گروه بورس - سردار خالدی: تغییرات بازار سهام بعد از پایان یازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری همچنان با امیدواری دنبال می‌شود و البته پیش از این فعالان بورس تهران موقعیت‌‌های خرید سهام را به روزهای پس از انتخابات موکول کرده بودند زیرا به باور آنان خرید در زمان شفافیت، بهترین استراتژی ممکن به نظر می‌رسد. با همه این اوصاف سهام گروه فلزی پس از بهبود کوتاه‌مدت دوباره تغییر کرد و اندکی از رونق سهام این گروه کاسته شد. به اعتقاد کارشناسان نزدیک به یک ماه است که بیشتر بازارهای مهم جهان به دلایل مختلفی در رکود قرار دارند. اگر چه برخی با اشاره به اینکه در کوتاه مدت تغییر خاصی روی نمی دهد، امیدوارند شرایط در میان مدت و بلندمدت بهبود یابد. البته این شرایط را هم در بازارهای جهانی و هم در بازارهای داخلی صادق می‌دانند زیرا بر این موضوع تاکید دارد که سهام گروه فلزی به تبع بازارهای جهانی فلزات پایه، تغییر خواهد کرد. برای بررسی وضعیت بازار جهانی فلزات پایه و از سویی سهام گروه فلزی در بورس تهران سراغ دو نفر از کارشناسان بازار سرمایه رفتیم که مشروح آن در پی می‌آید. باید دید سرانجام معادن چه می‌شود؟ یکی از کارشناسان بازار سرمایه در خصوص اینکه چه دلایلی باعث تغییر روند بازار فلزات شده است؟ گفت: در ابتدا برای بررسی‌ این موضوع باید به چند نکته اساسی اشاره کرد: نخست تاثیری است که لایحه بودجه سال ۹۲ و بررسی این لایحه بر گروه فلزی برجای گذاشت، به هر حال عوارض معادن افزایش پیدا کرده و بخش عمده‌ای از این عوارض در بخش سنگ‌آهنی به سوی شرکت‌های فولادی سوق داده خواهد شد؛ این عامل به عنوان ترمزی در مقابل گروه فلزی ایجاد شد. همایون دارابی در ادامه افزود: برخلاف سرعت دولت در اجرای اصل ۴۴ و اجرای فرآیند خصوصی سازی در شرکت‌های تولیدی هنوز وضعیت معادن به عنوان حلقه اول تولید فلزات مشخص نشده است، همین موضوع باعث شده معادن به نقطه ضعف صنایع فلزی تبدیل شود. این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه گروه فلزی از چند نظر دیگر تحت فشار بوده است، اظهار کرد: نخست آنکه دولت بودجه عمرانی را تقریبا حذف کرده و همین عامل در سطح تقاضای کلان در بخش فلزات تاثیر گذاشت. این در شرایطی است که بحث ارز یک مشکل است زیرا هم قیمت ماشین آلات و تعمیرات آنها را بالا برد هم باعث شد واردات ملزومات تولید همانند «کک» افزایش یابد و در نهایت به کمبود واردات شمش برای شرکت‌های نوردی منجر شود. وی به دیگر موضوعات تاثیرگذار درباره روند بازار گفت: موضوع دیگری که بی تردید تاثیر قابل توجهی روی روند معاملات گذاشته، بحث هدفمندی یارانه‌ها است؛ به طوری که با وجود اجرایی شدن فاز اول این قانون، شرکت‌ها هنوز نمی‌دانند در ۵ سال آینده وضعیت قیمت انرژی آنها چگونه خواهد شد؟ همه این موارد باعث شده گروه فلزی از اولویت سرمایه‌گذاری خارج شوند. برای سهامداران عمده هم عملا موضوع مهم در ماه‌های اخیر خصوصی‌سازی مدیریتی ذوب‌آهن اصفهان و فولاد خوزستان بود که پس از این خصوصی‌سازی بیشتر توجه به اصلاح ساختار این شرکت‌ها خواهد بود تا وضعیت معاملاتی آنها در بازار سرمایه. دارابی در خصوص اینکه با توجه به روند فعلی، افق فلزات اساسی و پایه را چگونه می‌بینید؟ گفت: نمی‌توان در روند بلند مدت و میان مدت اظهار نظری کرد، زیرا بحث اساسی در این بخش وضعیت معادن است که باید دید سرانجام آنها چه خواهد شد. این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه بدون معادن، شرکت‌های فلزسازی چندان امکان تغییر جدی را ندارند، گفت: متاسفانه شرکت‌های ما به دلیل اینکه عموما تازه خصوصی شده و از زیر فشار دولت خارج شده اند هنوز سرمایه کافی و زمان لازم برای تکمیل چرخه تولید خود را نداشته‌اند. در همین حال سیاست‌‌های دولتی هنوز هم در بخش معادن نامشخص است، حتی در سرمایه گذاری‌‌های بخش خصوصی نظیر «گوهر زمین» یا «سنگان» وضعیت شفاف نیست اما در کوتاه‌مدت فلزکاران بورسی تحت تاثیر خبرهای مقطعی و تصمیم‌‌های دولت جدید قرار خواهند گرفت. وی با اشاره به برگزاری یازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری و انتخاب کابینه جدید در اواسط مردادماه، خاطرنشان کرد: اگر یک وزیر قوی در بخش صنعت و معدن و تجارت انتخاب شود شاید بسیاری از مشکلات فعلی حل شود. البته انتخاب مدیران شرکت‌های بزرگ هم مهم است و باید دید چه تعداد مدیران شرکت‌های بزرگ تغییر می‌کنند. دارابی در خصوص روند نزولی قیمت سهام گروه فلزات اساسی در پاسخ به این سوال که این گروه در چه نقطه ای دوباره بازگشت خواهند داشت؟ گفت: به هر حال بازار همین است؛ نمادهای فلزی سال ۹۱ رشد قابل توجهی داشتند؛ فولاد مبارکه، ذوب‌آهن اصفهان و فولاد خوزستان در کنار شرکت‌های تولید سرب و روی بازدهی بدی نداشتند. فعلا نیز باید منتظر ماند و دید در نهایت تحولات تا به کجا می‌رود؟ اگر نرخ ارز پایین بیاید قیمت محصولات فلزی هم افت خواهد کرد که می‌توان به افت چند روز اخیر بهای محصولات فولادی اشاره کرد اما اگر نرخ ارز تثبیت شود و نرخ ارز و مواد اولیه نیز بالا نرود، استراحت این گروه پایان خواهد یافت. دارابی با اشاره به در پیش رو بودن برگزاری مجمع‌‌های عادی و فوق العاده اغلب شرکت‌‌ها تاکید کرد: به دلیل اینکه فعلا سود شرکت‌ها نامشخص است، همچنین نمی‌دانیم در آینده وضعیت عوارض جدید و کاهش نرخ ارز چگونه می‌شود و از سویی وضعیت تبادلات بین المللی و شرایط دیپلماتیک را نمی‌دانیم، به همین خاطر مجامع تاثیر جدی روی روند موجود نخواهند گذاشت. بحث افزایش سرمایه نیز در صنایع فلزی بسیار زمان بر است یعنی وقتی شرکتی افزایش سرمایه می‌دهد تا یک طرح توسعه را اجرا کند عموما ۳ تا ۵ سال زمان لازم است تا طرح به سود‌آوری برسد؛ همین امر باعث می‌شود افزایش سرمایه شرکت‌های فلزی برای سهامداران حقیقی چندان جذاب نباشد. شرایط به احتمال قوی بهتر می‌شود یکی از دیگر کارشناسان بازار سرمایه در خصوص دلایل رکود و افت محسوس قیمت‌‌ها در بخش فلزات و گروه‌های کالایی در بازارهای جهانی گفت: پاسخ به این سوال ابعاد وسیعی دارد. اولا بازار فلزات مانند دیگر بازارها در تقارب با بازارهای مشابه فعالیت می‌کند. در شرایط فعلی نزدیک یک‌ماه است که بیشتر بازارهای مهم جهان به دلایل مختلف در رکود قرار دارند. بنابراین این بازارها پتانسیل رکود را در ذات خود نهفته دارند. می‌توان با یک تماس تلفنی یا چند ثانیه وقت گذاشتن در اینترنت سرمایه خود را از بازار فلزات به بازار سهام یا طلا منتقل کنیم. البته این بازار هم به تبع از نظام عرضه و تقاضا نوسان دارد ولی تقاضای واقعی با تقاضای سفته بازی چنان به هم پیوند خورده‌اند که جدایی آنها تقریبا امکان پذیر نیست و این شاید یکی از مهم‌ترین دلایل رکود بازارها باشد. محمد حسین بابالو در ادامه صحبت‌‌هایش تصریح کرد: دلیل دوم در رکود را باید در روند ساز و کارهای واقعی و فیزیکی بازارها جست‌وجو کرد. قبل از بحران مالی سال ۲۰۰۸ میلادی سرمایه‌گذاری‌‌های وسیعی در معادن، به‌خصوص فلزات صورت گرفت که خروجی آن افزایش حجم تولید بود. پس از آغاز رکود با ریزش شدید بازارها مواجه شدیم که بسیاری از تولیدکنندگان به تبع نبود صرفه اقتصادی و تلاش برای تنظیم بازار به سرعت دست از کار کشیدند یا کاهش تولید دادند. این رخداد باعث شد قیمت‌‌ها در سال ۲۰۱۱ رشد قابل توجهی را تجربه کند به طور مثال، قیمت مس با رکورد ۸ هزار و ۶۰۰ دلاری در سال ۲۰۰۷ به بالای ۱۰ هزار دلار به ازای هر تن رسید. در این وضعیت بسیاری از تولیدکنندگان با سرعت به خط تولید بازگشته و با کمک حمایت‌‌های دولتی و کاهش قیمت شاخص ارزها هم حجم تولید افزایش یافت و هم قیمت‌‌ها صعودی شد. این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه پس از این دوره شاهد کاهش نسبی قیمت‌‌ها و افزایش موجودی انبارها بودیم تا جایی‌که موجودی‌‌ها به سطوح بسیار بالایی رسید و رکود فعلی رقم خورد، عنوان کرد: اگر کاهش قیمت‌‌ها را با رکود مترادف بدانیم، دلیل سوم این وضعیت نیز تغییر در سیاست‌‌های پولی کشورهای بزرگ بود. آمریکا و برخی کشورها با محدود کردن تزریق نقدینگی به بازارها سعی در جلوگیری از کاهش قیمت ارزهای خود دارند تا بتوانند به صورت واقعی اقتصاد را در یک رقابت آرام واکسینه کنند و در برابر دیگر اقتصادها بتوانند در آینده رقابت کنند. وی تاکید کرد: البته کاهش تورم نیز دلیل دیگر این وضعیت است. این شاخص کلان به تنهایی دلیلی برای کاهش قیمت فلزات و البته دیگر کالاهای مورد معامله در مقیاس جهانی بوده است. این در حالی است که دلیل چهارم را باید در کاهش رشد اقتصادی کشورهای مهم جهان از جمله چین و اتحادیه اروپا و دیگر اقتصادهای نوظهور دانست. بابالو در پاسخ به اینکه با توجه به روند فعلی، افق فلزات اساسی و پایه در کوتاه مدت چگونه است؟ افزود: در کوتاه مدت به احتمال قوی رویداد قابل توجهی اتفاق نخواهد افتاد. به همین دلیل نوسانات فعلی برآیندی ممتد با جهت‌گیری صعودی نسبی خواهد داشت. به عنوان مثال، با فرض افزایش قیمت مس و آلومینیوم احتمال ریزش روی یا سرب از جهت گیری نسبی صعودی فلزات جلوگیری خواهد شد، البته نوسان ارزش ارزها نیز بسیار موثر خواهد بود. وی تاکید کرد: در میان مدت باید منتظر کاهش موجودی انبارها باشیم. این وضعیت را می‌توان تا اواسط تابستان و فصل بارش‌‌های موسمی شرق آسیا به چشم دید. از طرفی در فصل تعطیلات احتمال رشد تقاضا ضعیف است. از آن زمان به بعد می‌توانیم به صورت بنیادین شاهد کاهش موجودی انبارها و افزایش قیمت‌‌ها به صورت نسبی باشیم. البته افزایش قیمت نفت می‌تواند موثر باشد، این در شرایطی است که سیاست‌‌های پولی دولت‌‌ها و نرخ ارز را باید مد نظر قرار داد. در بلندمدت هم شرایط به احتمال قوی از هم‌اکنون بهتر خواهد بود. شرایط تقاضای اروپا، کشورهای بریکس و اقتصادهای نوظهور را باید به این موضوع اضافه کرد. همچنین تغییرات نرخ ارز به‌علاوه مسائل ژئوپلتیک موثر خواهند بود. در مجموع می‌توان بهبود حجم تقاضا را عنوان کرد که دورنمای روشنی برای بازار به‌خصوص برای تولیدکنندگان دارد. بابالو در خصوص روند قیمت‌‌ها در بازارهای داخلی گفت: بازار داخلی شرایط خاصی پیدا کرده است. به عنوان مثال، میلگرد از یک هزار و ۷۵۰ تومان در دی ماه به بیش از ۲ هزار تومان قبل از عید رسید؛ اگر چه بار دیگر نزولی شد ولی از حدود یک هفته گذشته نزدیک دو هزار و ۱۰۰ تومان معامله می‌شود این یعنی از حدود به ۲۵ درصد رشد قیمت در ۶ ماه و در خوش بینانه ترین حالت در سال می‌تواند ۵۰ درصد سود به همراه داشته باشد. البته بعد از انتخابات این شرایط عوض شد و قیمت‌‌ها تا حدودی به تاثیر از نرخ ارز سمت و سوی کاهشی پیدا کرده است. وی در ادامه افزود: در کشوری که تورم ۳۰ درصد است، باید بازاری به مانند بازار سهام حداقل ۶۰ درصد از رشد قیمت‌‌ها و سود سهام که ۲ برابر تورم رشد کرده، سود بدهد. این بازار با فرض افزایش شدید هزینه تولید و قیمت مواد اولیه و دستمزد و هزینه‌های جانبی چنین سودی را شاید نتواند به دست آورد. تمامی این موارد در حالی است که بازار ملک به عنوان بازار مصرف اصلی فولادهای ساختمانی رونق دارد و اگر این رونق تقلیل یابد قیمت آهن‌آلات افت خواهد داشت. از طرفی هم اکنون حجم خرید فولاد در بازار پایین است. این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه کاهش قیمت ارزها، کاهش هزینه‌های تولید و قیمت مواد اولیه، افزایش حمایت‌‌های دولتی یا از همه مهمتر کاهش تورم می‌تواند نقطه‌ای برای حرکت باشد، گفت: افزایش ظرفیت تولید یا افزایش سود‌آوردی یا کاهش جذابیت سهم‌‌های مشابه و حتی شایعات بازار می‌توانند این روند را تغییر بدهند. در‌خصوص فلزات پایه نیز شرایط با شرایط جهانی مطابق است. از طرفی نوسان ارزش ارزها حجم صادرات را تغییر داده و آن را از حالت ثبات خارج می‌کند. این نوسان باعث شده قیمت‌‌های داخلی افزایش داشته باشد و حجم خرید کاهش یابد. وی در خصوص اینکه دلایل افت بازار در این گروه را به طور کلی در چه می‌دانید؟ خاطرنشان کرد: رقابت با بازارهای مشابه و امید به بهبود اوضاع و کاهش تغییرات این گروه نسبت به رشد دیگر بازارها هنوز رشد ایده آلی نیست. در واقع سرمایه به دیگر بازارها مهاجرت کرده است. بابالو در پاسخ به این سوال که آیا برگزاری مجمع‌‌های عادی و فوق العاده اغلب شرکت‌‌ها در این فصل سال، می‌تواند یکی از پارامترهای تاثیرگذار در روند حرکتی مثبت سهام این گروه باشد؟ گفت: می‌تواند تاثیر داشته باشد اما برای اظهارنظر شاید کمی زود باشد. در واقع بازار پتانسیل تغییرات فراوانی را دارد. بابالو در پایان با اشاره به ارزشمند بودن سهام گروه فلزات به سهامداران توصیه کرد: به سهام این گروه‌ها باید همانند یک سرمایه‌گذاری طولانی مدت نگاه کرد. فراموش نکنیم که ایران یک کشور در حال توسعه است که نیاز بسیاری به بخش فلزات در ساخت و سازها دارد و آینده روشنی در انتظار این سهام وجود دارد.