گروه بورس- بهزاد بهمن‌نژاد: پس از رسیدن شاخص کل بورس به کف ۶۵ هزار واحدی در ابتدای بهمن، رشد دو هفته اخیر گمانه‌زنی‌هایی را مبنی بر شروع یک رشد پایدار و شاید پرشتاب را به وجود آورده است. بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد پیش از این در سال ۹۳، شاخص کل بورس سه مرتبه پس از رسیدن به یک کف، تغییر مسیر داده و در هر سه مورد توانسته بازدهی‌های بیش از ۶ درصدی را در کمتر از یک ماه به ثبت برساند. هیجانات مربوط به مذاکرات هسته‌ای و حمایت‌های دولت و مجلس، محرک‌هایی جدی برای هر سه جهش مزبور بوده‌اند. افت شاخص به مقادیری کمتر از کف‌های قبلی، افزایش مشارکت سهامداران خرد بازار در این دوره‌ها و بازدهی بالای صنایع کوچک از جمله شواهدی هستند که بر هیجانی بودن رشدهای مزبور تاکید می‌کنند. بر این اساس، در صورتی که کانال ۶۵ هزار واحدی شاخص کل بورس را کف جدیدی در بازار سهام در نظر بگیریم (شاخص کل بیش از ۱۳ روز متوالی در این کانال نوسان می‌کند)، تشدید مشارکت سهامداران حقیقی طی روزهای اخیر، آغاز دور جدیدی از مذاکرات هسته‌ای در مونیخ از روز گذشته، رشد ۸/۰ درصدی شاخص کل بورس در هفته گذشته و همچنین ثبت بازدهی‌های دور از انتظار برخی صنایع کوچک در این مدت، همگی ممکن است زمینه ساز یک جهش دیگر در بازار سهام باشند. با این حال، در سناریوی دوم احتمال دارد بازار به دور از هیجان عمل کرده و با توجه به زمینه‌های بهبود ایجادشده (نظیر سیگنال‌های توقف ریزش قیمت جهانی کالاها و برخی شفاف‌سازی‌ها درخصوص صنایع بورسی) بازار سرمایه روند رو به رشد خود را به آرامی ادامه دهد. در سناریوی سوم که اندکی بدبینانه است ممکن است معامله‌گران بدون توجه به قیمت‌های مناسب سهام، بار دیگر با فشار عرضه موجب افت بیشتر قیمت‌ها شوند؛ در این میان، عدم رسیدن به توافق هسته‌ای و ورود مجدد قیمت‌های جهانی کالاها به مسیر نزولی می‌تواند این روند را تقویت کند.

هیجان چاشنی ورود حقیقی‌ها

همان‌طور که اشاره شد در سه دوره شاهد جهش‌های بیش از ۶ درصد در بازار سهام بودیم. در دوره نخست، پس از رسیدن شاخص به کف ۷۳ هزار واحدی در پایان فروردین، بازار سهام مسیر خود را تغییر داد و تا ۱۰ اردیبهشت ماه توانست بازدهی ۱/۶ درصدی را به ثبت برساند. در این مدت، تعیین سقف ۲۲ درصدی برای سپرده‌های بانکی، تزریق پنج هزار میلیارد تومان نقدینگی از طریق صندوق توسعه بازار و همچنین برخی خوش‌بینی‌ها به مذاکرات هسته‌ای مهم ترین عوامل رشد بازار محسوب می‌شدند. در دوره دوم پس از رسیدن شاخص کل به کف ۷۰ هزار واحدی در اوایل تیر‌ماه، باچرخش مجدد به علت محاسبه قیمت محصولات پتروشیمی در بورس کالا بر اساس نرخ ارز آزاد و امیدواری به مذاکرات هسته‌ای، بورس تهران توانست بازدهی ۵/۶ درصدی را به ثبت برساند. در نهایت، سومین دوره جهش بازار سهام که رشد ۶/۶ درصدی را به همراه داشت، بازار سهام از اواخر مهرماه با توجه به تقویت احتمال رسیدن به توافق نهایی تا ۳ آذر ماه، با اقبال سهامداران مواجه شد و رکورد قابل‌توجهی را به ثبت رساند.

نکته جالب توجه در این سه دوره، مشارکت بالای سهامداران حقیقی است. به این ترتیب، از ابتدای سال تا پایان دی ماه، فعالیت سهامداران حقیقی در معاملات (میانگین خرید و فروش) کمتر از ۵۳ درصد بوده است؛ این در حالی است که این بازیگران خرد بازار در دوره‌های جهش شاخص کل، مشارکتی در حدود ۶۰ درصد در معاملات داشتند.

صنایع کوچک، بازیچه نوسان‌گیران

یکی از موارد دیگری که در سه دوره مزبور جلب توجه می‌کند، رشد قابل توجه صنایع کوچک به ویژه در دوره جهش دوم و سوم است. این موضوع نتیجه فعالیت سفته‌بازان (عموما سهامداران خرد) در معاملات است. به عبارت دقیق‌تر، شرکت‌های کوچک که در صنایع با ارزش پایین‌تر حضور دارند، از طرفی حجم مبنای پایینی دارند و می‌توان نوسانات شدید قیمتی را در آنها رقم زد و از سوی دیگر، این شرکت‌ها عموما سهامداران بزرگی (حقوقی) ندارند که بتوانند عرضه و تقاضای موجود را کنترل کنند. بر این اساس، نوسان‌گیران به راحتی می‌توانند از فضای هیجانی موجود بهره ببرند و در این صنایع کوچک کسب سود کنند. به‌عنوان مثال، گروه استخراج سایر معادن در هر سه دوره عملکرد بسیار مناسبی داشتند، یا گروهی مثل انبوه‌سازان که هفته گذشته نیز ۹ درصد بازدهی داشتند، در دوره دوم و سوم عملکرد بسیار مناسبی ناشی از فعالیت نوسان‌گیران داشتند. از سوی دیگر، بررسی «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد صنعت خودرو، لیزینگ، بانک و بیمه در این دوران جهش، عموما رشدهای مناسبی داشتند که بیانگر اثرگذاری خوش‌بینی به مذاکرات هسته‌ای بر بازار سهام در این دوره‌های هیجانی بوده است (انتظار می‌رود گروه‌های مزبور در اثر گشایش‌های هسته‌ای عملکرد مناسبی داشته باشند).

بورس پیشتاز بازارها در معاملات هفتگی

در پایان معاملات هفتگی، شاخص کل بورس توانست رشد ۸/۰ درصدی را به ثبت برساند و در مقایسه با دو بازار ارز و سکه عملکرد بهتری داشته باشد. در بازار ارز، دلار افت ۶/۰ درصدی را تجربه کرد و در نهایت به قیمت ۳ هزار و ۴۴۰ تومان معامله شد. از سوی دیگر، سکه طرح جدید افت قابل توجه ۲/۲ درصدی را به ثبت رساند و در نهایت به قیمت یک میلیون و ۱۲ هزار تومان معامله شد.

رونق نسبی در معاملات روزانه

هفته گذشته، ۳ میلیارد و ۸۲ میلیون سهم به ارزش ۶۲۱ میلیارد تومان در ۲۷۸ هزار و ۳۴۵ دفعه معامله شد (با حذف معاملات بلوکی). بررسی «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد متوسط حجم و ارزش معاملات روزانه در هفته گذشته، بیش از ۸۰ درصد رشد نسبت به هفته ابتدایی بهمن نشان می‌دهد. این موضوع، در کنار افزایش تعداد دفعات معاملات گواهی بر افزایش حضور سهامداران حقیقی است.

لیدری صنایع کوچک

طی هفته گذشته بخش قابل توجهی از صنایع با روند شاخص کل بورس همراهی کرده و مثبت شدند. به این ترتیب از ۳۶ گروه بورسی، ۲۳ صنعت با رشد شاخص مواجه شدند. در این میان، سایر معادن، چاپ و ابزار پزشکی به ترتیب با ۲۲، ۲۱ و ۱۸ درصد رشد، مثبت‌ترین صنایع هفته گذشته بودند. از سوی دیگر، در هفته گذشته گروه برقی، استخراج نفت و لاستیک به ترتیب با ۶، ۴ و ۴ درصد افت بدترین عملکرد را در میان گروه‌های بورسی به ثبت رساندند. همچنین، بررسی «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد گروه‌های خودرو، بانک و فلزات اساسی بیشترین حجم معاملات را در هفته گذشته به خود اختصاص دادند. در این میان، رشد ۹ و ۲/۸ درصدی گروه خودرو و لیزینگ (سایر واسطه‌گری‌های مالی) قابل توجه است.

پتانسیل بورس برای جهش چهارم؟

پتانسیل بورس برای جهش چهارم؟