علیرضا باغانی

«شایعه شده، گفته می‌شود، خبر رسیده، می‌گویند و...» از جمله عبارت‌های متداولی است که هر روز در میان فعالان بازار سرمایه ایران زمزمه می‌شود. اما دلیل بروز شایعات در بازار چیست و اساسا آیا این گمانه‌زنی‌های غیررسمی در روند دادوستدهای بورس اثرگذار است؟

در بازارهای کم‌عمقی همچون ایران که هنوز تحلیل و سرمایه‌گذاری مبتنی بر مشاوره رواج نیافته، از سال‌های گذشته تاکنون شایعات اثرگذاری بسیاری در روند معاملات داشته و دارد و چه بسا زمانی که سامانه‌ای برای انتشار اطلاعات و گزارش‌های شرکت‌ها وجود نداشت، این خبرهای غیررسمی می‌توانست تاثیرات بیشتری بر روند کلی بازار داشته باشد.بدون شک می‌دانید در بازار سرمایه اطلاعات به موقع، تحلیل کارشناسی و عکس‌العمل سریع مثلث موفقیت در بورس را تضمین می‌کند. اما به هر حال درز و وجود اطلاعات نهانی نه تنها در بازار سرمایه ایران بلکه در دیگر بازارهای کارآی مالی دنیا اجتناب‌ناپذیر است.

در این شرایط به رغم پیشرفت‌های مثبت رخ داده در حوزه اطلاع‌رسانی در بورس شاهد آن هستیم که باز هم قبل از این که اطلاعاتی به همه سهامداران برسد، سهمی صف خرید یا فروش می‌شود و در این میان هستند سهامدارانی که اطلاعات به موقعی به دستشان رسیده و در طرف دیگر هم هستند، سرمایه‌گذارانی که به واسطه عدم آگاهی از خرید یا فروش جا مانده‌اند.

علاوه بر این، گاهی اوقات هم گروهی از سفته‌بازان با انداختن شایعه‌ای در بازار بر روی نمادهای معاملاتی مختلف اثر گذاشته‌اند.

حال با شایعاتی که لاجرم بر بازار اثر گذارند چه باید کرد؟

آیا مکانیزمی وجود دارد که بتوان شایعه را از واقعیت تشخیص داد؟ پاسخ مشخص است: خیر! در شرایط کنونی به رغم ابزارهایی همچون الزام شرکت‌ها به شفاف‌سازی باز هم همچنان شایعات و گمانه‌زنی‌ها میدان‌دار بازار می‌شوند. بنابراین، در کنار تقویت ابزارهای کنترلی به نظر می‌رسد که رسانه‌های تخصصی و فعال بازار سرمایه نیز می‌توانند نقش کلیدی در این حوزه ایفا کنند.

به طور حتم برای شما هم اتفاق افتاده که شایعات متناقض در خصوص یک نماد معاملاتی در بازار سردرگمتان کرده باشد و در نهایت با پیگیری اخبار از سوی رسانه‌ها توانسته‌اید استراتژی خود را مطابق با اظهارنظرهای رسمی از سوی مدیران تنظیم نمایند.

به نظر می‌رسد در بازار کنونی که شایعات اثرگذاری قابل توجه دارند، کشف صحت و سقم این گمانه‌زنی‌ها و در واقع راستی‌آزمایی این خبرهای غیررسمی از سوی رسانه‌ها راهگشا است؛ بدین ترتیب این که دائما گفته می‌شود که مدیران شرکت‌ها نباید درخصوص وضعیت شرکت خود گفت‌وگو کنند، با جریان آزاد اطلاع‌رسانی در بازار تناسبی ندارد، چراکه بازار هر چه قدر که بزرگ‌تر می‌شود کنترل آن نیز به مراتب مشکل‌تر است و رسانه‌ها نیز می‌توانند به عنوان یکی از ارکان توسعه بازار به نهاد نظارتی بازار کمک کنند. در واقع رسانه‌های تخصصی می‌توانند به عنوان خنثی‌کننده جهت‌دهی‌های گروه‌های خاص که منافع خود را دنبال می‌کنند عمل کنند؛ چراکه شفاف‌سازی و اطلاع‌رسانی بدون جهت از اصول فعالیت رسانه‌های تخصصی در بازار سرمایه به شمار می‌رود.

باشد که در بازار ۱۵۰ هزار میلیارد تومانی سرمایه، رسانه‌های تخصصی هم همگام با توسعه بازار بتوانند نقش خود را پررنگ‌تر از قبل ایفا کنند.

* از کارشناسان و صاحبنظران بازار سرمایه دعوت می‌شود تا یادداشت‌ها و مقالات خود را به آدرس Jadval۸۳@yahoo.com ارسال کنند.