گروه بورس- مسعود‌رضا طاهری: شاخص کل بورس اوراق بهادار دیروز در اولین روز معاملاتی هفته در کانال 65 هزارواحدی تقریبا در مقایسه با روز چهارشنبه بدون تغییر باقی ماند؛ رقمی که برخی تحلیل‌های تکنیکال عبور از آن را به معنای ورود به کانال خطر ارزیابی می‌کنند. دیروز منحنی شاخص تا دقایق پایانی در مسیر کاهشی به میزان 152 واحد افت قرار داشت، با این حال دست به دست شدن تقریبا 5/9 میلیون سهم هلدینگ خلیج فارس در ساعات پایانی معاملات موجب جبران این میزان ریزش شد و در نهایت شاخص کل با 2/0 واحد افزایش در رقم روز چهارشنبه (65 هزار و 29 واحد) تثبیت شد.
در جریان معاملات روز گذشته ۲۹۷ میلیون سهم به ارزش ۶۴۱ میلیارد ریال مورد داد و ستد قرار گرفت. در این میان بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهند گزارش‌های فصلی همچنان حکایت از بهبود درآمدزایی شرکت‌ها دارد تا جایی که با وجود برخی نوسان‌های اخیر نسبت قیمت به درآمد بازار سهام تا ۵/۵ کاهش یافته است و برخی کارشناسان با توجه به این متغیر، بنیادهای بازار را مستحکم می‌دانند. این در حالی است که تقاضاهای رسمی از بورس به دولت برای حمایت از بازار ارسال می‌شود و در عین حال رضایت از روند درآمدزایی شرکت‌ها وجود دارد. واگذاری تعیین نرخ برای خوراک گازی پتروشیمی‌ها و درخواست رسمی برای کاهش بهره مالکانه معادن در حالی است که ترمیم دیوار ترک خورده اعتماد از منظر برخی کارشناسان نیاز به حمایت‌های جدی دارد؛ ضمن اینکه همچنان نتایج گزارش‌های ۹ ماهه مثبت ارزیابی می‌شوند به‌طوری‌که نصرالله برزنی، کارشناس بازار سرمایه و مدیرعامل کارگزاری اقتصاد نوین، همچنان معتقد است که روند درآمدزایی شرکت‌ها مثبت است.
وی تاکیدکرد: گزارش‌های 9 ماهه همه از افزایش درآمدهای واقعی شرکت‌ها و موسسات حکایت دارد. وی با یاد‌آوری این نکته که در رقم 26 هزار واحدی شاخص در سال‌های گذشته بازار با P/E معادل 7/7 مواجه بود، با این حال رقم شاخص در محدوده 65 هزار واحدی کنونی دارای P/E تقریبا 5/5 است. این نشان می‌دهد که درآمد‌زایی شرکت‌ها همچنان ادامه دارد و شاخص قابل قبول است. وی افزود: ساختار بازار نیز به‌طور نسبی سالم است و تنها از محل برخی بی‌اعتمادی‌ها نسبت به بازار، نگرانی‌هایی ایجاد شده که انتظار می‌رود با حمایت دولت بتوان با حفظ این ساختار سالم به بهبود آن کمک کرد. وی در ادامه افزود: شاخص با توجه به ارزش اسمی ریالی شرکت‌ها مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. در حالی که اغلب شرکت‌ها با توجه به درآمدهای ارزی با افزایش 3 برابری ارزش دلار نسبت به ریال به درآمدهای فراوانی دست یافته‌اند. به‌طور مثال برخی پتروشیمی‌ها با حجم و ارزش صادراتی ثابت نسبت به سال‌های قبل، از نظر درآمد3 برابر رشد داشته‌اند. وی افزود: در بازار سرمایه تورم بر برخی شرکت‌ها نه تنها تاثیر منفی نداشته، بلکه روند عمومی افزایش قیمت‌ها موجب تداوم سود آوری آنها نیز شده است. به‌طور مثال در شرکت‌هایی که کشش تقاضای کمتر از یک دارند، همزمان با افزایش قیمت تقاضا نیز برای آن وجود دارد. بخش‌های خدماتی، روغنی‌ها، غذایی‌ها، مخابرات و برخی صنایع مشابه و حتی صنایع کوچک در بازار سهام همچنان از افزایش سطح عمومی قیمت‌ها بهره می‌برند. به گفته برزنی، افزایش 5/3 برابری نرخ دلار نسبت به سال‌های قبل شرایط کم نظیری را برای آنها فراهم کرده و در ضمن این شرکت‌ها از تورم آسیب جدی نمی‌بینند. وی تاکید کرد: شرایط امیدوار‌کننده است اما کافی نیست و باید نهادهای حکومتی به‌ویژه با تزریق نقدینگی به حمایت از بازار بپردازند. او اقدامات اخیر مجلس و دولت برای حمایت از بازار سرمایه را قابل قبول دانست و نتیجه این روند را بهبود توان مالیات‌دهی شرکت‌های بزرگ اعلام کرد. وی همچنین درخصوص برخی استدلال‌ها برای رها کردن بازار و حرکت بورس تابع عرضه و تقاضا روند عمومی این بازار تنها یک مبحث تئوریک دانست که در تمامی بورس‌های دنیا حتی در آمریکا مطرح بوده است، با این حال در سال 2008 میلادی فدرال رزرو با تزریق تقریبا 5/3 تریلیون دلاری به اقتصاد به کمک بازارهای مالی و بورس آمریکا آمد.

درخواست بورس برای کاهش بهره مالکانه معادن
روز گذشته مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار تهران از احتمال تعدیل حق انتفاع ۳۰ درصدی معادن خبر داد و گفت: در پیشنهادی رسمی از دولت و مجلس خواسته‌ایم تا درخصوص بهره مالکانه عدد ۳۰ درصد را تعدیل کند. حسن قالیباف‌اصل در گفت‌وگو با خبرنگاران با بیان اینکه بورس اوراق بهادار تهران در بررسی بودجه 94 کشور به نکاتی برخورد کرده و برای رفع دغدغه‌های جامعه سهامداری و همچنین کاهش ریسک‌های سیستماتیک پیشنهادهایی را مطرح کرده، اعلام کرد: پیشنهادهای بورس تهران درخصوص صنایع پالایشگاهی، پتروشیمی، سنگ‌آهن و سایر صنایع رسما به دولت و مجلس ارائه شده است.
بازدهی صفر بورس در ابتدای هفتهاین مقام اجرایی بازار سهام در برابر این پرسش که پیشنهاد مشخص بورس تهران برای حل مشکل حق انتفاع ۳۰ درصدی معادن سنگ‌آهن چیست گفت: در جزء ۱ بند الف تبصره ۱۰ عوارض ۳۰ درصدی برای استخراج سنگ‌آهن در نظر گرفته شده است حال آنکه تعیین عوارض ۳۰ درصد برای فروش معادن در بودجه سالانه که یک برنامه کوتاه‌مدت است، باعث ابهام و در نهایت آسیب این حوزه و رویگردانی سرمایه‌گذاران از سرمایه‌گذاری در این بخش می‌شود.
وی با بیان اینکه این عوارض به مبلغ فروش سنگ‌آهن خام، سنگ‌آهن دانه‌بندی شده و افشرده (کنسانتره) تعلق می‌گیرد، خاطرنشان کرد: در پیشنهادهای بودجه‌ای خود اعلام کرده‌ایم؛ سرمایه‌گذاری‌های صورت‌گرفته در شرکت‌های سنگ‌آهنی و افزایش قابل توجه ظرفیت این شرکت‌ها در سال‌های اخیر مرهون حضور سرمایه‌گذاران و سهامداران آنهاست که با صرف‌نظر از سودهای سالانه و به کمک آورده‌ نقدی خود، سرمایه‌ این شرکت‌ها را به بیش از 30 برابر افزایش داده‌اند.
مدیرعامل بورس تهران با بیان اینکه نهاد اجرایی بازار سهام در پیشنهادهای رسمی خود درباره سنگ‌آهنی‌ها به موضوع مهم توسعه این شرکت‌ها پرداخته، گفت: بدون تردید توسعه‌ سرمایه‌گذاری در این بخش و اجرای طرح‌های توسعه‌ای جدید مستلزم شفافیت سیاست‌های دولت درباره‌ این صنعت و افزایش پیش‌بینی‌پذیری وضعیت آینده‌ آن است. وی اضافه کرد: از طرفی دیگر تعیین عوارض مختلف از جمله حق انتفاع دارنده پروانه بهره‌برداری معادن سنگ‌آهن در بودجه سالانه به کاهش شفافیت بازار و حذف قابلیت پیش‌بینی آن منجر می‌شود که این امر تعریف پروژه‌های جدید و انجام سرمایه‌گذاری در طرح‌های توسعه‌ای را به‌شدت کاهش می‌دهد؛ بنابراین پیشنهاد شده قیمت نهاده‌های مورد نیاز صنایع فعال در بازار سرمایه و عوارض مربوط به معادن سنگ‌آهن در چارچوب قانون بلندمدت تعیین شود تا به بازار سرمایه برای تجهیز منابع مالی به‌ منظور انجام سرمایه‌گذاری‌های جدید کمک شود.

دوری از ریسک‌های سیستماتیک
مدیر نظارت بر بورس‌ها و بازارهای سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: تصمیم‌گیران نباید ریسک سیستماتیک و خارج از کنترل مردم به سهامداران تحمیل کنند. محمودرضا خواجه‌نصیری درگفت‌وگو با خبرگزاری فارس، در مورد انتقاد برخی سهامداران مبنی بر اینکه آنها به تشویق وزیر اقتصاد وارد بازار سرمایه شده و اکنون زیان‌ دیده‌اند، گفت: زیان سهامداران در بورس مطلوب کسی نیست، اما بازار سرمایه دغدغه‌هایی دارد. وی افزود: شرکت‌های بورسی هم زیان‌ده و هم سود‌ده هستند و سهامداران که به بازار سرمایه ورود پیدا می‌کنند، باید بدانند برخی از اتفاقات در حوزه کل اقتصاد کشور و خارج از اختیار بازار سرمایه است. وی افزود: گاهی سیاست‌های اقتصادی بر شرکت‌های بورسی اثرگذار است و سرمایه‌گذار حس می‌کند که تحت‌کنترل او نیست و مجموعه سیاست‌گذاران باید رویکردی به بازار سرمایه داشته باشند که ریسکی که تحت کنترل مردم نیست، به آنها تحمیل نکنند.