«دنیای اقتصاد» بررسی می‌کند
انتظار سال بهتر در بورس تهران
دنیای اقتصاد- در شرایطی امروز پرونده معاملاتی بورس ۹۰ بسته می‌شود که این بازار پس از گذر از دو سال رویایی ۸۸ و ۸۹ که به ترتیب ۵۷ و ۸۵ درصد سود به سرمایه‌گذاران داده بود، به سختی توانست بازدهی دو رقمی (در محدوده ده درصد) را به ثبت برساند. ریسک‌های متعدد و رکود بورس در سال ۹۰ موجب شد که فعالان آن، پایان هرچه سریع‌تر این سال نه چندان دلچسب را انتظار بکشند. در این شرایط مدیران و فعالان ارشد بازار سرمایه، پیش‌بینی‌های خود از اوضاع بورس در سال ۹۱ را به «دنیای اقتصاد» اعلام کرده‌اند. رخدادهای مهم تالار شیشه‌ای در سالی که گذشت
دورنمای بورس ۹۱ از نگاه فعالان بازار
گروه بورس- فعالان بازار سرمایه ایران در شرایطی آخرین روز معاملاتی سال ۹۰ را سپری می‌کنند که این بازار تقریبا در همه بورس‌ها به استثنای بازار آتی سکه روی خوشی به سرمایه‌گذاران نشان نداده است.
بازدهی بورس تهران تا روز گذشته به حدود ۱۰ درصد رسید و در همسایگی بورس تهران یعنی فرابورس ایران هم طی این سال فرصت‌های جذاب زیادی برای کسب سود مطلوب در طول سال ۹۰ خودنمایی نمی‌کرد.با این حال، بازار آتی سکه که اکنون جزئی از بازار سرمایه ایران است توانست رشد ۱۳ برابری ارزش معاملات را تجربه کرده و سرمایه‌گذاران زیادی را به خود جذب کند؛ هرچند نمی‌توان رونق این بخش از بازار را به کل بازار تعمیم داد، چراکه در بورس و فرابورس رشد بهای سهام تنها متغیری است که از سوی سرمایه‌گذاران مهم ارزیابی می‌شود، نه چیز دیگر. باری، سال ۹۰ در کش و قوس رخدادهای نامساعد اقتصادی همچون اختلاس بزرگ ۳ هزار میلیارد تومانی، لغو مجوز برخی بانک‌ها، تعیین بهره مالکانه و حق پروانه برای معادن، نوسانات بسیار شدید ارز و طلا و به تبع آن تنزل ارزش ریال به پایان رسید تا دماسنج اقتصاد کشور شرایط مطلوبی را سپری نکرده و نظاره‌گر خروج برخی از سرمایه‌گذارانش باشد، درست برعکس اتفاقاتی که در سال‌های ۸۸ و ۸۹ رخ داده بود. حال فعالان این بازار چشم امید به سال ۹۱ و به ویژه نخستین ماه سال دوخته‌اند که طی آن بازار دست‌کم به لحاظ سنتی سودی شیرین عاید سرمایه‌گذاران کند. در گزارش پیشرو، عالی‌ترین مقام نظارتی و اجرایی بازار سرمایه در کنار ۷ مدیر و کارشناس ارشد بازار سرمایه نظرات خود را درباره بورس ۹۰ و چشم‌انداز بورس ۹۱ بیان کرده‌اند. پس بهتر است آنچه که بر بورس ۹۰ گذشته و آنچه برای سال آینده پیش‌بینی شده است را از زبان اشخاص مسوول و صاحب‌نظر در بازار سرمایه بخوانیم:
بازار ۹۰ از نگاه مقام ناظر
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار از ایجاد و توسعه مستمر نهادهای مالی جدید به عنوان یکی از مهم‌ترین دستاوردهای سال ۱۳۹۰ بازار سرمایه یاد کرد و افزود: طی این سال با تاسیس ۲۶ صندوق سرمایه‌گذاری جدید از جمله ۲ صندوق نیکوکاری، تعداد صندوق‌های فعال به ۷۷ عدد رسید و همزمان ۴ شرکت مشاوره سرمایه‌گذاری و ۲ شرکت سبدگردانی و ۳ شرکت تامین سرمایه جدید در در بازار سرمایه ایران متولد شدند. علی صالح‌آبادی در گفت‌وگو با خبرنگار دنیای اقتصاد افزود: معرفی و تدوین مقررات لازم برای ورود ابزارهای جدید مالی از جمله اوراق قرض‌الحسنه، اوراق مرابحه و اوراق استصناع در کنار اوراق اجاره که عمری حدود یکساله در بازار سرمایه ایران دارد، از دیگر دستاوردهای بازار سرمایه در سال ۹۰ است که این تنوع‌بخشی به ابزارهای تامین مالی و سرمایه‌گذاری در این بازار، نقشی انکارناپذیر در آینده آن ایفا خواهد کرد. سخنگوی سازمان بورس از راه‌اندازی بورس انرژی به عنوان یکی دیگر از مهم‌ترین اتفاقات بورس ۹۰ یاد کرد و افزود: انجام پذیره‌نویسی چهارمین بورس کشور که با استقبال بی‌نظیر مردم مواجه شد، رشد فزاینده ارزش بازار، حجم معاملات و تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در بازار جوان فرابورس، همگی نشان از موفقیت سیاست‌های توسعه‌ای سازمان دارد. در سال ۹۱ هم با راه‌اندازی کامل بورس انرژی تحولی اساسی در بازار داد‌و‌ستد برق و انرژی رخ خواهد داد. این مقام مسوول در سازمان بورس از افزایش ارزش معاملات بازار آتی سکه در سال ۹۰ به رقمی حدود ۱۳ هزار میلیارد تومان خبر داد و افزود: این اتفاق در شرایطی رخ داد که ارزش معاملات این بازار در سال قبل حدود هزار میلیارد تومان بود، بدان معنی که فیوچرز سکه به عنوان یک بازار قانونی توانست معاملات سکه در کشور را طی سال ۹۰ ساماندهی کرده و معاملات آن را شفاف کند.
بزرگان در راه بورس
رییس هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار درباره چشم‌انداز بازار سرمایه در سال ۹۱ نیز گفت: به نظر می‌رسد که همه بورس‌های فعال در کشور طی سال ۹۱ روندی صعودی داشته باشند که البته تحقق این مهم در گرو متعادل بودن فاکتورهای تاثیرگذار بر فضای کلی اقتصاد و کشور است. وی از پذیرش شرکت‌های بزرگ به عنوان یکی از برنامه‌های سال ۹۱ بورس تهران ذکر کرد و گفت: در تلاش هستیم تا در سال ۹۱ شرکت‌های بزرگ حاضر در کشور از جمله شرکت‌های وابسته به تامین اجتماعی را وارد بازار سرمایه کنیم.
یک اتفاق مهم ارزی در راه است!
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه از برنامه راه‌اندازی معاملات گواهی‌نامه‌های ارزی به عنوان یکی از برنامه‌های اصلی بازار سرمایه در سال ۹۱ نام برد و گفت: در حال حاضر صادرکنندگان غیرنفتی نمی‌توانند ارز خود را به قیمت واقعی به فروش برسانند. بر این اساس، برنامه سازمان بورس این است که این دسته از صادرکنندگان بتوانند ارز خود را در شبکه بانکی ابراز کنند و گواهی‌نامه ارزی دریافت نمایند.وی افزود: پس از دریافت گواهی‌نامه ارزی، صادرکننده می‌تواند ارز خود را در شبکه بانکی ۱۲۲۶ تومان تحویل گرفته و بعد در بازاری تحت نظر بورس آن را به قیمت واقعی آن هم در قالب گواهی‌نامه ارزی بفروشد. در واقع در این روش معاملاتی صادرکننده می‌تواند هم ارز خود را به قیمت واقعی بفروشد و هم از سفته‌بازی و عرضه و تقاضای سفته‌‌بازانه جلوگیری می‌شود، چراکه تنها در این بازار گواهی‌نامه معامله می‌شود نه ارز به صورت خرد.او در برابر این سوال که خریدار گواهی‌نامه ارزی چگونه ارز خود را می‌تواند تحویل بگیرد، گفت: خریدار با در دست داشتن گواهی‌نامه ارزی می‌تواند ارز را از شبکه بانکی تحویل بگیرد.صالح‌آبادی در پاسخ به پرسشی دیگر مبنی بر اینکه راه‌اندازی این بازار چقدر جدی است، گفت: راه‌اندازی بازار مزبور در شورای بورس مطرح شده و کلیات آن به تصویب رسیده است و اگر بانک مرکزی این اجازه را به بانک‌ها بدهد سازمان بورس مشکلی برای راه‌اندازی این بازار ندارد و از شفاف شدن معاملات ارزها در کشور هم استقبال می‌کند، ضمن اینکه این اتفاق می‌تواند برای صادرکنندگان نیز خبر بسیار خوبی باشد.
یارانه‌ها و بورس ۹۰
در همین حال، مدیرعامل بورس اوراق بهادار تهران از اجرای جدی هدفمندی یارانه‌ها به عنوان مهم‌ترین عامل تاثیرگذار بر معاملات سهام در سال ۹۰ یاد کرد. حسن قالیباف اصل در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد با بیان این مطلب گفت: خوشبختانه شرکت‌های بورسی توانستند، خود را در سال ۹۰ با هدفمندسازی یارانه‌ها تطبیق دهند، ولی به هر حال ابعاد این اتفاق مهم در کل بازار سرمایه تاثیرگذار و قابل رصد بود.
۸ میهمان جدید بازار
قالیباف از پذیرش ۸ شرکت در بورس تهران به عنوان دیگر اتفاق مهم در سال ۹۰ یاد کرد و خاطرنشان ساخت: در این سال ۷ شرکت غیراصل چهل و چهاری و یک شرکت اصل چهل و چهاری به بورس تهران وارد شد که آمار خوبی در حوزه پذیرش شرکت‌های متعلق به بخش خصوصی است. به گفته وی، در این سال بورس توانست به لحاظ آمار معاملات خرد و بلوک رکورد سال گذشته را هم شکسته و از رقم ثبت شده ۱۱ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومانی سال گذشته عبور کند؛ به نحوی که تا دهم اسفندماه سال جاری ارزش معاملات خرد و بلوک ۱۶ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومانی را نیز به ثبت برساند. از سویی دیگر، ۱۷ درصد از حجم و ارزش معاملات به آنلاین تریدینگ اختصاص یافت که آمار مطلوبی است.مدیرعامل بورس تصریح کرد: در سال ۸۹ رقمی معادل ۳۵۰ میلیارد تومان معامله به صورت آنلاین در بورس به ثبت رسید، در حالی که تا دهم اسفندماه رقمی بالغ بر ۲۵۸۰ میلیارد تومان معامله به صورت آنلاین در بازار انجام شده است.مقام اجرایی بورس از رشد متغیر تامین مالی از طریق بازار سرمایه به عنوان یکی دیگر از اتفاقات مهم سال ۹۰ یاد کرد و افزود: در حالی که طی سال ۸۹ فقط ۳۸۰۰ میلیارد تومان افزایش سرمایه در بورس انجام شده بود که تا این لحظه بیش از ۷ هزار میلیارد تومان افزایش سرمایه توسط شرکت‌های بورسی در سال ۹۰ انجام شده است.
پتانسیل‌های رشد بورس در سال آینده
قالیباف، چشم‌انداز بورس در سال ۹۱ را هم این گونه تشریح کرد: در سال ۹۰ سود صنایع حاضر در بورس با ۲۰ درصد افزایش به ۲۰ هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کرد و این اتفاق در شرایطی رخ داد که هدفمندسازی یارانه‌ها اجرایی شده بود. اما نکته اینجاست که برای سال ۹۱ هم چشم‌انداز سود صنایع بورس با توجه به مجموع بودجه‌های اعلام شده صعودی است، از این رو به نظر می‌رسد بورس به لحاظ افزایش سودآوری صنایع اوضاع خوبی در سال ۹۱ داشته باشد. مدیرعامل بورس تهران کاهش پی بر ای بورس به سطح ۶ مرتبه را از دیگر پتانسیل‌های بالقوه رشد شاخص‌های بورس در سال ۹۱ ذکر کرد و افزود: در ابتدای سال ۹۰ پی بر ای بورس ۷/۷ مرتبه بود، در حالی که این نسبت هم هم‌‌اکنون به ۶ مرتبه رسیده است و تغییرات سبب شده که پتانسیل رشد قیمت سهام در سال ۹۱ با توجه به این پی بر ای کنونی مناسب ارزیابی شود.وی افزود: بررسی دیگر متغیر مهم بازار نشان می‌دهد که ارزش اسمی و دفتری بورس در سال ۹۰ با ۳۴ درصد رشد به ۴۴ هزار میلیارد تومان رسیده است در شرایطی که ارزش جاری بورس از ۱۱۵ هزار میلیارد تومان به ۱۲۶ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است، از این رو نسبت ارزش جاری به ارزش اسمی بازار از ۴/۳ مرتبه اول سال به ۹/۲ مرتبه در شرایط کنونی رسیده است و از این جهت پتانسیل رشد قیمت سهام در سال ۹۱ بسیار بالا است.
طلا و ارز رقیب بورس باقی می‌مانند؟
او درباره وضعیت بازارهای رقیب بورس در سال ۹۱ هم گفت: در سال جاری بازار طلا و ارز رشد بسیار زیادی داشت، اما نکته اینجاست که رشد این بازارها همواره ناشی از تورم است و در نقطه‌ای به اشباع می‌رسد از این رو این دو بازار نمی‌توانند در همه شرایط رقیبی برای بورس باشند و جذب منابع کنند، بر این اساس به نظر می‌رسد که بورس برای جذب در سال ۹۱ وضعیت مساعدتری نسبت به بازارهای موازی تجربه کند. وی گفت: در سال ۹۱ بورس پذیرش ۱۵ شرکت را در بودجه خود دیده است که از هلدینگ خلیج فارس، نفت جی و پاسارگاد می‌توان به عنوان مهم‌ترین این شرکت‌ها اشاره کرد که می‌توانند در ورود سهامداران جدید به بازار موثر باشند.
مدیرعامل بورس تهران در پایان به سهامداران توصیه کرد که به بورس ۹۱ با نگاه خوش‌بینانه‌تری نگاه کنند، چراکه تمام متغیرهای اصلی از صعودی بودن این بازار حکایت می‌کند، البته تحقق این هدف در شرایطی ممکن است که اتفاق خاصی در حوزه‌های تاثیرگذار دیگر بر بورس رخ ندهد.
مهم‌ترین رویدادها از نگاه سپرده‌گذاری
مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه درخصوص مهم‌ترین وقایع در حوزه پس از معاملات بازار سرمایه در سال ۹۰ خاطرنشان کرد: راه‌اندازی سامانه تسویه و پایاپای و گزارشگری غیرکاغذی موسوم به Netclear، تسویه سلف نفتی ارزی، پذیره‌نویسی و برگزاری مجمع موسس بورس انرژی، راه‌اندازی سامانه CSDIDATA جهت ارائه فهرست مشتریان تحت نظارت کارگزاران به صورت خودکار، همکاری و انتشار حدود ۵ مورد صکوک در بازار سرمایه، کمک به توسعه بازارهای پایه و بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس ایران و ثبت شرکت‌های سهامی عام در سامانه پس از معاملات به موجب ماده ۹۹ قانون برنامه پنجم از مهم‌ترین این رویدادها است. حامد سلطانی‌‌نژاد درخصوص چشم‌انداز سال ۱۳۹۱ گفت: توجه به توسعه ابزارهای مدیریت ریسک در بازار نقد و مشتقات، فرهنگ‌سازی و آشنایی بیشتر مردم با بازار سرمایه و فرآیندهای معاملات و پس از معاملات و گسترش ابزاری بازار سرمایه اولویت‌های سال آینده است.
نزدیک‌ترین مدیر اجرایی بازار چه می‌گوید؟
اما معاون نظارت و عملیات بورس تهران نیز مهم‌ترین اتفاق بازار سرمایه در سال ۹۰ را اقبال عمومی به بازار سرمایه و ارتقای فرهنگ سهامداری عنوان کرد و به خبرنگار ما گفت: هرچند هنوز تا نقطه مطلوب برای مشارکت افراد در بازار سرمایه فاصله داریم اما در سال جاری میزان مشارکت افزایش چشمگیری داشت که این امر در تعداد دفعات و خریداران قابل ملاحظه است. صحرایی خاطرنشان کرد: در همین حال بورس تهران در سال ۲۰۱۱ میلادی از نظر رشد شاخص رتبه اول و از نظر رشد ارزش بازار رتبه دوم را در فدراسیون جهانی بورس‌ها به دست آورد.صحرایی با اشاره به نوسانات مقطعی بازارهای موازی در سال جاری گفت: سرمایه‌گذاران باید بدانند که بورس محل سرمایه‌گذاری بلندمدت است و هرچند در کوتاه‌مدت بازارهای طلا و ارز رشد مقطعی داشته باشند اما بورس با شفافیت و نظارت‌های مستمری که در آن صورت می‌گیرد، نقدشوندگی و اطمینان بالاتری را به سرمایه‌گذاران می‌دهد.وی به سرمایه‌گذاران توصیه کرد با مطالعه و شناخت از ارزش بنیادی و تحلیل سهام شرکت‌ها تصمیم‌گیری کنند. او به سهامداران تازه کار هم توصیه کرد تا در کنار سرمایه‌گذاری‌های بورسی خود همواره از ابزارهای مالی با درآمد ثابت و اوراق مشارکت در سبد دارایی‌های خود بهره بگیرند.
کاهش ارزش ریال؛ مهم‌ترین اتفاق
محمد مساح، کارشناس بازار سرمایه هم درخصوص مهم‌ترین واقعه بورس در سال ۹۰ به خبرنگار دنیای اقتصاد گفت: مهم‌ترین رخداد اقتصادی در سال ۹۰ کاهش کم سابقه و سریع ارزش ریال بود. رشد تورم هم مانع جدی در برابر افزایش تقاضای سهام است، زیرا سهامداران با محاسبه و در نظر گرفتن ارزش زمانی پول می‌توانند به این نتیجه برسند که سود نقدی احتمالی و ارزش سرمایه‌گذاری آنها در حال کاهش است و باید قیمت‌های سهام آنقدر کاهش یابد که این اثر را خنثی کند.
بورس ۹۱ و دو سناریوی پیش رو
وی در برابر این سوال که چشم‌انداز بورس ۹۱ از نظر شما چگونه خواهد بود، نیز گفت: اگر به واقعیت‌های موجود نگاه کنیم، بازار ضعیفی در سال ۹۱ خواهیم داشت، مگر آنکه رخداد جدیدی شرایط را به سود بازار تغییر دهد. در پاییز سال ۹۰ روند افزایشی بلندمدت شاخص کل بازار به پایان رسید و طی شش ماه اخیر شاخص بازار بدون روند مشخص بین ۲۴۰۰۰ تا ۲۶۰۰۰ واحد در تغییر بوده است. با این حال الگوی نمودارهای بازار نشان می‌دهد که ریسک حرکت کاهشی برای اکثریت سهام هنوز پابرجاست. بر اساس واقعیت‌هایی که نمودارها نشان می‌دهند دو سناریو محتمل و کلی برای سال ۹۱ وجود دارد. یکی این که بازار در بالای سطح ۲۴۰۰۰ و در زیر ۲۶۰۰۰ هزار طی سه یا چهار ماه آینده باقی بماند. سناریو دوم آن است که شاخص بازار در نیمه دوم سال به زیر ۲۴۰۰۰ واحد سقوط کند. به گفته مساح، از یک طرف تحریم‌ها و از سوی دیگر نگرانی از تضعیف بیشتر ریال در برابر پول‌های خارجی عوامل موثری هستند که شانس بالا رفتن قیمت سهام را کاهش می‌دهند. از نظر مساح، شاید قیمت سهام رشد مختصری را تا پیش از مجامع تیرماه تجربه کند اما بازار تابستان و پاییز احتمالا ضعیف و کم رونق خواهد بود. بررسی نمودار سهام اکثر شرکت‌های بزرگ نشان می‌دهد که قدرت تقاضا در بازار به طور نسبی کم شده است و ممکن است حتی با کاهش بیشتر قیمت سهام در برخی صنایع روبه‌رو باشیم.
به طور نمونه در صنعت بانکداری، اکثر نمادها با فشار فروش روبه‌رو هستند و شاخص بانک هم نشان می‌دهد که احتمالا در میان‌مدت قیمت سهام این گروه بین ۱۰ تا ۱۵ درصد تنزل خواهد کرد. یا شاخص فلزات اساسی نشان می‌دهد که بازار ضعیفی احتمالا در میان‌مدت وجود خواهد داشت. در بلندمدت ممکن است سهام شرکت‌های انبوه‌سازی و ساختمانی مورد توجه باشد. از وی پرسیدیم که پیش‌بینی شما از بازدهی شاخص بورس در سال آتی چقدر است؟ او پاسخ داد: با در نظر گرفتن ریسک‌های موجود ممکن است رشد شاخص کل (سود نقدی و قیمت) نتواند بیشتر از ۱۰ تا ۲۰ درصد در طی یک سال آینده باشد.
این تحلیلگر بازار سرمایه درباره مهم‌ترین عامل موثر بر وضعیت بورس در سال ۹۱ هم گفت: مهم‌ترین عوامل موثر بر بازار سرمایه سال آینده تغییرات نرخ ارز، تورم و موضوع تحریم‌ها است که بازار در سال ۹۰ هم با آن روبه‌رو بوده است. به نظر نمی‌رسد این عوامل کلیدی در شرایط فعلی با قیمت سهام کاملا تعدیل و تطبیق یافته باشند و از اینها گذشته هنوز مشخص نیست که درآمد شرکت‌ها تا چه میزان تحت تاثیر موضوعات مزبور قرار خواهد گرفت؛ حتی اگر درآمد شرکت‌ها نرخ رشد بیشتری نسبت به سال گذشته را تجربه کند باز هم عوامل بازدارنده دیگری اثرات آن را تا حدی خنثی می‌کند.
صنایع برتر را هم بشناسید
او در پاسخ به این پرسش که سه صنعت برتر بورس در سال آینده از نظر شما کدامند؟ هم گفت: به نظر نمی‌رسد که بازدهی احتمالی سال آینده به صنایع بزرگ بورس مانند بانک، خودرو، سرمایه‌گذاری و مالی تعلق داشته باشد و شاید صنایع کوچک قند و شکر که متاثر از گران شدن قیمت محصولات هستند، شاهد تداوم استقبال باشند. البته ممکن است صنعت ساختمان و انبوه سازی و پتروشیمی هم به دلیل اثرات تورمی شانس‌های صعودی داشته باشند. وی در پایان تاکید کرد: از آنجایی که بازار قوی صعودی یا کاهشی در بهار کمتر احتمال وقوع دارد، استراتژی‌ها به سمت خرید آن دسته از سهامی پیش خواهد رفت که شانس سود تقسیمی بیشتری دارند و از لحاظ قیمتی در موقعیت مناسبی هستند. به نظر می‌رسد تمرکز بر روی حرکت‌های افزایشی کوتاه‌مدت خواهد بود، زیرا نگرانی‌ها مانع از آن می‌شود که سرمایه‌گذاران به بلندمدت فکر کنند. یکی دیگر از کارگزاران بورس اوراق بهادار هم درخصوص وضعیت بورس در سال آتی گفت: من تصور می‌کنم اگر مباحث سیاسی تاثیری بر بازار نگذارد، بازدهی شرکت‌ها افزایش یافته و به دلیل تقسیم سود مناسب شرکت‌ها، فصل مجامع خوبی در پیش باشد. اسپید درباره پیش‌بینی خود از بازدهی سال آینده بورس گفت: بازار ما غیرقابل پیش‌بینی است اما به طور حتم رشد بازار سرمایه از بازارهای رقیب، کمتر نخواهد بود و سرمایه‌گذاران متضرر نخواهند شد. این کارگزار بورس درباره عوامل موثر بر وضعیت بازار در سال آینده گفت: تثبیت یا تلاطم نرخ ارز، مسائل بین‌المللی و انتخابات ریاست جمهوری مهم‌ترین مسائلی است که بر بازار تاثیر می‌گذارد و دیدگاه کاندیداهای ریاست جمهوری درخصوص بازار سرمایه بیشترین تاثیر را خواهد گذاشت. از نظر اسپید به طور قطع، فرصت‌های سرمایه‌گذاری در این بازار در سال ۹۱ به وجود خواهد آمد و برندگان، کسانی هستند که بتوانند از این فرصت‌ها به خوبی استفاده کنند.
بورس ۹۱ براساس قیمت‌های واقعی
مدیرعامل کارگزاری عمران فارس هم تاثیر اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها بر بورس را مهم‌ترین واقعه بازار سرمایه در سال ۹۰ دانست و گفت: از آنجا که دولت بر روی تدوین قانون هدفمندی یارانه‌ها، زمان زیادی را صرف کرده بود، اجرای آن نیز مستلزم بحث و بررسی‌های فراوانی بود و کارشناسان، مدت‌ها پیگیر اجرای آن بودند و در نهایت در اواخر سال ۸۹ اجرای آن عملی شد. هادی بیدختی با اشاره به اینکه، اصلاح قیمت نهاده‌ها و واقعی شدن قیمت‌ها، آرزوی دیرینه فعالان بازار بود، خاطرنشان کرد: البته باوجود اصلاح قیمت‌های تمام‌شده دولت اجازه افزایش قیمت‌های فروش را در نیمه اول سال ۹۰ نداد، زیرا به دنبال کنترل تورم بود. بیدختی تاکید کرد: با گذار از مراحل اولیه اجرای طرح هدفمندی اینک دولت آزادسازی قیمت‌های فروش برای سال ۹۱ را انجام داده است و دیگر نگرانی به دلیل صدور بخشنامه‌های قیمتی وجود ندارد و قیمت‌ها به روز شده‌اند. وی درباره چشم‌انداز بورس در سال آینده گفت: در سال ۹۰ تنش‌های سیاسی و فشارهای بین‌المللی تاثیر روانی زیادی بر بازار سرمایه داشت اما به دلیل پیدا شدن راهکارهایی برای مقابله با این فشارها، فعالان بازار سرمایه در حال حاضر آثار سنگینی ناشی از تحریم‌ها بر عملکرد شرکت‌ها را شاهد نیستند. از سوی دیگر بحث‌های سیاست داخلی نیز با برگزاری انتخابات، فروکش کرده است، بنابراین فشار روانی موجود در بازار برطرف شده است. این کارگزار بورس اظهار امیدواری کرد: با توجه به اینکه بازارهای رقیب در سال ۹۰ رشد کردند اما بازار سرمایه، رشد چندانی نداشت و قیمت‌های سهام نیز تعدیل شده‌اند، فضا برای رشد بورس در سال آینده کاملا فراهم باشد.
سالی برای ناکامی همه معامله‌گران
معامله‌گر کارگزاری بانک کشاورزی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ما گفت: سال ۹۰ را باید سال ناکامی معامله‌گران دانست که شروع خوب فروردین خیلی زود رو به افول گذاشت. همایون دارابی در ادامه بیان کرد: به نظر من مهم‌ترین مسائل سال ۹۰ در متن این ناکامی‌ها رخ داد؛ مواردی نظیر عرضه حمل و نقل خلیج فارس و تعدیل منفی آن، عدم عرضه سهام مناسب از گروه اصل ۴۴ در بازار، حباب گروه قندی و تجهیزاتی و عوارض ناشی از سوء‌استفاده سه هزار میلیاردی و عوارض یکجانبه سنگ‌آهنی‌ها مهم‌ترین وقایع ناگوار سال ۹۰ بورس بودند. این کارشناس بازار سرمایه افزود: بورس سال ۹۱وابسته به تعیین تکلیف برخی از مسائل کلان است. نتایج نهایی انتخابات مجلس شورای اسلامی و نحوه تعامل دولت و مجلس جدید، تحریم نفتی و مذاکرات هسته‌ای و وضعیت بازار ارز و نرخ تورم مهم‌ترین فاکتورهایی است که جهت بازار در سال ۹۱ را تعیین می‌کنند. دارابی خاطرنشان کرد: ریسک‌های پیرامونی بازار که سایه خود را بر فراز بازار گسترده‌اند در نهایت اگر در سال آینده مهار نشوند به خروج سرمایه‌گذاران از بازار منجر شده و بازگردادندن اعتماد سرمایه‌گذاران خارج شده از بازار بسیار دشوار است.
چندان هم خوش‌بین نباشید
دارابی درخصوص چشم‌انداز بازار در سال ۹۱ هم معتقد است: برای سال آینده نمی‌توان چندان خوش‌بین بود؛ فکر نمی‌کنم بازار بتواند برای سال ۹۱ با توجه به شرایط موجود بازده خیلی مثبتی داشته باشد. وی افزود: در صورتی که تحول جدی در فضای اقتصادی رخ ندهد، با توجه به اینکه عمر دولت هم رو به پایان است باید امیدوار باشیم که کارنامه بازار منفی نشود. این معامله‌گر در ادامه گفت: مشکل کنونی بازار سرمایه فقدان گروه پیشرو قاطع در بازار است. در واقع هر گروه از شرکت‌ها در کنار امتیازات خود مشکلاتی دارند؛ حتی اگر مشکلی هم نداشته باشند ریسک رخداد یا یک تصمیم ناگهانی در مورد همه آنها وجود دارد، اما از منظر کلی گروه پتروشیمی، فلزی و معدنی می‌توانند در کنار گروه بانکی شرایط مناسب‌تری را تجربه کنند.
بورس ۹۰ تنها دو اتفاق مهم داشت
علیرضا کدیور، از دیگر کارشناسان ارشد بازار سرمایه، نیز معتقد است که در سال ۹۰ دو اتفاق مهم برای بورس تهران رخ داده است. وی در ادامه بیان کرد: یکی از این مسائل محدودیت‌های ایجاد شده در نقل و انتقال ارز بود که باعث افزایش نرخ ارز در نتیجه افزایش اختلاف قیمت میان نرخ ارز آزاد و دولتی شد. وی افزود: به‌این ترتیب عملا یکسری از شرکت‌های بورسی که عمدتا صادراتی‌ها جزو آن بودند، سودهایی از محل تسعیر نرخ ارز آزاد کسب کردند و اثر مثبتی بر کل بورس ایجاد کردند. کدیور در بررسی دومین رویداد مهم خاطرنشان کرد: همچنین به واسطه همین افزایش نرخ ارز و اجرای طرح تحول اقتصادی، نرخ تورم به شدت افزایش یافت که این افزایش قیمت، باعث افت میانگین P/E بورس تهران شد. وی ادامه داد: این مساله تا حدی پیشرفت کرد که میانگین P/E بورس تهران از ۹ مرتبه در پایان فروردین به ۶ مرتبه در حال حاضر رسید. کدیور افزود: به‌این ترتیب با فرض ثبات سودآوری شرکت‌ها، قیمت سهام حدود ۲۵ درصد افت کرده یا به عبارت دیگر اگر سود شرکت‌ها ۲۵ درصد رشد کرده باشد، به واسطه افزایش تورم، قیمت سهام تغییر نداشته است. او ادامه داد: در سال گذشته چون عملا توجیه خاصی برای رشد قیمت سهام در بورس وجود نداشت، سرمایه‌گذاران به سمت شرکت‌های کوچک رفتند و در نتیجه سهام شرکت‌هایی که چندان توجیه اقتصادی نداشتند به واسطه سفته‌بازی برخی گروه‌ها رشد کردند.
بازدهی ۲۵ درصدی سال آینده
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه چشم‌انداز بورس ۹۱ را مطلوب دانست و گفت: بورس تهران در سال ۹۰، ۱۰ درصد بازدهی داشته است. اما بورس ۹۱ وضعیت مناسب‌تری نسبت به بورس امسال خواهد داشت و میانگین بازدهی آن دو برابر امسال خواهد بود، یعنی در حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد بازدهی به طور متوسط نصیب سرمایه‌گذاران خواهد شد. وی پیش‌بینی کرد که بخش عمده بازدهی یادشده در نیمه ابتدای سال ۹۱ محقق شود. وی افزود: چنانچه متغیرهای کلان اقتصادی اعم از سیاست‌های بانک مرکزی، نرخ ارز و وضعیت سیاست بین‌الملل تغییر کند این بازدهی طبیعتا در معرض کاهش یا افزایش خواهد بود. کدیور در ادامه سخنانش به سه صنعت برتر در نیمه اول سال آینده اشاره کرد و گفت: شرکت‌های وابسته به قیمت‌های جهانی در کنار صنعت مخابرات و بانکداری در گروه صنایع برتر در سال آینده خواهند بود. وی افزود: افزایش نرخ ارز باعث رشد قیمت فروش محصولات شرکت‌هایی خواهد شد که وابسته به نرخ‌های جهانی هستند. کدیور ادامه داد: همچنین به دلیل اتکای ساختار اقتصادی ایران به بانک‌ها و افزایش نرخ سود سپرده‌ها در سال ۹۰، صنعت بانکداری نیز یکی دیگر از صنایع برتر خواهد بود.
ارسال نظر