چالش‌های بخش خصوصی و الزامات دولت

گروه بنگاه‌های اقتصادی- آزاده حسینی: جمعی از تولید‌کنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن با آیت الله هاشمی رفسنجانی دیدار داشتند و در این جلسه که معاون معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز حضور داشت، به بیان مشکلات خود در امر تولید و صادرات سنگ‌آهن پرداختند. آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در این دیدار، با اشاره به تاثیرات منفی رکود و تورم در اقتصاد کشورها گفت: تورم به رکود دامن می‌زند و رکود عامل تورم می‌شود و محصول آنها فلاکت است و خروج از رکود تورمی باید در اولویت کارها باشد. رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با تاکید بر اهمیت رونق تولید و افزایش اشتغال برای هر جامعه‌ای، گفت: خانواده‌‌ها با اشتغال پایدار، هم امنیت اقتصادی دارند و هم احساس شرافت و بزرگی می‌کنند و جوانان شاغل، خود را سربار جامعه و خانواده‌ها نمی‌دانند.

وی در پاسخ به توضیحات حاضران که از سوء‌مدیریت‌های دولت‌های نهم و دهم و عواقب و عوارض آن بر اقتصاد، تولید، اشتغال و صادرات و واردات گله‌مند بود، گفت: وظیفه هر دولتی تسهیل حضور مردم و بخش خصوصی در اقتصاد و حمایت و نظارت بر کارها است و مخدوش کردن تولید، هیچ توجیهی ندارد. آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی درخصوص مباحثی که این روزها درباره عوارض صادرات مربوط به معادن بین دولت، مجلس شورای اسلامی و صادرکنندگان در جریان است، گفت: مصلحت کشور و منفعت مردم در تفاهم برای پیدا کردن راه‌حلی معقول است تا با حفظ آینده‌نگری صادرات مواد معدنی دوباره رونق بگیرد. آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی با بیان تفاوت‌های حضور بخش‌های دولتی و بخش خصوصی برای اقتصاد، به تدوین سیاست‌های اصلاح اصل ۴۴ قانون اساسی در مجمع تشخیص مصلحت نظام اشاره کرد و گفت: قرار بود به تدریج کارها به بخش خصوصی واگذار شود و رهبری بحق از آن انتظار انقلاب اقتصادی داشتند.

وی ضمن بیان علل عدم موفقیت‌ سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی در اجرا، به تشریح آثار مثبت و منفی تحریم‌ها برای کشور پرداخت و گفت: بخش‌های موفق دنیا با تعامل کار می‌کنند و ایران هم جاذبه‌ها و ظرفیت‌های فراوانی برای همکاری‌های متقابل دارد.

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان مصادیقی از کارشکنی‌هایی که بعضی‌ها با ادعای دلسوزی و حمایت از مردم در امور سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی کشور انجام می‌دهند، گفت: بهترین خدمت به نظام اسلامی شکستن بن‌بست‌ها و همکاری با دولت است که به قانون و برنامه پایبند است تا موانع داخلی و خارجی را بردارد و مردم به همه حقوق خود در زندگی برسند. آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در بخش دیگری از سخنان خویش، از ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل ایران اسلامی با تنوع مواد معدنی سخن گفت و افزود: کسانی که وارد این بخش شدند، توجه داشته باشند که باید به تدریج به سوی تولید فرآورده‌ها بروند که هم ارزش افزوده بالایی دارد و هم باعث افزایش اشتغال می‌شود.

در همین حال معاون امورمعدنی وزارت صنعت،معدن و تجارت نیز در این جلسه در پاسخ به اظهارات تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن گفت: در حال حاضر ظرفیت ۲۴ میلیون تن برای تولید فولاد در کشور وجود دارد که سال گذشته از این رقم ۱۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تن تولید داشتیم که عدم دستیابی به ظرفیت تولید، بیشتر به دلیل کمبود مواد اولیه در بخش گندله و آهن اسفنجی بوده است. وی اظهار کرد: با وجود آنکه فعالان بخش خصوصی تامین سنگ‌آهن را تعهد داده‌‌اند، اما در حوزه آهن اسفنجی و گندله خلأ تولید در حدود ۸ میلیون تن وجود دارد و با توجه به تحریم‌ها تامین آن با مشکل روبه‌رو‌ است.

سرقینی تصریح کرد: همواره صادرات شیرین بوده و فعالان عرصه سنگ‌آهن نیز به دلیل اینکه مانند سایر صادرکنندگان از پرداخت مالیات معاف هستند تمایلی به سرمایه‌گذاری در بخش تولید و تکمیل زنجیره فولاد را ندارند و با وجود آنکه بارها و بارها پرداخت عوارض را متقبل شده اند زیر بار پرداخت آن نرفته‌اند. وی اخذ عوارض از سنگ‌آهن را به منظور تشویق به سرمایه‌گذاری در حوزه تولید گندله و آهن اسفنجی عنوان کرد و گفت: در حال حاضر سنگ‌آهن عوارض بر صادرات ندارد در‌حالی‌که گندله که ارزش افزوده دارد از عوارض ۳۰ درصدی برخوردار است. به گفته وی این وزارتخانه سعی دارد تا با وضع عوارض پلکانی بر صادرات سنگ‌آهن طی سه سال و از سویی تعدیل عوارض گندله فعالان این حوزه را به سمت سرمایه‌گذاری و ایجاد ارزش افزوده بیشتر سوق دهد. در ادامه معاون امور معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت گفت: با توجه به بیان دیدگاه‌ها و نظرات فعالان عرصه سنگ‌آهن در این جلسه از تصمیم رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در این خصوص تمکین می‌کنیم.

همچنین دبیر کنفدراسیون صادرات نیز در این جلسه، صادرات در ایران را کاری پر فراز و نشیب دانست و اظهار کرد: به‌رغم اینکه قانونگذار تاکید فراوانی بر امر صادرات داشته اما همواره با فراز و نشیب‌های بسیار همراه بوده و زمانی که به کوچک‌ترین مشکلی در این زمینه برمی‌خوریم معمولا راحت‌ترین راه که ممانعت صادرات است، انتخاب می‌شود.

علیخانی با اشاره به بحث رکود و توجه دولت برای حل آن در کشور گفت: راهگشایی در امر صادرات می‌تواند باعث به حرکت در آمدن چرخ تولید، ارزآوری و ایجاد ارزش افزوده شود که در نهایت از بین رفتن رکود را به دنبال خواهد داشت در حالی‌که ممانعت از صادرات تاوان سختی را به تولیدکنندگان تحمیل می‌کند و با سیاست‌های دولت همخوانی ندارد. عضو هیات مدیره تولید‌کنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن ایران نیز در این جلسه با بیان اینکه معدن یکی از مشاغل سخت در دنیا محسوب می‌شود، اظهار کرد: در دنیا معدنکاری یکی از مشاغل سخت در دنیا محسوب می‌شود و در ایران این کار سخت‌تر است، چرا‌که علاوه بر مشقات معدنکاری، قوانین ناپایدار نیز بر سختی‌های کار افزوده و در برخی مواقع توجیه اقتصادی این کار را زیر سوال می‌برد. مهرداد اکبریان با اشاره به تاریخچه معدنکاری در حوزه سنگ‌آهن گفت: سرمایه‌گذاری زمانی در معادن سنگ‌آهن توجیه اقتصادی پیدا کرد که چین وارد عرصه بازار خرید سنگ‌آهن شد و از سویی منابع دلار نیز در کشور افزایش یافت از این رو بسیاری از شرکت‌های بخش خصوصی در این زمینه سرمایه‌گذاری کردند. وی افزود: با وجود ناپایداری قوانین در دولت گذشته کار را پیش بردیم حال از دولت تدبیر و امید انتظار داریم در شرایطی که حجم خرید چین کاهش یافته و بازار در شرایط رکودی به‌سر می‌برد و در بازار‌های جهانی رقبای بزرگی در این حوزه وجود دارند،فعالان این حوزه را یاری کرده و با محدودیت صادرات باعث خروج برند ایران در حوزه سنگ‌آهن نشوند.

وی اظهار کرد: دولت معتقد است که فعالان این حوزه خام فروشی نکرده و به سمت تکمیل زنجیره تولید فولاد و ارزش افزوده روی بیاورند، ما نیز این امر را قبول داریم اما احداث واحد گندله و آهن اسفنجی سرمایه‌بر بوده و علاوه بر آن نیاز به صرف زمان دارد و برخی از واحد‌های کوچک معدنی امکان ایجاد چنین واحد‌هایی را ندارند. وی تاکید کرد: با عنایت به این نکته که میزان تولید سنگ‌آهن بیش از دوبرابر مصرف داخلی است و واحد‌های داخلی امکان استفاده همه سنگ‌آهن تولیدی را به لحاظ عیار سنگ‌آهن ندارند، معدنکاران سنگ‌آهن این تعهد را می‌دهند که تمام نیاز سنگ‌آهن واحد‌های داخلی را پاسخگو باشند.

اکبریان تصریح کرد: از دولت درخواست داریم تا در بخش بازرگانی این ماده معدنی فضای رقابتی و آزاد را ایجاد کند و امکان فروش این ماده معدنی به قیمت‌های جهانی میسر شود در حال حاضر اغلب فروش داخلی سنگ‌آهن به بهای دولتی و بسیار ناچیزی انجام می‌شود. در همین خصوص احرامیان یکی از فعالان حوزه فولاد و معدن و از حاضران در جلسه مذکور نیز ضمن انتقاد از نحوه ارائه سنگ‌آهن به شرکت‌های فولادی با نرخ دولتی گفت:اگر سنگ‌آهنی که با قیمت دولتی در اختیار شرکت‌های فولادی قرار دادند با نرخ آزاد صادر می‌شد و سود آن در اختیار شرکت‌های فولادی قرار می‌گرفت رقم سود آن بیشتر از فروش فولاد شرکت‌های فولادی بود.

وی اظهار کرد: در دنیا از سرمایه‌گذاران حمایت می‌کنند اما در کشور ما نرخ بهره متناسب با تورم تعیین نمی‌شود و سرمایه‌گذاران و تولید‌کنندگان از حمایت کمتری برخوردارند.