محمد‌حسین بابالو: روز گذشته اغلب محصولات شیمیایی جذاب با افزایش جذابیت رو‌به‌رو شدند تا جایی که افزایش حجم تقاضا باعث رقابت و افزایش قیمت‌ها شد. در هفته‌های قبل شاهد کاهش آرام و محدود قیمت‌های نهایی این قبیل کالاها بودیم، ولی افزایش تقاضا در روز گذشته باعث شد تا باز هم بازار این قبیل مواد اولیه صعودی شوند. با توجه به جایگاه خاص این قبیل کالاها در تولید محصولات دیگر توجه هر چه بیشتر به این بازار بیش از پیش توصیه می‌شود. این روند صعودی که مغایر با کاهش قیمت نفت است شاید بتواند از سوی افزایش قیمت دلار توجیه شود، زیرا باز هم جذابیت صادراتی برای بسیاری از کالاها افزایش یافته و البته ترس از بروز برخی مشکلات در عرضه هم می‌تواند به این شرایط خاص دامن زند. دی‌اتیلن گلایکول، منومر وینیل استات، کربنات سدیم سبک، دی‌اتانول آمین، جوش شیرین و دی‌اتیل هگزانول جذاب‌ترین کالاها بودند که بیشتر افزایش قیمت‌ها را نیز به خود اختصاص دادند. به نظر می‌رسد که در صورت عدم توجه به این بازار این شرایط نه چندان مطلوب باز هم ادامه یابد.

در روز چهارشنبه شاهد عرضه‌های متنوع محصولات پالایشی و پتروشیمی بودیم که در کنار تنوع مطلوب از کمیت و حجم عرضه بالایی برخوردار نبودند. وکیوم باتوم، اوره صنعتی، ایزوبوتانول، دی‌اتیلن گلایکول، الکیل بنزن خطی، منو‌اتیلن گلایکول، دی‌اتانول آمین، منومر وینیل استات، اسید ترفتالیک، کریستال ملامین، دی‌اتیل هگزانول، جوش‌شیرین (پتروشیمی شیراز)، آرگون، گوگرد، اسید سولفوریک، کربنات سدیم سنگین، ارتوزایلن، کربنات سدیم سبک و انواع قیر ۶۰۷۰، ۸۵۱۰۰، MC۲۵۰، MC۳۰۰۰، قیر معدنی ۶۰۷۰، قیرهای امولسیون CRS۱، CRS۲، CSS۱، CMS۲ بخش‌هایی از عرضه‌های روز گذشته را تشکیل می‌دادند. حجم بسیار بالای عرضه‌های قیر را شاید بتوان ویژگی روز گذشته عرضه‌ها دانست که در کنار نوسان قیمت‌ها و مخصوصا کیفیت و ویژگی‌های فنی و ظاهری تولیدات، شرایط متفاوتی را تجربه کردند که البته اغلب آنها به معامله منجر نشد.

نکته مهم درخصوص عرضه‌های روز گذشته را می‌توان افزایش قیمت اغلب کالاهای عرضه شده و جذاب به نسبت هفته گذشته برشمرد. این در حالی است که با توجه به ثبات نسبی عرضه‌ها و حتی بالا رفتن حجم برخی دیگر شاهد افزایش شدیدتر تقاضا بودیم که نکته مهمی محسوب می‌شود. با توجه به آغاز روزهای سرد سال، ادعای دولت مبنی بر تزریق بودجه‌های عمرانی، بهبود محدود ساز و کارهای تولیدی و تقویت بسیار آرام بازار، بخشی از این افزایش تقاضا منطقی به نظر رسیده و باید از آن به‌عنوان یک نقطه مثبت یاد کرد. البته ترس از تضعیف عرضه در روزها و هفته‌های آینده نیز وجود دارد که ممکن است به بازار شوک وارد کند. البته افزایش عرضه‌ها برای همه انواع و همه گریدها به یک صورت خودنمایی نکرد و حتی برای برخی دیگر نیز نزولی شد.

درخصوص پلیمرها و مخصوصا پلی اتیلن‌ها هم اکنون ترس از قطع شدن گاز تولیدکنندگان وجود دارد و بخشی از بالابودن حجم خرید را می‌توان در کنار پایین بودن موجودی انبارهای این قبیل کالاها برشمرد. البته درخصوص کالاهای پتروشیمیایی و مخصوصا مواد اولیه شیمیایی با توجه به مایع بودن خوراک تولیدکنندگان اصلی این تردید کمتر است؛ ولی در هر صورت وجود دارد؛ زیرا این تولیدکنندگان نیز به سوخت نیاز دارند و احتمال قطع شدن آن نیز وجود خواهد داشت. البته با توجه به جذابیت همیشگی این قبیل کالاها انتظار ثبت رقابت مجدد و افزایش قیمت‌ها باز هم وجود داشته و دارد.

با توجه به ثبت رقابت برای اغلب عرضه‌های جذاب محصولات شیمیایی و پتروشیمیایی و همچنین عدم وجود سقف نوسان، پتانسیل جهش قیمتی همیشه برای این قبیل مواد اولیه وجود دارد که با توجه به شرایط فنی خاص این شرایط می‌تواند ادامه‌دار باشد. به عبارت ساده‌تر باز هم همچون گذشته قیمت‌های بسیار بیشتر از قیمت‌های پایه افزایش خواهند یافت. دی‌اتانول آمین، منومر وینیل استات، ایزوبوتانول، دی‌اتیل هگزانول و دی‌اتیلن گلایکول پتروشیمی شازند، دی‌اتیلن گلایکول پتروشیمی مارون، الکیل بنزن خطی سرمایه‌گذاری صنایع شیمیایی ایران، کربنات سدیم سبک و سنگین و جوش شیرین پتروشیمی شیراز کالاهایی بودند که در رینگ داخلی عرضه و با رقابت رو‌به‌رو شدند. با توجه به کاهش نسبی قیمت نفت می‌توان انتظار کاهش قیمت‌های عرضه را داشت؛ ولی شرایط خاص این قبیل کالاها از جمله نیاز همیشگی به خرید توسط واحدهای مصرف‌کننده به منظور ممانعت از توقف خط تولید در کنار زیان‌های مالی بیشتر آن، شرایط را به گونه‌ای فراهم خواهد آورد که نوسان قیمت‌های پایه این قبیل محصولات تاثیری بر قیمت مورد معامله نهایی نخواهد داشت.

البته تلاش‌هایی مبنی بر بازگشت انسجام به این بازار مهم صورت گرفته ولی جهش قیمت‌ها نشان می‌دهد که تاکنون چندان موثر نبوده اما در هر صورت از التهاب بازار این کالاها کاسته است. البته نمی‌توان گفت که این بازارها هم اکنون به ثبات رسیده‌اند و نیاز به توجه بیشتر مسوولان را می‌طلبد.

جهش قیمت پتروشیمیایی‌ها در بورس کالای ایران