میثم باقری مدیر کالایی کارگزاری پگاه یاوران نوین در مصوبه‌ای که در تاریخ۱۲/۴/۱۳۹۳ توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت به بورس کالا ابلاغ شد این تبصره وجود دارد: - درصورتی‌که محصولات عرضه شده در بورس کالا در دو مرحله متوالی عرضه به فروش نرود، واحد عرضه‌کننده مجاز است به همان میزانی که به فروش نرفته است در خارج از بورس به فروش برساند. به عبارت دیگر به پتروشیمی‌ها این اختیار داده شده که اگر محصول آنها طی ۲ مرحله متوالی عرضه که نزدیک به ۲ هفته خواهد بود، با تقاضا رو‌به‌رو نشود، عرضه‌کننده می‌تواند نسبت به فروش مستقیم کالای خود در خارج از بورس کالا اقدام کند.

این در حالی است که متاسفانه برخی شنیده‌ها حکایت از آن دارد که طی هفته‌های قبل در بازار غیر‌رسمی برخی از مواد با قیمت‌های پایین‌تر از بورس کالا در بازار داخلی عرضه می‌شوند که بسیاری از آنها هشت درصد نسبت به قیمت تمام‌شده در بورس کالا ارزان‌تر هستند و فروشنده‌ها دلیل آن را عدم پرداخت مالیات بر ارزش افزوده عنوان می‌کنند.

با توجه به اینکه در خارج از بورس کالا امکان پیگیری اخذ مالیات بر ارزش افزوده و همچنین مالیات بر درآمد کمتر از بورس بوده یا به عبارت دیگر، همچون بورس کالای ایران روند معاملات شفاف نیست، از آن جهت این احتمال وجود دارد که مدارک شرکت‌ها مانند اظهارنامه و صورت سود و زیان آنها کاملا مورد بررسی قرار نگیرد و این امر می‌تواند به حضور بیشتر واسطه‌ها در بازار بینجامد. خروجی این موارد به طور قطع کاهش درآمدهای مالیاتی دولت و کاهش درآمدهای عمومی خواهد بود که به تمامی بخش‌های اقتصاد از‌جمله خدمات اجتماعی و بهداشت و درمان تاثیر می‌گذارد.

در هر صورت با توجه به شرایط خاص معامله در بورس کالا و شفافیت آن در کنار دیگر ویژگی‌های مفید و مطلوب، تلاش برای تمرکز معاملات در بورس کالا مخصوصا برای کالاهای جذاب و پر‌اهمیت در اقتصاد به شدت توصیه می‌شود. در هر صورت در مورد رفع مشکل فوق، پیشنهاد‌های زیر می‌تواند مورد بررسی قرار گیرد:

۱- عرضه کالاهای بهین یابی که به مدت یک یا دو هفته با تقاضای کم (با محاسبه جمع فروش کالا در هر دو محل تالار اصلی و سیستم مازاد عرضه‌ها‌) مواجه هستند این بار روزهای شنبه و یکشنبه به جای روزهای پایانی هفته عرضه شوند.

۲- آن دسته از کالاهایی که با محدودیت تقاضا و بالابودن حجم عرضه رو‌به‌رو شده‌اند به صورت غیربهین‌یابی (‌اجازه خرید برای تمامی افراد حقوقی‌) عرضه شوند.

۳- در صورتی که کالایی در عرضه‌های غیربهین‌یابی نیز با کمبود تقاضا همراه بود مجددا به تالار اصلی منتقل شده و قیمت پایه آن پنج درصد کاهش قیمت داشته باشد.

۴- با توجه به شرایط عمومی عرضه و تقاضا می‌توان سیکل بالا را مجددا تکرار کرد تا مناسب‌ترین قیمت و بهترین شرایط فروش کشف شود.