گروه بورس - مسعودرضا طاهری: دور جدید تلاش سرمایه‌گذاران خارجی برای بازگشت به بازارها و بخش واقعی اقتصاد ایران با بیانیه مشترک تفاهم سیاسی بین ایران و غرب آغاز شده است. این در حالی است که با روی کار آمدن دولت یازدهم تلاش سرمایه‌گذاران برای بازگشت به بخش‌های مهم اقتصاد ایران به خصوص بخش‌های نفت و پتروشیمی و خودرو آغاز شده بود. دولت نیز رایزنی‌های مهمی را طی این مدت انجام داده تا بتواند بار دیگر سرمایه‌های خارجی را به اقتصاد کشور جذب کند. این در شرایطی است که کارشناسان با اشاره به بحران‌های مالی در سراسر دنیا معتقدند رفع تحریم‌ها می‌تواند موقعیت‌های بکری را در برابر سرمایه‌گذار خارجی قرار دهد که این موضوع نیز در رفتار شرکت‌های معتبر جهانی قابل رصد است. جذب سرمایه‌گذاری خارجی در کشورها شاخص مهمی برای شناسایی میزان ریسک‌های متنوع در اقتصاد است و پارامتر مهمی برای ارسال سیگنال ثبات در سایر عرصه‌های سیاسی و اجتماعی نیز به حساب می‌آید. قانع شدن یک سرمایه‌گذار برای وارد کردن سرمایه‌های خود به کشور، می‌تواند نشان دهد که اقتصاد بر ریل رشد قرار گرفته و برآیند

هزینه فایده‌ها در تقابل ریسک و بازده منتج به یک تصمیم اقتصادی شده است. کشور مقصد سرمایه‌گذاری مورد اعتماد است و ثبات سیاسی و اقتصادی زمینه‌ساز ورود نقدینگی‌های جدید شده است. کفه بازده بر ریسک، سنگینی دارد و دولت و حاکمیت از ورود نقدینگی جدید حمایت می‌کند و البته برای خروج اصل سرمایه و سود به دست آمده نیز مشکل دست و پاگیری وجود ندارد. ارتباطات بین‌المللی در بخش‌های بانکی و پولی و سایر بخش‌های خدماتی مرتبط با حمل‌ونقل‌ نیز در حال بهبود است. وجود زیر‌ساخت‌ها، ظرفیت اقناع کردن سرمایه‌گذار خارجی را بیشتر می‌کند. در عین حال وجود مزیت‌های نسبی فراوان در صنایع مختلف کشور از جمله نفت و گاز و خودرو در حالی مشتاقان زیادی را در بین سرمایه‌گذاران ایجاد کرده که در سایر بخش‌های خدماتی همچون بخش‌های مالی و بانکی و حمل و نقل نیز پتانسیل زیادی برای حضور سرمایه‌گذاران خارجی فراهم کرده است. ورود دانش فنی و دانش بازاریابی جدید به این صنایع، افق‌های تازه‌تری را پیش روی اقتصاد داخلی قرار خواهد داد. در این میان امنیت اقتصادی و منطقه‌ای و ارتباطات فرهنگی متقابل نیز یکی از دستاوردهای این اتفاق خواهد بود.

در بیش از دو ماه زمان باقی‌مانده برای حل مناقشات باقی‌مانده برای نوشتن متن نهایی توافق هسته‌ای، بی‌تردید شاهد تلاش‌هایی در این زمینه خواهیم بود. در تازه‌ترین اتفاق مدیر‌عامل شرکت بورس با یک سرمایه‌گذار خارجی دیدار کرده است. یک شرکت انگلیسی (شارلمانی) با مذاکره با صندوق فیروزه باهدف ایجاد یک صندوق مشترک به دنبال وارد کردن ۷۰ میلیون دلار سرمایه است. یک شرکت انگلیسی دیگر نیز به دنبال ورود به کشور است. در بخش نفت و گاز ۱۰ غول بزرگ نفتی به دنبال مذاکره با کشورمان هستند. هفته گذشته نیز در نشستی در وین که به منظور بررسی فرصت‌های سرمایه‌گذاری برگزار شده بود ایران به محور اصلی بررسی‌ها بدل شد. هفته گذشته در نشستی در بورس یک هیات خارجی با ساختار بازار سرمایه ایران، فرآیند انجام معامله، تنوع صنایع و بازارها، مقررات سرمایه‌گذار خارجی و همچنین شرایط پذیرش شرکت‌ها در بورس تهران آشنا شدند. این شرکت سرمایه‌گذاری، مدیریت ۸ میلیارد دلار دارایی را بر عهده دارد و در سطح بین‌الملل دارای ۲۵ دفتر و ۶ مرکز منطقه‌ای است. این گروه مالی در بخش‌های سلامت، محصولات غذایی، تکنولوژی اطلاعات، انرژی، ساختمان و... فعال است و فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه ایران را در دست مطالعه دارد. در این راستا غلامرضا سلامی، کارشناس مالی در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» در توضیح ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری در بورس تهران گفت: صنایعی مانند نفت و پتروشیمی، گاز، فولاد، مس و برخی بخش‌های خدماتی همچون کشتیرانی، بانکداری و مخابرات از جمله صنایعی هستند که با پتانسیل‌های بالا امکان جذب سرمایه‌گذاری خارجی را فراهم می‌کنند. وی در تشریح مزیت‌های سرمایه‌گذاری در ایران گفت: افزایش ریسک در حالی مانع مهمی برای سرمایه‌گذاری در بازار سهام شده است که بر خلاف بازارهای سهام خارجی، سود در بازار داخلی بالا است. P/ E در اغلب کشورها به دلیل کم بودن نرخ بازدهی، زیاد است و در حد ۱۶ است اما در بازار داخلی این نسبت کم است. در خارج از کشور پایین بودن تورم و نرخ سود بازدهی چندانی نصیب سرمایه‌گذاران نمی‌کند. در عین حال حضور آنها در بازار داخلی با توجه به قدرت خرید دلاری شان و تورم داخلی ایران، آسیبی به آنها نمی‌رساند. اما می‌توانند از مزیت‌های سود بالا در بورس بهره‌مند شوند. بنابراین بازار سهام برای خارجی‌ها می‌تواند بسیار جذاب باشد.

به گفته سلامی، اگر سرمایه‌گذار خارجی در دهه ۸۰ در ایران سرمایه‌گذاری کرده بود و در سال‌های پایانی این دهه اقدام به خروج سرمایه و سود خود از ایران می‌کرد، قطعا سودهای هنگفتی نصیبش می‌شد. در خارج از کشور بازدهی سرمایه در نهایت تا ۵ درصد بیشتر نمی‌شود، اما در ایران این رقم تا ۳۵ درصد هم در برخی معاملات به دست می‌آید. با این حال در ایران خیلی از فعالیت‌ها سود خود را دارد که توام با ریسک هم هست. در این سال‌ها سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه ایران از سوی برخی ایرانی‌های خارج از کشور با اشتیاق بیشتری دنبال شده است. به دلیل افزایش بازده سرمایه‌گذاری در ایران در بازار سهام، ایرانی‌های خارج از کشور به نام خود یا به نام بستگان شان اقدام به وارد کردن سرمایه کرده و در بازار‌های مختلف سرمایه‌گذاری کرده‌اند که بازار سهام نیز شاهد ورود این سرمایه‌گذاری بوده است. به گفته وی اینکه داد‌و‌ستد سهام معاف از مالیات است، خود عامل مهمی برای جذاب بودن بازار سرمایه است. این کارشناس بازار سرمایه بر این باور است که با وجود اینکه شرایط سرمایه‌گذاری خارجی اجازه خرید ۱۰۰درصد سهام شرکت‌ها را نیز به خارجی‌ها البته با دریافت مجوزهایی می‌دهد، در بازار سهام نیز باید بتوان به این کیفیت رسید. اینکه شرکتی بتواند اصل سرمایه و سود خود را از کشور خارج کند، شرایطی است که باید با تضمین‌های دولت و بورس همراه باشد. حمایت‌های لازم باید صورت بگیرد تا ریسک سرمایه‌گذاری به حداقل ممکن برسد. وی افزود: ضوابط و مقررات ایجاد شده البته می‌تواند نقش مثبتی هم داشته باشد اما نباید دست و پاگیر باشد.

سرمایه‌گذاران‌ منتظر باز شدن رسمی دروازه‌های ایران نمانده‌اند

در این روزها اما روند تقاضا برای سرمایه‌گذاری در اقتصاد ایران از زیر ذره‌بین رسانه‌های خارجی از جمله واشنگتن پست هم دور نمانده است. این روزنامه با اشاره به برخی موارد سرمایه‌گذاری در ایران نوشته است: هرچند ورود سرمایه‌گذاران خارجی به ایران پر‌سر‌و‌صدا و با اشتیاق است، اما این ورود با در نظر گرفتن همه احتیاط‌های لازم خواهد بود. در مطلب روزنامه واشنگتن‌پست به قلم «کریس وایت» آمده است: حصول توافق نهایی هسته‌ای ایران همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و آمریکا و ایران بر سر لغو تحریم‌ها و کیفیت و زمان آن با یکدیگر بحث و مشاجره دارند... با وجود این ابهام مهم، بسیاری از سرمایه‌گذاران خارجی حتی منتظر باز شدن رسمی دروازه‌های ایران نمانده‌اند.

واشنگتن پست نوشت: هفته گذشته رئیس‌جمهوری ترکیه وارد تهران شد و در این سفر یک روزه، هشت توافق‌نامه همکاری‌های تجاری و صنعتی با تهران امضا کرد. چین هم خود را آماده امضای توافق‌نامه ساخت یک خط لوله گاز طبیعی میان ایران و پاکستان می‌کند که مدت‌ها به تاخیر افتاده است. هر زمان توافق به دست آید و تحریم‌های ایران تعدیل شود، این توافق‌نامه عملیاتی خواهد شد.

در بحبوحه این ابراز اشتیاق، روسیه آخرین و بحث‌برانگیزترین کشور در جست‌وجوی توافق‌نامه‌های اقتصادی با ایران است. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه روز دوشنبه هفته قبل اعلام کرد ممنوعیت فروش سامانه پدافند هوایی ۸۰۰ میلیون دلاری به ایران را که سال‌ها تحویل آن معطل مانده است، لغو می‌کند. در این نوشته همچنین آمده است: «پل سولیوان» اقتصاددان دانشگاه دفاع ملی آمریکا هفته گذشته در مجمعی در این دانشگاه با موضوع بررسی هجوم صاحبان کسب و تجارت و سرمایه به ایران در نتیجه حصول توافق هسته‌ای، گفت: «هر زمان درهای صنایع نفتی ایران گشوده شود، به‌طور یقین بازار انرژی جهان دستخوش تحول خواهد شد.» در گزارش واشنگتن پست به مسکن‌سازان و بانک‌های سرمایه‌گذار مانند شرکت «املاک داماک دبی» Damac Properties Dubai Co و بانک اسلامی Islamic Bank PJSC برای سرمایه‌گذاری در صنعت مسکن ایران، تلاش ترکیه برای پرداخت طلا به جای بهای گاز در معامله با ایران، از‌سر‌گیری صادرات ۶۰۰ هزار تن آهن و فولاد به ایران توسط این کشور، افزایش صادرات نفت ایران و سود شرکت نفتکش‌های مالزیایی، تجارت متقابل و سرمایه‌گذاری نویدبخش اقتصادهای بزرگ اروپا در ایران، پنج برابر شدن حجم تجارت اروپا با ایران (این حجم سال گذشته به ۸/ ۳ میلیارد دلار بود) نیز اشاره شده است. همچنین براساس گزارش سایت گلوبال اینوستینگ اینسایت، بانک سرمایه‌گذاری انگلیسی به نام فرست فرانتیر در نظر دارد تا با یک گروه از سرمایه‌گذاران اروپایی به تهران سفر کند. اواخر هفته گذشته نیز یک مقام عضو کمیسیون توسعه و گسترش انرژی اتحادیه اروپا گفت: در حالی که واردات گاز از روسیه به کشورهای اروپایی کاهش چشمگیری داشته است، اتحادیه اروپا با شکستن یخ روابط با تهران سعی دارد طرح واردات گاز مایع از تهران را هرچه سریع‌تر عملی کند. وی پس از لغو تحریم‌ها ایران را نخستین گزینه اتحادیه اروپا برای واردات گاز مایع و کاهش وابستگی اروپا به گاز روسیه در یک برنامه میان‌مدت دانست. گفته شده یکی از مدیران شرکت سرمایه‌گذاری انگلیسی به نام «شارلمانی» نیز با شرکتی مستقر در تهران برای تاسیس صندوقی به‌منظور سرمایه‌گذاری در بازار اوراق بهادار وارد مذاکره شده است. این نشانه‌ای از جریان ورود سرمایه خارجی در اقتصاد ایران قبل از رفع تحریم‌های اقتصادی است. شرکت سرمایه‌گذاری «شارلمانی» در لندن واقع است و یک گروه مدیریت دارایی بازارهای نو ظهور با ۲/ ۵ میلیارد دلار سرمایه را در اختیار دارد. وی تصریح کرد: در نظر دارد با مشارکت صندوق فیروزه یک صندوق جدید سرمایه‌گذاری را در بورس تهران تاسیس کند.

خیز بورس تهران برای جذب خارجی ها