در همایش حسابداران، تجارب گذشته، افق‌های آینده مطرح شد
لزوم تغییر نگاه تصمیم‌گیران اقتصادی به حرفه حسابداری
گروه بورس- مجید اسکندری: مراسم بزرگداشت روز حسابدار، امسال به گونه‌ای متفاوت برگزار شد آن هم در شرایطی که بخش بزرگی از پایتخت در تعطیلی به سر می‌برد. روز چهارشنبه پانزدهم آذرماه همزمان با روز حسابدار، دانشگاه الزهرا با برپایی «همایش حسابداران، تجارب گذشته افق‌های آینده» میزبان اعضای حرفه حسابداری و اساتید این رشته بود.
سخنان دکتر علی رحمانی، مدرس دانشگاه الزهرا و دبیر همایش، آغازگر این برنامه بود و در ادامه نظام‌الدین ملک‌آراییف دبیرکل جامعه حسابداران رسمی ایران، نکاتی را درخصوص پیشینه حسابداری در ایران و مولفه‌های تاثیرگذار حسابداری یادآور شد.
آموزش حسابداری، زندگی حرفه‌ای حسابداران رسمی، تکنولوژی در آموزش حسابداری، پژوهشهای حسابداری و مالی در ایران، استانداردهای حسابداری، اخلاق حرفه‌ای در عمل، حسابداران در نقش قانون‌گذار، آموزش اخلاق در حسابداری، حسابداران در نقش کارشناسان رسمی دادگستری، ترویج دستاوردهای حسابداری، پیچیدگی محیط آموزش حسابداری، گواهینامه‌های حرفه‌ای در حسابداری، سیر تحولات نرم‌‌افزارهای حسابداری در ایران و انجمن‌های حسابداری در ایران موضوعاتی بود که در چهار نشست برپا شده در این همایش بررسی شد.
تدوین استانداردها با پشتیبانی دولت
موسی بزرگ‌اصل، عضو هیات عامل سازمان حسابرسی در سخنان خود با موضوع «استانداردهای حسابداری، تجارب گذشته و افق‌های آینده» با تاکید بر لزوم برخورداری استانداردهای حسابداری از پشتیبانی دولت و بیان اینکه در همه جای دنیا تدوین استانداردها بر عهده مرجع دولتی است، گفت: حفظ استقلال استاندارد گذار از مسائلی است که از اهمیت بالایی برخوردار است و فرآیند تدوین استاندارد بهتر است زیرمجموعه دولت باشد زیرا تنها دولت می‌تواند به نحو مناسب منافع عموم را تامین کند.
بزرگ‌اصل در همین حال معتقد است: فرآیند تدوین استانداردها باید از مقررات دست و پاگیر دولتی رها شود.
او در این زمینه به سازمان بورس و اوراق بهادار اشاره کرد که هم از پشتیبانی دولت برخوردار است و هم از مقررات دست و پاگیر رهاست.
او با اشاره به پیشینه تدوین استانداردها گفت: در ابتدا نگرانی‌های موجود مربوط به قابلیت مقایسه بود و اولین تقاضا برای تدوین استانداردها نیز برای افزایش قابلیت مقایسه مطرح شد زیرا وقتی استاندارد وجود نداشته باشد، سلیقه حاکم می‌شود.
مدرس دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به اینکه در همه بحران‌های مالی ابتدا به سراغ حسابرسان می‌آیند، گفت: استانداردها دارای آثار مالی فراگیری هستند و تنها یک موضوع نظری نیستند بلکه باید به آثار اقتصادی آنها نیز توجه داشته باشیم.
عضو هیات عامل سازمان حسابرسی خاطرنشان کرد: مسائل سیاسی نیز بر استانداردها موثر است اما باید حداکثر تلاش خود را به کار گیریم تا استانداردها آلوده سیاست نشوند.
وی افزود: امروزه استانداردها متکی بر اطلاعات مربوط به تصمیم‌گیری است اما تصمیم‌گیری سهامداران در این زمینه کافی نیست و تدوین استانداردها باید چارچوب‌های بیشتری را پوشش بدهد و متکی بر نیازهای سرمایه‌گذاران نباشد.
بزرگ‌اصل با تاکید بر اینکه بنگاه‌های اقتصادی ما باید از حمایت‌های دولتی خارج شوند، گفت: امروزه در گزارشگری، ریسک‌های موثر بر فعالیت شرکت‌ها بسیار مهم است و بنگاه‌های ما باید در قبال ریسک‌های موجود برنامه داشته باشند و اطلاعاتی را در این خصوص به استفاده‌کنندگان گزارش کنند و در استانداردهای آتی باید در این زمینه بیشتر کار شود.
این مدرس دانشگاه سپس به چالش‌های تدوین استانداردها در ایران اشاره کرد و گفت: ما در چارچوب نظری، مشکل داریم و هسته اصلی بحث شناخت و اندازهگیری است زیرا وقتی به اندازهگیری می‌رسیم، انواع روش‌های اندازهگیری می‌بینیم که این نکته اصلی و پاشنه آشیل حسابدای است.
بزرگ‌اصل ادامه داد: باوجود تلاش‌های صورت گرفته باید مشکلات دامنه اندازهگیری را کمتر کنیم.
وی سپس گفت: دور زدن استانداردهای حسابداری در جوامع مختلف اتفاق افتاده و متاسفانه نام حسابرسان با رسوایی‌های مالی عجین شده است، اما امروزه اعتقاد بر این است که تدوین استانداردهای مربوط به اصول می‌تواند در این زمینه مفید باشد.
بزرگ‌اصل، پیچیدگی استانداردها را یک مشکل جدی دانست و با اشاره به نبود توازن میان نیروهای موثر بر تدوین استانداردها گفت: استفاده‌کنندگان، تهیه‌کنندگان و حسابرسان سه گروهی هستند که بر تدوین استانداردها تاثیر می‌گذارند که در این میان نقش استفاده‌کنندگان بسیار کمرنگ است.
وی با تاکید بر لزوم تشخیص نیازهای اطلاعاتی هر سه گروه یادشده گفت: یکی از مشکلات اساسی و مهم که در این زمینه وجود دارد این است که تحقیقات دانشگاهی ما با نیازهای حرفه‌ای هم‌سو نیست. از سوی دیگر سیاست‌گذاری‌ها اشکال دارد، مجلات، کیفیت لازم را ندارد و پژوهش‌ها نیز اثر کاربردی ندارند.
بزرگ‌اصل سپس گفت: اساتید باید با شجاعت مسائل را مطرح کنند. وقتی آمریکایی‌ها پژوهشهای خود را زیر سوال می‌برند که در عمل موثر نبوده پس به این نتیجه می‌رسیم که مباحث باید اصلاح شود، وزارت علوم باید در سیاست‌های خود تجدیدنظر کند و راه‌های ارتقای اساتید باید باز گذاشته شود.
بزرگ‌اصل سپس به حسابداری مالیاتی اشاره کرد و گفت: نزدیک شدن حسابداری مالی و مالیاتی در تدوین استانداردها یک چالش جدی است و اهداف مالیاتی و حسابداری مالی به گونه‌ای است که نمی‌توانیم این دو را نزدیک کنیم بنابراین پیشنهاد می‌کنم راه این دو را از هم جدا کنیم.
وی کم‌عمق بودن بازارها و هماهنگی‌سازی با استانداردهای بین‌المللی را از دیگر چالش‌های موجود بر سر راه تدوین استانداردها دانست و گفت: من به برخی از استانداردهای بین‌المللی انتقاد دارم زیرا برخی از آنها با انگیزه‌های سیاسی تدوین شده‌اند اما راهی جز پذیرش آنها نداریم.
بزرگ‌اصل در پایان گفت: ما باید تلاش کنیم در ساختار استانداردهای بین‌المللی توازن بیشتری وجود داشته باشد زیرا در حال حاضر استانداردها به نفع قدرت‌های بزرگ بین‌المللی است و نقش ما در آن کمرنگ است.
حسابداران در نقش قانون‌گذار
افزون بر این، محمدقسیم عثمانی، نماینده مجلس شورای اسلامی در همایش یادشده به بررسی جایگاه حسابداران در تصمیمات اقتصادی کشور اشاره کرد و گفت: حسابداران به عنوان یک سیستم اطلاعاتی، می‌توانند در تصمیم‌سازی‌های خرد و کلان کشورها نقش اساسی داشته باشند و اینکه ما در کشورمان چه اندازه از خدمات حسابداری و از تصمیم‌سازی‌های تحصیلکردگان این رشته استفاده کرده‌ایم، جای بحث جدی دارد.
وی افزود: ما حسابداران به هیچ وجه نتوانسته‌ایم، خودمان را به درستی به تصمیم‌گیران کلان کشور معرفی کنیم و متاسفانه تصمیم‌گیران اقتصادی بر جایگاه حسابداری و دیدگاه حسابدارانه اشراف ندارند و از کیفیت خدمات حسابداران نیز مطلع نیستند، بنابراین ما حسابداران باید به خوبی محصول خودمان را عرضه کنیم اگرچه تصمیم‌گیران، اطلاع کافی ندارند تا بتوانند خریدار خوبی برای خدمات ما باشند.
مدرس دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به شرایط اقتصادی حاضر و نقش حسابداران گفت: اطلاعات ما و تحلیل‌های ما، اجرایی‌تر، عملی‌تر و تاثیرگذارتر از برنامه‌های اقتصادی است اما وقتی در بدنه دولت، حسابداران مسوولیت جدی ندارند و در بدنه قانون‌گذاری نیز حسابدار چندانی وجود ندارد، نمی‌توانیم به جایگاه کلان خود فکر کنیم.
عثمانی با اشاره به دولتی بودن اقتصاد کشور گفت: ۹۵ درصد از اقتصاد ما در اختیار دولت است، اما مهم‌ترین بدنه برنامه‌ریزی کشور، چند تا حسابدار دارد؟ این در حالی است که مهم‌ترین تخصص در بودجه‌بندی، حسابداری است اما بودجه کشور توسط کسانی تهیه می‌شود که آشنایی دقیقی از حسابداری ندارند، بنابراین هیچ سالی نبوده که ما کسری بودجه نداشته باشیم زیرا برآوردها ذهنی است و هیچ تکنیک برآوردی در برنامه‌ریزی اقتصادی
وجود ندارد. این نماینده مجلس سپس گفت: نگاه به حسابداری و حسابدار رسمی یک نگاه ناشیانه و ناآگاهانه است. جامعه حسابداری باید خود را درست معرفی کند و حسابداری باید در کلان برای کشور
موثر باشد. وی خاطرنشان کرد: نگاه به رشته حسابداری باید کلان باشد و موضوعاتی که در سطح کارشناسی به آن پرداخته می‌شود باید متنوع شود، در حالی که ۹۰ درصد از پایان‌نامه‌های این رشته در مورد بورس است در صورتی که بورس تنها ۴ درصد از اقتصاد کشور ما را تشکیل می‌دهد. عثمانی افزود: در ۳۰ سال اخیر چند تحقیق حسابداری درباره بودجه‌بندی بوده، چقدر به حسابداری دولتی اهمیت داده‌ایم در حالی که حسابداری صنعتی زیاد خوانده‌ایم اما حسابداری صنعتی در کشور ما وجود خارجی ندارد. وی در پایان گفت: سالانه بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان بودجه دولتی تعیین می‌شود که حسابداران با آن بیگانه هستند، اما به نظر من باید این نگاه تغییر کند.
دلم گرفته هم‌تبار
هوشنگ خستویی*
راجع به Live، ز Canli زنده زیاد شنیده‌اید. مفهومی است برای ادای حالت و چگونگی رخدادی که در پیش‌روی شما است. یعنی بدون هرگونه فزونی و کاستی تصمیم دارم از فرم معمول در این روز حسابدار بیرون بیایم و دیالوگی را با مخاطبان ناشناس اما برای شما برقرار کنم.
چون گفتم مدد از شما، با شما هستم همکلام خوبم بذار بگم. به یاد رفیقمون همان که نحیف بود و شریف.
به مستان نوید سرودی فرست
به یاران رفته درودی فرست
با تو هستم عزیز دلم، دانشمندم، شادمانم دلم میخواد با شادمانی شروع کنم ولی ببخشیدا خودت میدونی که این قلم کمیاب است اونم در این صبح آلوده به جای فرحناک
اونی که می‌گفت:
این همه با هم بیگانه
این همه دوری و بیزاری
به کجا آیا خواهیم رسید آخر
و چه خواهد آمد بر سر ما با این دل‌های پراکنده
بنشینیم و بیندیشیم
صبر کن صبر کن یدفعه حسابی برا من باز نکنی نگفته میشه فهمید که من نمی‌تونم اینقدر لفظ قلم حرف بزنم
خب اگه واسه من چوب خط نمی‌زنی بذار بگم که توانایی دانایی است
با تو از خوبی می‌‌گویم
از تو دانایی می‌جویم
به قول شیرازی‌ها: «صبر بده کاکو» یا به زبان خودمان «گال گورم»
چرا یهو پای بزرگوار ه.ا.سایه را به وسط کشیدی
مگه یادت رفت؟
در این سرای بی‌کسی
کسی به در نمی‌زند
به دشت پرملال ما
پرنده پر نمی‌زند
آخه به تو هم می‌گن همکلام یه هو co۲ هم بزن و بگو
ارغوان
این چه رازی است که هر بار
با عزای دل ما می‌آید
چرا دلت میخواد نشان بدی که تخمیرکننده واژگان شادی هستی حالا فهمیدی چرا دلم گرفته هم‌تبار دریغ از چند ثانیه چهره آفتابی حالا صورتم بارانی بشه سبک می‌شی
بیا وارد حوزه دیگر بشیم
معقول که آن قدیما حسابرس یال و کوپالی داشت و ابهتی مث ژست و لباس قزاق‌های اون‌ورتر دن آرام پوخنک چکمه و کلاه پاپاخی. قطار ضربدری فشنگ روی سینه، ردای نیم‌بلند چاک دار آهای یه دفعه این حرف‌ها را نبندی به قزاق‌های لیاخوفی اصلا برای جلوگیری از هرگونه کج‌فهمی، بذار شکل گفته را عوض کنم و بگم یک نوع معرفت خاص بر حسابرسان حکمفرما بود چه طور بگم، علی حاتمی میخواد تا کم نیارم آها مث معرفتی که کیمیایی با ضامن دار در فیلم‌‌ها نشان می‌داد تا گوزن‌ها و قیصر یادت نره آره داشم.
این چیزا بود که مث میخای کج شده جلوی کفاشی‌های بسته‌ای دوز بازار، میکشیدت به آهن‌ربا.
با این نگاه و باور گفتیم بریم حسابرس بشیم. خدایی خیلی هم پاش تاوان دادیم. تیر و مرداد، خرماپزان، صورت‌های مالی آب و برق خوزستان در اهواز.
زمستون‌های پربرف با یک فولکس قورباغه‌ای قراضه گردنه برفی کوئین جاده رشت برای حسابرسی چوب اسالم یا شعب بانک ملی. اما یواشکی بهت بگم اونوقتا سازمانی نیامده بود، مرکز تحقیقاتی وجود نداشت استاندارد سد اکبر بود زیر بغل CAها و این تو بودی که باید دنبالش بودی اما خیلی چیزام خوب بود. الان اگر تونستی یک حسابرس یک ساله را با پرواز بفرستی مثلا شیراز. یواش یواش جلو می‌آمدیم موسسات خارجی مشترک با ما کار
می‌کردند بیت مارویک، کوپرز، آرتوراندرسون، وینی لوری به قول اصفهانی‌ها، خدا براشون خوب بخاد به من که کار یاد دادن. اگه به عادت و دی‌ان‌ای خودمون بعد از یک کار، کمی می‌خواستیم در بریم و کار نکنیم به قول همشهری‌های خوب اصفهانی فورا میگفتن آقا خستویی ببین کاراتا، یعنی خراب کردی اما ما هم کم نمی‌ذاشتیم مثلا ساعت سرپرست مستقیم را دور از چشم‌های آبی او جلو می‌کشیدیم و وقتی برمی‌گشتیم هتل برای خواب بیشتر، صبح ساعت را عقب می‌کشیدیم.
یاد باد آن روزگاران یاد باد
دیگه واسه خودمون شده بودیم حرفه‌ای، مدیر با باورهای سرشار از تغییرناپذیری. یواش یواش روزگار سخت‌تر شد به قول استاد محقق دکتر عشایری صبح شاد از خونه می‌آمدیم بیرون و عصر شادروان می‌رفتیم خونه غافل از اینکه این شیوه قاتل تعلق خاطر بچه ها به این حرفه است که نه عید دارن نه تابستان
و تو هم غافل می‌تازاندی
صبر کن همکلام پس چرا فکر می‌کنی دلم گرفته.
کم‌کم روابط در محیط حرفه‌ای مورد هجمه قرار گرفت رابطه تو و من تبدیل شد به رابطه تومن
به قول خواجه
شهر یاران بود و خاک مهربان این دیار، مهربانی کی سر آمد شهر یاران را چه شد همین‌طور که جلو می‌ریم می‌بینی چرا دلم گرفته هم‌تبار چون کم‌کم گرفتن آن نگین سلیمانی که گاه گاه بر آن دست اهرمن بود شروع شد.
با پیشرفت تکنولوژی، صنعت و شیوه وایرلس متداول شد و به همراه خود معرفت لس و مردانگی لس را رشد داد.
اینک اگر می‌گوییم انجام این کار حسابرسی این مقدار هزینه خواهد داشت که شامل شناخت تشکیل پرونده‌های دائمی و سپس جاری است با پوزخندی تمسخرآمیز مواجهی چون می‌گویند تو با این همه تجربه و کار هنوز نیاموختی که پرونده لس هم می‌شود حسابرسی کرد.
استفاده از تمام شیوه‌ها برای ارائه گزارش‌های مالی مجاز دانسته می‌شود چون در پایان این حسابرس است که باید تحمل کند یعنی حسابرس تبدیل شد به ...
اگر آدرنالین هرچند سال یک بار در خون می‌رود در شرایط حرفه‌ای حاضر هر روز در چند نوبت باید آدرنالین به خونت برسد.
دیگر وقتی آستانه تحملت درهم شکست باید عین لوک بی‌باک دهنه اسب یا سوئیچ ماشین را بگیری سر به جاده بگذاری و پشت کامیون بخوانی:
الهی تب کنم شاید پرستارم تو باشی
ز گهواره تا گور را وللش
اینک این درمان، کمی تا قسمتی آستانه پذیرش نابخردی را بالا می‌برد حالا میدونی چه مرگمه هم‌تبار دیگر نام عقاب ناتل خانلری در مغزت می‌جوشه
آهای هم‌تبار شنیدی این غرش مرا بدون که به دو صورت می‌توان افتاد
یا در رسیدن به انتها مانند برگ
یا در رسیدن به کمال مانند میوه
خودت انتخاب کن
اما به قول کانت: هم‌تبار خطر کن مستقل بیندیش
دگر زمانی است که به قول اخوان ثالث:
سلامت را نمی‌خواهند پاسخ گفت
سرها در گریبان است
کسی سر بر نیارد کرد پاسخ گفتن دیدار یاران را
نگه جز پیش پا را دید نتواند
که ره تاریک و لغزان است
*عضو شورای عالی انجمن حسابداران خبره ایران
ارسال نظر