گزارش
متن کامل دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات(قسمت دوم-ادامه از خبر قبلی)
ماده ۲۹: تمامی معاملات اوراق بهادار در بورس، در صورتی قطعیت می‌یابد که به تایید بورس برسد.
ماده ۲۹: تمامی معاملات اوراق بهادار در بورس، در صورتی قطعیت می‌یابد که به تایید بورس برسد.
ماده 30: مدیرعامل بورس صرفا در شرایط زیر، می‌تواند بخشی از معاملات اوراق بهادار را حداکثر تا پایان روز برگزاری جلسه معاملاتی تایید ننماید:
۱- براساس تقاضای کارگزار به دلیل وقوع آن دسته از اشتباهاتی که طبق مقررات مصوب هیات‌مدیره سازمان احصاء می‌شود؛
2- خطای معاملاتی متاثر از اشکال سامانه معاملات؛
۳- مازاد سهام یا حق‌تقدم سهام فروخته شده بیش از مقداری که مشمول تعریف معاملات عمده می‌شود، از یک کد معاملاتی و طی یک جلسه معاملاتی.
4- تمام معاملات یا صرفا معاملات بیش از سهمیه، در صورت عدم‌رعایت سهمیه اعلام شده برای خرید یا فروش اوراق بهادار؛
۵- سایر موارد طبق قوانین و مقررات.
تبصره 1: کلیه مدارک و سوابق معاملات تایید نشده باید نگهداری شده و حسب درخواست به سازمان ارائه گردد.
تبصره ۲: عرضه‌های اولیه و عرضه‌های سهام شرکت‌های دولتی در راستای خصوصی‌سازی و معامله آخرین روز حق‌تقدم استفاده نشده، مشمول بند ۳ نمی‌باشند.
ماده 31: در صورتی که ظن دستکاری قیمت یا استفاده از اطلاعات نهانی وجود داشته باشد، بورس می‌تواند معاملاتی را که با نوسان غیرعادی قیمت یا حجم غیرعادی انجام شود، تایید ننماید.
فصل دهم: ضوابط کلی معاملات عمده
ماده 32: معاملات عمده در بازاری مجزا که به همین منظور در سامانه معاملاتی ایجاد شده انجام می‌شود. در این معاملات دامنه نوسان روزانه قیمت و محدودیت حجمی اعمال نمی‌شود.
تبصره: برای انجام معاملات عمده، نماد سهم در بازار عادی باید باز باشد.
ماده 33: عرضه سهام در معاملات عمده باید به صورت یکجا و از یک کد معاملاتی باشد.
تبصره: کد معاملاتی موضوع این ماده می‌تواند یک کد تجمیعی با رعایت مقررات مصوب سازمان باشد.
ماده 34: برای انجام معامله عمده، کارگزار فروشنده باید درخواست کتبی خود مبنی بر فروش سهام یا حق‌تقدم سهام را به‌همراه اطلاعات و مستندات زیر، در قالب فرمت اطلاعیه عرضه عمده مصوب بورس ارائه نماید:
۱- تعداد سهام یا حق‌تقدم سهام قابل‌عرضه؛
2- قیمت پایه؛
۳- تاریخ شروع رقابت؛
4- نام عرضه‌کننده به همراه تصویر سفارش فروش؛
۵- شرایط فروش از جمله نقدی یا اقساطی بودن ثمن معامله و در صورت اقساطی بودن نحوه تقسیط و وثایق مورد نیاز؛
6- مدارکی دال بر مالکیت یا نمایندگی عرضه‌کننده در انتقال حقوق مالی و غیرمالی سهام یا حق‌تقدم سهام؛
۷- قرارداد پیشنهادی فروش، در صورت وجود؛
8- اعلام مهلت تسویه طبق مقررات؛
۹- سایر اطلاعات به درخواست بورس.
تبصره: اطلاعات موضوع این ماده کتبا توسط فروشنده به کارگزار وی ارائه و پس از تایید صحت مستندات اخذ شده توسط کارگزار فروشنده به بورس تحویل می‌شود.
ماده ۳۵: درخواست عرضه سهام یا حق‌تقدم سهام کمتر از پنج درصد سهام پایه در بازار معاملات عمده، حداقل تا ساعت ۱۰ صبح روز کاری قبل از عرضه باید در دبیرخانه بورس ثبت و در صورت تطبیق اطلاعیه عرضه عمده با مقررات به تشخیص مدیرعامل بورس، باید حداکثر تا پایان ساعت کاری همان روز از طریق سایت رسمی بورس اطلاع‌رسانی شود.
ماده 36: درخواست عرضه سهام یا حق‌تقدم سهام به میزان پنج درصد سهام پایه تا 50 درصد آن، حداقل تا چهار روز کاری قبل از عرضه و درخواست عرضه سهام یا حق‌تقدم سهام 50 درصد یا بیشتر از آن نیز حداقل باید 7 روز کاری قبل از عرضه در دبیرخانه بورس ثبت و در صورت تطبیق اطلاعیه عرضه عمده با مقررات به تشخیص مدیرعامل بورس، تا پایان همان روز کاری از طریق سایت رسمی بورس به اطلاع عموم برسد.
ماده ۳۷: بورس می‌تواند از انتشار اطلاعیه عرضه عمده در صورتی که شرایط اعلامی توسط عرضه‌کننده مغایر اصل منصفانه بودن و شفافیت بازار باشد، خودداری نماید.
ماده 38: مندرجات اطلاعیه عرضه عمده پس از انتشار توسط بورس، قابل‌تغییر نیست؛ بنابراین هرگونه تغییر مفاد اطلاعیه عرضه عمده به منزله انصراف فروشنده تلقی می‌شود.
ماده ۳۹: در صورت انتشار آگهی فروش در جراید، توسط فروشنده، اطلاعات مندرج در آن نباید با اطلاعات ارائه شده به بورس مغایرت داشته باشد. در صورت مغایرت، اطلاعات منتشر شده در سایت رسمی بورس مبنای انجام معامله می‌باشد.
ماده 40: نماد معامله عمده، حداکثر قبل از یک ساعت پایانی جلسه معاملاتی گشایش می‌یابد. در صورتی که به دلایل فنی یا اجرایی، شرایط گشایش نماد در این مهلت مهیا نشود، رقابت به جلسه معاملاتی بعد موکول می‌شود.
تبصره: بورس باید مستندات مربوط به دلایل موضوع این ماده را در سوابق خود نگهداری نماید و حسب مورد به سازمان ارائه نماید.
ماده 41: حداقل تغییر قیمت مجاز هر سفارش در معاملات عمده مانند بازار عادی است. مدیرعامل بورس می‌تواند حداقل تغییر قیمت مجاز هر سفارش را برای یک معامله عمده تغییر دهد، لیکن باید قبل از شروع جلسه معاملاتی بعد، مراتب را به اطلاع عموم برساند.
ماده ۴۲: در معاملات عمده، هر کارگزار خریدار تنها می‌تواند در قالب یک سفارش خرید رقابت نماید و امکان شرکت در رقابت توسط یک کارگزار با سفارش‌های مختلف برای چند شخص یا گروه وجود ندارد.
ماده 43: هر کارگزار در یک معامله عمده نمی‌تواند همزمان در دو سمت عرضه و تقاضا فعالیت نماید.
ماده ۴۴: در معاملات عمده، تعداد سهام یا حق‌تقدم سهام هر سفارش خرید باید برابر تعداد سهام یا حق‌تقدم سهام اعلام شده در اطلاعیه عرضه عمده باشد. همچنین قیمت سفارش‌های خرید نباید کمتر از قیمت پایه باشد.
ماده 45: کاهش قیمت سفارش خرید ثبت شده در سامانه معاملاتی یا ورود سفارش با قیمتی کمتر از بالاترین سفارش خرید ثبت شده در سامانه معاملاتی، مجاز نمی‌باشد و حذف سفارش خرید، صرفا در صورت ثبت سفارش خرید با قیمت بالاتر در سامانه معاملاتی مجاز است.
ماده ۴۶: عرضه توسط کارگزار فروشنده تنها در صورتی مجاز است که از زمان ثبت بهترین سفارش خرید در سامانه معاملاتی حداقل سه دقیقه گذشته باشد.
ماده 47: در صورتی که از زمان ثبت بهترین سفارش خرید، 15 دقیقه گذشته باشد و سفارش خریدی با قیمت بالاتر طی این مدت ثبت نشده باشد و قیمت این سفارش مساوی یا بیشتر از قیمت پایه باشد، عرضه به بهترین سفارش خرید، از طریق کارگزار فروشنده یا به صورت خودکار در سامانه معاملاتی انجام خواهد شد. در هر حال بعد از گذشت 15 دقیقه، ادامه رقابت توسط کارگزاران خریدار مجاز نمی‌باشد.
ماده ۴۸: در صورتی که در پایان جلسه معاملاتی، زمان ثبت بهترین سفارش خرید ثبت شده قبل از ده دقیقه پایانی بوده و قیمت این سفارش مساوی یا بیشتر از قیمت پایه باشد، عرضه به بهترین سفارش خرید، از طریق کارگزار فروشنده یا به صورت خودکار در سامانه معاملاتی انجام خواهد شد.
ماده 49: نحوه اجرای فنی مواد 47 و 48 در سامانه معاملاتی توسط بورس تعیین می‌شود. عدم‌اقدام کارگزار فروشنده مطابق روش‌های اجرایی تعیین شده توسط بورس تخلف محسوب شده و موضوع جهت رسیدگی به مرجع رسیدگی به تخلفات ارجاع خواهد شد.
ماده ۵۰: در صورت ثبت سفارش خرید در ده دقیقه پایانی بازار، ادامه رقابت به جلسه معاملاتی بعد موکول شده و کارگزار دارای بهترین سفارش خرید موظف است سفارش خود را با بهترین قیمت روز قبل، در ابتدای جلسه معاملاتی بعد وارد سامانه نماید.
ماده 51: در صورتی که فروشنده به هر دلیلی از انجام معامله منصرف شود، باید قبل از شروع جلسه رسمی معاملاتی هر روز، انصراف خود را کتبا از طریق کارگزار فروشنده در دبیرخانه بورس ثبت نماید. در این صورت عرضه انجام نمی‌شود. در صورت اعلام انصراف پس از شروع جلسه معاملاتی، به انصراف مذکور در آن جلسه معاملاتی ترتیب اثر داده نخواهد شد و ملاک تصمیم‌گیری در این خصوص، زمان ثبت انصراف در دبیرخانه بورس خواهد بود.
ماده ۵۲: در صورتی که به هر دلیلی عرضه‌کننده از فروش سهام یا حق‌تقدم سهامی که اطلاعیه عرضه عمده آن توسط بورس منتشر شده است منصرف شود، عرضه عمده هر تعداد سهم از نماد معاملاتی که فروشنده از انجام معامله عمده آن انصراف داده است، توسط همان فروشنده، مستلزم درخواست مجدد کارگزار فروشنده جهت عرضه سهام مذکور به بورس و طی تشریفات معامله عمده حداقل دو ماه پس از انصراف از انجام معامله خواهد بود.
تبصره: موضوع انصراف فروشنده جهت رسیدگی بیشتر به مرجع رسیدگی به تخلفات ارجاع خواهد شد.
ماده ۵۳: در صورت تداوم معاملات عمده در چندین جلسه معاملاتی، تعهدات فروشنده و خریدار و کارگزاران آنها، موضوع این دستورالعمل، در تمامی جلسات معاملاتی مجرا است.
فصل یازدهم: معاملات عمده شرایطی
ماده ۵۴: در معاملات عمده شرایطی، کارگزار خریدار در صورتی مجاز به ورود سفارش به سامانه معاملاتی است که معادل ۳ درصد ارزش سهام یا حق‌تقدم سهام موضوع معامله براساس قیمت پایه را به صورت نقد یا ضمانت‌نامه بانکی بدون قید و شرط به نفع شرکت سپرده‌گذاری مرکزی از مشتری دریافت و حسب مورد به حساب شرکت سپرده‌گذاری مرکزی واریز یا به این شرکت تحویل دهد و تاییدیه شرکت مزبور را مبنی بر اخذ تضامین مربوطه به بورس ارائه کند.
تبصره: در صورتی که کارگزار خریدار قبل از انجام معامله، انصراف کتبی خود را از ادامه رقابت اعلام نماید یا چنانچه کارگزار خریدار موفق به انجام معامله نشود، سپرده وی با تایید بورس مبنی بر عدم‌مغایرت اقدامات کارگزار با مقررات در جریان معامله مذکور، حداکثر تا دو روز کاری پس از زمان انصراف یا انجام معامله، توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی مسترد می‌شود.
ماده ۵۵: در صورت پرداخت حصه نقدی از سوی خریدار و ارائه سند تسویه خارج از پایاپای به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی طبق آئین‌نامه معاملات اوراق بهادار در شرکت بورس اوراق بهادار تهران و قطعیت معامله، ثبت معامله در سیستم معاملاتی حداکثر تا پایان روز کاری بعد انجام خواهد شد.
تبصره: در صورت خودداری کارگزار فروشنده یا فروشنده از دریافت مستندات لازم جهت قطعی شدن معامله، کارگزار خریدار می‌تواند قرارداد موضوع بند 7 ماده 34 که به امضای خریدار رسیده است را به همراه سایر وثایق و مدارک لازم مورد اشاره در اطلاعیه عرضه عمده، جهت ثبت در سوابق به شرکت سپرده گذاری مرکزی ارائه و رسید دریافت نماید.
ماده ۵۶: در خصوص معامله عمده شرایطی، کارگزار خریدار باید حداکثر تا پایان وقت اداری روز کاری بعد از معامله، اسامی خریداران به همراه تعداد و درصد قابل‌تخصیص به آنان و همچنین دستور خرید دریافت شده را به بورس ارائه نماید. کارگزار خریدار نمی‌تواند پس از مشخص شدن برنده رقابت و قبل از تسویه، نسبت به تغییر اسامی خریداران اعلامی به بورس و درصد قابل‌تخصیص به آنها مبادرت نماید.
تبصره: تغییر درصد سهام قابل‌تخصیص بین خریداران متعدد اعلامی با موافقت آنان و فروشنده و تایید بورس امکان‌پذیر است.
ماده ۵۷: ضوابط کلی معاملات عمده، در خصوص معاملات عمده شرایطی نیز لازم‌الاجرا می‌باشد.
فصل دوازدهم: معاملات حق‌تقدم خرید سهام
ماده ۵۸: دارنده گواهی حق‌تقدم خرید سهام که مایل به فروش حق‌تقدم خود می‌باشد، در دوره پذیره‌نویسی به شرکت‌های کارگزاری مراجعه و نسبت به تکمیل درخواست فروش و تحویل گواهی حق‌تقدم خرید سهام به کارگزاری، اقدام می‌نماید.
ماده 59: برای خریدار حق‌تقدم خرید سهام در بورس، «گواهینامه نقل‌و‌انتقال حق‌تقدم» صادر خواهد شد و معاملات دست دوم بر مبنای گواهینامه مذکور انجام می‌شود.
ماده ۶۰: گواهینامه نقل‌و‌انتقال صادره برای خریدار حق‌تقدم سهام در بورس، نشان‌دهنده کل حق‌تقدم‌های تحت تملک خریدار است. در صورتی که خریدار، دارای گواهی حق‌تقدم خرید آن سهم نیز باشد، کارگزار مکلف است گواهی مزبور را قبل از ارائه گواهینامه نقل‌و‌انتقال حق‌تقدم، از خریدار دریافت کند.
ماده 61: دارنده حق‌تقدم خرید سهام در صورتی‌که مایل به پذیره‌نویسی سهام جدید باشد، با تادیه مبلغ پذیره‌نویسی و طی کردن فر‌آیند آن جهت تبدیل حق‌تقدم به سهم اقدام می‌نماید و کارگزار مربوطه و بورس در این خصوص مسوولیتی نخواهند داشت.
ماده ۶۲: در صورتی که دارندگان حق‌تقدم خرید سهام، وجه پذیره‌نویسی را در مهلت تعیین شده به حساب بانکی که در اعلامیه پذیره‌نویسی ناشر پذیرفته شده قید شده است، تادیه ننمایند، حق‌تقدم آنها در حکم «حق‌تقدم استفاده نشده» تلقی خواهد شد.
ماده 63: ناشر پذیرفته شده موظف است پس از پایان مهلت پذیره‌نویسی دارندگان حق‌تقدم، تعداد و مشخصات حق‌تقدم استفاده نشده را به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اعلام نماید. در هر صورت مسوولیت اعلام مشخصات افرادی که از حق‌تقدم خود استفاده نکرده‌اند و تعیین تعداد آن به عهده ناشر پذیرفته شده است.
ماده ۶۴: شرکت سپرده‌گذاری مرکزی تمام حق‌تقدم‌های استفاده نشده را به یک کد معاملاتی منتقل می‌نماید و تعداد و کد معاملاتی آن را به ناشر پذیرفته شده، سازمان و بورس اعلام می‌کند.
ماده 65: هیات‌مدیره ناشر پذیرفته شده باید حداکثر تلاش خود را در خصوص فروش حق‌تقدم استفاده نشده به بهترین قیمت انجام دهد.
تبصره: در صورتی که به تشخیص مدیرعامل بورس، مفاد این ماده رعایت نشود، در جهت حمایت از حقوق سهامداران ناشر پذیرفته شده، وی می‌تواند نسبت به عدم‌تایید تمام یا قسمتی از معاملات مذکور اقدام نماید.
ماده 66: کارگزار خریدار حق‌تقدم استفاده نشده، موظف است وجه پذیره‌نویسی حق‌تقدم خریداری شده را همزمان با تسویه وجه معامله حق‌تقدم به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی واریز نماید. شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، وجوه حق‌تقدم استفاده نشده را به کارگزار فروشنده پرداخت نموده و کارگزار فروشنده مکلف است وجوه مذکور را به حساب ناشر پذیرفته شده واریز نماید.
ماده ۶۷: سایر ضوابط مربوط به دادوستد حق‌تقدم خرید سهام، مشابه ضوابط حاکم بر معاملات سهام می‌باشد.
فصل سیزدهم: معاملات اوراق مشارکت
ماده ۶۸: عرضه اولیه اوراق مشارکت در بورس، منوط به پـذیرش و درج این اوراق براساس دستورالعمل پذیرش و سایر مقررات مربوط به بورس است.
ماده 69: به منظور عرضه اولیه اوراق مشارکت، کارگزار عرضه‌کننده باید حداقل 5 روز کاری قبل از آغاز دوره ثبت سفارش، گزارشی حداقل شامل قیمت اوراق مشارکت، تعداد اوراق مشارکت، تاریخ شروع و پایان دوره ثبت سفارش را مطابق فرم بورس پس از تایید ناشر پذیرفته شده و کارگزار عرضه‌کننده به بورس ارسال نماید. بورس در صورت موافقت با عرضه اولیه، این اطلاعات را در اطلاعیه عرضه اولیه اوراق مشارکت، قید نموده و حداقل 2 روز کاری قبل از دوره ثبت سفارش منتشر می‌نماید.
ماده ۷۰: معاملات اوراق مشارکت در بورس، از زمان عرضه اولیه تا سررسید، منوط به داشتن حداقل یک بازارگردان است. بازارگردانی اوراق مشارکت براساس دستورالعمل بازارگردانی انجام می‌شود.
ماده 71: در صورتی که ناشر پذیرفته شده برای اولین بار اوراق مشارکت را عرضه می‌نماید، مکلف است قبل از عرضه، تعهدنامه سپرده‌گذاری اوراق مشارکت را تکمیل و به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و بورس تحویل دهد.
تبصره: در اطلاعیه عرضه اولیه اوراق مشارکت، نمایندگی بلاعزل ناشر پذیرفته شده در سپرده کردن اوراق مشارکت قید می‌شود.
ماده 72: در صورتی که اوراق مشارکت قبلا و از طرق دیگر عرضه شده باشد، هیات پذیرش حداقل تعداد اوراق مشارکت جهت سپرده شدن اوراق نزد شرکت سپرده‌گذاری مرکزی را تعیین می‌نماید. معامله اوراق مشارکت در این حالت منوط به سپرده شدن حداقل تعیین شده طی مهلتی است که توسط هیات پذیرش تعیین شده است.
ماده ۷۳: در عرضه اولیه اوراق مشارکت، کارمزد خرید و فروش به عهده ناشر پذیرفته شده است.
ماده 74: ناشر پذیرفته شده مکلف است با عقد قرارداد با متعهد خرید، مابه‌التفاوت اوراق مشارکت ثبت شده و عرضه شده در دوره ثبت سفارش را به متعهد خرید واگذار نماید. تسویه این بخش از معاملات، به شکل خارج از پایاپای می‌باشد.
ماده ۷۵: دوره ثبت سفارش حداکثر ۳ روز کاری است. کارگزاران موظفند، سفارش‌های دریافتی از مشتریان را براساس اولویت زمانی دریافت سفارش در دوره ثبت سفارش و با قیمت اسمی اوراق مشارکت، وارد سامانه معاملاتی کنند.
تبصره 1: سفارش‌های خرید باید با کد معاملاتی مشتری ثبت شود و ثبت سفارش‌ها با کد گروهی مجاز نیست.
تبصره ۲: سفارش‌های ثبت شده در دوره ثبت سفارش قابل‌اصلاح یا حذف هستند، لیکن پس از پایان این دوره، ورود، حذف یا اصلاح سفارش‌ها مجاز نیست.
تبصره 3: واحد پایه سفارش، حداقل و حداکثر حجم هر سفارش و زمان ورود سفارش‌ها در دوره ثبت سفارش برای هر عرضه اولیه توسط بورس تعیین و قبل از شروع دوره ثبت سفارش از طریق سایت رسمی بورس و سامانه معاملاتی به اطلاع عموم خواهد رسید.
ماده ۷۶: در صورتی که حجم کل سفارشات ثبت شده در هر زمان برابر با کل اوراق مشارکت قابل‌عرضه در عرضه اولیه باشد بورس نماد معاملاتی اوراق مشارکت را متوقف نموده و اوراق مشارکت به خریداران تخصیص می‌یابد.
ماده 77: کارگزار فروشنده در پایان هر روز از دوره ثبت سفارش نسبت به عرضه اوراق مشارکت به میزان سفارشات خرید ثبت شده در سامانه معاملاتی اقدام خواهد نمود.
ماده ۷۸: اگر در پایان دوره ثبت سفارش، سفارش‌های ثبت شده کمتر از اوراق مشارکت عرضه شده باشد، ثبت سفارش حداکثر یک دوره با درخواست ناشر پذیرفته شده و موافقت بورس و با رعایت ماده ۱۷ دستورالعمل ثبت و عرضه عمومی اوراق بهادار، تمدید می‌شود.
ماده 79: در صورتی که حجم کل سفارش‌های ثبت شده در پایان دوره ثبت سفارش کمتر از تعداد کل اوراق مشارکت عرضه شده باشد، متعهد خرید مکلف به ورود سفارش خرید برای باقیمانده اوراق خواهد بود.
تبصره: متعهد خرید ۳۰ روز فرصت دارد تا فهرست تخصیص اوراق مشارکت بین سرمایه‌گذاران را به بورس ارائه نماید.
ماده 80: معامله اوراق مشارکت پذیرفته شده در بورس، صرفا در بورس قابل‌انجام است. مبنای پرداخت سود و اصل مبلغ اوراق مشارکت در سررسید، فهرست دارندگان اوراق مشارکت نزد شرکت سپرده‌گذاری مرکزی است.
ماده ۸۱: محدودیت دامنه نوسان روزانه قیمت از اولین روز کاری بعد از عرضه اولیه، روی نماد معاملاتی اوراق مشارکت اعمال خواهد شد.
ماده 82: خریداران و فروشندگان اوراق مشارکت، با مراجعه به کارگزاران و تکمیل فرم‌های سفارش خرید یا فروش، نسبت به خرید و فروش اوراق مشارکت اقدام می‌کنند. سفارش‌های دریافتی از طریق کارگزاران وارد سامانه معاملات می‌شود و براساس اولویت قیمت و زمان، معاملات آن انجام می‌شود.
ماده ۸۳: قیمت خرید و فروش اوراق مشارکت براساس عرضه و تقاضای بازار در بورس تعیین و به صورت درصدی از ارزش اسمی اوراق مشارکت و با احتساب دو رقم اعشار بر مبنای فرمول زیر اعلام می‌شود.
ارزش پیشنهادی
ماده ۸۴: خریدار اوراق مشارکت ملزم است علاوه بر قیمت خرید اوراق مشارکت، سود انباشته اوراق مزبور (سود بین دو موعد سررسید که در امید‌نامه اوراق قید شده است) و هزینه‌های معاملاتی را نیز پرداخت نماید.
ماده 85: در صورت وجود اطلاعات مهم در بازار اوراق مشارکت، بورس یا سازمان حسب مورد می‌تواند نماد معاملاتی مربوطه را طبق مقررات متوقف و پس از انتشار اطلاعات نسبت به بازگشایی نماد اقدام نماید. دامنه نوسان روزانه قیمت در روز بازگشایی نماد اعمال نخواهد شد.
ماده ۸۶: ضامن، بازارگردان یا بازار ساز مکلف است در راستای ایفای تعهدات خود مبنی بر خرید اوراق، به ترتیبی که در بیانیه ثبت مشخص شده است نسبت به ورود سفارش‌های خرید لازم و حفظ آن طی دوره معاملاتی اقدام نماید.
ماده 87: معامله بیش از یک درصد از کل اوراق منتشره یک ناشر، در چارچوب ضوابط معاملات عمده
قابل‌انجام است.
ماده 88: تسویه وجوه معاملات اوراق مشارکت توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و یک روز کاری بعد از انجام معامله (T+1) صورت می‌گیرد. این شرکت برای خریدار و فروشنده گواهی نقل‌و‌انتقال اوراق مشارکت صادر می‌نماید.
ماده ۸۹: سایر مقررات مربوط به نحوه دریافت سفارش خرید و فروش اوراق و سایر مقررات مربوط از جمله احراز هویت مشتری دریافت کد معاملاتی و غیره مشابه ضوابط حاکم بر معاملات سهام در این دستورالعمل می‌باشد.
فصل چهاردهم: شرایط دریافت و اجرای سفارش‌ها توسط کارگزاران
ماده ۹۰: مسوولیت احراز هویت مشتری بر عهده کارگزار است. کارگزار باید جهت انجام معاملات اوراق بهادار در بورس، مطابق مقررات از جمله مقررات مبارزه با پولشویی و سایر مقررات مرتبط، نسبت به احراز هویت و شناسایی مشتریان به شرح زیر اقدام نماید:
الف) احراز هویت و شناسایی شخص حقیقی:
۱- اخذ اصل مدرک شناسایی مشتری شامل شناسنامه و کارت ملی و در مورد اشخاص خارجی، گذرنامه معتبر و نگهداری کپی مصدق تمامی صفحات مدارک مزبور؛
2- اخذ اطلاعات در مورد آدرس محل سکونت و کار؛
۳- اخذ اطلاعات در مورد حساب بانکی مرتبط با معاملات اوراق بهادار مشتری؛
4- اخذ اطلاعات در مورد حجم معاملات قبلی مشتری؛
۵- اخذ اطلاعات در مورد هدف از انجام معاملات اوراق بهادار.
ب) احراز هویت و شناسایی شخص حقوقی:
۱- اخذ اطلاعات در خصوص اساسنامه، شرکت‌نامه، آگهی روزنامه رسمی در خصوص تاسیس و آخرین تغییرات آن، آگهی آخرین تغییرات مدیران و صاحبان امضای مجاز، ترکیب سهامداران، مالکان یا شرکاء بالای ده درصد، موسسان، اعضای هیات‌مدیره و مدیرعامل، بازرسان، حسابرسان و نشانی اقامتگاه آنان؛
2- اخذ اطلاعات مربوط به حساب بانکی مرتبط با معاملات اوراق بهادار؛
۳- اخذ اطلاعات در مورد حجم معاملات قبلی؛
4- اخذ اصل مدرک شناسایی صاحبان امضای مجاز شامل شناسنامه و کارت ملی و نگهداری کپی مصدق تمامی صفحات مدارک مذکور.
تبصره ۱: کلیه مستندات اخذ شده موضوع این ماده باید توسط کارگزار برابر با اصل شوند.
تبصره 2:کلیه اطلاعات موضوع این ماده براساس فرمت‌های ابلاغی بورس اخذ خواهد شد.
ماده ۹۱: کارگزاران مکلف به ثبت و نگهداری مدارک مربوط به سوابق شناسایی مشتریان و اطلاعات، مستندات و سوابق مربوط به معاملات می‌باشند.
تبصره 1:اسناد مربوط باید به گونه‌ای ثبت و نگهداری شود که امکان ارائه آن حسب درخواست سازمان و بورس وجود داشته باشد.
تبصره ۲:کارگزاران مکلفند علاوه بر مفاد این ماده، الزامات مندرج در مقررات از جمله مقررات مبارزه با پولشویی در خصوص نگهداری و امحاء اسناد را رعایت نمایند.
ماده 92: در صورتی که مشتری از ارائه اطلاعات و مدارک مورد نظر موضوع ماده 90 امتناع کند یا کارگزار اطلاعاتی برخلاف اطلاعات ارائه شده توسط مشتری احراز نماید، باید از انجام معامله برای مشتری خودداری کند.
ماده ۹۳: کارگزاران باید نسبت به نظارت مستمر بر مشتریان خود و تعیین اهداف سرمایه‌گذاری آنها به منظور اطمینان از انطباق عملیات و معاملات آنها با اطلاعات جمع‌آوری شده اقدام نمایند.
ماده 94: کارگزار موظف است برای دریافت درخواست مشتریان از فرم‌های کاغذی یا الکترونیک، طبق فرمت بورس
استفاده کند.
تبصره: دریافت درخواست مشتریان به صورت الکترونیک اعم از تلفنی، فکس، اینترنت و سایر روش‌ها باید براساس دستورالعمل مصوب هیات‌مدیره سازمان صورت گیرد.
ماده ۹۵: کارگزاران نمی‌توانند از دریافت درخواست‌های مشتریان که با رعایت مقررات ارائه می‌شود، خودداری نمایند.
ماده 96: کارگزاران مکلفند از دفاتر ثبت سفارش مورد تایید سازمان استفاده نمایند. سفارش‌های مشتریان به ترتیب زمان دریافت، در این دفاتر ثبت می‌شود. در این دفتر باید استانداردهای وضع شده توسط سازمان در خصوص ثبت و اجرای درخواست‌های مشتریان رعایت شود. کارگزارانی مجاز به استفاده از کد معاملات گروهی و ثبت سفارش‌های گروهی هستند که مقررات موضوع این ماده را رعایت نمایند.
ماده ۹۷: کارگزاران در دریافت سفارش‌ها از وکیل یا نماینده قانونی مشتریان باید مقررات دستورالعمل انجام معاملات وکالتی را رعایت نمایند.
ماده 98: کارگزاران مجاز به تغییر کد معاملاتی سفارشات ثبت شده در سامانه معاملاتی نمی‌باشند.
ماده ۹۹: ورود سفارش با اعتبار زمانی پایان روز، پس از پایان آخرین جلسه رسمی معاملاتی روزانه مجاز نمی‌باشد.
ماده 100: کارگزاران موظفند سفارش مشتریان را همواره با رعایت صرفه و صلاح ایشان اجرا نمایند.
ماده ۱۰۱: در صورتی که اجرای سفارشات مشتریان منجر به نقض مقررات، دستکاری بازار یا معاملات متکی به اطلاعات نهانی گردد کارگزار مکلف است از اجرای سفارش مشتریان خودداری نموده و مراتب را به سازمان و بورس گزارش دهد.
فصل پانزدهم: ضوابط انتقال سهام به کارکنان شرکت‌ها در عرضه اولیه
ماده ۱۰۲: انتقال سهام به کارکنان ناشر پذیرفته شده در عرضه‌های اولیه که مشمول معاملات ترجیحی نباشد بنابر مفاد این فصل صورت می‌پذیرد.
ماده 103: کارگزار مکلف است بر اساس نامه مدیر عامل ناشر پذیرفته شده موضوع انتقال، حداقل اطلاعات زیر را دریافت نماید:
۱- نام شرکت و تعداد سهام موضوع انتقال؛
2- مصوبه هیات‌مدیره ناشر پذیرفته شده؛
۳- لیست کامل اسامی و مشخصات کارکنان ناشر پذیرفته شده که قرار است به ایشان سهام تخصیص یابد؛
4- سفارش فروش سهامدار یا سهامداران عرضه‌کننده.
ماده ۱۰۴: کارگزار طی یک روز معاملاتی و حداکثر تا پایان روز کاری پنجمین جلسه رسمی معاملاتی پس از عرضه اولیه اقدام به تخصیص سهام به یک کد واسط می‌کند. انتقال سهام از کد واسط به کد مالکیت هر یک از کارکنان ظرف مهلتی که توسط مدیرعامل بورس تعیین می‌شود و حداکثر ۳۰ روز کاری پس از تخصیص به کد واسط می‌باشد، امکان‌پذیر است.
ماده 105: در صورتی که به هر دلیل امکان انتقال سهام به کد معاملاتی برخی از کارکنان ناشر پذیرفته شده در مهلت مقرر وجود نداشته باشد، سهام به کد فروشنده بازگردانده می‌شود.
ماده ۱۰۶: قیمت تخصیص سهام به کد واسط معادل قیمت میانگین وزنی معاملات روزانه سهام ناشر پذیرفته شده طی روزی است که تخصیص سهام به کد واسط در آن روز انجام شده است.
ماده 107: تعداد سهام قابل‌واگذاری به کارکنان، حداکثر معادل 5 درصد کل سهام ناشر پذیرفته شده خواهد بود. چنانچه افزایش سرمایه ناشر پذیرفته شده در جریان ثبت باشد، مجموع سرمایه ثبت شده و افزایش سرمایه در جریان ثبت، مبنای تعیین 5 درصد فوق قرار خواهد گرفت.
ماده ۱۰۸: تعداد سهام تعیین شده جهت واگذاری به اشخاص موضوع این دستورالعمل جزء سهمیه خرید کارگزار خریدار در عرضه اولیه نمی‌باشد.
فصل شانزدهم: ضوابط معامله ترجیحی
ماده ۱۰۹: معامله ترجیحی، انتقال سهام شرکت‌های دولتی به کارکنان همان شرکت یا سایر اشخاص حقوقی به منظور اجرای برنامه‌های خصوصی‌سازی است و با نرخ و شرایط تعیین شده در مصوبه مرجع ذی‌صلاح جهت تصمیم‌گیری در این خصوص انجام می‌شود.
ماده 110: کارگزار جهت انجام معاملات ترجیحی باید درخواست انجام معامله ترجیحی را به همراه نامه سازمان خصوصی‌سازی که حاوی حداقل اطلاعات زیر است به بورس ارائه نماید:
۱- نام ناشر پذیرفته شده و تعداد سهام موضوع انتقال؛
2- قیمت انتقال؛
۳- نام عرضه‌کننده و کد معاملاتی وی؛
4- اسامی کارکنان یا اشخاص حقوقی.
تبصره: مسوولیت صحت و سقم اطلاعات ارائه شده یا میزان سهام قابل‌تخصیص به هر یک از اشخاص بر عهده بورس یا کارگزار نمی‌باشد.
ماده 111: کارگزار اقدام به انتقال سهام به کد ترجیحی در خارج از جلسه رسمی معاملاتی و در بازار عادی سامانه معاملاتی می‌کند. انتقال سهام از کد ترجیحی به کد معاملاتی هر یک از کارکنان ظرف مدت حداکثر 30 روز کاری پس از انتقال به کد ترجیحی، امکان‌پذیر است.
فصل هفدهم: ضوابط معاملات چرخشی
ماده 112: انجام معاملات چرخشی به نحوی که تا پایان جلسه رسمی معاملاتی، وضعیت مالکیت طرفین معامله در خصوص تمام یا بخشی از اوراق بهادار موضوع معامله تغییر ننماید در بورس ممنوع است و بورس معامله مذکور را تایید نخواهد کرد.
ماده ۱۱۳: در صورتی که این معاملات سهوا انجام شوند، کارگزار مکلف است مراتب را بلافاصله به مدیر عامل بورس اطلاع دهد؛ به هر ترتیب بورس این معاملات را تایید نخواهد کرد.
ماده 114: چنانچه کارگزار از اعلام مراتب به بورس خودداری نماید یا بورس انجام معامله را سهوی تشخیص ندهد، پرونده کارگزار متخلف برای رسیدگی به مراجع رسیدگی به تخلفات ارجاع می‌شود.
ماده ۱۱۵: در صورتی که بورس تشخیص دهد انجام یک معامله به صورت مستقیم یا غیرمستقیم طی یک دوره زمانی منجر به تغییر مالکیت نشود و این معامله با هدف شناسایی سود (زیان) انجام شده باشد، موظف است از تایید آن خودداری نماید.
فصل هجدهم: سایر مقررات
ماده ۱۱۶: محاسبه کارمزدهای معاملات برمبنای معاملات، به ترتیبی که در سامانه معاملاتی ثبت شده است، صورت می‌گیرد.
ماده 117: در خصوص معاملات برخط اوراق بهادار مفاد «دستورالعمل معاملات برخط اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران نیز، علاوه بر مفاد این دستورالعمل لازم‌الاجرا است.
ماده ۱۱۸: نرخ‌های خدمات و کارمزدهای بورس از معاملات و نحوه وصول آن با رعایت سقف‌های مصوب هیات‌مدیره سازمان، توسط هیات‌مدیره بورس تصویب و اعمال می‌شود.
ماده 119: در صورت پذیرش سهام شرکت‌هایی که در خصوص مالکیت سهام آن، محدودیت مقرراتی یا اساسنامه‌ای وجود دارد، بورس موظف است محدودیت‌های مذکور را براساس مقررات و در چارچوب امکانات عملیاتی خود کنترل نماید.
ماده ۱۲۰: کلیه مواردی که مطابق این دستورالعمل باید توسط بورس اعلام شود و کلیه موارد اطلاع‌رسانی که مطابق این دستورالعمل الزامی می‌باشد از طریق سایت رسمی بورس انجام خواهد گرفت.
ماده 121: فقط اوراقی در بورس قابل‌معامله هستند که نزد شرکت سپرده‌گذاری مرکزی سپرده شده و گواهی نقل‌و‌انتقال برای آن صادر شده باشد.
ماده ۱۲۲: بورس مکلف است بر محاسبات شاخص‌های تعریف شده در سامانه معاملات، محاسبه قیمت‌های پایانی و تنظیمات سامانه معاملات به صورت مستمر نظارت نماید و در صورت لزوم موارد را از مدیریت سامانه معاملات پیگیری نماید.
ماده 123: از تاریخ لازم‌الاجرا شدن این دستورالعمل، مقررات مشروحه زیر و کلیه مقررات و ضوابط مغایر با این دستورالعمل لغو می‌شود:
۱- دستورالعمل اجرایی معاملات عمده نوع اول و دوم مصوب ۲۵/۱۱/۱۳۸۲ هیات‌مدیره سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران؛
2- دستورالعمل عرضه اولیه و دادوستد دست دوم اوراق مشارکت در بورس اوراق بهادار مصوب 12/6/1384 هیات‌مدیره سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران؛
۳- دستورالعمل اجرایی دادوستد گواهینامه حق تقدم خرید سهام در دوره پذیره‌نویسی در بورس اوراق بهادار مصوب ۱۲/۶/۱۳۸۴ هیات‌مدیره سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران؛
4- دستورالعمل اجرایی توقف نماد معاملاتی اوراق بهادار مصوب 16/7/1384 هیات‌مدیره سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران؛
۵- چارچوب انتقال عملیات و فعالیت‌های اجرایی سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران به بورس اوراق بهادار تهران (شرکت سهامی عام) مصوب ۲۹/۱۱/۱۳۸۵ هیات‌مدیره سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران؛
6- مصوبه مربوط به نحوه انجام معاملات عمده سازمان خصوصی‌سازی در کلیه واگذاری‌های سهام توسط آن سازمان در معاملات عمده مصوب 3/5/1386 هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار؛
۷- دستورالعمل رفع گره‌های معاملاتی مصوب ۱۴/۶/۱۳۸۶ هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار؛
8- مصوبه اخذ تضمین در معاملات عمده مصوب 9/10/1386 هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار.
۹- دستورالعمل انتقال سهام به کارکنان شرکت تازه پذیرفته‌شده در بورس مصوب ۱۱/۳/۱۳۸۳ شورای بورس.
ارسال نظر