سنا- رییس سازمان بورس و اوراق بهادار جزئیات راه‌اندازی بازار ایده در فرابورس و نحوه معاملات دارایی‌های فکری در این بازار را تشریح کرد. دکتر علی صالح‌آبادی در ادامه گفت: موضوع بورس ایده در قانون برنامه پنجم توسعه نیـز دیده شده است که با راه‌اندازی بازار دارایی‌های فکری در فرابورس، عملا بورس ایده در کشور اجرایی خواهـد شد. وی با بیان اینکه براساس برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته، بازار دارایی‌های فکری در نیمه دوم سال جاری راه‌اندازی خواهد شد، افزود: بسیاری مواقع دانشگاهیان و مخترعان و مبتکران دارای ایده‌ها و ابتکارات جدیدی هستند، اما به دلیل عدم ارتباط نظام‌مند با صنعت قادر به معرفی ایده‌ها و ابتکارات خود به صنعت و در نتیجه تجاری‌سازی این ایده‌ها و اختراعات نیستند و بنابراین، رابطه بین دانشگاه و صنعت به‌خوبی برقرار نمی‌شود. این در حالی است که ایران در نوآوری‌ها و اختراعات در دنیا جزو کشورهای پیشرو بوده است و به ویژه جوانان در این عرصه بسیار فعال بوده‌انـد. سخنگوی سازمان بورس در ادامه، انواع دارایی‌های فکری قابل‌معامله در فرابورس را تشریح کرد و گفت: به طور کلی، اختراعات و اکتشافات، برندها (نام‌های تجاری) و طرح‌های صنعتی، در بازار دارایی‌های فکری قابل معامله خواهند بود. صالح‌آبادی افزود: در بخش اختراعات و اکتشافات، افرادی‌که اختراعی دارند و اختراع خود را در اداره ثبت مالکیت صنعتی به ثبت رسانده‌اند، می‌توانند آن اختراع یا اکتشاف را در قالب patent در بازار دارایی‌های فکری عرضه کنند و صاحبان بنگاه‌ها و صنایعی که به این اختراع نیاز دارند، می‌توانند یا این اختراع را از صاحب ایده خریداری کرده یا در تجاری‌سازی آن، با صاحب اختراع مشارکت کنند. به این ترتیب تامین منابع مالی لازم برای عملیاتی‌کردن ایده و اختراع که اغلب، منابع مالی قابل توجهی نیز می‌باشد، ازطریـق بازار ایده صورت خواهد گرفت. وی برندها (نام‌های تجاری) و طرح‌های صنعتی را از دیگر انواع دارایی‌های فکری قابل عرضه و معامله در فرابورس دانست و گفت: امروزه در عرصه بین‌المللی، یکی از دارایی‌های بسیار سودآور، نام‌های تجاری یا اصطلاحا برندها هستند، برای مثال برخی هتل‌های مشهور و صاحب نام در دنیا در بسیاری از کشورها با نام تجاری خود، شعبه دارند و هر مشتری که در هتل‌های تحت برند هتل اصلی اقامت کند، درصدی از درآمد حاصل از آن باید به هتل اصلی و صاحب‌برند پرداخت شـود. به همین علت، صاحبان برند در دنیا اگرچه ممکن است صرفا یک ساختمان بیشتر در یک کشور نداشته باشند، اما با واگذاری امتیاز استفاده از نام تجاری خود به اشخاص دارای صلاحیت، سالانه درآمد بسیار زیادی به دست می‌آورند. رییس سازمان بورس با بیان اینکه در کشور ما نیز شرکت‌های بزرگ و صاحب‌نامی وجود دارند که پس از سال‌ها فعالیت و صرف زمان و هزینه زیاد برای تبلیغات و بازاریابی، توانسته‌اند نام تجاری قابل قبول و محبوبی به دست آورند، گفت: با راه‌اندازی بازار ایده در فرابورس، اینگونه شرکت‌ها می‌توانند اجازه استفاده از برند خود را تحت شرایط و الزامات مشخص، به شرکت‌های صاحب صلاحیت و توانمند واگذار کرده و از این طریـق، درآمد قابل قبولـی به دست آورند. وی افزود: به‌علاوه راه‌اندازی بازار ایده، امکان عرضه و تجاری‌سازی طرح‌های صنعتی را فراهم می‌کند، برای مثال شخصی ممکن است طراحی خاصی در صنعت خودرو انجام داده و طرح مذکور را در اداره ثبت مالکیت صنعتی، به ثبت رسانده باشد. با راه‌اندازی بازار ایده، این فرد می‌تواند امتیاز کلی طرح یا اجازه استفاده از آن طرح را به متقاضیان فروخته و از این طریق، کسب درآمد کنـد. سخنگوی سازمان بورس در ادامه، ضمن تشریح سازوکار پذیرش و معاملات دارایی‌های فکری در بازار ایده فرابورس، گفت: نخستین گام برای پذیرش دارایی‌های فکری، اعم از اختراع و اکتشاف، نام تجاری و طرح صنعتی، ثبت آن در اداره ثبت مالکیت صنعتی است، سپس کمیته عرضه فرابورس طرح مذکور را ازنظر دارابودن شرایط لازم برای عرضه در بازار دارایی‌های فکری، مورد بررسی قرار داده و درصورت تایید، عرضه ایده مذکور در بازار دارایی‌های فکری، به تصویب می‌رسد. وی ادامه داد برای عرضه یک دارایی فکری در فرابورس، باید طرح تجاری (business plan) توسط مشاوران مورد تایید سازمان بورس تهیه و طرح مذکور همراه دارایی فکری، در فرابورس عرضه شود. این طرح تجاری که باید دربرگیرنده مواردی همچون بازار محصول، توجیهات اقتصادی و مالی طرح و سایر جزئیات موردنیاز برای تصمیم‌گیری خریداران دارایی فکری باشد، در واقع همانند امیدنامه‌ای است که هنگام انتشار اوراق مشارکت یا اوراق اجاره، به بازار منعکس می‌شود. صالح‌آبادی همچنین در تشریح نحوه معامله دارایی‌های فکری در فرابورس گفت: معامله ایده‌ها در فرابورس، بنا به نظر و انتخاب صاحب ایده، به دو شکل قابل انجام خواهد بود: در روش نخست، دارایی‌ فکری در قالب یک ورقه بهادار، در فرابورس عرضه شده و پس از کشف قیمت، متقاضیان آن را خریداری می‌کنند. وی در تبیین روش نخست افزود: براساس مصوبه اخیر شورای عالی بورس، طرح‌ها، اختراعات و اکتشافات، به منزله اوراق بهادار مبتنی‌بر دارایی فکری تلقی شده و در قالب یک ابزار مالی، در فرابورس قابل‌عرضه می‌باشد. سخنگوی سازمان بورس در ادامه، به دومین روش معامله دارایی‌های فکری در فرابورس اشاره کرد و گفت: در این روش، یک یا چند دارایی فکری (شامل اختراع، طرح صنعتی یا برند) در قالب یک شرکت سهامی خاص در بازار فرابورس عرضه شده و سهام این شرکت به‌صورت بلوکـی و یکجا، توسط متقاضیان دارایی‌ فکری موردنظر از داخل یا احیانا خارج کشور، خریداری می‌شود. صالح‌آبادی موضوع کارمزد معاملات در بازار ایده را مورد توجه قرار داد و گفت: به‌منظور افزایش جذابیت این بازار، کارمزد معاملات در بازار دارایی‌های فکری پایینی درنظر گرفتـه شده است. رییس سازمان بورس همچنین به پارک‌های علم و فناوری در موفقیت بورس ایده اشاره کرد و گفت: با توجه به اینکه پارک‌های علم و فناوری، بانک جامعی از افراد صاحب ایده در اختیار داشته و با آنها در ارتباط هستند، می‌توانند بازار دارایی‌های فکری و مزایای آن را به نحو مطلوب، به صاحبان ایده معرفی و آنها را به این سمت هدایت کنند، بنابراین در شکل‌گیری بازار ایده نقش بسیار مهمی دارنـد، به همین دلیل نیز از چند سال گذشته که موضوع راه‌اندازی بورس ایده مطرح شد، جلسات متعددی با پارک‌های علم و فناوری به ویژه پارک علم و فناوری پردیس برگزار و با آنها در این خصوص هماهنگ شده است.