هموارسازی مسیر ورود سرمایه‌گذار خارجی
شاید بتوان دوره فعلی که در آن زندگی می‌کنیم را عصر اطلاعات نامید، جایی که حجم بالای داده‌ها در حوزه‌های مختلف، از بحث‌های مربوط به اطلاعات ژنتیک گرفته تا آمارهای مختلف اقتصادی، نیاز به پردازش را بیش از پیش پررنگ کرده است. در این میان، بازار سرمایه که حجم عظیمی از بنگاه‌های اقتصادی را در خود جای داده است، یکی از مکان‌هایی است که نیاز به اطلاعات مدون در آن به‌شدت احساس می‌شود. در این‌خصوص، شرکت نوآوران امین برای نخستین‌بار در کشور، نوعی هوش تجاری را ارائه کرده که یک سیستم پردازشگر مالی به دو زبان فارسی و انگلیسی است و می‌تواند اطلاعات ارزشمندی را برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی فراهم کند. علی نوروزی، مدیرعامل شرکت پردازش اطلاعات مالی نوآوران امین در مورد مزایا و کاربردهای این هوش تجاری با «دنیای‌اقتصاد» گفت‌وگو کرده است که در ادامه متن آن را می‌خوانید.

شرکت نوآوران‌امین برای نخستین‌بار در کشور، نوعی هوش تجاری را ارائه کرده، ممکن است در مورد این هوش تجاری و کارکردهای آن کمی توضیح دهید.
در واقع هوش تجاری مجموعه‌ای از ابزار و فنون است که داده‌های خام و پراکنده را یکپارچه‌سازی می‌کند. به‌طوری که داده‌ها را به اطلاعات و در نهایت به دانش تبدیل می‌کند که باعث می‌شود مدیر بسیار سریع‌تر و سهل‌تر، در لایه‌های مختلف تصمیم‌گیری کند. بر همین اساس، شرکت نوآوران امین به دنبال این بود که برای یکی از صنایع اصلی کشور که همان صنعت بانکداری است و از پیچیدگی‌های خاصی برخوردار است، سیستم هوش تجاری را برای اولین‌بار، آماده کند. این سیستم باعث خواهد شد خیلی سریع‌تر و راحت‌تر مدیران تصمیم بگیرند خصوصا با عنایت به اینکه شرکت ما از دیتای کلیه بانک‌های فعال در بازار سرمایه برخوردار است، بانک‌های کشور می‌توانند اطلاعات بانک‌های رقیب و صنعت را در اختیار داشته باشند تا بتوانند راحت‌تر خود را با دیگر بانک‌ها و صنایع مربوطه مقایسه کنند.

این مقایسه در چه سطوحی انجام می‌شود و آیا مسیر علمی در این مقایسه دیده شده است؟
این مقایسه در دو سطح صورت‌های مالی و ریز اطلاعات از یک‌طرف و از سوی دیگر براساس شاخص‌های مالی انجام می‌شود. ما برای اینکه بتوانیم روشی استاندارد برای این مقایسه استخراج کنیم، یکی از بهترین و رایج‌ترین روش‌ها که در رتبه‌بندی بانک‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد را به‌کار بردیم که اصطلاحا به آن شاخص‌های CAMELS گفته می‌شود. این روش یک بانک را از ۶ جنبه مورد بررسی قرار می‌دهد یکی از منظر کفایت سرمایه (Capital adequacy) و شاخص‌های مرتبط با آن که می‌شود C از CAMELS، مورد دیگر از منظر کیفیت دارایی‌ها (Asset quality) است که A از CAMELS، لایه سوم از بُعد کیفیت مدیریت (Management quality) یعنی M از CAMELS، شاخص چهارم از منظر سودآوری (Earning) که e از CAMELS است، شاخص پنجم از بُعد نقدینگی (Liquidity) و در نهایت، تجزیه و تحلیل حساسیت و ریسک (Sensitivity to market risk) است. بنابراین ما از این ۶ منظر بانک و صنعت بانکداری را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

شما در صحبت‌های خود به پایگاه داده منحصر‌به‌فرد شرکت نوآوران‌امین اشاره کردید. چه ویژگی‌هایی، پایگاه داده نوآوران‌امین را منحصر‌به‌فرد می‌کند؟
مهم‌ترین‌ ویژگی این پایگاه داده این است که کلیه اطلاعات شرکت‌های بورسی، فرابورسی، شرکت‌های ثبت‌شده سازمان بورس و شرکت‌های تابعه مجموعه شرکت‌های اصلی را در‌بر‌می‌گیرد.

از نظر دیگر هم این اطلاعات دربرگیرنده کلیه اطلاعات طبقه‌بندی شده مورد نیاز تحلیلگر است یعنی مثلا اطلاعات حسابرسی شده و نشده، اطلاعات سالانه، میان دوره‌ای و حتی دوره‌ای مثل 3 ماهه، 6 ماهه و 9 ماهه، اطلاعات در سطح صورت‌های مالی تلفیقی و شرکت اصلی، اطلاعات مربوط به تجدید ارائه شده یا قبل از تجدید ارائه شده و از همه مهم‌تر‌ اینکه این اطلاعات دربرگیرنده ریز اطلاعات یادداشت‌های همراه صورت‌های مالی است که باعث می‌شود به‌راحتی بتوانیم مدل‌ها و شاخص‌های مالی مدنظر خودمان را پیاده‌سازی کنیم. نکته دیگر این است که این داده‌ها به‌صورت فارسی و انگلیسی در سامانه تعبیه شده‌اند و خیلی راحت افراد می‌توانند استفاده کنند. همچنین این اطلاعات را به‌صورت کاملا طبقه‌بندی شده و بعد از یک صحه سنجی وارد بانک اطلاعاتی می‌کنیم. یعنی بر‌اساس استانداردی که هر صنعت و هر شرکت دارد به‌صورت جداگانه‌ای این اطلاعات وارد بانک اطلاعاتی می‌شود.

به نظر شما خدماتی که شرکت نوآوران امین در حوزه مشاور سرمایه‌گذاری به مشتریان و سرمایه‌گذاران می‌تواند ارائه کند، چه تاثیری بر بازار سرمایه برای خروج سفته‌‌بازان از این بازار خواهد گذاشت؟
به‌طور کلی برای هر نوع تصمیم عاقلانه و علمی، نیاز به اطلاعات داریم. این داده‌ها اولا باید قابل اتکا بوده و ثانیا جامع و دربرگیرنده همه متغیرهای مورد نیاز تحلیلگر باشند. در نوآوران‌امین سعی شده است با پوشش دادن دو وجه یادشده، بتوانیم اطلاعات دقیق، حسابرسی و ممیزی شده را در اختیار تحلیلگران قرار دهیم تا آنها بتوانند با استفاده از این داده‌ها، تحلیل مناسبی از بازار ارائه دهند نه اینکه به شایعاتی که در بازار رایج شده متکی باشند. بنابراین کارشناسان مختلف به راحتی می‌توانند این اطلاعات را دریافت کنند و خودشان یک تحلیلگر شوند. ما هم اطلاعات و هم تجربه‌ای را که به واسطه این چند سال فعالیتی که در بازار سرمایه داشتیم در اختیارشان قرار می‌دهیم؛ زیرا بسیاری از این کارشناسان یا تحلیلگران نیاز به یک رویکرد مالی دارند که سعی می‌شود این رویکرد را به واسطه تجربه‌ای که داریم در حوزه‌های مختلف در اختیارشان قرار دهیم. به‌طور مثال همین BI صنعت بانکداری ما در واقع تجربه و دانشی است که به واسطه خدماتی که به بانک‌های بسیار مطرح کشور ارائه کردیم، توانستیم این سیستم BI را طراحی کنیم.

ما متوجه شدیم که غیر از BI صنعت بانکداری، سیستم ارزیابی پرتفوهایی را که در بورس و فرابورس در قالب هوش تجاری ارائه می‌شوند نیز شما ایجاد کردید در این خصوص توضیح می‌دهید؟
این در واقع دومین سیستم هوش تجاری نوآوران امین است که به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند: ۱- ارزیابی پرتفوی سرمایه‌گذاری خود ۲- امکان هدف‌گذاری برای اصلاح پرتفوها. ما برای طراحی این سیستم از به روزترین روش‌ها و به روزترین ابزارهای مورد استفاده در بحث مدیریت پرتفو استفاده و سعی کردیم با توجه به اینکه دیتای کاملی از بازار داریم بتوانیم تلفیقی از این دو را در سیستم BI ارزیابی پرتفوی به کار بگیریم. بینش ما این بود که این سیستم را برای شرکت‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های کارگزاری برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری مورد استفاده قرار دهیم به‌طوری‌که این صندوق‌ها و مدیران سرمایه‌گذاری و سبدگردان با مدل‌های علمی و به روز و در لحظه بتوانند پرتفوی خود را مورد سنجش قرار دهند و حتی بتوانند پرتفوی خود را با پرتفوی شرکت رقیبی که مدنظر است مقایسه کنند یا بر اساس حداقل بحث ریسک و بازده ببینند می‌توانستند با پذیرش این میزان ریسک، بازده بیشتری را برای خود کسب کنند یا با این بازده‌ای که کسب کردند می‌توانستند ریسک خود را کاهش دهند؟

اخیرا سازمان بورس و سایر مسوولان کشور تلاش‌هایی برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی انجام می‌دهند. شما در صحبت‌ها اشاره کردید پایگاه داده نوآوران امین در دو زبان فارسی و انگلیسی آماده ارائه خدمات است آیا برنامه‌ای برای حمایت از سرمایه‌گذاران خارجی در نظر گرفته‌اید؟
به نظر من سرمایه‌گذار خارجی مهم‌ترین‌ الزام و ابزارش این است که بتواند اطلاعات صحیح از بازار ایران داشته باشد. بازار سرمایه، جزئی از بازار کلان اقتصاد کشور است و بحث سرمایه‌گذاری خارجی این است که با داده ممیزی شده و راستی‌آزمایی شده بتواند سرمایه‌گذاری کند. بر این اساس ما سامانه را به زبان انگلیسی طراحی کردیم. این اقدام را نیز کافی ندانستیم؛ به این دلیل که وقتی شما می‌خواهید این داده‌ها را در اختیار سرمایه‌گذار خارجی قرار دهید باید طرز فکر سرمایه‌گذار خارجی را در این داده دیده باشید. بر همین اساس، یک شرکت بین‌المللی را در لندن به ثبت رساندیم تا بتوانیم از تجارب و دانش شرکت‌های پردازش اطلاعات بین‌المللی استفاده کنیم که وقتی این اطلاعات را در اختیار سرمایه‌گذار خارجی قرار دهیم با منطق و بینش سرمایه‌گذار خارجی داده را دریافت کند. اقدام دیگری که در این حوزه انجام دادیم این است که برای اولین بار در کشور کمیته تخصصی انطباق با استانداردهای حسابداری بین‌المللی (IFRS) را تشکیل دادیم که در واقع قرار است اطلاعات صورت‌های مالی و اطلاعاتی که شرکت‌ها می‌دهند را در قالب IFRS هم ارائه دهیم. این موضوع نیز یکی از کمبودهایی است که اکنون در جذب سرمایه‌گذار خارجی مطرح است و ما برای اجرای این پروژه پیش قدم شدیم.

من فکر می‌کنم در صورتی که داده‌های درست در اختیار سرمایه‌گذار خارجی قرار دهیم از اقتصاد کلان تا خردترین بخش اقتصاد که اطلاعات شرکت‌ها است و از طرفی سازمان بورس بتواند یکسری بوروکراسی‌های مربوط به ورود و خروج سرمایه را برای سرمایه‌گذار خارجی تسهیل کند، جذب آنها راحت‌تر خواهد بود. قدم اول که مربوط به ما است یعنی دادن اطلاعات ممیزی شده اقداممان را انجام دادیم، پیاده‌سازی استانداردهای بین‌المللی یعنی همان IFRS را نیز شروع کردیم. بخش دوم که مربوط به سازمان‌های عمومی کشور است هم قطعا مسیر خود به این سمت را پیش خواهند برد تا بتوانیم در کنار هم، جذب سرمایه‌گذار خارجی را که شاید بتوان گفت مهم‌ترین‌ محرک توسعه اقتصادی کشور خواهند بود با هم پیش ببریم. به هر جهت ما شعار خود را به‌عنوان اقتصاد بر پایه دانایی انتخاب کردیم و امیدوارم بتوانیم با دادن اطلاعات از یک طرف و دانش و بینش حاصل از تجارب سرمایه‌گذاری در ایران، به تمام سهامداران و سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی خدمت‌رسانی کنیم.