عقب‌نشینی خریداران سهام

گروه بورس- شروین شهریاری: بورس تهران هفته جاری را با فضای نزولی پرشتاب ناشی از تنش‌های سیاسی در سطح بین المللی آغاز کرد اما با نزدیک تر شدن به پایان هفته تا حد زیادی آرامش خود را بازیافت و بار دیگر تعادل را تجربه کرد؛ روندی که البته مانع از افت سنگین ۴/۲ درصدی شاخص کل در مقیاس هفتگی نشد. علاوه بر این، فعالان بازار سهام در این هفته شاهد افزایش مجدد قیمت ارز غیررسمی و رسمی بودند که به عنوان حمایت‌کننده بازار در برابر شرایط متلاطم قیمت‌های جهانی در روزهای اخیر عمل نمود. در همین حال، سرمایه‌گذاران به دقت تحولات سایت اطلاع‌رسانی بورس (Codal.ir) را تحت نظر داشتند تا به بررسی محتوای گزارشات فصلی شرکت‌ها بپردازند؛ هر چند که در طول این هفته گزارشات زیادی منتشر نشد. به نظر می‌رسد کارنامه عملکرد شش ماهه تعداد زیادی از شرکت‌های بورسی طی امروز و فردا بر روی سایت قرار گیرد و از این جهت، فعالان بورسی احتمالا تعطیلات پرکاری را جهت رصد گزارشات مزبور پیش رو دارند.

توقف غیرمنتظره دوقلوها و والدین!

سهام شرکت‌های سنگ‌آهنی چادرملو و گل گهر و مالکان عمده آنها (سرمایه‌گذاری معادن و فلزات و امید) به سبب ارتباط تنگاتنگ شرایط سودآوری با یکدیگر معمولا نزد تحلیلگران به صورت همسو ارزیابی شده و در بازار نیز رفتاری مشابه با یکدیگر از خود نشان می‌دهند. در این هفته رفتار مشابه سهام مزبور، توقف یکباره و همزمان هر چهار نماد معاملاتی بود. از قرار معلوم، صندوق کارکنان فولاد به سبب کمبود منابع خود قصد کرده تا از طریق ایمیدرو شرایط جدیدی را برای شرکت‌های سنگ‌آهنی وضع نماید تا بتواند از محل درآمد این شرکت‌ها، پرداخت‌هایی به صندوق صورت گیرد. البته مقامات مسوول تا کنون اشاره‌ای به مفاد توافقات فیمابین نکرده‌اند، اما به نظر می‌رسد شرکت‌های سنگ‌آهنی بر دریافت مجوز افزایش نرخ فروش برای تامین هزینه‌های جدید تاکید دارند؛ درخواستی که با توجه به ترکیب مالکیتی شرکت‌های سنگ‌آهن و نیز روابط فیمابین با ایمیدرو و صندوق فولاد لزوما قابل اجرا نخواهد بود. در هر حال هر چند اقدام سازمان بورس در توقف نمادهای این چهار شرکت برای شفاف سازی رویکردی شایسته است، اما نفس این رویداد و مطالبه منابع جدید از شرکت‌های سنگ‌آهن که در بورس پذیرفته شده و دارای سهامداران خرد هستند، با حفظ امنیت خاطر سرمایه‌گذاران و توانایی پیش‌بینی شرایط برای تحلیل‌گران سازگار نیست.

فشار عرضه‌ها بر دوش بزرگان

سهام شرکت‌های بزرگ بورس تهران در این هفته عمدتا با فزونی تقاضای فروش و عقب نشینی خریداران روبه‌رو شدند. در این راستا، سهام بزرگترین شرکت بازار یعنی مخابرات ایران کاهش دو درصدی قیمت را شاهد بود.

این در حالی است که شرکت مخابرات از محل تعدیل مثبت ۲۳ درصدی شرکت ارتباطات سیار و افزایش تعرفه مکالمات ثابت (به علت حذف کد بین‌شهری) با احتمال تعدیل مثبت حداقل ۲۰ درصدی سود مواجه است. سهام بزرگ‌ترین بانک بورس یعنی پاسارگاد هم این هفته بیش از سه درصد افت قیمت را شاهد بود تا با تثبیت نرخ در کمتر از سطح ۲۰۰۰ ریال، فشار عرضه سهامداران قدیمی و به سود رسیده این بانک، موجب عقب‌نشینی خریداران سنتی و سهامدار عمده شرکت شود. مفاد گزارش شش ماهه این شرکت نیز در تعیین روند «وپاسار» حائز اهمیت فراوان است. دو غول فلزی و معدنی بورس، ملی مس و فولاد مبارکه نیز حال و روز خوشی در این هفته نداشتند و به ترتیب ۵ و ۴ درصد کاهش قیمت داشتند. جو نامساعد بین‌المللی به ویژه در مورد فلزات در واکنش بازیگران این سهام بی‌تاثیر نبود زیرا قیمت مس پس از پیشروی تا سطح ۷۵۰۰ دلار در میانه هفته دوباره به مدار اصلاح قیمتی بازگشته است. در همین راستا، توافق فرانسه و آلمان برای افزایش حجم صندوق کمک به کشورهای بدهکار اروپایی و حمایت از بانک‌های مشکل‌دار، امیدواری دوباره از اقدام هماهنگ اروپا برای حل مشکل مزمن قاره سبز را افزایش داده است. روزنامه انگلیسی گاردین حجم منابع حمایتی مورد توافق دو ابرقدرت اروپایی را ۲ تریلیون یورو (بیش از ۵/۴ برابر اندازه صندوق فعلی) اعلام کرده است که می‌تواند مشکلات ایجاد شده را در کوتاه مدت به طور کامل مرتفع نماید. رفتار دو هفته اخیر بازارهای سهام نیز نشان می‌دهد که خوش‌بینی تدریجی به حل بحران در حال بازگشت است و این روند در صورت تداوم، با انعکاس در قیمت فلزات و مواد خام می‌تواند برای اهالی بازار سرمایه کشور نیز چشم‌انداز مطلوب‌تری را ترسیم کند.

سیگنال کم‌فروغ از سوی شورای پول و اعتبار

در روز گذشته خبری از جلسه سه‌شنبه شب شورای پول و اعتبار منتشر شد که شاه بیت آن افزایش نرخ سود اوراق مشارکت به ۱۷ درصد است. این خبر که تا حدی مبهم و بدون ارائه جزئیات مخابره شده است، بیان می‌کند که علاوه بر امکان انتشار اوراق با نرخ جدید، بازخرید آنها قبل از سررسید با نرخ‌های سپرده‌های متناظر در بانک‌ها امکان‌پذیر خواهد بود؛ بدین ترتیب الزام به بازخرید اوراق از طریق بورس و فرابورس (که به یک مانع جدی در سال جاری بر سر استقبال از اوراق مشارکت تبدیل شده بود) عملا حذف شد. نکته جالب آن است که هر چند انتشار گواهی سپرده بانکی با سود یک درصد بیش از نرخ سپرده متناظر مجاز دانسته شده، اما هنوز در میزان سود سپرده‌های بانکی تغییری ایجاد نشده است. این افزایش یک درصدی و نیز تغییر شرایط بازخرید اوراق، گرچه می‌تواند تا حدی بازار اوراق مشارکت را سروسامان دهد، اما با توجه به تورم ۲۰ درصدی و نرخ مورد انتظار سرمایه‌گذاران، این تعدیل برای مهار نقدینگی سرگردان و کنترل فشارهای تورمی اندک به نظر می‌رسد. علاوه بر این، باید توجه داشت در حال حاضر اوراق مشارکت در بازار فرابورس سود روز شمار ۱۷ درصدی را در اختیار خریداران قرار می‌دهد که به مراتب بهتر از اوراق قابل بازخرید در بانک‌ها (با نرخ متناظر سپرده‌های مدت‌دار) است. بنابراین، می‌توان گفت این تصمیم شورای پول و اعتبار تاثیری بر تغییر چشم‌انداز سرمایه‌گذاران در بورس تهران نخواهد گذاشت و پیامدهای این تصمیم محتاطانه در عمل موجب تحول جدی در نرخ سود مورد انتظار سرمایه‌گذاران و تغییر ارزش‌گذاری سهام نمی‌شود.