بازار را که سود بین فروش بورس و فروش بازار آزاد است به شدت کاهش می‌دهد، چون اختلاف قیمت یک انگیزه ایجاد می‌کرد که برخی به صورت رانت عمل کنند. فروش در بازار آزاد با مبالغ بالاتر موجب منافع برای برخی افراد می‌شود که این ابلاغیه این مساله را کاهش می‌دهد. رضا امیری با بیان اینکه اکنون قیمت محصولات پنج‌درصد زیر قیمت فوب است، افزود: باید زمان حدود یک ماه را پشت سر بگذاریم تا بتوان درباره این موضوع اظهارنظر دقیقی داشت. وی با بیان اینکه باید در انتظار پایدار شدن بازار باشیم، اظهار کرد: از نظر یکدست شدن و پایداری بازار این ابلاغیه به نفع سلامت بازار خواهد بود و بر شفافیت معاملات تاثیر بسزایی دارد. امیری ادامه داد: قطعا ابلاغیه جدید بر روند عرضه محصولات پتروشیمی در بورس کالا تاثیر بسزایی دارد، زیرا وقتی قیمت محصولات صادراتی با قیمت بازار داخلی تفاوت ناشی از تغییر نرخ ارز دارد، تمایل به سمت صادرات بیشتر خواهد بود. اما اکنون که قیمت‌ها واقعی شده است، تمایل به سمت بازار داخلی هم افزایش پیدا می‌کند. وی افزود: به اعتقاد من اقدامات اصلاحی باید مرحله به مرحله انجام شود و اثرات آن را در بازار مطالعه کنند و سپس قدم بعدی را بردارند، به نظر من در همین مرحله اگر وضعیت در بازار پایدار شود و سود حاشیه بازار که ناشی از تفاوت نرخ‌ها بود کاهش پیدا کند، قدم بزرگی در جهت شفافیت معاملات برداشته شده است.

در پی اجرایی شدن ابلاغیه بورس کالا محقق شد:

احتیاط و آرامش در بازار پتروشیمی

معاون عملیات و نظارت بورس کالای ایران در بررسی وضعیت بازار و معاملات در اولین هفته پس از ابلاغیه بورس کالا، گفت: با تغییر فرمول قیمت پایه محصولات پتروشیمی (تغییر نرخ ارز بودجه به نرخ ارز آزاد)، ١١ درصد افزایش در قیمت‌های پایه را شاهد بودیم، از طرفی در اولین روز عرضه محصولات پلیمری در هفته گذشته بخش عمده کالاها به قیمت پایه معامله شد و متوسط افزایش قیمت این گروه ۰۳/۱درصد بود. وی افزود: این به این معنی است که اثر قیمت‌گذاری جدید آرامش و احتیاط بازار بوده است که ما هم همین انتظار را داشتیم.

در این روز ما با کمک به عرضه کنندگان در تسهیل ضمانت‌های عرضه، موجبات عرضه حداکثری را فراهم کردیم (٥٠ هزار تن عرضه)، از این میزان عرضه حدود ٢٠ هزار تن در تالار معاملات مورد معامله قرار گرفت و پس از تالار نیز در سیستم مازاد عرضه حدود ٥٠٠٠ تن معامله شد. مهرزاد نامداری، با بیان اینکه تاثیر مثبت این تصمیم در معاملات هفته اول مشهود بود، اظهارکرد: مجتمع‌های پتروشیمی نیز با عرضه حداکثری کمک بزرگی به تعادل بازار کردند.

وی افزود: باید تلاش کرد با رعایت همه جوانب نتایج این مصوبه را شاهد باشیم، با یک یا دو عرضه نمی توان نتیجه‌گیری کرد. باید اثرات این تصمیم را در بازار غیررسمی و واکنش‌های مصرف‌کنندگان را نیز مد نظر داشت و ایرادات را مرتفع کرد. نامداری با اشاره به انتقاد برخی نمایندگان مجلس نسبت به تبصره موجود در این ابلاغیه که در شرایطی اجازه عرضه محصولات خارج از بورس کالا را به تولیدکنندگان می‌دهد، افزود: درهر صورت تبصره‌ای که موضوع فروش خارج از بورس را مطرح می‌کند موجب ابهامات و نگرانی‌هایی می‌شود و این سوال مطرح می‌شود که اگر کالایی در بورس بدون خریدار باشد مثل گذشته می‌توان گستره خریداران را از سهمیه و تقسیم‌بندی بهین یاب خارج کرد و اجازه داد مشتریان فارغ از سهمیه ماهانه و کانون مصرف اقدام به خرید کنند و اگر در این صورت هم خریدار نباشد همچنان با رعایت جوانب تامین بازار داخل، صادرات را می‌توان مد نظر داشت.

وی ادامه داد: البته ممکن است در این موارد لازم باشد عرضه کننده کاهش قیمت را نیز اعمال کند. به هر شکل مشخص نیست چه گروه از خریداران هستند که با در نظر داشتن تمام ابزار‌های فوق باز هم تمایل به خرید از بورس ندارند‌؟ معاون عملیات و نظارت بورس کالای ایران با اشاره به تاثیر اجرایی شدن این ابلاغیه بر شفافیت معاملات گفت: اطمینان داریم که واقعی شدن قیمت روند معاملات را منطقی خواهد کرد، البته موضوع مهمی که باید وزارت صنعت و تصمیم‌سازان مد نظر داشته باشند این است که زمانی که صنایع پایین‌دستی مواد اولیه خود را با محاسبه نرخ ارز آزاد تهیه می‌کنند به هیچ‌وجه نباید امکان واردات محصول مشابه با ارز بانک مرکزی فراهم باشد. اگر این نقیصه وجود داشته باشد صنایع پایین دستی مشکل جدی پیدا خواهند کرد، این موضوع بسیار مهم است و باید مدنظر قرار گیرد.