تزلزل هرم مصرف فولاد ایالات متحده و چین
منیره نظامیوند چگینی: بهای فولاد در بازارهای جهانی پس از مدت‌ها که در روند نزولی قرار داشت، از ابتدای دهه سوم ماه سپتامبر در روند صعودی گام برداشت و در معاملات روز 29 سپتامبر ریزش کرد اما مجدد در روز بعد به مسیر افزایشی خود ادامه داد تا جایی که در روز 9 اکتبر با قرار گرفتن در محدوده 220 دلار به ثبات رسید و تا کنون همین قیمت را حفظ کرده است.

به گزارش «دنیای اقتصاد» به نقل از بلومبرگ، از آنجا که چین (با حدود 50 درصد بزرگ‌ترین‌ مصرف‌کننده فولاد جهان است) در ماه‌های اخیر با کاهش نرخ رشد اقتصادی مواجه شده، اقدام به اتخاذ تصمیمات جدید کرده که اثر مستقیم آن را در تمامی بازارها به‌ویژه بازارهای کالایی شاهد هستیم. طی مدت اخیر و با نوسان قیمت فولاد و سنگ‌آهن در بازارهای جهانی، دولت چین تصمیم به کاهش واردات فولاد از یکسو و افزایش صادرات فولاد تولیدی خود از سوی دیگر گرفته که عواقبی را برای این صنعت به دنبال داشته است. در حال حاضر، تا حدود بسیاری از میزان تقاضای چین برای فولاد کاسته شده و در همین حال قیمت‌های این محصول نیز در شرایط رکودی قرار دارد. با وجود شرایط کنونی که پیش‌بینی می‌شود رفته رفته بر میزان بحرانی که گریبانگیر بازار فولاد شد افزوده شود، در نتیجه نمی‌توان چشم‌انداز روشنی را در بازه میان مدت و بلندمدت برای آن متصور شد.

درآخرین گزارش منتشر شده از سوی انجمن جهانی فولاد (WSA) آمده است در حال حاضر که بازار جهانی فولاد در بحرانی تامل برانگیز گرفتار شده که در آن بسیاری از فولادسازان تحت فشارهای شدید حاصل از کاهش رشد اقتصادی چین قرار دارند، هند به‌عنوان گزینه‌ای نقره‌ای محسوب می‌شود.

این انجمن، در گزارش پیش‌بینی چشم‌انداز کوتاه مدت(SRO) که چند روز پیش منتشر شد، پیش‌بینی تقاضا برای فولاد در هند را رو به افزایشی در حدود 3/ 7 درصد در سال 2015 اعلام کرد، در حالی‌که این رقم برای سال 2016 میلادی مجددا رشدی به میزان 3درصد را تجربه خواهد کرد. مقایسه این آمار با یکی دیگر از تولید‌کنندگان برتر فولاد، ایالات متحده که در آن تقاضا همچنان در شرایط چالشی باقی مانده، جای تامل دارد.

منحنی میزان مصرف فولاد در چین و نیز ایالات متحده در ماه‌های اخیر نوسانات بسیاری را به خود دیده است. به‌عنوان مثال، براساس آخرین آمارهای اعلام شده میزان تولید فولاد خام در ایالات متحده در ماه آگوست سال جاری میلادی در بازه سالانه افتی به بزرگی 7/ 9 درصد را به ثبت رسانده و به سطح 7 میلیون تن در سال رسیده و این ماه را به هفتمین ماه متوالی در سال 2015که تولید فولاد در روند کاهشی حرکت کرده، تبدیل کرده است.

براساس گزارش اخیر انجمن جهانی فولاد،‌ هیچ تغییر عمده یا حداقل مثبتی تا پایان سال جاری میلادی در این شرایط رخ نخواهد داد. پیش‌بینی این انجمن برای میزان مصرف فولاد در ایالات متحده از افت 3 درصدی تا پایان سال جاری میلادی حکایت دارد، در حالی که پس از این کاهش، احتمال می‌رود این رقم افزایش 3/ 1 درصدی در سال آینده میلادی را به خود ببیند.

همچنین در ادامه این گزارش آمده است که افت تقاضای چین به علاوه وجود مازاد عرضه در شرایط کنونی، بزرگ‌ترین‌ چالش پیش روی صنعت فولاد است. براساس این گزارش، میزان صادرات فولاد چین با ثبت رشدی معادل 28 درصد به حدود 44 میلیون تن در 6 ماه اول سال 2015 رسیده است. در همین بازه زمانی، میزان تولید فولاد چین افتی بیش از 2 درصد را به خود دیده است. البته هیچ جای تعجبی وجود ندارد، زیرا چین با وجود تولید بیش از نیمی از فولاد جهان، به دلیل بروز بحران اقتصادی و مشکلات تولیدکنندگان داخلی و افت تقاضا، شرکت‌های فولاد را به دامپینگ محصولات خود به بازارهای خارجی وادار ساخته است.

این تصمیم در پی کاهش تقاضای داخلی آغاز شد و تولید فولاد را تحت تاثیر قرار داد، به‌طوری که براساس آمارهای منتشر شده، حجم تولید فولاد چین در ماه جولای به اندازه 8/ 3 درصد کاهش یافت.

به‌طور کلی، انجمن جهانی فولاد پیش‌بینی کرده است که بازار فولاد سال جاری میلادی با تجربه کاهش 7/ 1 درصدی در تقاضای جهانی فولاد به پایان می‌رسد که در صورت تحقق این گفته، حجم تقاضای کل به یک میلیون و 513 هزار تن خواهد رسید. همچنین براساس گزارش این انجمن انتظار می‌رود در سال آینده میلادی تنها شاهد رشد اندکی به اندازه 7/ 0 درصد در میزان تقاضای جهانی برای فولاد باشیم که نهایتا این رقم را تا یک میلیون و 523 هزار تن افزایش خواهد داد که این خوش‌بینی به دلیل احتمال افزایش امیدواری‌ها برای تثبیت شرایط اقتصادی چین صورت گرفته است. این پیش‌بینی کمی با گزارشی که در ماه آوریل سال جاری میلادی منتشر شده بود، متفاوت است. در آن گزارش آمده بود که انتظار می‌رود میزان تقاضای فولاد تا پایان سال 2015 میلادی رشدی به اندازه 5/ 0 درصد داشته باشد و پس از آن در سال 2016 میلادی به میزان 4/ 1 درصد بهبود یابد.


هند و کره جنوبی سدی برای جلوگیری از سقوط بیشتر

براساس گزارش انجمن جهانی فولاد، در میان سیگنال‌های نزولی و منفی که از سوی اکثر بازارها منتشر می‌شود، تنها هند و البته تا حد بسیاری، کره جنوبی به نحوی موفق به تغییر رویه خود نسبت به روند بازارهای جهانی شده‌اند. هند که در میان ۵‌تولید‌کننده برتر فولاد قرار دارد، حجم عظیمی به اندازه ۹۱ میلیون و ۴۶ هزار تن فولاد در سال گذشته میلادی تولید کرده است. با توجه به گزارش انجمن جهانی فولاد،‌ کل تولید فولاد جهان در ماه آگوست افتی ۳درصدی داشته که بزرگ‌ترین‌ کاهش ماهانه در سال جاری به‌شمار می‌رود. این در حالی است که هند در راستای تلاش برای رقابت با غول‌های تولید‌کننده فولاد جهان، موفق به ثبت رشد ماهانه ۸/ ۲ درصدی در ماه آگوست سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال ۲۰۱۴ میلادی شده است.

با وجود تهدیدات و گمانه‌زنی‌ها برای واردات فولاد، هند در ماه آگوست میزان ۷ میلیون و ۶۶ هزار تن فولاد تولید کرده که در مقایسه با رقم ۷ میلیون و ۴۵ هزار تن ثبت شده در ماه آگوست سال ۲۰۱۴، رشدی اندک داشته است. همچنین درخصوص کره‌جنوبی، حجم تولیدات فولاد با میزان ۵ میلیون و ۹ هزار تن در ماه آگوست به رشدی به اندازه ۹/ ۴ درصد نسبت به ماه مشابه سال گذشته میلادی دست یافته است. در ماه جولای، این کشور رشد ۷/ ۱ درصدی را در تولید فولاد به خود دید و رقم ماهانه ۶ میلیون تن را از خود برجای گذاشت. امروزه کره جنوبی دارای مصرف سرانه فولاد بسیار بالایی است، به‌طوری که به‌طور میانگین در این کشور به ازای هر فرد بیش از هزار کیلوگرم فولاد مورد مصرف قرار می‌گیرد.