دنیای اقتصاد- آمار منتشرشده درباره عملکرد چهار ماه نخست سال 91 بورس تهران نشان از آن دارد که 77 درصد ارزش 117 هزار میلیارد تومانی بازار سرمایه در اختیار 37 شرکت بزرگ بوده است. شرکت‌هایی که در طول رکود چهار ماه نخست امسال 4/3 درصد ارزش خود را از دست داده‌اند و از این رو پرتفوی دارندگان این سهام به همین میزان سبک‌تر شده است. در میان بزرگان بازار همچنان مخابرات ایران در صدر قرار دارد، این در حالی است که در چهار ماه نخست امسال «اخابر» نزدیک به 17 درصد از ارزش 15 هزار میلیارد تومانی خود را از دست داده است.

نگاهی آماری به جابه‌جایی ارزش بازار برترین‌های بازار سرمایه
بزرگان بورس 91 چه شرکت‌هایی هستند؟
بررسی‌ها نشان می‌دهد طی دوره ۴ ماهه، ۷۷ درصد از ارزش بازار ۱۱۷ هزار میلیارد تومانی در اختیار ۳۷ شرکت برتر است
گروه بورس- هدیه لطفی: در شرایطی بازدهی بازار سهام در 4 ماه نخست سال جاری به سطح منفی 4/3 درصد رسیده که همزمان با افت قابل توجه قیمت سهام ارزش بازار شرکت‌های بزرگ بورس و فرابورس هم با تنزل قابل توجهی روبه‌رو شد.
بررسی‌های دنیای اقتصاد حاکی از آن است که در بازار سهام ایران همچنان بخش عمده‌ای از رخدادها و اتفاقات مهم توسط شرکت‌های بزرگی رقم می‌خورد که تعداد آنها در دو بازار بورس و فرابورس به ۴۸ شرکت می‌رسد.
هم‌اکنون 37 شرکت حاضر در بورس تهران 77 درصد از ارزش بازار بورس را به خود اختصاص داده‌اند و سهمی معادل 89 هزار میلیارد تومان از کیک 117 هزار میلیارد تومانی ارزش بورس تهران را در پایان تیرماه از آن خود کرده‌اند تا لقب بزرگان بورس تهران را به خود اختصاص دهند.
بر این اساس ارزش بازار سی‌وهفت شرکت برتر در بورس اوراق بهادار و یازده شرکت پیشرو در فرابورس مورد بررسی قرار گرفته است. شرکت‌های بورسی از ابتدای سال تا اول مردادماه سال جاری توانستند ۷۷ درصد از کل ارزش بورس را به خود اختصاص دهند که این رقم معادل ۸۹ هزار میلیارد تومان بوده است.
همچنین این 37 شرکت تا ابتدای مردادماه، میانگین P/E معادل 2/6 مرتبه را به ثبت رساندند.
همچنین در این مقایسه شرکت مخابرات با ارزش بازار تعدیل شده ۵/۱۲ هزار میلیارد تومانی خود در صدر ایستاد، این در حالی است که ارزش بازار «اخابر» در ابتدای سال جاری معادل ۱۵ هزار میلیارد تومان بوده که به این ترتیب مخابرات طی دوره ۴ ماهه منتهی به پایان تیرماه با کاهش ۱۷ درصدی ارزش بازار مواجه شده است. افزون بر این بالاترین قیمت برای هر سهم «اخابر» تاکنون معادل ۴۴۰۰ ریال بوده است.
از سوی دیگر شرکت ملی مس ایران نیز با ارزش بازار 8 هزار میلیارد تومانی خود توانست 9/5 درصد از کل ارزش بازار را به خود اختصاص دهد که در مقایسه با ابتدای امسال با کاهش سه درصدی مواجه شده و در رتبه دوم قرار گرفت. همچنین در تاریخ مزبور P/E این شرکت معادل 14/5 مرتبه بوده است و بالاترین قیمت تعدیل شده هر سهم «فملی» تاکنون معادل 5500 ریال است که این رقم با لحاظ شدن افزایش سرمایه آن در نظر گرفته شده است.
فولاد مبارکه اصفهان نیز در حالی با میانگین P/E معادل ۷/۷ مرتبه رتبه سوم را کسب کرد که ارزش بازاری معادل ۲/۶ هزار میلیارد تومان داشت و به این ترتیب حدود ۳/۵ درصد از کل ارزش بازار بورس را تشکیل داد.
گل‌گهر، چادرملو، بانک پاسارگاد، سرمایه‌گذاری امید و گسترش نفت و گاز پارسیان نیز به ترتیب در رتبه‌های چهارم تا نهم از لحاظ برتری در ارزش بازار قرار گرفتند.
معدنی‌ها از جمله گل‌گهر و چادرملو نیز هر کدام به ترتیب با میانگین P/E ۲/۵ و ۴/۵ مرتبه توانستند حدود ۶ درصد از ارزش کل بازار را به خود اختصاص دهند، ارزش بازار هر کدام از این دو شرکت معادل ۴/۳ هزار میلیارد تومان بوده است.
این در حالی است که ارزش بازار «کگل» و «کچاد» در ابتدای سال جاری به ترتیب معادل 9/3 و 5/3 هزار میلیارد تومان بوده که در مقایسه با تاریخ گزارش مشاهده می‌شود که از رشدی در محدوده 2 تا 14 درصد برخوردار شده‌اند.
نمادهای معاملاتی بانکی از جمله «وملت»، «وتجارت»، «وپارس»، «وبصادر» و «ونوین» نیز میانگین P/E در محدوده ۷/۳ تا ۱۹/۵ مرتبه کسب کرده و به این ترتیب در فهرست ۳۷ شرکت برتر قرار گرفتند.
همچنین بانک ملت با ارزش بازاری معادل 1/3 هزار میلیارد تومان از دیگر بانکی‌ها پیشی گرفت.
بانک انصار نیز هرچند در فهرست شرکت‌های پیشرو قرار گرفت اما با ارزش بازاری در حدود یک هزار میلیارد تومان از دیگر بانکی‌ها عقب افتاد.
براساس این گزارش، سرمایه‌گذاری سایپا در حالی رتبه سی‌وهفتم این جدول را کسب کرد که با ارزش بازاری در محدوده 786 میلیارد تومان، میانگین P/E معادل 15/4 مرتبه را به ثبت رساند.
همچنین پتروشیمی‌ها از جمله صنایع شیمیایی، پتروشیمی شازند، پتروشیمی تبریز، پتروشیمی کرمانشاه، پتروشیمی فن‌آوران و شیراز در انتهای فهرست قرار گرفتند.
افزون بر این در مقایسه ارزش بازار 37 شرکت برتر در ابتدای مردادماه با ابتدای فروردین مشاهده می‌شود که این شرکت‌ها در مجموع کاهشی معادل 4/3 درصد را تجربه کرده‌اند. این در حالی است که شیراز، شیران و حکشتی سه شرکتی بودند که طی دوره 4 ماهه منتهی به پایان تیرماه بیشترین میزان افزایش ارزش بازار را به ترتیب با رشد 47، 35 و 32 درصدی تجربه کرده‌اند. در همین حال بیشترین افت مربوط به ایران‌خودرو بوده است؛ به طوری که ارزش بازار «خودرو» در ابتدای سال 7/1 هزار میلیارد تومان بوده که با افتی معادل 30 درصد به 2/1 هزار میلیارد تومان رسیده است.
سایپا نیز دیگر شرکت خودرویی بوده است که با افت ارزش معاملات خود مواجه شده و به‌این ترتیب کاهش ارزشی معادل ۲۶ درصد را تجربه کرده است.
هرچند پتروشیمی‌ها توانستند به دلیل افزایش نرخ ارز و صادرات محصولات خود با رشد ارزش بازار روبه‌رو شوند اما این افزایش در مقابل کاهش ارزش بازار بیشتر شرکت‌ها بی‌نتیجه بود و سرانجام این 37 شرکت برتر بورس معادل 4/3 درصد افت ارزش را در ابتدای مردادماه به ثبت رساندند.
از فرابورسی‌ها چه خبر؟
در ادامه این گزارش 11 شرکت فرابورسی نیز به عنوان شرکت‌های برتر در این زمینه شناخته شدند که پتروشیمی امیرکبیر، بانک ایران زمین، پتروشیمی زاگرس، پتروشیمی مارون، بانک تات، بانک سرمایه، میدکو، همراه اول، سرمایه‌گذاری خوارزمی و ذوب‌آهن اصفهان از شرکت‌های مندرج در این فهرست هستند.
بر این اساس ارزش بازار پتروشیمی امیرکبیر در ابتدای مردادماه معادل ۳/۱ هزار میلیارد تومان بوده که در مقایسه با ابتدای سال از رشد ۶۹ درصدی برخوردار شده است. همچنین میانگین موزون P/E «شکبیر» معادل ۱/۰ مرتبه بوده است.
پتروشیمی مارون و زاگرس نیز دیگر نمادهای فرابورسی بودند که به‌رغم رشد ارزش بازار از P/E موزون پایینی برخوردار شدند. ارزش بازار «مارون» و «زاگرس» در ابتدای مردادماه به ترتیب معادل 6 و 6/2 هزار میلیارد تومان بوده است.
این در حالی است که میدکو، خارزم، همراه اول و ذوب با افت ارزش بازار مواجه شده و هر کدام به ترتیب میانگین P/E ۱۱، ۴/۴، ۹/۴ و ۹/۷ مرتبه را به خود اختصاص دادند.
افزون بر این ارزش بازار میدکو در ابتدای سال جاری معادل 2/1 هزار میلیارد تومان بوده که در مردادماه با 5 درصد کاهش به 1/1 هزار میلیارد تومان رسیده است.
در این مقایسه همراه اول نیز با ۵ درصد افت ارزش بازار مواجه شده است.
این در حالی است که افت ارزش بازار ذوب‌آهن از دیگر شرکت‌ها بیشتر بوده و در نهایت به 8 درصد رسیده است.
در مجامع چه گذشت؟
در میان 37 شرکت بورسی یادشده، پتروشیمی خارک توانست بیشترین سود را در مجمع امسال تقسیم کند؛ به طوری که سود تقسیمی «شخارک» معادل 5200 ریال به ازای هر سهم بوده است.
صنایع شیمیایی ایران و پتروشیمی فن‌آوران نیز هر کدام به ترتیب با تقسیم سودی معادل ۳۸۵۰ و ۲۰۰۰ ریال در رتبه‌های دوم و سوم قرار گرفتند.
همچنین شرکت‌های خدمات انفورماتیک، فولاد خوزستان، پتروشیمی شازند و چادرملو سودی در محدوده یک هزار ریال را در مجامع خود تقسیم کردند.
این در حالی است که بانک‌‌های حاضر در بازار از جمله بانک صادرات، کارآفرین، تجارت و انصار کمترین سود را به سهامداران خود دادند که این مبلغ در محدوده ۵۰ تا ۱۵۰ ریال در نوسان بود.