نگاهم به بیمه‌های عمر محافظه‌کارانه است

امسال سیزدهمین سمینار بیمه و توسعه با موضوع بیمه‌های خرد برگزار می‌شود، بیمه‌های خرد مکانیزمی برای تحت پوشش قرار دادن ریسک‌های مختلف اشخاص آسیب‌پذیر است که توان خرید بیمه‌های معمول بازار را ندارند.

از آنجا که توسعه بیمه‌های زندگی در کشور ما همواره با چالش‌هایی روبه‌رو بوده است از هم‌اکنون پیش‌بینی استقبال از بیمه‌های خرد شاید کمی مشکل باشد، چرا که هنوز خود بیمه‌گران دارای یک فکر مشترک در خصوص بیمه‌های عمر نیستند، شورایعالی بیمه به دنبال کاهش نرخ سودهای بانکی، نرخ فنی را در بیمه‌های عمر متصل به پس‌انداز از ۱۵ به ۱۰درصد کاهش داد، بیمه مرکزی عمده‌ترین دلیل این کاهش نرخ را رکود بازار سرمایه و کاهش نرخ سود بانکی و نگرانی از توان ایفای تعهدات بیمه‌گران اعلام کرد، گروهی از بیمه‌گران معتقد بودند با اصلاح آیین‌نامه سرمایه‌گذاری موسسات بیمه‌گر و باز گذاشتن دست واحدهای سرمایه‌گذاری می‌توان به نتیجه دلخواه رسید.

سیدمحمد آسوده مدیرعامل بیمه ایران نیز در این خصوص به صراحت می‌گوید: در خصوص بیمه‌های عمر و پس‌انداز نگرش من نسبت به سایر مدیران بیمه‌ای محافظه‌کارانه‌تر است ... آقای آسوده، برای سمینار مقاله‌ای دارید؟

آسوده: خیر، متاسفانه امسال مقاله‌ای ندارم، البته توجه داشته باشید که مدیر بزرگترین شرکت بیمه‌ای بودن دیگر مجالی به نوشتن مقاله‌ای کارشناسی شده نمی‌دهد، از این‌رو امسال فرصت را در اختیار دیگر همکاران جوان در بیمه ایران گذاشتم تا مقالاتی پیرامون بیمه‌های خرد تهیه کنند.

آقای آسوده، شما درخصوص گسترش بیمه‌های عمر و پس‌انداز در کشورمان چه نظر و راهکاری دارید؟

آسوده: طبیعی است بیمه عمر و پس‌انداز در کشور ما در حداقل‌های توسعه‌یافتگی باشد، البته دلم می‌خواهد بیمه ایران طرح‌های خاصی را در این زمینه عرضه کند، اما مشروط بر بررسی‌های کارشناسی شده بیشتر، راستش را بخواهید نگرش من نسبت به سایر مدیران بیمه‌ای محافظه‌کارانه‌تر است، درخصوص سود سرمایه‌گذاری بسیار نگرانم، چرا که در مقابل هر یک ریالی که بابت حق بیمه امروز از بیمه‌گذار دریافت می‌کنیم ۱۰ سال دیگر باید ۲۰ ریال پاسخگو باشیم. سرمایه پرداختی به بیمه‌گذاران عمر و پس‌انداز براساس سودی که از هم اینک قطعی می‌شود تعیین می‌گردد و با توجه به شرایط اقتصادی و نرخ تورم این پیش‌بینی سود بسیار مشکل است، بنابراین به‌خاطر آنکه ۱۰ سال دیگر به‌خاطر عملکردمان زیرسوال نرویم، با گسترش بیمه‌های عمر محافظه‌کارانه برخورد می‌کنم.

۱۳ آذر روز صنعت بیمه است، درخصوص رقابت در این صنعت چه نظری دارید؟

آسوده: بحث خصوصی سازی و فعالیت این بخش نه‌تنها در کشور ما بلکه در سراسر دنیا مطرح بوده و با سرمایه‌گذاری اولیه دولت‌ها سرمایه‌گذاری کرده و بعد از فراهم شدن زمینه‌های فعالیت، بخش خصوصی وارد شده است، در این شرایط هم نیازی نیست دولت با بخش‌خصوصی رقابت کند، بلکه بخش‌خصوصی باید با بخش‌خصوصی رقابت و دولت نظارت داشته باشد، اما درخصوص رقابت صنعت بیمه امروز در کشور ما ۴ شرکت بیمه دولتی در کنار ۱۴ بیمه‌گر خصوصی فعالیت می‌کنند که شرایط دولتی‌ها در مقابل خصوصی‌ها انعطاف‌ناپذیر و بسیار محدود است، رقابت باید در شرایط برابر صورت گیرد اینکه دست بخش‌خصوصی باز باشد و بیمه‌گران دولتی با رعایت ده‌ها مقررات دولتی فعال باشند را نمی‌توان رقابت حرفه‌ای نامید.

بحث واگذاری اتکایی، تخصصی‌ترین بخش بیمه‌ای است که سوالات در مورد آن زیاد و صنعت بیمه کمتر در مورد آن توضیح می‌دهد، شما به‌عنوان مدیرعامل بیمه ایران در این خصوص چه توضیحی دارید؟

آسوده: هر شرکتی با توجه به منابع، ذخایر، توان مالی، برنامه‌ها و تجارب خود بخشی از ریسک‌ها را می‌پذیرند و مازاد آن را به صورت اتکایی به بیمه‌گران دیگر واگذار می‌کنند، به عنوان مثال ذخایر بیمه ایران ۷۰۰میلیارد تومان و سرمایه آن ۲۰۰میلیارد تومان است، به‌طور متوسط سود سالانه این شرکت هم معلوم است، بنابراین اجازه نخواهیم داد با یک خسارت این سود تبدیل به زیان شود، لذا بخش فنی شرکت یک نقطه تعادلی را یافته و مازاد ریسک‌ را به بیمه‌گران دیگر منتقل می‌کند. توجه داشته باشید، در بیمه‌های هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران ریسک‌ها تا یک میلیارد دلار برابر با هزار میلیارد تومان می‌رسد که ۵ برابر سرمایه بیمه ایران است پس بیمه ایران توان قبول تمام این ریسک را ندارد و ناگزیر بخشی از آن را به صورت اتکایی واگذار می‌کند.

اخیرا بیمه مرکزی اعلام کرد، پالایشگاه‌های کشور و نیروگاه‌ها تحت پوشش بیمه‌گران داخلی قرار گرفتند، آیا شرکت‌های بیمه ظرفیت پذیرش این ریسک‌ها را داشتند؟

آسوده: طبیعی است هر چقدر تعداد شرکت‌های بیمه داخلی که با هم همکاری می‌کنند در کنار بیمه مرکزی بیشتر باشد توان ظرفیت داخلی ریسک‌ها افزایش می‌یابد و مازاد آن به خارج از کشور واگذار می‌شود، این اصلا چیز بدی نیست گاهی اوقات بیمه‌گران بزرگ اتکایی مانند سویس‌ری و مونیخ‌ری که ۲ شرکت بزرگ در دنیا هستند از یک ریسک بین ۵ تا ۷درصد را برمی‌دارند، چون دلشان نمی‌خواهد با وقوع یک حادثه‌ زیان هنگفتی ببینند. در واقع یک تعریف درست بیمه، مکانیزم توزیع ریسک است، که چه بیمه‌گر و چه بیمه‌گذار با توجه به ظرفیت خود بخشی از ریسک را پیش خود نگه می‌دارند و بخش دیگر آن را به صورت اتکایی واگذار می‌کنند که این عمل را مدیریت ریسک می‌گویند.

آقای آسوده، هنگام واگذاری ریسک‌ها به صورت اتکایی به بیمه‌گران خارجی، کارمزد دریافتی رقم قابل توجهی است؟

آسوده: کارمزدی که بیمه‌گران بابت واگذاری اتکایی دریافت می‌کنند بیشتر از ۱۰درصد حق بیمه واگذار شده نیست، اما در بحث کلی توجه داشته باشید ممکن است در یک پروژه یک میلیون دلار بابت حق بیمه به بیمه‌گران خارجی پرداخت شود اما هنگام خسارت تا چند برابر آن به‌عنوان خسارت دریافت خواهد شد که بیمه‌گران داخلی توان جبران آن را نخواهند داشت. مکانیزم بیمه، مکانیزم تنظیم و بودجه‌بندی است تا همواره بالانس مالی بیمه‌گذار متعادل باشد، پرداخت حق بیمه‌ برنامه‌ای قابل پیش‌بینی است اما جبران خسارت غیرقابل پیش‌بینی و در بسیاری موارد غیر قابل جبران است، به دنبال وقوع حوادث در بهترین شکل ممکن که بیمه‌گذار بیمه عدم‌النفع هم داشته باشد باز هم خسارت‌ها به طور کلی جبران نمی‌شود و همه چیز سر جای خود قرار نمی‌گیرد.

چه برنامه‌ای برای بیمه ایران دارید؟

آسوده: اصلاح ساختار سازمانی، سرمایه‌گذاری لازم در امور IT، تفویض اختیار بیشتر به استان‌ها و نمایندگان و ایجاد یک فضای صمیمی و غیرسیاسی در بیمه ایران از برنامه‌های آتی این شرکت است.