در بسته پیشنهادی دولت برای خروج غیرتورمی از رکود، به بازار سرمایه به‌عنوان یکی از راهکارهای ناجی اقتصاد اشاره شده است. «سعید اسلامی‌بیدگلی» کارشناس بازار سرمایه، ارزیابی خود را از بسته پیشنهادی ارائه کرد. به گزارش سنا، کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه درباره بسته حمایتی دولتی برای خروج غیرتورمی از رکود گفت: همان‌طور که از عنوان‌ بسته مشخص بود، بسته تحلیلی دولت برای خروج از رکود است که بیشتر جهت‌گیری سیاست‌گذاری دولت را نشان می‌دهد. این موضوع که دولت ایده‌های کارشناسی خود را با جامعه و در نتیجه با کارشناسان درمیان می‌گذارد، گام بسیار مثبتی است. از طرفی، دولت عملا جهت‌گیری خود را نشان داده است. اگرچه این بسته حرف‌های کلی می‌زند و در آینده بسیار نزدیک منتظر اعلام سیاست‌های ریز اجرایی در جهت این بسته هستم، اما مسیری که دولت در حال طی آن است، مسیر خوبی است و امیدوارم به‌ زودی هرکاری که دولت قصد انجام آن را در حوزه اقتصاد دارد، با تحلیل‌های علمی انجام دهد و صدالبته که تحلیل‌های علمی ممکن است موافقان و مخالفان خود را داشته باشد. وی ادامه داد: به‌ نظر می‌رسد تحلیلی که در این بسته انجام شده، تحلیل به‌ نسبت خوبی از اتفاق‌هایی است که در نیمه دوم دهه ۸۰ و سال‌های ۹۱ و ۹۲ افتاده ‌است. دولت تلاش کرده است با تمرکزی که روی تورم گذاشته بود، حالا که در کنترل تورم موفق بوده است، به سمت نیروهایی برود که می‌توانند اقتصاد کشور را از جریان رکود خارج کنند. انتقادی به بسته وجود دارد مبنی‌بر اینکه شباهت زیادی به بسته‌‌هایی دارد که در اوایل دهه ۷۰ اجرا شده است و لزوما عده‌ای آن بسته‌ها را موفق ارزیابی نمی‌کنند. هرچند درباره موفق بودن آن بسته‌ها یعنی سیاست‌های تعدیل هم چالش‌های زیادی مطرح است اما امیدواریم درس‌هایی که در آن دوران گرفته شده است، در ریزسیاست‌ها مورد توجه قرار گیرد.

چهار دسته عوامل خروج از رکود

اسلامی‌بیدگلی درباره تاثیر این بسته بر بازار سرمایه گفت: این بسته چهار نوع عامل را برای خروج از رکود شناسایی کرده است. عواملی که تکان اولیه را برای خروج از رکود ایجاد می‌کنند؛ در همه این عوامل دولت به‌ دلیل آسیب جدی که اقتصاد کشور از تورم بالا دیده، به‌شدت به‌دنبال تورم‌زا نبودن سیاست‌ها است.

او درباره دسته دوم گفت: دسته دوم عواملی‌ هستند که سازوکار رشد ایجادشده را به سایر بخش‌های اقتصادی تسری می‌دهند. بنابراین در بخش‌هایی که مهم تلقی می‌شود و مزیت رقابتی دارند، آغاز به ایجاد رشد می‌کنیم و سپس، باید سازوکارهایی داشته باشیم که این رشد به بخش‌های دیگر منتقل شود. این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به دسته سوم گفت: دسته سوم محرک‌های جانبی و عوامل تشدیدکننده‌ای هستند که رشد اقتصادی را به جریان جدی می‌اندازند؛ بنابراین مانند گلوله برفی است که راه انداخته‌ایم اما حالا باید حرکت کند وگرنه دوباره می‌ایستد. پس باید به‌سرعت مناسب برسد. عضو هیات مدیره آرمان آتی خاطرنشان کرد: دسته چهارم، عواملی است که رشد ایجادشده را در طول زمان منتقل می‌کند. ترجیح بر این است که در ابتدا به‌ آرامی آغاز شود اما این رشد دو دهه ادامه پیدا کند به‌جای اینکه برنامه‌ای اجرا شود که مدت کوتاهی رشد داشته باشد و سپس دوباره به اقتصاد لَخت بزرگ‌تری تبدیل شود که احتمالا بخش‌های دولتی در آن حاکمیت و تصدیگری بیشتری دارند و دوباره اقتصاد وارد رکود چندساله شود.

او اضافه کرد: در دسته عواملی که تکانه خروج را ایجاد می‌کنند، عمده معضل شناخته‌شده این است که کشور در تنگنای نقدینگی قرار داشته که هم به‌لحاظ ارزی و هم به‌لحاظ ریالی بوده است. نام اینها را «نیروهای پیشران» گذاشته‌اند که در آن چند نکته وجود دارد ازجمله اینکه باید به بنگاه‌های پیشرو در بازار داخلی (نفت، گاز، پتروشیمی، صنایع معدنی و صرفه‌جویی انرژی) رسیدگی شود. در اینجا مسکن عنصر بسیار مهمی نیست، چون پس از بنگاه‌های پیشرو در بازار داخلی، کارهای پیمانکاری و مشاوره‌ای و گردشگری، به مسکن توجه شده است. بنابراین خود بسته این نگاه را که بر مسکن تمرکز کند نداشته است؛ گرچه می‌توانست این نگاه را داشته باشد.

اثر بسته پیشنهادی بر بازار سرمایه

این استاد دانشگاه عوامل پیشران را کمک‌کننده به بازار سرمایه دانست و گفت: اگر فرض بر این باشد اقتصاد ما طوری است که شرکت‌های پیشرو آن وارد بورس اوراق بهادار شده‌اند و عمدهشرکت‌های عادی نتوانسته‌اند از بازار سرمایه تامین منابع مالی کنند، بنابراین عوامل پیشران می‌توانند کمک‌کننده شرکت‌های فعال در بورس باشند. بورس ما، بورس شرکت‌های نخبه است و درنتیجه شرکت‌های بزرگ هر صنعت وارد بورس شده‌اند. بنابراین اگر سیاست‌های دولت در این جهت باشد که به بنگاه‌های پیشرو کمک کند، احتمالا لیستی از این بنگاه‌ها همان‌هایی هستند که در بورس اوراق بهادار پذیرفته شده‌اند و این مفهوم را می‌رساند که بعضی از شرکت‌ها در بورس اوراق بهادار، البته نه به‌طور مستقیم که بخواهیم از خود شرکت حمایت کنیم، بلکه در جهت سیاست‌های اجرایی این بسته که امیدواریم به‌زودی اعلام شود، وضع بهتری پیدا می‌کنند. این اثر اولی است که می‌تواند در بورس اوراق بهادار بگذارد. اسلامی‌بیدگلی افزود: تاثیر جریانی که در بسته دیده شده است، باید در بورس هم دیده شود یعنی در بورس هم یک تکانه داشته باشیم و بازار خوب باشد و مردم اعتماد کنند و به آن وارد شوند و یک بورس بلندمدت داشته باشیم. یعنی چهار عاملی که در اقتصاد کشور دیده شده است، در بورس هم دیده شود. وی در ادامه به عوامل انتشاردهنده اشاره کرد و گفت: در این بسته به این موضوع تاکید شده ‌است که یکی از رویکردهای مهم، ایجاد و تقویت سازوکار مالی تجهیز پس‌اندازها از طریق بازار سرمایه است. بنابراین در دسته عوامل دوم این بسته که قرار است تکانه‌های پیشران را در سایر صنایع پخش کند، جذب نقدینگی ازطریق بازار سرمایه دیده شده است. درنتیجه انتظار می‌رود درصورت وقوع این اتفاق، وضع شرکت‌های حاضر در بورس بهبود یابد و راه برای ورود شرکت‌های بیشتر به بورس باز شود و بتوانند ازطریق بورس به تامین منابع مالی بپردازند. اسلامی‌بیدگلی سپس به عوامل زمینه‌ساز که در بسته پیشنهادی به آن اشاره شده است، پرداخت و گفت: در این عوامل اتفاق‌های دیگری می‌افتد و چیزهایی است که در بلندمدت موردنیاز است. بنابراین در این قسمت درمورد سطح بالاتری از بورس، یعنی اقتصاد کلان صحبت می‌کنم. در این بخش، چند عنصر حیاتی مانند بهبود آرام مبادله‌های خارجی، کاهش قابل‌توجه تورم، ثبات نسبی بازار ارز، بهبود نسبی محیط کسب‌وکار وجود دارد. اگر بهبود نسبی محیط کسب‌وکار و ثبات نسبی ارز را داشته باشیم، انتظار می‌رود باتوجه به سیاست‌های دولت، نقش بازار سرمایه پررنگ‌تر و ریسک‌های غیرسیستماتیک از بازار سرمایه کم شود. پس در دسته سوم عوامل هم عناصری وجود دارد که می‌تواند به بورس اوراق بهادار کمک کند.