حداقل کسری درآمد دولت از محل خصوصی‌سازی؛ 2500میلیارد تومان

عکس: مهدی حاجی‌وند

گروه بورس- نسترن فیروز: در حالی رییس سازمان خصوصی‌سازی از تحقق ۶۰درصد بودجه امسال واگذاری‌ها تا پایان آذر ماه سخن می‌‌گوید که نگاهی به ترکیب وصولی‌ها، تحقق ۳۲ درصدی بودجه را نشان می‌‌دهد.

به گزارش خبرنگار ما، رقم بودجه امسال واگذاری ۳۵۷ شرکت گروه الف (ذیل اصل۴۴) و ۳۲ شرکت گروه ب (صدر اصل۴۴) که مطابق اصل۴۴ باید به بخش خصوصی فروخته شود، ۵هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده است.

پیش‌بینی بودجه ۵هزارمیلیاردتومانی، امسال در شرایطی انجام شد که بسیاری از کارشناسان نسبت به عدم تحقق آن هشدار داده بودند.

از طرفی بر اساس آخرین آماری که سازمان خصوصی‌سازی ارائه کرده، تا پایان ۹ماهه امسال، تنها ۱۶۰۰میلیاردتومان به حساب خزانه واریز شده است.

رقم کل وصولی‌های ناشی از فروش سهام شرکت‌های دولتی تا پایان آذر ماه، رقمی معادل ۲هزار و ۸۵۰میلیاردتومان بوده که یک‌هزارمیلیارد آن به سازمان تامین اجتماعی و ۲۵۰میلیاردتومان دیگر به حساب شرکت‌های مادرتخصصی واریز شده است.

با این حساب خالص واریزی امسال بودجه واگذاری‌ها به حساب خزانه دولتی در شرایطی که کمتر از سه ماه به پایان سال باقی مانده، همان ۱۶۰۰میلیارد تومان است.

بسیاری از کارشناسان کسری بودجه امسال واگذاری‌ها را در خوشبینانه‌ترین حالت بیش از ۵۰درصد برآورد می‌‌کنند؛ چرا که با نگاهی به لیست شرکت‌های در حال واگذاری که عموما مزایده‌ای و بلوک‌های خرد شرکت‌های بورسی هستند، می‌‌توان از کسری بودجه ۵۰درصدی واگذاری‌ها سخن گفت.

اما گفته‌های رییس سازمان خصوصی‌سازی در شرایطی مطرح می‌‌شود که معاون وی نظر دیگری دارد و معتقد است: کسری ۵۰درصدی از انتظار بودجه امسال واگذاری‌ها است.

«سید مهدی عقدایی» در گفت‌وگویی با خبرنگار ما گفت: بودجه ۵‌هزار‌میلیارد‌تومانی امسال سازمان خصوصی‌سازی امسال محقق نمی‌شود و قطعا با کسری بودجه مواجه خواهیم شد.

وی افزود: پیش‌بینی بودجه ۵‌هزار‌میلیارد‌تومانی برای واگذاری‌های امسال سازمان خصوصی‌سازی با خوشبینی در بودجه ۸۸ دولت گنجانده شده است و سازمان خصوصی‌سازی نمی‌تواند تا پایان امسال آن را محقق کند.

باید حداقل ۲۵میلیارد دلار بفروشیم

وی درباره رقمی از بودجه که تاکنون محقق شده گفت:‌ با توجه به اینکه بخش زیادی از واگذاری‌ها به صورت اقساط هستند، بنابراین تحقق بودجه امسال نیاز به واگذاری حداقل ۲۵‌هزار‌میلیارد‌تومانی دارد تا در نتیجه آن ۵‌هزار‌میلیارد‌تومان به صورت نقد به خزانه واریز شود.

وی ادامه داد: براین اساس تاکنون تنها یک‌هزار و ۶۰۰‌میلیارد‌تومان به صورت نقد به حساب خزانه واریز شده است و چنانچه تا پایان سال بتوانیم برخی از بلوک‌های بزرگ از سهام شرکت‌های دولتی را واگذار کنیم، می‌توانیم به تحقق ۵۰‌درصدی بودجه امسال امیدوار باشیم.

چرا کسری داریم؟

وی درباره چرایی عدم تحقق بودجه گفت: عوامل متعددی در این امر دخیل هستند که زمان‌بر بودن فرآیند آماده‌سازی سهام شرکت‌هایی که باید واگذار شوند از جمله دلایل اصلی است و سازمان خصوصی‌سازی در این مورد نمی‌تواند دفعی برخورد کند.

معاون سازمان خصوصی‌سازی درباره برآورد بودجه سال آینده این سازمان گفت: هنوز به جمع‌بندی نهایی نرسیده‌ایم؛ ولی تلاش داریم که با گنجاندن واگذاری هلدینگ پتروشیمی‌ و برخی شرکت‌های نفتی، بودجه متناسبی را طراحی کنیم. گفته‌های مسوولان خصوصی‌سازی در شرایطی مطرح می‌‌شود که کارشناسان بازار سرمایه نظرات متفاوتی را مطرح می‌‌کنند.

نگاه به خصوصی‌سازی صحیح نیست

در همین حال یکی از کارشناسان بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار ما در پاسخ به این سوال که «آیا این اقدام سازمان خصوصی‌سازی مغایر قانون است یا خیر؟» گفت: تعیین استراتژیک و قابل واگذاری بودن یک صنعت را قانون‌گذار تعیین می‌‌کند.

«بهروز شهدایی» افزود: خصوصی‌سازی زمانی انجام می‌‌شود که دولت به این نتیجه برسد که توانایی شرکت‌داری را ندارد و باید شرکت‌های زیرمجموعه خود را به بخش خصوصی واگذار کند.

وی در عین حال گفت: اما مشکل این است که اساسا نگاهی که به خصوصی‌سازی می‌‌شود، نگاه صحیحی نیست و نیاز به تجدیدنظر دارد.

بودجه خصوصی‌سازی غیرواقعی است

وی در ادامه اضافه کرد: پیش‌تر در رسانه‌ها هم هشدارهایی در مورد محقق نشدن بودجه امسال خصوصی‌سازی منتشر شده بود، ولی این بودجه پابرجا ماند و احتمال عدم تحقق آن تا پایان سال زیاد است.

وی در توضیح چرایی عدم تحقق بودجه امسال گفت: این مساله به دو عامل یکی وضعیت بازار و دیگری به سابقه تدوین بودجه‌های غیرواقعی خصوصی‌سازی برمی‌گردد.

وی اظهار داشت: از زمان ابلاغ سیاست‌های کلی اصل۴۴ که قرار شد اختیار شرکت‌های دولتی به بخش خصوصی واگذار شود، تقریبا تمام پیش‌بینی‌های بودجه‌ای خصوصی‌سازی، غیرواقعی بوده است.

وی تصریح کرد: با توجه به سابقه پیشین سازمان خصوصی‌سازی و عدم تحقق بودجه امسال مطمئنا خصوصی‌سازی با کاهش پیش‌بینی همراه خواهد بود.

برنامه‌ریزی دقیق خصوصی‌سازی

شهدایی گفت: برای اینکه پیش‌بینی سال آینده سازمان واقعی باشد، سازمان خصوصی‌سازی باید با توجه به جو سیاست داخلی و خارجی در کنار تحریم‌ها و تمام عوامل دخیل در اقتصاد، برای برنامه‌ریزی‌هایش تصمیم‌گیری کند.

یک پیشنهاد بودجه‌ای

از سوی دیگر یکی از کارشناسان بازار سرمایه، در مورد پیش‌بینی بودجه سال آینده سازمان خصوصی‌سازی پیشنهاد کرد: بودجه سالانه سازمان خصوصی‌سازی باید با توجه به میزان تحقق بودجه سال‌های گذشته تدوین شود و به طور مثال می‌‌تواند از مقدار بودجه تحقق یافته سالانه به میزان ۱۰درصد بیشتر باشد.

«کامیار فراهانی» تصریح کرد: پیش‌بینی می‌‌شود که بودجه امسال سازمان خصوصی‌سازی همانند سال‌های گذشته امکان محقق شدن را نداشته باشد و به همین خاطر باید تجدیدنظر جدی در بودجه سال‌های آینده انجام شود.

نفتی‌ها بیایند، بودجه محقق می‌‌شود

در سوی دیگر، نایب رییس هیات‌مدیره شرکت بورس در پاسخ به این سوال که «به نظر شما آیا بودجه امسال سازمان خصوصی‌سازی به صورت واقعی و قابل تحقق برنامه‌ریزی شده یا خیر» گفت: این بودجه در صورتی که شرکت‌های نفتی، گازی و پتروشیمی تا پایان سال وارد بورس شوند تا حد زیادی قابل تحقق است.

«محمدرضا رهبر» در ادامه گفت: در غیر این صورت و با توجه به زمان کمی که تا پایان سال ۸۸ مانده، این سازمان برای تحقق بودجه با مشکل روبه‌رو می‌‌شود. وی افزود: مشکل عدم تحقق بودجه امسال واگذاری‌ها، در صورتی که سهام برخی شرکت‌های بزرگ آماده‌سازی و واگذار و در طرف دیگر برای بخش خصوصی‌ انگیزه ایجاد شود، رفع می‌‌شود.

لطفا مشوق‌ها را زیاد کنید

وی اظهار داشت: برای اینکه در سال‌های آینده با کسری بودجه مواجه نشویم، لازم است که سازمان خصوصی‌سازی مشوق‌های خود را افزایش دهد.

«رهبر» گفت: از جمله این مشوق‌ها می‌‌توان به افزایش زمان اقساط، کاهش میزان پیش پرداخت و ... اشاره کرد.

وی یکی دیگر از راه‌ها را برنامه‌ریزی صحیح و دقیق خصوصی‌سازی پیشنهاد کرد و گفت: باید برنامه‌ریزی در زمان رونق بازار بورس انجام شود که این امر در واگذاری موفق سهام بسیار موثر است.