محاکمه اقتصادی عباس امیرانتظام

ماجرای بازداشت، محاکمه و زندانی کردن امیرعباس انتظام که سخنگوی دولت موقت مهندس مهدی بازرگان بود، از جذاب‌ترین رویدادهای تاریخی تاریخ ۳ دهه انقلاب بوده و هست. هشتمین جلسه محاکمه امیرعباس انتظام روز سیزدهم اردیبهشت ۱۳۶۰ در محل شعبه اول دادگاه انقلاب اسلامی مرکز به ریاست محمد گیلانی در زندان اوین برگزار شد. با توجه به اینکه محاکمه به شکلی با مباحث اقتصادی مرتبط است، بخش‌هایی از جلسه یاد شده را عینا از جلد ۲ کتاب محاکمه و دفاعیات عباس امیرانتظام، انتشارات نی، چاپ پنجم ص ۱۷۵ تا ۱۷۸ را می‌آوریم:

در ابتدای جلسه که ساعت ۱۰ صبح تشکیل شد، میرمهدی نماینده دادستان توضیحاتی پیرامون اخبار دادگاه که در روزنامه میزان منتشر می‌شود داد. وی در قسمتی از سخنان خود گفت: «در یکی از گزارشات روزنامه میزان که در مورد دادگاه آقای امیرانتظام منتشر شده است، شاید بیش از ۱۰ اشتباه روشن وجود دارد. در جلسات قبل من گفتم اگر روزنامه میزان نمی‌تواند از نوارهای ضبط شده خود به علت اشکال فنی استفاده کند می‌تواند از دیگر نوارهای پر شده از دادگاه استفاده کند. نماینده دادستان گفت: «ما که هرچه فکر کردیم معنای جملات فوق را نفهمیدیم یا جمله‌ای دیگر در روزنامه میزان آمده است به این شرح «چون اصرار دارم که آنچنان حرف بزنم که در محضر عدل الهی دشمن پاسخگو باشم!!» وی در دنباله اظهارات خود چند مورد دیگر از اشتباهات روزنامه میزان را متذکر شد و افزود به جز اینکه خواننده این گزارشات به نظر برسد که نماینده دادستان مهمل می‌گوید چیز دیگری به ذهنش نمی‌رسد.»

امیرعباس امیرانتظام در ادامه دفاعیات خود گفت: اعضای محترم دادگاه و هموطنان عزیز به خاطر دارید که نماینده محترم دادستانی پایه و اساس دفاعیات خودشان را بر روی قرائن و شواهدی استوار ساخته بودند که دو نمونه آن عبارت بودند از:

۱ - خط‌خوردگی برگ بازجویی من، درباره دانیال‌پور به دلیل آنکه نوشته من درباره دانیال گریسبی است و کتبا هم حضورشان نوشته‌ام.

۲ - درباره همسر موهومی من خانم مونیکا حقانی که تکذیب کردم.

امروز به دو نمونه دیگر می‌پردازم و به خواست خداوند، فردا جواب همه مواردی که ایشان به آن اشاره فرموده بودند، به عرض دادگاه محترم می‌رسانم. دو نمونه دیگر اینها هستند:

۱ - شرکت پس‌انداز و وام مسکن گرگان، نامه‌ای بدون تاریخ و تحت شماره ۱۰۸۴ به دادستانی و دادسرای انقلاب اسلامی مرکز نوشته است. تقاضا می‌کنم دقت فرمایید. متن نامه شرکت پس‌انداز و وام مسکن گرگان به قرار زیر است:

احتراما عطف به فتوکپی نامه‌های شماره ۵۶۷ و شماره (فرمول) ۵۶۸۰۱۸۷۴ و شماره ۵۷۳۴ مورخه ۲۹/۹/۵۸؛

- آقای بهروز اهوبیم فرزند ابراهیم

- آقای ابراهیم خاکویی مدیرعامل و سهامدار شرکت سردخانه جنرال ورهاوس

- آقای عباس امیرانتظام

در این شرکت هیچ‌گونه حسابی ندارند.

این صورت ظاهر یک نامه رسمی بدون تاریخ است که نویسنده در ظاهر گفته است این سه نفر در این شرکت سهام ندارند.

اما نویسنده با نوشتن این نامه دو عقیده و ایده را در خواننده و شنونده القا می‌کند:

۱ - امیرانتظام شریک یک یهودی است.

۲ - امیرانتظام سهامدار شرکت جنرال ورهاوس است، یعنی مستکبر است، ظالم است.

خب حالا دقیقا توجه فرمایید. می‌گوید: آقایان بهروز اهوبیم فرزند ابراهیم و عباس امیرانتظام و ابراهیم خاکویی مدیرعامل و سهامدار شرکت سردخانه جنرال ورهاوس در این شرکت حسابی ندارند.

نگفته است که سهامداران این شرکت، که امیرانتظام هم سهامدار آن باشد. این سه اسم که هیچ ارتباطی با هم ندارند، یکی هموطن یهودی است، یکی مدیرعامل و سهامدار شرکت جنرال ورهاوس و یکی امیرانتظام، با این ظرافت این سه اسم در کنار هم قرار داده شده‌اند تا همکاری امیرانتظام و یک یهودی و یک سرمایه‌دار را القا کند و سرمایه‌دار بودن امیرانتظام را نیز در ذهن خواننده حک نماید. در حالی که ملاحظه فرمودید که این سه نفر هیچ ارتباط و وجه اشتراکی ندارند جز اینکه هر سه نفر، مرد هستند و می‌شود عنوان آقایان را برای اتصال نام آنها به هم به کار برد! من از دادستانی دادگاه انقلاب اسلامی تقاضای تعقیب تهیه‌کننده این نامه بدون تاریخ شرکت پس‌انداز مسکن گرگان را دارم. به مطلب دوم توجه بفرمایید که خیلی جالب است که استناد نماینده محترم دادستانی دادگاه انقلاب بر چه پایه و اساسی بوده است. من واقعا نمی‌دانم با چه زبانی از آیت‌الله محمدی گیلانی تشکر کنم که ایشان این اوراق را در اختیار من می‌گذارند، تا به من امکان دفاع داده شود. توجه فرمایید خیلی اهمیت دارد. سه برگ فتوکپی نامه خانم مونیکا حقانی است که به بانک بازرگانی شعبه محمودیه، به فارسی نوشته شده است و وجود امضای انگلیسی زیر نامه گویای این حقیقت است که ایشان آمریکایی یا انگلیسی هستند و نام فامیل حقانی را به دلیل ازدواج با یک ایرانی به نام حقانی به دنبال اسم انگلیسی خودشان دارند. خانم حقانی به بانک بازرگانی درباره سپرده‌های خودشان که جمع مبلغ آن بالغ بر ۱۳۸.۹۵۰.۰۰۰ ریال است، نامه‌ای را که دیگری نوشته و ایشان امضا کرده فرستاده است. در دو نامه ضمیمه که آقای صادق بهداد وکیل دعاوی ایشان به بانک بازرگانی نوشته، تقاضای بهره برای سپرده‌های ۱۴۰میلیون ریالی خود را کرده است. در این سه صفحه کوچک‌ترین اثری از نام امیرانتظام یا ازدواج یا هر نسبتی با من وجود ندارد. از ریاست محترم دادگاه سوال می‌کنم که چه دلیلی برای واردکردن این نامه‌ها در پرونده من بوده، با توجه به اینکه نماینده محترم دادستانی به اصرار ارقام نجومی این سپرده‌ها را قرائت می‌فرمودند؟!

صاحب سپرده‌ها، خانمی است خارجی که با یک هموطن ایرانی ما ازدواج کرده و ثروتی هم دارد، چه رابطه‌ای بین این خانم همسردار و ثروتمند با پرونده امیرانتظام وجود دارد؟! فکر نمی‌فرمایند، قرائت چنین نامه‌ای در یک محکمه اسلامی علاوه بر لطمه بر حیثیت خانواده حقانی و حیثیت خانواده من، باعث لطمه به اعتبار این دادگاه شود و آیا وظیفه همه علاقه‌مندان این انقلاب نیست که از تکرار این نوع مطالب خودداری نمایند؟