«دنیای اقتصاد» بررسی میکند
رونق بورس؛ موقتی یا ماندگار؟
«دنیای اقتصاد» بررسی میکند
رونق بورس؛ موقتی یا ماندگار؟
گروه بورس - در حالی که بورس تهران نیمه دوم سال ۸۷ را با رکود و افت شدید قیمت سهام و شاخص‌ها پشت سر گذاشت و کمتر کسی انتظار بهبود شرایط حاکم بر بورس را داشت، اما فروردین ۸۸ برای بورسی‌ها خوش‌یمن بود.
بورس تهران در پایان پنجمین هفته فعالیت خود در سال جدید، با افزایش 510 واحد شاخص کل، بازدهی 4/6درصدی، افزایش تعداد خریداران و ورود نقدینگی وضعیتی متفاوت از پیش‌بینی‌های قبلی را در برابر سهامداران ترسیم کرده است. این رشد جهشی که طی 6 سال گذشته بی‌سابقه بوده به اعتقاد کارشناسان و فعالان بورس، ناشی از بهبود نسبی قیمت مواد خام در بازارهای جهانی، ورود به فصل مجامع، ارائه بسته سیاستی- نظارتی از سوی بانک مرکزی و اعمال سیاست‌های انبساطی در این بسته از طریق کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی و کاهش نرخ سپرده قانونی بانک‌ها نزد بانک مرکزی، رکود بخش مسکن، در پیش بودن معاملات بلوکی، اجرایی نشدن طرح هدفمندسازی یارانه‌ها و ... بوده است.
در این میان، اما کارشناسان نزدیکی انتخابات ریاست‌‌جمهوری و تاثیرات گسترده آن بر اقتصاد کشور از جمله بورس را نیز مد نظر قرار می‌دهند و با اشاره به تثبیت شرایط اقتصادی نیمه دوم ۸۷ در سال جاری، رشد فعلی را گذرا می‌دانند و در انتظار تحولات آتی در اقتصاد داخلی و بین‌المللی برای ترسیم فضای کلی بورس در سال ۸۸ هستند.
اما نکته دیگری که ماندگاری بازدهی فعلی را در هاله‌ای از ابهام قرار میدهد، ساختار و محدودیت‌های حاکم بر معاملات سهام در بورس تهران است.
وجود محدودیت نوسان روزانه به میزان ۳درصد، سیاست حجم مبنا و امکان خرید بی‌نام سهام باعث تشکیل صف‌های خرید و فروش و بروز رونق و رکود هیجانی در سنوات و ادوار گذشته شده است.
عاملی که نمیتوان نقش آن را در رونق چشمگیر فعلی بورس کمرنگ دانست و طی 6 سال گذشته حتی در سال‌هایی که بورس شاهد فروردینی پربازده بوده نیز رخ داده و در نهایت باعث شده بازدهی بورس طی مدت مزبور در هیچ سالی از 18درصد فراتر نرود.
در واقع عامل انگیزشی سهامداران برای سرمایه‌گذاری در بورس به وجود صف محدود میشود و تحلیل جای خود را به رفتارهای هیجانی میدهد. شرایطی که با توجه به امکان خرید بی‌نام و نبود امکان ثبت سفارش در کارگزاری‌ها (Order Book) رانت عظیمی را برای کارگزاران و افراد حقیقی یا حقوقی مرتبط با آنها نیز ایجاد میکند.
اما حرکت‌های صف‌محور در بورس تهران علاوه‌بر موارد پیش گفته، یک مشکل اساسی دیگر نیز ایجاد میکند. حرکت‌های هیجانی و رونق و رکودهای شدید در عمل بورس را به یک بازار صفر و یک تبدیل کرده است.
به بیان دیگر بورس تهران یا به شدت در یک مقطع زمانی شاهد رشد قیمتها است یا با شتاب وصف‌ناپذیری در حال سقوط است. این امر از یک‌سو باعث کاهش ارزش معاملات و افت درجه نقدشوندگی سهام میشود که یکی از عوامل دافعه سرمایه‌گذاران طی سالهای گذشته بوده و از سوی دیگر زیان سرمایه‌گذاران و شرکتهای کارگزاری را منجر میشود.
بررسی بازدهی بورس تهران طی پنج‌سال گذشته نشان میدهد میانگین هندسی این فاکتور تعیین‌کننده، 5/3درصد در سال بوده که با احتساب ریسک موجود در بورس، رقمی بسیار ناچیز است. علاوه‌بر بازدهی، روند نزولی ارزش معاملات خرد نیز با وجود گسترش تالارهای منطقه‌ای، افزایش تعداد سامانه‌های معاملاتی، ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشاع، تبلیغات گسترده مسوولان بورس در صداوسیما و جراید، گسترش زیرساخت‌های ارتباطی و ... معنایی جز عقب‌گرد بورس و توسعه منفی بازار سرمایه ندارد. حال به نظر میرسد در شرایطی که بورس تهران با هجوم سرمایه‌گذاران روزهای صف‌داری را تجربه میکند، مسوولان می‌توانند با تدبیر و اصلاح مکانیزم‌های معاملات سهام، از سرد شدن تنور بورس جلوگیری کنند. صف‌هایی که به طور قطع به فاصله زمانی ناچیز و با انتشار یک خبر حتی نامرتبط با بازار سرمایه، میتواند به صف‌های فروش تبدیل شده و بازدهی فعلی را مبدل به زیان سازد. شرایطی که طی هر یک از پنج‌سال گذشته در پی بروز یک اتفاق اقتصادی، سیاسی و ... بورس تهران را از رفتار منطقی، متعادل و به دور از هیجان دور ساخته است.
به گزارش فارس بازگشت رونق نسبی به بازار سهام و روشن شدن بارقه‌های امید در هفته‌های گذشته منجر شده که در برابر انتظار گروهی از فعالان به ادامه رشد قیمت ها، دسته دیگری معتقد به بروز رفتار هیجانی سهامداران و بازار شوند.
بازار سهام ایران در اولین ماه از سال جدید برخلاف انتظار اکثریت فعالان با افزایش شاخص و تمایل به خرید برخی سهام شرکتها توسط عده‌ای از فعالان بازار مواجه شد. این روند در فضایی رخ داد که به علت ادامه رکود جهانی از یک طرف و در پیش رو بودن انتخابات ریاست جمهوری کشور و عدم وقوع اتفاقی خاص در سودآوری شرکت ها، کمتر سهامدار و کارگزار و تحلیل‌گری قادر باشد که از قبل پیش‌بینی کند شاخص بورس 464 واحد افزایش یابد؛ به تعداد خریداران نزدیک به 9 هزار نفر افزوده شود؛ نرخ سهام شرکتها بدون لحاظ شدن تدوام سودآوری رشد کند و در مجموع جایی و فرصتی برای سرمایه‌گذاری میان‌مدت در بازار سهام وجود داشته باشد. اما از آنجایی که عدم قطعیت و وجود نوسان طبیعی و گاه غیرطبیعی از ماهیت‌های اصلی بورسها است، بورس ایران نسبت به مسائل درون و برون سازمانی بی‌توجهی کرد و بار دیگر نشان داد که نمیتوان با قاطعیت از آینده تاریک و روشن سخنی به زبان راند.
بورس اوراق بهادار کشور در شرایطی اولین ماه سال جاری را پشت سر گذاشت که سهامداران و کارگزاران به دنبال دلایل واقعی حرکت صعودی قیمتها و شاخص‌ها بودند و شاید کمتر کسی تحلیل درست و جامعی از بهبود و معاملات میتواند ارائه دهد.
با این همه، سردرگمی و بلاتکلیفی روزهای اول سال رفته رفته از اذهان عمومی سرمایه‌گذاران رخت بر بست و آرام آرام به جسارت و گاه چشم بستن به روی واقعیت‌ها و اقدام به خرید سهام با امید کسب سود کوتاه مدت تبدیل شد و این روزها بارقه‌های امید عده‌ای قلیل به رشد قیمتها فراگیر شد و شاید از هفته‌های آینده دامن‌گیر تعداد بیشتری از سهامداران شود.
آنچه در این مدت مشهود و محسوس بود، حرکت آرام و سپس شتابان سهامداران و کارگزاران به سمت شرکتها و صنایع خصوصا صنعت بانکداری و تک‌سهم‌هایی چون مخابرات، صدرا، پالایش نفت اصفهان، کنتور سازی و حتی ایران ترانسفو بود که در ۱۸ روز کاری فروردین ماه دارای بیشترین تعداد خریداران یا بالاترین بازدهی‌ها بودند.
از جانب دیگر روند نزولی قیمتها در نیمه دوم سال گذشته در شرایطی منجر به خروج نقدینگی از بورس و نگه‌داشتن سرمایه‌ها شده بود که جهش قیمتها و ایجاد جو روانی و هیجانی مثبت در دو هفته گذشته سبب شد تا گروهی از حرفه‌ای‌های بازار که به سمت بورس کالا (خصوصا معاملات قرارداد آتی سکه) رفته بودند، بار دیگر به جمع امیدواران تالار حافظ و دیگر تالارها بازگردند. به هر حال در شرایطی هنوز 11 ماه دیگر از سال پیش رو است که در این گزارش دلایل رفتار غیر قابل پیش‌بینی فعالان و خصوصا رشد قیمت سهام بررسی شده است.
تجزیه و تحلیل بازار از نگاه کارگزار بورس
کارگزاران در همه بورسها از طیف گروهی هستند که در صورت رونق بازار سهام و معاملات با افزایش سفارش‌ها و خریدها و کسب درآمد و برعکس در زمان رکود با کسادی و زیان مواجه می‌شوند. این گروه یکی از سه رکن اصلی بازارهای سرمایه به شمار می‌روند و همواره سعی دارند...
با بررسی اطلاعات و شرایط پیرامون و پیش‌بینی‌‌ها ضمن ارائه رهنمودهای لازم به مشتریان زودتر از دیگران تصمیم‌گیری کنند.
از میان 86 مدیرعامل شرکتهای کارگزاری در بورس ایران، خسرو پورمعمار مدیر عامل کارگزاری پارس نمودگر برای بررسی شرایط حال بازار سهام، گذشته معاملات و مسائل اقتصادی جهانی و داخلی را مدنظر قرار میدهد.
فروردین بورس چگونه گذشت؟
وی تعطیلات دو هفته‌ای نوروزی و در سفر به سر بردن اکثر مردم از جمله سهامداران و همچنین حجم اندک معاملات را از ویژگی‌های اصلی اولین ماه سال می‌‌‌داند و میگوید : با نگاهی به حجم معاملات سهام در ماه فروردین چند سال گذشته مشخص میشود که حجم داد و ستد 155میلیارد تومانی فروردین 88 در مقایسه با مدت مشابه سالهای قبل کمتر بوده است. به طوری که در ماه‌‌های فروردین سال 82 تا 86 حجم معاملات در این ماه بین 139 تا 577میلیارد تومان و در فروردین سال 87 به علت واگذاری سهام به سهام عدالت حجم معاملات به طور استثنایی بیش از هزار و 817میلیارد تومان برآورد شده که با این اوصاف حجم معاملات فروردین 88 نسبت به گذشته اندک است.
پور معمار از طرف دیگر به مقایسه حجم معاملات ۶ ماه گذشته با فروردین ۸۸ می‌پردازد و میگوید: از آبان تا اسفند ۸۷ حجم ماهانه معاملات روند کاهشی داشته به طوری که جابه‌جایی هزار و ۳۹۰میلیارد تومانی آبان سال گذشته به ۱۶۸میلیارد تومان در بهمن و ۲۵۹میلیارد تومان در اسفند کاهش یافت که در این حالت نیز معاملات فروردین ۸۸ حرف چندانی برای گفتن ندارد.
اثر بودجه 88 در بورس
این کارگزار بعد از این بررسی کمی به دیگر اتفاقات گذشته و حال و آینده اشاره و اضافه میکند :به‌رغم همه مسائل بودجه ۸۸ دولت از جانب اقتصاددانان بودجه انبساطی تلقی شده و ممکن است به‌رغم کاهش هزینه‌های دولت با کسری قابل توجهی در اواخر سال مواجه شود که در این رابطه هنوز جواب شفافی داده نشده، بنابراین به احتمال زیاد این بودجه با تورم دو رقمی همراه خواهد شد که با این شرایط کنترل تورم برای هر دولتی سخت خواهد بود. پورمعمار علاوه بر اثر سیاست بانک مرکزی درخصوص کاهش نرخ سود معتقد است رکود اقتصادی دو سه سال آینده با نرخ تورم ناشی از نقدینگی و کسری بودجه شرایط را در بورس سخت‌تر خواهد کرد.
دلایل خرید سهام برخی شرکتها
وی در برابر این سوال که با این اوصاف چرا فعالان بازار به سهام برخی از شرکتها در ماه گذشته اقبال نشان دادند توضیح میدهد: ابهام در اجرای حذف یارانه و شعار تقسیم عادلانه منابع و حرکت درست به سمت اصلاح الگوی مصرف در کنار رکود جهانی منجر شد تا طی دو هفته گذشته گروهی از فعالان با مدنظر داشتن انتخابات ریاست جمهوری آتی و مذاکره ایران و غرب به سمت صنایع و شرکت‌هایی بروند که در درجه اول از کاهش یا حذف احتمالی یارانه‌ها آسیب کمتری می‌بینند. بر این اساس نقدینگی بازار سرمایه به سمت سهام بانک‌ها حرکت کرد که در واقع عکس العملی به کاهش نرخ سود بود.
به باور رییس سابق شورای عالی کانون کارگزاران با در نظر گرفتن عوامل دیگری چون فروش بلوک 51 درصدی سهام صدرا و زیان 300میلیارد تومانی بانک ملی از آن و استفاده نوسان گیران از این موضوع، بازار سهام در فروردین ماه حداقل از نظر مقایسه با گذشته در مسیر نزولی قرار دارد.
بازاری طبیعی
وقتی از این کارگزار پرسیده میشود که آیا جو روانی بازار سهام در هفته‌های گذشته هیجانی بوده یا خیر، میگوید: بازار هیجان داشته اما با نگاهی به حجم معاملات و رشد 17 درصدی شاخص صنعت و 11 درصدی شاخص مالی در ماه گذشته، هیجان بزرگ و فراگیری نبود و اگر به آمار نگاه شود، اتفاق خاصی رخ نداده است.
سرمایه‌گذار حقوقی و چند و چون بازار سرمایه‌گذاران حقوقی و حقیقی در کنار شرکتهای بورسی دو رکن دیگر اصلی بازار سهام هستند که به همراه کارگزاران در چرخه مبادلات سهام نقش بسزایی دارند. سرمایه‌گذاران نهادی و حقوقی که از طریق وجوه مردمی‌‌‌یادولتی و بخش خصوصی بیش از ۸۵ درصد ارزش بازار سهام ایران را در اختیار دارند، در کنار کارگزاران نقش عمده‌ای در جهت‌گیری‌های بازار و شاخص دارند.
دلایل رکود بازار در سال گذشته
حمید میرمعینی، مدیر سرمایه‌گذاری بانک پاسارگاد یکی از مدیران فعالی است که در رابطه با دلایل حرکت صعودی شاخص بورس در فروردین و تمایل به خرید سهام توسط گروه‌های مختلف میگوید: ابتدا باید بررسی کرد که چه دلایلی در رکود سنگین نیمه دوم سال گذشته بورس ایران قابل شناسایی‌اند. به باور وی، عواملی چون رکود بازارهای مالی جهان و سرایت آن به اقتصاد ایران، موضوع حذف یارانه‌های انرژی و طرح تحول اقتصادی و اوج گرفتن قیمت سهام برخی از شرکتها در نیمه اول سال گذشته از جمله دلایل اصلی رکود بورس ایران در ماه‌‌های گذشته بود.
نقش چند عامل در خیزش آرام بازار
به اعتقاد میرمعینی، این وضعیت منجر شد تا نرخ سهام غالب شرکتهای بزرگ و مطرح بورس به زیر قیمت و گاه به نقطه سربه‌سر برسد تا اینکه در هفته‌های اول سال جدید در کنار جذاب شدن قیمت سهام چند عامل دیگر منجر به حرکت صعودی قیمتها شد. میرمعینی بر این باور است که خستگی بازار از رکود چند ماهه و نیاز به پویایی، وضعیت ناخوشایند شرکتهای کارگزاری و سرمایه‌گذاران، بروز نشانه‌هایی هرچند کوچک از حرکت اقتصاد جهانی، نتایج برگزاری کنفرانس ۲۰ G، تزریق ۸۵۰میلیارد دلار در آمریکا و شروع سال مالی جدید اکثر شرکتهای بورسی و تحرک سرمایه‌گذاران نهادی منجر شد تا بازار آرام آرام به پا خیزد.
وی ادامه میدهد: نکته جالب این اتفاق آغاز حرکت بازار توسط افراد حقیقی و سهامداران خرد بود که منجر شد در دو هفته گذشته نیز سرمایه‌گذاران حقوقی اندک‌اندک به این جمع اضافه شوند.
میرمعینی در خاتمه میگوید: انتظار می‌‌رود در کنار رشد آرام و نامحسوس بازارهای جهانی طی هفته‌های آینده، شاخص و قیمت سهام شرکتهای بورسی نیز نه با جهش، بلکه با ثبات به روند صعودی خود ادامه دهند.
گسترش فضای هیجانی
در کنار این دسته اظهارنظرها عده‌ای از کارشناسان نیز براین باورند که هیچ اتفاقی در درون و برون شرکتها رخ نداده تا زمینه منطقی و اصلی رشد قیمت سهام فراهم شود.
اکبر مردانی یکی از کارشناسانی است که میگوید: عده‌ای از نوسان‌گیران که از شرایط 6 ماه دوم سال گذشته، بدون هیچ اتفاق خاصی اقدام به خرید سهام تعدادی از شرکتهای کوچک و همچنین کم ریسک مانند مخابرات و بانک‌ها کردند که این حرکت کوچک رفته‌رفته به دیگران نیز سرایت کرد و منجر شد تا فضای هیجانی بازار سهام گسترده‌تر شود. وی ادامه میدهد: تجربه گذشته نشان داده که این گونه حرکت‌ها ناشی از احساس عدم برخورداری از تحلیل بوده به طوری که در شرایطی که اکثر شرکتها سال سختی را از لحاظ تولید و فروش و کسب سود مناسب دارند، بدون دلیل فنی با افزایش نرخ سهام مواجه می‌شوند.
به گفته این کارشناس، بازار سهام کوچک و کم عمق ایران همواره از نبود تحلیل و بررسی واقع‌بینانه رنج برده به طوری که در برابر تعدیل مثبت سود برخی شرکتها در سال گذشته، قیمت سهام با افت مواجه می‌شد، اما در هفته‌های گذشته عکس این حالت رخ داده است.
مردانی به سهامداران به ویژه سهامداران تازه وارد تاکید میکند: از قبول ریسک بیش از معمول و اسیر شدن در بند احساسات خودداری کنند و با بررسی همه جانبه و تحلیل کارشناسی برای دوره‌های میان و بلندمدت سرمایه‌گذاری کنند و به سراغ سهام شرکتهای ارزشی بروند که از سود آوری بالا و P/E پایینی برخوردارند.
چندعامل موثر در رشد مقطعی قیمتها
مجید اصلی طرقبه مدیر گروه ایران تحلیل نیز با بیان اینکه بخشی از پتانسیل انباشته بازار سرمایه نیمه دوم سال گذشته، در نخستین روزهای سال 88 در قالب رشد قابل توجه بورس اوراق بهادار خودنمایی کرده، میگوید: در آغازین روزهای اردیبهشت ماه و با نزدیک شدن به موعد انتخابات ریاست جمهوری، بورس ایران در آستانه دوره کوتاه مدت جدیدی قرار گرفته است . در این وضعیت فراموش نکنیم که ادامه رکود در بازارهای جهانی توسط خوشبین ترین تحلیل گران اقتصادی بین المللی نیز حداقل تا نیمه سال 2010 میلادی پیش بینی شده و رشد مقطعی بسیار اندک و نوسانات مقطعی در بازارهای جهانی در چند هفته اخیر میتواند به عنوان تلاش بازار برای شناسایی کف قیمتها و تشکیل خطوط حمایت قوی تر تعبیر شود.
وی یکی دیگر از عوامل رشد مقطعی قیمتها را در بازار سهام، آرامش نسبی حاکم بر فضای سیاسی ارزیابی میکند و میگوید: آمریکا به عنوان کانون بحران آفرینی در دنیا تقریبا در دوران انتقال قدرت و تثبیت سیاستمداران جدید قرار دارد. فرصت کوتاهی که از این رهگذر برای آرامش بیشتر در فضای سیاسی دنیا و فروکش کردن هیجانات کاذب سیاسی و به تبع آن امیدواری و نشاط در بازارهای اقتصادی دنیا و پیرو آن در بازار سرمایه ایجاد شده شرایط را برای رشدهای مقطعی در بازار سرمایه نیز فراهم کرده است. عضو هیات مدیره کارگزاری فارابی خاطر نشان میکند: همچون اغلب بازارهای سهام دنیا، شاهد کاهش شدید قیمت سهام، کاهش عایدی و سود شرکتها و با نسبت بیشتر کاهش در P/E کل بازار طی چند ماه گذشته بوده‌ایم. فراموش نکنیم که این نسبت در بازار ایران همچنان در محدوده ۴ تا ۵ قرار دارد و نمیتوان عنوان حباب قیمتی را برای سهام در شرایط فعلی در نظر گرفت. حتی رشد حدود ۶ درصدی بازار در یک ماهه گذشته نیز هنوز ظرفیت‌های استفاده نشده فراوانی را برای رشد بازار سرمایه در ماه‌‌های آتی به شرط بهبود شرایط باقی گذاشته است.
استفاده از فرصتی یک ماهه
اصلی طرقبه براین باور است که در مورد بازار سال ۸۸ دو عقیده متفاوت وجود دارد. گروهی معتقدند با توجه به چشم انداز منفی که برای تاثیر تحولات در تیم اقتصادی و نیز تاثیرپذیری تاخیری بورس ایران از رکود جهانی در سال ۸۸ متصور هستند، بنابراین فعالان بازار سعی دارند تا از فرصت ابهام و عدم تغییرات قبل از انتخابات حداکثر استفاده را ببرند که رشد یک ماهه اخیر بورس در همین راستا ارزیابی میشود و ادامه این وضعیت تا نزدیکی انتخابات هم توسط این گروه پیش بینی میشود. اما گروه دوم بر این عقیده هستند که پس از یک دوران طولانی رکود و با وجود نقدینگی فراوان سرگردان در بازار، میتوان سال ۸۸ را یکی از پربازده ترین سالهای حیات بورس پیش بینی کرد. چرا که تغییرات در تیم اقتصادی دولت آینده صرف نظر از این که چه کسی رییس جمهور آینده باشد، در بدبینانه ترین حالت وضعیت را بدتر از این نخواهد کرد و تاثیر رکود در بازارهای جهانی نیز بیش از این بر بورس ایران متصور نیست. ضمن این که تحولات احتمالی اساسی در تیم اقتصادی دولت آینده و تغییر احتمالی دیدگاه‌های کلان اقتصادی میتواند به انفجار قیمتها در بازار سرمایه پس از انتخابات منجر شود.
فروردین ماه بازار پرریسک‌‌ها
این تحلیل‌گر بازار سرمایه در آخر براین باور است: اگر سرمایه گذاران کنونی بازار سرمایه را به دو گروه میان ریسک و نسبتا پرریسک تقسیم بندی کنیم، میتوان فروردین ماه را بازار پرریسک‌‌ها نامید که بیشترین سود را با توجه به تحلیل‌های خود از بازار بردند. اکنون و در اردیبهشت ماه به تدریج باید آماده ورود موج دوم سرمایه گذاران با ریسک کمتر ( که تمایل به خرید سهام با قیمت‌های بالاتر و اطمینان بیشتر از بازار هستند) باشیم. نکته ای که تحلیل شرایط فعلی بازار را آسان تر میکند چرا که میتواند به عنوان تنفس چند روزه بازار و ورود سهامداران جدید به بورس ارزیابی شود.
بازار باز هم رشد میکند
از طرف دیگر عظیم ثابت یکی از فعالان بازار بورس معتقد است: روند رو به رشدی که در بازار سرمایه کشور آغاز شده است تا زمان برگزاری مجامع در تیر ماه ادامه داشته و باید اقداماتی توسط مسوولان مربوطه انجام شود، تا افراد به سمت بورس جذب شده و روند فعلی ادامه یابد.
وی در گفت‌و‌گو با ایسنا وضعیت بازار سرمایه و اقبال مردم به بازار را مورد توجه قرار داد و گفت: بازار پتانسیل رشد خوبی دارد، زیرا در نیمه دوم سال گذشته کاهش رشد بازار بسیار شدید بود که این امر در بازار اثر گذاشته و متوسط P/E بازار به حدود 5/4 مرتبه رسید، ولی از ابتدای سال تاکنون روند بازار روبه رشد بوده است. وی ادامه داد: سهام برخی شرکتها مانند صدرا و آذرآب که سهم‌های پیمانکاری هستند و نیز سهم‌های بانکی‌ها و بیمه‌ای در ابتدای سال رشد کردند و بازار را با خود همراه کردند همچنین صنایع برقی که به علت کاهش قیمت مس، حاشیه سود آنها بهتر بود در یکماه گذشته بازار را رو به بالا آوردند.
وی خاطرنشان کرد: روند فعلی و رو به رشد بازار با سیاست‌های مسوولان مربوطه و اطمینان‌بخشی به سهامداران تداوم می‌یابد، زیرا بازارهای مالی در سراسر دنیا با بی‌اعتمادی روبرو هستند و باید در این شرایط سعی کرد که سهامداران را با روش‌هایی مانند تسهیلات بانکی، شفاف‌سازی اطلاعات و عرضه‌های اولیه نسبت به بازار علاقه‌مند کرد. این فعال بازار سرمایه در ادامه تصریح کرد: در حال حاضر وضعیت شاخص‌ها این امیدواری را میدهد که بازار پتانسیل رشد را دارد و باید مسوولان تصمیماتی داشته باشند که سهامداران را در این جو مثبت به بازار راغب کنند.
سودآوری در فصل مجامع
ثابت با بیان اینکه تا زمان برگزاری مجامع بازار سرمایه قابل بررسی و سودآور است، اظهار کرد: ممکن است برخی شرکتها مایل به تقسیم سود نباشند به علت اینکه همچنان جو ابهام‌آمیزی وجود دارد، بنابراین از روند سودآوری خود در سال آینده ناآگاهند ولی در کوتاه‌مدت میشود از این بازار تا خرداد و تیر استفاده کرد و این امر میتواند برای بازار هدف شروع خوبی باشد، زیرا زمانی که صف خرید ایجاد میشود افراد به سایر صنایعی که P/E پایینی دارند مانند سهام شرکتهای خورویی و دارویی راغب می‌شوند.
جو زده نشوید
ثابت عنوان کرد: اگر افراد با مطالعه بیشتر و عدم جوزدگی، سهم‌هایی که پتانسیل رشد خوبی دارند را خریداری کنند، می‌توانند در این بازار سود مناسبی دریافت کنند، زیرا قیمت سهام معمولا در فصل بهار و قبل از برگزاری مجامع رشد میکند.
وی رشد شاخص را در دو سال گذشته ناشی از عرضه سهام شرکتهای مشمول اصل 44 دانست و اعلام کرد: گرچه در حال حاضر قیمت بسیاری از این سهم‌ها کاهش یافته، ولی سهام این شرکتها تا 200 و 300 درصد رشد داشته است و این نوع سهم‌ها بوده‌اند که در دو سال گذشته بازار را حمایت کردند.
مدیرعامل کارگزاری توسعه صادرات ایران در ادامه تاکید کرد: اگر شرکتهای حقوقی، سهامداران عمده، سازمان بورس و مسوولان از بازار حمایت کنند، روند روبه رشدی که آغاز شده تداوم خواهد داشت و دیر یا زود سهامداران جزء نیز وارد شده و اعتماد آنها جلب خواهد شد. ثابت به راهکارهای جذب افراد به بازار سرمایه، اشاره و عنوان کرد: باید اطلاع‌رسانی با شفافیت و دقت و سرعت انجام شود تا سهامداران به موقع تصمیم‌گیری کنند؛ همچنین نمادهای متوقف به موقع بازگشایی شود تا پول افراد بلوکه نشود، زیرا این توقف در نقدینگی و اعتماد سهامداران اثرگذار است. وی در ادامه گفت: از سوی دیگر باید اقداماتی انجام شود که بانک‌ها اعتباراتی به سهام خریداری شده ارائه کرده یا شرکتهای کارگزاری تخفیف کارمزدها را افزایش دهند. این باعث میشود که سهامداران جزء جذب بازار جذب شوند، علاوه بر اینکه آنها می‌توانند از طریق صندوق‌ها وارد بازار شوند و با خریدار سهام صندوق‌ها ریسک خود را کاهش دهند که این راهکارها میتواند سهامداران جز را به بازار پیوند دهد.
چه میشود و چه باید کرد؟
این چهار فعال بازار سرمایه در حال حاضر نظرات خود را اعلام کرده‌اند که با نگاهی کلی به وضعیت بازار سهام ایران در چند هفته ابتدایی سال جاری مشخص میشود. وضعیت حاکم بر بورس کشور حالت کج دار و مریز دارد و در برابر وارد میدان شدن گروه پرریسک و حرفه‌ایی بازار، اکثر سهامداران عادی و ریسک‌‌گریز در فضای گذشته قرار دارند اما آنچه میتوان از بورس ایران گفت بیان این نکته است که در برابر عدم وقوع رخدادی قابل اعتنا در بیرون و افزایش سودآوری شرکتها از درون، بخشی از افکار عمومی‌‌‌بازار به این تحلیل رسیده که با توجه به کف رسیدن نرخ سهام برخی شرکتها تا زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری میتوان در فرصتی کوتاه جابه‌جایی متراکمی را انجام داد تا از این طریق حداقل سود ناشی از تفاوت قیمت به دست آید. به همین دلیل (فرصت اندک سرمایه‌گذاری تا قبل از انتخابات ریاست جمهور) فشار نقدینگی بر روی سهام برخی شرکتها مانند مخابرات، بانک‌ها، ملی مس، سایپا، سرمایه‌گذاری‌های امید و توسعه معادن و فلزات و صدرا و غیره باعث بروز رفتار هیجانی در بخشی از بازار شده که به نظر میرسد این روند برای دوره مدت کوتاه دیگری ادامه یابد.
اما به مانند همیشه ذکر این نکته ضروری است که باید منتظر نوسان‌های مثبت و منفی عادی و غیر عادی قیمتها در هفته‌‌ها و ماه‌‌های آتی بود، لذا جا دارد با سرمایه مازاد و تشکیل سبد سهام، ریسک سرمایه‌گذاری در بازار پیچیده و سخت را کمتر کرد.
ارسال نظر