سایه همراه اول بر بورس تهران

شروین شهریاری

سرمایه‌گذاران بورس تهران در هفته جاری با وجود حاکمیت فضای رکود و انتظار، آرامش بیشتری را در فضای داد و ستد سهام تجربه کردند به نحوی که به‌رغم کاهش نسبی حجم معاملات، شاخص بورس با رشد نیم درصدی در مقیاس هفتگی مواجه شد. به طور کلی به نظر می‌رسد معامله گران در شرایط فعلی تحت‌تاثیر عرضه قریب‌الوقوع سهام شرکت ارتباطات سیار در فرابورس و اجرای طرح تحول اقتصادی کماکان با فضایی مبهم و راکد در بازار سرمایه کشور مواجه هستند و انتظار نمی‌رود تا زمان تحقق عرضه مزبور و روشن شدن ابعاد اجرایی هدفمندسازی یارانه‌ها، تغییر جدی در شرایط موجود بازار سهام ایجاد شود.

یکه تازی بهترین سهم بورس!

روند معاملات سهام شرکت تازه وارد مشمول اصل ۴۴ یعنی پست بانک ایران در فرصت حدود یک ماهه از زمان حضور در بورس تعجب بسیاری از کارشناسان را برانگیخته است. سهام پست بانک که با تعجیل خاصی در بورس عرضه شد در پی سیاست غیرشفاف خصوصی‌سازی و اختلافات در سطح مدیریت، با عدم عرضه دولتی مواجه شده که نتیجه‌ای جز ایجاد صف‌های خرید طویل و ورود سهم به گره معاملاتی نداشته است. این شرکت تا پایان روز گذشته در بازه زمانی پنج هفته ای حدود ۶۵ درصد بازدهی نصیب خریداران در عرضه اولیه کرده است که در بین کل عرضه‌های اولیه سهام در تاریخ بورس رکوردی بی‌نظیر است. قیمت سهام این شرکت در حالی نسبت P/E معادل ۱۱ مرتبه را پشت سر گذاشته است که شواهد محکمی از جهش سودآوری این شرکت در افق زمانی کوتاه‌مدت در دسترس نیست. بدین ترتیب کمبود عرضه و صف‌های خرید هیجانی، محرک خوبی برای شایعه‌پردازان بازار در این روزها شده است تا ارقام نامتعارف را برای سطح تعادل قیمتی این نماد مطرح کنند؛ تجربه‌ای که مشابه آن در سال‌های گذشته در مورد سهام شرکت کشتیرانی تجربه‌ای تلخ را در ذهن سرمایه‌گذاران رقم زده است.

همراه اول؛ فرزندی در اندازه مادر

تبلیغات گسترده شرکت ارتباطات سیار در رسانه‌های عمومی در این روزها خبر از عرضه قریب‌الوقوع سهام «همراه اول» در بازار فرابورس می‌دهد. سناریوهای قیمت‌گذاری که توسط مشاور پذیرش در فرابورس (تامین سرمایه امین) ارائه شده، حداقل ارزش شرکت ارتباطات سیار را ۸۷۰۰ میلیارد تومان و حداکثر ارزش آن را ۹۸۰۰ میلیارد تومان برآورد کرده است. بدین ترتیب می‌توان گفت مدل‌های مزبور ارزش ذاتی هر سهم ارتباطات سیار را بین ۴۲۲۳ تا ۴۷۵۷ تومان تخمین زده‌اند. با توجه به تاکید در جلسه معارفه مبنی بر فروش سهم زیر ارزش واقعی، انتظار می‌رود سهام این شرکت در قیمت‌های کمتری نسبت به سطوح مزبور در فرابورس عرضه شود. شایان ذکر است بر اساس اطلاعات موجود، سود هر سهم شرکت برای سال مالی جاری در محدوده ۳۸۸ تومان به ازای هر سهم با پوشش ۵۰ درصدی در عملکرد شش ماهه پیش‌بینی شده است. این در حالی است که مسوولان ارزش‌گذاری (تامین سرمایه امین) افزایش سودآوری شرکت تا محدوده ۵۰۰ تومان به ازای هر سهم را در سال مالی جاری انتظار دارند. با توجه به لزوم طی مراحل اداری از جمله تبدیل شرکت به سهامی عام و نیز رعایت فاصله پنج روزه از زمان درج نام تا عرضه در فرابورس، احتمالا ورود این سهم به بازار به هفته پایانی آذر ماه موکول خواهد شد. در صورت عرضه ۵ درصد سهام همراه اول در نرخی فراتر از محدوده ۳۳۵۰ تومان، این شرکت با پیشی گرفتن از ارزش عرضه اولیه سهام مخابرات در بورس، عنوان بزرگ‌ترین عرضه اولیه در تاریخ بازارهای مالی ایران به لحاظ ارزش معامله را از آن خود خواهد کرد. استقبال سرمایه‌گذاران از این عرضه با توجه به وضعیت کنونی بورس، به صورت طبیعی منجر به تلاش برای تامین نقدینگی از محل فروش سایر سهام خواهد شد. در این میان، هر چند برخی بر امکان جذب نقدینگی بالقوه از خارج بورس تاکید دارند، اما توجه به تجربیات قبلی نشان می‌دهد عرضه‌های اولیه سنگین معمولا در کوتاه‌مدت به زیان سهام دیگر شرکت‌های بورس تمام خواهد شد و این مساله‌ای است که با توجه به شرایط رکودی فعلی، احتمال بر هم خوردن تعادل شکننده کنونی در بازار سرمایه را افزایش داده است.

سنگ‌آهنی‌ها تحت فشار مصوبه جدید

خبری که اواخر آبان‌ماه از سوی دولت در خصوص عوارض صادرات سنگ آهن و گندله منتشر شد هر چند دارای متنی مختصر بود اما پیامد آن برای اهالی بازار سرمایه ادامه دار شده است. صف‌های فروش سهام چادرملو و سرمایه‌گذاری امید و روند منفی در سهام گل گهر و معادن و فلزات در این هفته عمدتا تحت‌تاثیر مفاد همین مصوبه ایجاد شده است. شاخص صنعت استخراج کانه‌های فلزی نیز از ابتدای آذر ماه حدود ۵ درصد کاهش یافته است. بر اساس مصوبه مورد بحث که به تایید رییس‌جمهوری رسیده، عوارض صادرات کنسانتره سنگ‌آهن به میزان ۵۰ درصد و عوارض صادرات گندله نیز ۳۵ درصد تعیین شده است. این در حالی است که ظرفیت ۳۰ میلیون تنی تولید سنگ آهن کشور نه تنها تقاضای بخش تولید واقعی ۱۲ میلیون تنی فولاد خام ایران را تامین می‌کند بلکه در صورت ثبات ظرفیت فولادسازی، معدنکاران را با مازاد ظرفیت چند میلیون تنی کنسانتره در سال مواجه خواهد کرد. دست‌اندرکاران وزارت صنایع در حالی از رشد ظرفیت تولید فولاد تا ۲۰ میلیون تن در سال آینده خبر می‌دهند که در سالیان اخیر رشد ظرفیت فولاد هیچ گاه تناسبی با افزایش ظرفیت واقعی تولید فولاد کشور نداشته است. ایجاد محدودیت مذکور به دلیل تامین بیش از نیمی از درآمدهای گل گهر از محل صادرات، تاثیر به مراتب بیشتری بر این شرکت نسبت به چادرملو خواهد داشت. به‌رغم این مساله، مطالعه روند اخیر عرضه و تقاضا در سهام سنگ آهنی نشان می‌دهد سهامداران این شرکت‌ها به نحوی محتاطانه نسبت به خبر مزبور واکنش نشان داده‌اند و با امیدواری به تغییر مفاد این مصوبه، نمادهای سنگ آهنی از عرضه‌های بی‌محابا تا حدودی در امان مانده‌اند؛ روندی که احتمالا پایدار نبوده و در صورت عدم تعلیق اجرای این مصوبه، می‌تواند منجر به افزایش فشار فروش بر سهام این گروه در هفته‌های آینده شود.

پیامدهای تاخیر در اجرای هدفمندی

سخنان مصباحی مقدم - رییس کمیسیون طرح تحول اقتصادی- مبنی بر تشدید تورم انتظاری در اثر تاخیر در اجرای هدفمندسازی یارانه‌ها و نیز تذکر کتبی برخی نمایندگان در این رابطه از واکنش‌های مهم مجلسیان نسبت به رویکرد کنونی دولت در اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها در هفته‌های اخیر بوده است. به نظر می‌رسد شرایط فعلی که با نوعی بی‌خبری کامل و تکذیب هر گونه اخبار جدید در حوزه جزئیات اجرایی طرح تحول همراه شده است، بیش از اجرای خود طرح، فعالان اقتصادی را با سردرگمی مواجه کرده است. واکنش کنونی بورس به عنوان ویترین اقتصادی کشور نیز با افت قابل‌توجه حجم داد و ستد‌ها در کنار نوسانات مکرر شاخص در یک محدوده مشخص از تردید و عقب‌نشینی سرمایه‌گذاران حکایت دارد. تداوم این روند در حوزه فعالیت‌های اقتصادی می‌تواند با به تعویق انداختن تصمیمات سرمایه‌گذاری، رشد تولید و اشتغال را تحت‌تاثیر قرار دهد. بدین ترتیب فعالان بورس تهران در کنار صنعتگران و فعالان اقتصادی دیگر امیدوارند تا آغاز فصل زمستان، نقطه‌ای پایانی برای ابهامات در خصوص هدفمندسازی یارانه‌ها باشد و با اجرایی شدن این طرح ملی، تردیدها و گمانه‌زنی‌های متناقض موجود با شفاف‌سازی در زمینه قیمت‌گذاری حامل‌های انرژی و اجرای سیاست‌های حمایتی از صنایع پس از هدفمندسازی یارانه‌ها سرانجام خاتمه پذیرد.