سهام سرمایه‌‌گذاران بیمه می‌شود

عکس: آکو سالمی

گروه بورس- علیرضا باغانی: مدیرعامل شرکت بورس از به‌کارگیری دو نوع بیمه در بازار سرمایه برای افزایش جذابیت سرمایه‌گذاری در بورس خبرداد. حسن قالیباف اصل در گفت‌وگو با دنیای‌اقتصاد با بیان این که سرمایه‌گذاری نیاز به بیمه‌ دارد و با توجه به شرایط کنونی نیاز بازار سرمایه به بیمه سرمایه‌گذاری بیش از گذشته احساس می‌شود، گفت: به‌زودی دو نوع بیمه شامل بیمه اعتباری سهام و بیمه نوسان سهام در بازار سرمایه به کار گرفته خواهد شد.

به گفته وی، بیمه اعتباری سهام قرار است، توسط بیمه ایران ارائه شود و در این نوع بیمه، سهام سرمایه‌گذاران وثیقه قرار می‌گیرد و به سرمایه‌گذار، بیمه اعتباری داده می‌شود تا از این طریق به بانک مراجعه کرده و وام بگیرد، از طرفی دیگر بیمه نوسان سهام نیز مربوط به سهامداران جز است و با استفاده از این سرمایه‌ سهامداران حقیقی و نوسانات سهام آن‌ها بیمه می‌شود که این نوع بیمه نامه هم قرار است از سوی بیمه آسیا ارائه شود.

مدیرعامل شرکت بورس در پاسخ به این پرسش که چه زمانی این بیمه نامه‌ها در بورس به سرمایه‌گذاران بازار سهام ارائه می‌شود؟ گفت: مجوز این نوع بیمه‌ها باید از سوی بیمه مرکزی صادر شود که به نظر می‌رسد امسال بتوان این بیمه‌ها را در بازار ارائه کرد.قالیباف درباره شرایط جدید عرضه‌های اولیه سهام در بورس گفت: براساس شرایط جدید عرضه سهام باید سهم شناور آزاد شرکت‌هایی که تمایل به ورود به بورس دارند، حداقل ۱۵درصد باشد که ۵درصد آن در روز اول باید عرضه شود و مابقی نیز در اختیار کارگزار یا شرکت تامین سرمایه باشد.

وی افزود: برای افزایش نقد شوندگی سهام در عرضه‌های اولیه باید با شرکت‌های تامین سرمایه یا کارگزاران قراردادی بسته شده و اختیار فروش یا جمع‌آوری بخشی از سهم شناور آزاد به آنان داده شود تا نه تقاضای کاذبی برای سهام ایجاد شود و نه سهم، قدرت نقدشوندگی نداشته باشد.

سخنگوی بورس اوراق بهادار تهران در پاسخ به این سوال که مدیریت جدید بازار سرمایه برای نقدشوندگی سهم‌های حاضر در بورس با توجه به شرایط فعلی چه برنامه‌ای دارد؟ گفت: در رابطه با بازارگردانی سهام براساس دستورالعمل جدید، قراردادهایی با برخی از اشخاص حقوقی

بازارتنظیم شده تاسهام زیر مجموعه‌های خود را بازارگردانی کنند، ضمن این که مذاکرات و رایزنی‌های بسیار زیادی در این رابطه صورت گرفته که به نظر می‌رسد ظرف یک ماه آینده بازارگردانی به شیوه جدید در بورس تهران عملیاتی شود.

قالیباف اصل در برابر این سوال که شرایط جدید عرضه دارای چه جزئیاتی است و آیا شرکت جدیدی با این شرایط‌پذیرش خواهد شد؟ گفت: شرایط جدید عرضه با توجه به پذیرش شرکت در بازار اول و بازار دوم متفاوت است.

بر این اساس اگر شرکتی در بازار اول پذیرفته شود در روز نخست عرضه باید ۵درصد از سهام آن عرضه شده و یک شرکت تامین سرمایه‌ هم باید تعهد ۱۵درصد از سهام این شرکت تازه وارد را برعهده گیرد، از طرفی دیگر اگر شرکتی در بازار دوم پذیرفته شده باشد، عرضه اولیه آن در روز نخست همان ۵درصد است، ولی شرکت تامین سرمایه باید تعهد عرضه ۱۰درصد از سهام شناور آزاد آن را برعهده گیرد که با این وصف پس از عرضه اولیه، تقاضای کاذب برای سهام ایجاد نمی‌شود و سطح شناور آزاد شرکت‌های جدیدالورود هم منطقی است که براساس آخرین پذیرش صورت گرفته سیمان فارس نو در این قالب قرار است در بازار عرضه شود.

مدیرعامل شرکت بورس در پاسخ به پرسشی دیگر مبنی بر این که آیا با توجه به شرایط موجود عرضه سهام جدید جذابیتی برای سرمایه‌گذاران دارد؟ گفت: وجود شرکت‌های تامین سرمایه‌ که به نوعی موجب تضمین نقدشوندگی سهام نیز هستند، می‌تواند در سطح قابل توجهی از نگرانی‌های سرمایه‌گذاران بکاهد.

قالیباف اصل درباره نحوه کشف قیمت سهام در عرضه‌های اولیه گفت: در کشورهای دنیا قیمت سهام به طور معمول در خارج از بورس انجام می‌پذیرد، ولی معاملات سهام در بورس صورت می‌پذیرد، اما سازمان بورس هم‌اکنون در حال بررسی موضوع روش ثبت سفارش قبل از عرضه سهام در بورس است تا از این طریق شرکت‌های تامین سرمایه قبل از ورود یک سهم جدید در بازار به وسیله بازاریابی بتوانند ثبت سفارش کرده و بعد سهام در بازار عرضه شود.

سخنگوی بورس با بیان این که از این پس هیچ عرضه اولیه‌ای بدون تعهد شرکت‌های تامین سرمایه در بازار عرضه نمی‌شود،‌ گفت: در قالب شرایط جدید در حال حاضر تنها شرکت سیمان فارس نو پذیرش شده که در موقع مناسب عرضه خواهد شد.

وی گفت: چند روز پیش سومین شرکت تامین سرمایه در بورس فعالیت خود را آغاز کرد و در بازار سرمایه باید به این شرکت‌ها اهمیت بیشتری داده شود تا آن‌ها به جایگاه واقعی خود دست یابند.

وی، تعهد عرضه و پذیره‌نویسی، بازارگردانی و ارزشیابی شرکت‌ها در قالب ثبت سفارش را از جمله ماموریت‌هایی دانست که می‌توان به شرکت‌های تامین سرمایه واگذار کرد.

به گفته وی، عمر شرکت‌های تامین سرمایه بیش از یک سال نیست و برای استفاده از نقش این شرکت‌ها در بازار نیاز به دستورالعمل‌های جدیدی است.

مدیرعامل شرکت بورس شفافیت اطلاعات و نقدشوندگی سهام را دو اولویت اصلی بورس اوراق بهادار عنوان کرد و افزود: این دو اولویت در مورد شرکت‌های جدید بهتر می‌تواند اعمال شود، به عنوان مثال در مورد شرکت‌های جدید‌الورود به بورس به دنبال آن هستیم که سهامداران عمده آن‌ها قبل از عرضه سهام برای ۵ سال آینده برنامه و سناریو بیاورند تا آینده این شرکت‌ها مشخص باشد و در این قالب شرکت‌های باکیفیت و دارای قدرت نقدشوندگی، وارد بازار شوند.

او درباره کیفیت شرکت‌های حاضر در بورس گفت: در حال حاضر نیز شرکت‌های بی‌کیفیت در بورس حضور دارند که پیش از این ملاک ارزشیابی آن‌ها سرمایه بود، اما معیارهای دیگری همچون اندازه شرکت، سوددهی، سهم شناور آزاد و ... به عنوان شرایط عمومی یک شرکت بورسی در دست بررسی است که اگر شرکت‌های بورسی این شرایط را نداشته باشند، زمینه خروج آن‌ها از بورس فراهم می‌شود.

سخنگوی بورس با بیان این مطلب که شماری از شرکت‌ها دارای شرایط ایده‌آل و باکیفیت مورد نظر بورس نیستند، گفت: حذف شرکت‌های بی‌کیفیت از بورس آخرین اولویت ما است و مهم‌ترین برنامه ما در این زمینه عارضه‌یابی در شرکت‌های پذیرفته شده است که در این رابطه ناشران بورس فعالیت خوبی می‌توانند داشته باشند، ضمن این که شرکت‌های مساله‌دار بعد از اخراج از بورس می‌توانند به OTC منتقل شده و سهام آن‌ها در بازار اولیه مورد معامله قرار گیرد.

به گفته قالیباف اصل، برای شرکت‌های بی‌کیفیت و مساله‌دار بورس ضرب‌الاجل تعیین خواهد شد تا عارضه‌های خود را اصلاح کنند و بتوانند در بازار سرمایه به فعالیت خود ادامه دهند.

وی در پاسخ به این سوال که در شرایطی اوراق مشارکت وزارت نیرو به ارزش ۵۰۰میلیارد تومان در مدت یک روز فروخته می‌شود، بورس تهران از کمبود نقدینگی رنج می‌برد و این نشان‌دهنده عدم جذابیت بورس در شرایط فعلی است و آیا به نظر شما P/E سهام در بازار کنونی بالا نیست؟ گفت: شاید این چنین باشد، اما همین موضوع هم شاید در رکود بازار تاثیرگذار بوده است، البته آیین‌نامه گره معاملاتی تا اندازه‌ای در متعادل شدن قیمت سهام در بورس تهران تاثیرگذار بوده است.

وی در این رابطه توضیح داد که یک بررسی تطبیقی بین دو بورس تهران و آمریکا (داوجونز) نشان می‌دهد که شاخص بورس آمریکا که امسال به ۱۴هزار رسیده بود، عدد منطقی آن با احتساب نرخ رشد اقتصادی و نرخ تورم همین ۸هزار واحدی‌است که اکنون تحقق پیدا کرده است به این معنی که زمان ۱۴هزار واحدی، بورس آن‌ها دارای حباب بوده است، بر اساس همین مقایسه، شاخص بازده نقدی و قیمت بورس تهران هم در شرایط کنونی باید کمتر از عدد ۳۰هزار باشد.

مدیرعامل شرکت بورس از تلاش این شرکت برای افزایش سهم سهامداران حقیقی از مدیریت شرکت‌های بورسی سخن گفت و افزود: در دنیا سهامداران جزء با ۲ تا ۳درصد از سهام در هیات‌مدیره شرکت‌ها حضور دارند، اما در کشور ما سهامداران با درصد مالکیت بیش از این‌ها نمی‌توانند در هیات‌مدیره‌ها، باشند که در این زمینه تلاش داریم تا بتوانیم در جهت خصوصی شدن واقعی شرکت‌ها، حقیقی‌ها بتوانند نقش بیشتری در این زمینه داشته باشند.

وی در مورد برخی اظهارنظرها مبنی بر کاهش جذابیت بورس گفت: این اظهارنظر درستی نیست و بورس آماده معاملات سهام بوده و همواره دارای جذابیت است، اما صنعت دارای جذابیت نیست. در این شرایط به نظر می‌رسد که فروش سبد سهام دارای تنوع به مردم بتواند مناسب‌ترین نوع سرمایه‌گذاری در بورس باشد و مردم از طریق تالارهای استانی بتوانند سبد سهام خریداری کرده و در بورس به سرمایه‌گذاری خود ادامه دهند.

بالاترین مقام اجرایی بورس در برابر این سوال که بحث تعطیلی تالار حافظ که از سوی کارگزاران مطرح می‌شود، تا چه میزان واقعیت دارد؟ گفت: برنامه‌ای برای تعطیلی تالار شیشه‌ای وجود ندارد؛ چراکه بورس همواره به یک نماد و مرکز و پایگاه اصلی نیاز دارد، ضمن این که فعالیت تالارهای منطقه‌ای هم تقویت خواهد شد و از آن‌ها برای معرفی بورس به مردم استفاده می‌شود.

وی درباره تالار حافظ گفت: برنامه ما تقویت ساختمان‌ حافظ و افزایش امکانات آن است، بنابراین بحث تعطیلی آن مطرح نیست.

او در پاسخ به این سوال که هم اکنون ۲درصد از مردم کشور سهامدار هستند و شما چه برنامه‌ای برای افزایش سرمایه‌گذاری‌ها در بورس دارید؟ گفت: برای افزایش سرمایه‌گذاری‌ها در بورس، شناساندن بورس به مردم نیاز است که برای تحقق این مهم هم باید فرهنگ‌سازی صورت گیرد. هم اکنون فقط در یکی از مقاطع دوره متوسطه به طور مختصر در قالب چندین صفحه، بورس معرفی شده است، حال آنکه تلاش ما توسعه فرهنگ سهامداری از طریق تعیین واحدهای آموزشی در دوره‌های مختلف آموزشی از جمله دانشگاه‌ها است.

قالیباف درباره ادامه رکود در بازار سرمایه گفت: باید از طریق تنوع‌سازی بازار و ورود شرکت‌های جدید به بورس که در صنایع مختلف فعال هستند، به بازار رونق بخشید که در این زمینه ورود بانک‌ها و بیمه‌ها در بورس بسیار تاثیرگذار است.

وی درباره ورود بانک ملت به بورس گفت: این بانک هنوز اساسنامه خود را اصلاح نکرده است و ورود این بانک در دی ماه به بورس بعید است.

او با بیان این که شرکت‌های قابل واگذاری باید قبل از ورود به بورس سهامی عام شوند، گفت: این موضوع می‌تواند ورود شرکت به بازار سرمایه را تسهیل کند و شرکت‌ در مدت زمان کمتری وارد بازار شود.

وی با بیان این که تلاش‌ ما ورود شرکت‌های جدید تا پایان سال در بورس است، گفت: تا پایان سال برخی از بانک‌ها از جمله بانک ملت و شرکت‌ فروشگاه‌های زنجیره‌ای رفاه می‌توانند پس از گذراندن مراحل پذیرش، وارد بورس شوند.