یک هفته آرامش در بازار سهام
دنیای اقتصاد- سرمایه‌گذاران بازار سهام در این هفته شاهد فضایی آرام توام با رشد بودند که طی آن تغییرات شاخص بورس با افزایش ۱/۱ درصدی در مقیاس هفتگی رقم خورد؛ در بعد عوامل کلان حاکم بر شرایط بازار، معامله‌گران در این هفته شاهد بازگشت آرامش نسبی به بازار ارز بودند، هر چند هنوز ابهامات در زمینه تسهیل مبادلات ارزی خارجی و نیز چشم‌انداز قیمت ارز بعد از اجرای طرح تحول فراروی فعالان اقتصادی قرار دارد. در حوزه هدفمندسازی یارانه‌ها، تحولات این هفته با تداوم سکوت سنگین حاکم بر فضای اطلاع‌رسانی رسمی همراه بود و به نظر می‌رسد طی چند هفته آینده سرمایه‌گذاران شاهد تعیین واکنش بورس تهران نسبت به جراحی بزرگ اقتصاد ایران خواهند بود. یک هفته با تپیکس
آرامش بورس پیش از «تحول»
شروین شهریاری
سرمایه‌گذاران بازار سهام در این هفته شاهد فضایی آرام توام با رشد بودند که طی آن تغییرات شاخص بورس با افزایش ۱/۱ درصدی در مقیاس هفتگی رقم خورد.
در بعد عوامل کلان حاکم بر شرایط بازار، معامله گران در این هفته شاهد بازگشت آرامش نسبی به بازار ارز بودند. هر چند هنوز ابهامات در زمینه تسهیل مبادلات ارزی خارجی و نیز چشم‌انداز قیمت ارز بعد از اجرای طرح تحول فراروی فعالان اقتصادی قرار دارد. در حوزه هدفمندسازی یارانه‌ها، تحولات این هفته با تداوم سکوت سنگین حاکم بر فضای اطلاع‌رسانی رسمی همراه بود. به نظر می‌رسد استراتژی مجریان علاوه بر اجرای ضربتی طرح، محدود کردن اطلاع‌رسانی به حداقل فاصله زمانی از آغاز اجرا باشد. به این ترتیب چگونگی هدفمندسازی یارانه‌ها کماکان مهم‌ترین عامل در تعیین روند کوتاه‌مدت بازار خواهد بود و به نظر می‌رسد طی چند هفته آینده سرمایه‌گذاران شاهد تعیین واکنش بورس تهران نسبت به جراحی بزرگ اقتصاد ایران خواهند بود.
مقاومت بزرگان در برابر عرضه‌ها
سهام شرکت‌های بزرگ به لحاظ ارزش بازار در هفته جاری مقاومت خوبی را در برابر عرضه‌ها از خود به نمایش گذاشتند. سهام شرکت مخابرات در روز چهارشنبه تحت‌تاثیر خبر ورود شرکت ارتباطات سیار (احتمالا ظرف ماه آینده) با افزایش تقاضا و صف خرید مواجه شد تا بار دیگر بخت خود را برای گذر از مقاومت سخت ۲۴۰۰ ریالی در هفته آینده بیازماید. سهام ملی مس- دومین شرکت بزرگ بورس- نیز با دستیابی قیمت جهانی شمش مس به سطح فوق‌العاده ۸۲۰۰ دلار با افزایش ۶/۱ درصدی به حرکت خزنده مثبت خود ادامه داد. این در حالی است که سهام سومین شرکت بزرگ بازار یعنی فولاد مبارکه با تقابل خریداران و فروشندگان در سطح ۲۷۰۰ ریال مواجه است. اخبار غیر‌رسمی از جمع آوری سهام «فولاد» توسط مجموعه مهر اقتصاد در این سطوح قیمتی حکایت دارد. سهامداران این سه غول بورس در انتظار انتشار گزارش‌های شش ماهه هستند که در تعیین روند سهام این سه شرکت حائز اهمیت زیادی است. البته انتظارات اولیه مبنی بر امکان تعدیلات مثبت و عملکرد مناسب این شرکت‌ها در گزارش‌های پیش رو وجود دارد.
نخستین خط‌کشی‌های طرح تحول
نزدیک شدن به موعد اجرای هدفمند سازی یارانه‌ها در این هفته آثار اولیه خود را در بازار آشکار کرد و منجر به تعیین گرایش‌های برخی سرمایه‌گذاران شد. خودروسازان با توجه به تاثیر مستقیم افزایش قیمت بنزین بر تقاضای خودرو در کوتاه‌مدت، وضعیت چندان مساعدی را تجربه نکردند و شاخص این صنعت با افت ۳/۴ درصدی در مقیاس هفتگی مواجه شد. سهام گروه ساختمانی، اما تحت‌تاثیر احتمال موج تورمی در مسکن با افزایش اقبال بازار روبه‌رو شدند و شاخص این صنعت در این هفته ۸/۰ درصد رشد کرد، اما بارزترین گرایش بازار به سوی گروه مالی به ویژه بانک‌ها دیده شد که برخی معامله گران رشد سرعت جریان نقدینگی و جذب منابع جدید ناشی از اجرای طرح تحول را به نفع این شرکت‌ها می‌دانند. در کنار این مساله، سهام بانک‌های تازه خصوصی (ملت، تجارت و صادرات) در این هفته تحت‌تاثیر خبر پرداخت ۷۲۰۰ میلیارد تومان بدهی دولت به این شرکت‌ها از محل صندوق ذخیره ارزی، وضعیت رو به رشدی را تجربه کردند. شاخص صنعت بانکداری در هفته مورد گزارش ۷ درصد افزایش یافت.
رشد ۷۴ درصدی شاخص سهام بانک‌ها در سال جاری در حالی اتفاق می‌افتد که چرخ اقتصاد کشور حداقل به لحاظ آمار رشد احتمالا تا حد زیادی از شتاب افتاده است. این مساله به طور طبیعی ریسک اعتباری دریافت‌کنندگان تسهیلات را با نرخهای فعلی عقود مشارکتی (بالاتر از ۲۰ درصد) افزایش می‌دهد. در این شرایط اقتصادی، منشا خوش بینی سهامداران به عملکرد بانک‌ها و انتظار رشد بازده از محل واسطه‌گری در بازار پول، از جمله نکات تامل‌برانگیز در روند کنونی معاملات بورس تهران در سهام بانکی است.
رقابتی دیگر بر سر اقتصاد نوین
موضوع مالکیت مدیریتی بانک اقتصاد نوین از بدو ورود این شرکت به بورس در سال ۸۲ باعث ایجاد تحولات جدی در معاملات سهام این شرکت در مقاطع زمانی خاص شده است. در آخرین تحول در سال‌های ۸۵ و ۸۶ رقابت‌ها بر سهام شرکت ساختمان ایران (مالک ۳۴ درصد از سهام اقتصاد نوین به صورت تلفیقی) متمرکز شد که گروه استراتوس توانست با خرید سهام سایر مالکان به کنترل کامل این شرکت دست یابد و با این اقدام بر مدیریت بانک اقتصاد نوین نیز مسلط شود. البته این تصاحب مدیریتی همواره شکننده بوده؛ زیرا اختلاف مالکیت دو رقیب عمده (گروه بانک ملی و استراتوس) در سهام بانک در بیشترین حالت کمتر از ۵ درصد بوده است. به نظر می‌رسد در چند ماه اخیر نیز دوره ای دیگر از فعالیت این دو رقیب سنتی آغاز شده که منجر به تلاش در جهت جمع آوری سهام خرد بانک اقتصاد نوین از بازار شده است.
به این ترتیب «ونوین» در هفته جاری۱۰ درصد رشد کرد و به دنبال آن سهام مالکان عمده شامل نوسازی و ساختمان تهران، ساختمان ایران و گروه صنایع بهشهر نیز به ترتیب ۵/۱۱، ۵/۱۴ و ۱۴ درصد افزایش قیمت سهام را تجربه کردند. با توجه به دخیل بودن انگیزه‌های مدیریتی در رشد شتابان اخیر سهام «ونوین»، انعکاس آثار این رشد در افزایش خالص ارزش دارایی‌های مالکان عمده و تاثیر پذیری واقعی آنها (به لحاظ عملکرد) از رویداد اخیر باید با احتیاط لازم صورت پذیرد.
اقتصاد جهان در چنبره سیاست‌های انبساطی
پس از بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸، روش اصلی سردمداران اقتصادی و بانک‌های مرکزی کشورها، پیگیری سیاست‌های انبساطی با روش‌هایی نظیر تزریق نقدینگی، تدوین بسته‌های حمایتی دولتی، خرید اوراق بدهی و کاهش نرخهای بهره بوده است. این گونه سیاست‌های انبساطی - که عمدتا تحت‌تاثیر اندیشه‌های اقتصاد دان مشهور «جان مینارد کینز» قرار دارد- منجر به کاهش موقت التهاب در عرصه اقتصاد جهان شده است.
در تحولات مرتبط با این رویکرد در این هفته، بانک مرکزی ژاپن نرخ بهره را به کمترین سطح از ابتدای سال ۲۰۰۶ کاهش داد و برنامه خرید ۶۰ میلیارد دلار دیگر بدهی دولتی را در بازار اعلام کرد. از سوی دیگر با توجه به کند شدن روند بهبود اقتصادی احتمال اتخاذ سیاست‌های مشابه توسط فدرال رزرو آمریکا نیز وجود دارد. پیگیری سیاست‌های انبساطی مداوم توسط کشورها در دو سال اخیر منجر به تنزل ارزش پول‌های کاغذی و رشد ارزش کالاها شده است. اوج بی‌اعتمادی به ارزش ارزهای بین‌المللی را در حال حاضر می‌توان در رشد قیمت اسمی طلا مشاهده کرد.
تداوم اجرای سیاست‌های انبساطی کنونی بر اساس اصول علم اقتصاد، رشد تورم را با یک سیکل تاخیر پیش می‌آورد که می‌تواند به منزله تهدیدی برای اقتصاد جهانی باشد. به این ترتیب لازم است تا سرمایه‌گذاران به دقت تغییرات نرخ تورم را در افق میان مدت مورد توجه قرار دهند؛ زیرا واکنش طبیعی دولت‌ها به رشد تورم، در پیش گرفتن انقباض پولی خواهد بود که این مساله تاثیر مستقیمی بر تخلیه حباب احتمالی در قیمت کالاها دارد. با این توضیحات به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران بورس تهران - که بیش از نیمی از ارزش شرکت‌های فعال را وابسته به قیمت‌های جهانی می‌بینند- باید بیش از پیش تحولات عرصه اقتصاد جهانی را دنبال کنند تا در صورت تغییر جهت‌گیری‌های کلان اقتصادی، بتوانند تغییرات لازم در استراتژی سرمایه‌گذاری خود را مد نظر قرار دهند.
ارسال نظر