تولید و صادرات آبزیان گرفتار بحران است
اشاره- شرکت فرآوری تابان دریا در سال 1375 تاسیس شده و از سال 1376 به عنوان یکی از بزرگترین مجموعه‌های تولید و عمل آوری انواع آبزیان از جمله میگو و ماهی فعالیت نموده است به طوری که تاکنون در تمام سال‌ها همواره بالغ بر 40درصد تولید و عمل‌آوری میگوی پرورشی استان سیستان و بلوچستان را به عهده داشته است. پرورش، تولید، فرآوری و صادرات انواع محصولات دریایی مانند انواع ماهی (صنعتی- تجاری) از جمله ماهی شوریده، ماهی شیر، تن ماهی و... و نیز میگوی پرورشی و میگوی دریایی و محصولات ارزش افزوده ماهی از جمله فیش فینگر، فیش برگر و... بخش عمده‌ای از فعالیت‌های این شرکت را در بر می‌گیرد. میگوی پرورشی پس از کنترل کیفی و سایزبندی با توجه به بازارهای هدف بسته‌بندی و صادر می‌گردد. انواع ماهی‌ها پس از فرآوری با ماشین‌آلات پیشرفته روز به صورت محصول آماده پخت تولید و به بازارهای داخلی و خارجی از جمله کشورهای امارات، کشورهای اتحادیه اروپا، خاورمیانه، استرالیا و... صادر می‌گردد. گفت وگو با مدیرعامل شرکت تابان دریا را بخوانید:

درباره شرکت فرآورده‌های تابان دریا و چگونگی فعالیت تولیدی- صادراتی آن توضیح دهید.
شرکت فرآوری تابان در سال 1375 تاسیس و از سال 1376 به عنوان یکی از بزرگ‌ترین مجموعه‌های تولید وعمل‌آوری انواع آبزیان از جمله میگو و ماهی فعالیت کرده است. به‌طوری که در تمام سال‌های مذکور تاکنون همواره بالغ بر 40درصد تولید و عمل‌آوری میگوی پرورش استان سیستان و بلوچستان را به‌عهده داشته است، در فصل گذشته شرکت با توسعه مزارع تولیدی موفق به تولید بالغ بر 1200تن میگو گردیده به علاوه، به موازات تولید اقدام به توسعه بازارهای هدف، ایجاد شبکه‌های فروش و توزیع در کشورها منطقه خاورمیانه و آفریقا نموده و موفق به صادرات کل محصول تولیدی خود و بخشی از تولید سایر تولید‌کنندگان شده است.
ممنوعیت صادرات میگو پرورشی به اتحادیه اروپا موجب کاهش ۵۰درصدی صادرات میگو در سال جاری شده است ارزیابی شما از این موضوع چیست؟
در سال جاری از طرفی به‌دلیل عدم پیش‌بینی‌های لازم از طرف سازمان‌های متولی و از طرف دیگر به‌دلیل مسائل سیاسی، اتحادیه اروپا دستور جلوگیری از ورود محصولات آبزیان و پرورشی از جمله میگوی پرورشی ایران را به بازارهای اروپا صادر نمود. با توجه به اینکه اصولا بازار اروپا مهم‌ترین بازار هدف میگوی پرورشی ایران بوده است و تولید‌کنندگان عمده‌ای دارای مشتریان مهمی بوده‌اند که طی 15سال تلاش به‌دست آورده بودند، این موضوع پس از بحران سال 80صنعت آبزیان بزرگ‌ترین ضربه را به پیکره ضعیف و آسیب‌پذیر این صنعت وارد نموده که متاسفانه باعث ایجاد مشکلات ذیل گردیده است.


1 -عودت محموله‌های صادراتی پس از توقف طولانی در بنادر اروپا باعث وارد شدن خساراتی بسیار سنگین به این صنعت گردیده است که متاسفانه تاکنون هیچ‌کدام از سازمان‌های مسوول هیچ‌گونه اقدامی در تامین خسارات نکرده‌اند.
۲ - تولیدکنندگان ایرانی مشتریان مهم خود را که بعضا دارای سابقه‌ای ۱۰ساله در تجارت با آن شرکت‌ها بوده‌اند از دست داده‌اند، که متاسفانه جلب مشتریان جدید نیاز به هزینه‌های بسیار زیاد و صرف زمان زیادتری خواهد داشت.
3 - به رغم قول و قرارهایی که سازمان‌های دولتی در خرید و پوشش خسارات جهت محصولات تولیدی سال‌جاری داشته‌اند، متاسفانه هیچ‌گونه اقدام موثری انجام نشده است و بخش قابل توجهی از محصولات مذکور در ایران مانده است.


4 - همانگونه که از قول ریاست محترم سازمان شیلات ایران اعلام شده است در فصل جدید به همین دلایل و مشکلات دیگر تولید میگو نیز 50درصد کاهش یافته است و بخش قابل توجهی از اشتغال ایجاد شده، منتفی شده است.
سیاست‌گذاری‌های دولت در زمینه تولید و صادرات میگو را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
همانگونه که مستحضرید در سال 80 بحران جهانی کاهش قیمت آبزیان از طرفی و تثبیت قیمت ارز از طرف دیگر باعث وارد شدن خسارات بسیار سنگینی به صنعت آبزیان گردید، این بحران به اضافه بحران بیماری لکه سفید و موضوع ممنوعیت صادرات میگوی ایران به اروپا باعث تضعیف هرچه بیشتر صنعت آبزیان گردیده است. متاسفانه تاکنون به رغم انجام مصوباتی در هیات دولت جهت بررسی جامع مشکلات صنعت میگوی پرورشی و انجام حمایت‌های هدفمند جهت خروج از بحران هیچگونه اقدام مقتضی انجام نشده است. چنانچه هر چه زودتر گام عاجلی در حل مشکلات اساسی صنعت آبزیان برداشته نشود ممکن است به زودی این صنعت به طور کامل صدمه دیده و از مدار خارج گردد.


آینده بازار جهانی میگو را چگونه می‌بینید؟
بازار جهانی میگو و سایر آبزیان، با توجه به آگاهی روزافزون مردم به ارزش غذایی آن و همچنین افزایش جمعیت هر ساله بهتر گردیده، چنانچه در راستای افزایش نیاز جهانی، ایران بتواند کیفیت و کمیت تولید خود را ارتقا و افزایش دهد، می‌تواند جایگاه مناسبی را در بازارهای جهانی پیدا نموده ضمن ایجاد اشتغال بالا، ارز‌آوری خوبی را برای کشورمان داشته باشد.
به نظر جنابعالی فرآیند خصوصی‌سازی در کشور در بخش تولید آبزیان چه نتایجی به دنبال داشته و ارزیابی‌تان از روند خصوصی‌سازی اقتصاد در کشور چیست؟
خصوصی‌سازی در بخش آبزیان از چندین سال قبل آغاز شده و نسبتا موفق بوده است ولی متاسفانه به دلیل عدم انجام حمایت‌های لازم و پشتیبانی‌های علمی و تخصصی از طرف سازمان‌های دولتی مربوطه و بحران کاهش قیمت، سرما و بیماری لکه سفید و همچنین ثابت ماندن نرخ ارز و بالا رفتن هزینه‌های فعلی تولید، این صنعت به شدت آسیب‌پذیر شده و نیاز به بررسی و حمایت فوری دارد.


با توجه به تصویب آیین‌نامه‌های اجرایی اصل۴۴ و عزم مقام معظم رهبری برای انقلاب اقتصادی و خصوصی‌سازی امید می‌رود که روند خصوصی‌سازی با قوت پیش برود.