دستکاری قیمت به راحتی قابل اثبات نیست

گروه بورس- معصومه طاهرخانی: ناظر بازار گفت: دستکاری قیمت جرمی نیست که به راحتی قابل اثبات باشد ولی با این حال، خط‌کش خاصی برای محاسبه اینکه چه کسانی مجرم هستند، نداریم.

قرار نیست همه درست کار کنند!

«علی صحرایی» در پاسخ به سوال خبرنگار ما که پرسید، «چرا دستورها در صف‌های خرید و فروش به یکباره ناپدید می‌شوند. به طور مثال دستور خرید یک‌میلیون سهمی «فولاد مبارکه» که در روز چهارشنبه وارد سیستم شده بود، دیروز قبل از ساعت آغاز معاملات و بدون اینکه اتفاق خاصی در بازار بیفتد، حذف شد. آیا این امر مصداق دستکاری نیست؟» گفت: دستکاری قیمت جرمی نیست که به راحتی بتوان آن را اثبات کرد. از طرفی با یکبار شیطنت نمی‌توان کارگزاران را متهم به دستکاری کرد.

سیستم‌ها به صورت ثانیه‌ای تمام اتفاقات بازار را ثبت می‌کنند و اجازه تخلفات را به کارگزاران نمی‌دهند. وی در ادامه گفت: البته نمی‌توان با اطمینان هم گفت که در بازار همه کار خود را درست انجام می‌دهند، ولی کارشناس ما به صورت لحظه‌ای اتفاقات و دستورهای خرید و فروش را بررسی می‌کند.

آمار صف خرید «فولاد» را می‌گیریم

وی در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار ما که پرسید: «یعنی شما صف یک‌میلیون سهمی فولاد را مصداق دستکاری نمی‌دانید؟ چرا که این صف خرید دیروز تبدیل به ۱۰میلیون صف فروش شد،» گفت: البته من متوجه یک‌میلیون سهمی که روز چهارشنبه برای فولاد چیده شده بود، بودم و به کارشناسانم هم تاکید کرده‌ام که مورد را بررسی کنند.

وی در جواب دیگر سوال خبرنگار ما که پرسید «صف‌های ۱۰۰میلیونی مخابرات تا چه حد در این دسته‌بندی دستکاری قرار می‌گیرند و واهی بودند» نیز گفت: وقتی مخابرات حدود ۱۰۰میلیون صف خرید داشت، بعد از عرضه عده‌ای دستورهای خود را حذف کردند تا با قیمت پایین‌تر بخرند و این مساله یک امر طبیعی است که کارگزاران به دستور مشتریان خود انجام می‌دهند.

بازار بدون تحلیل

وی در جواب این سوال که «صف ۱۰۰میلیونی با عرضه کمتر از ۷۷میلیون سهم آب شد و نمی‌توان از حدود ۲۰میلیون دستوری که از سیستم خارج شد به راحتی گذشت. چراکه قطعا بخش زیادی از دستورهای خرید متعلق به حقوقی‌ها بوده که نمی‌توانند بدون تحلیل در صف سهمی بنشینند،» گفت: درست است، در سطح بازار ما، تحلیل کم است. البته چون بخش زیادی از فعالان بازار ما هم شبه‌دولتی هستند، پس طبیعی است که به دلیل پاسخگویی کمتر ریسک تصمیمات اشتباه آن‌ها کمتر است. در این حالت طبیعی است که کارگزاران هم تابعی از تصمیمات و دستورات این نوع از سفارش‌دهنده‌ها قرار می‌گیرند.

برگه‌هایمان را به راحتی رو نمی‌کنیم!

«صحرایی» در جواب این سوال که «شما عنوان کردید که با مشاهده یک بار تخلف نمی‌توان دستکاری قیمت کارگزار خاص را ثابت کرد، بنابراین چه معیار و سنجه‌ای برای رسیدن به اینکه یک کارگزار در این حوزه متخلف است، دارید،» اضافه کرد: ما قرار نیست که روش‌های نظارت خودمان را به بازار بگوییم. بر حسب تجربه و درکی که از فضای کلی بازار داریم، نظارت خود را انجام می‌دهیم. تاکید می‌کنم که با یک‌بار تخلف نمی‌توان به این رسید که کارگزار خاصی مشغول دستکاری قیمت است.

وی در جواب سوال دیگر خبرنگار ما که پرسید: «آیا طی عرضه‌های اخیر مثل مخابرات به دستکاری خاصی در قیمت رسیده‌اید؟ آیا تخلفی در این زمینه انجام شده یا خیر»، گفت:

روند اثبات دستکاری قیمت طولانی است، چرا که باید کمیته‌ها تصمیم‌گیری کنند. تازه از آن طرف به کارگزار هم فرصت داده می‌شود که از خود دفاع کند. بنابراین اگر موردی هم برای دستکاری وجود داشته باشد، به این زودی اعلام نمی‌شود.

ریسک اول برای کارگزار است

وی در جواب این سوال که «آیا تا به حال کارگزاری را به دلیل ارتکاب این جرم به بازار معرفی کرده‌اید،» نیز گفت: من تا به حال به خاطر نمی‌آورم و گمان هم نمی‌کنم که این اتفاق افتاده باشد. برخوردها اول از سطح تذکر شفاهی و کتبی شروع می‌شود و در نهایت به لغو امتیاز کارگزاری منتهی می‌شود.

وی در عین حال این نکته را هم مورد تاکید قرار داد: وارد کردن دستورهای خرید یا فروش جدا از کنترل ثانیه‌ای روی ما، برای خود کارگزار هم ریسک بسیار بالایی دارد، چرا که ممکن است با یک عرضه نابهنگام، متضرر شود.

هر کسی که دستور خریدی وارد سامانه می‌کند، می‌داند که این کار ریسک دارد و تفننی نیست.

تک‌تک حرکات پیگیری می‌شود!

ناظر بازار در جواب سوال دیگر خبرنگار ما که پرسید: «با توجه به این که اثبات دستکاری دشوار است، چگونه می‌توانید این اتهام را در مورد کارگزاری خاصی اثبات کنید،» گفت: ما به عنوان ناظر بازار وقتی تخلفی یا اتهامی را در مورد کارگزار بازار مطرح می‌کنیم، پس قطعا مدارک کافی را در اختیار داریم. مدارکی که در سیستم معاملات هم قابل ثبت و درج است. وی تصریح کرد: کارگزاران بدانید که هر «ENTER» که در سیستم معاملات از سوی هر کارگزاری انجام شود، به سرعت آن را ردگیری می‌کنیم و از قلم نمی‌افتد.