اختلاف بر سر دستمزد

گزارش ارسالی از تهران به وزارت امور خارجه فرانسه به بهانه بررسی بیماری‌های مظفرالدین شاه دستمایه‌ای برای کالبدشکافی میزان تحصیلات ایرانیانی است که برای آموزش پزشکی به اروپا رفته‌اند. این گزارش البته نگاه بدبینانه به ایران دارد و معتقد است که آنها خوب درس نخوانده‌اند... . در اثر نقرس موروثی وضعیت جسمانی ولیعهد بسیار ناخوش و اسفناک است. عضله‌های قلب وی از بین رفته و دانه‌های قرمز روی جدار یکی از کلیه‌ها پیدا شده است. همه این بیماری‌ها زندگی‌اش را در آینده نزدیک به خطر خواهد انداخت. امکان دارد در اثر خون‌ریزی مغزی یا عارضه ادراری جان خود را از دست بدهد.

در هر صورت مسلم است که به لحاظ جسمانی و از نظر هوش و حواس به طور قابل‌توجهی ضعیف شده است. احتمالا در حدود ده سال دیگر کار ولیعهد تمام خواهد شد.

یک پزشک ایرانی و یک پزشک انگلیسی ولیعهد را تحت معالجه و درمان دارند و به نظر می‌رسد که آنان به جای اینکه کوشش کنند تا نقرس مزمن وی را درمان بخشند و به جای اینکه رژیم غذایی و عادت‌های غذایی او را تغییر دهند بر عکس نگران و درصدد کاهش دادن دردهای جسمانی و علاج بیماری‌های بحرانی وخیم او هستند.

۳- طهران: ۱۸ مارس ۱۸۹۹

از سفیر فرانسه در ایران به آقای وزیر امور خارجه

با نامه‌ای که به تاریخ ۱۵ ژانویه گذشته مفتخرم ساختید و برایم ارسال نمودید به خوبی دریافتم که در آن از این جانب تقاضا کرده بودید تا بررسی کنم تا چه حد امکان‌پذیر است که رضایت خواسته‌های مالی دکتر اشنایدر مربوط به پایین بودن مواجبی که دولت ایران به وی می‌پردازد برآورده شود.

به محض رسیدنم به طهران مساله مالی دکتر اشنایدر مورد ملاحظه ام قرار گرفت و به نظرم مناسب آمد که برای رسیدن به یک نتیجه مفید بهتر می‌باشد که در انتظار گرفتن وامی نمانیم، زیرا مذاکرات آن به زمان طولانی نیاز دارد.

خوشحالم که می‌توانم به عرض عالیجناب برسانم که امروز برای جلب رضایت خواسته‌های مالی دکتر اشنایدر در شرف تنظیم یک قرارداد هستم که هم حیثیت اخلاقی وی را در نظر می‌گیرد و هم در عین حال به وی اطمینان خاطر می‌دهد که از گرفتن یک حقوق مناسب برخوردار خواهد شد که امیدوارم موافقت عالیجناب را دریافت کنم.

در طی یک گفت‌وگوی صمیمانه‌ای که اخیرا با سردار اعظم داشتم با همدیگر به این توافق رسیدیم که دکتر اشنایدر با حفظ سمت خود به عنوان پزشک مخصوص شاه همچنین به ریاست صحیه قشون ایران منصوب خواهد شد. پیشنهادی در این راستا باید به حکم هیات وزیران ایران واگذار شود؛ بنابراین فقط بررسی برخی از مسائل جزئی مثل مبلغ افزایش حقوق دکتر اشنایدر که اصل آن مورد قبول قرار گرفته برایم باقی خواهد ماند. به نظرم حقوق وی باید دو برابر شود به نحوی که به وی بین ۲۵ الی ۳۰ هزار فرانک حقوق بپردازند. سرویس صحیه قشون (به مفهومی که در اروپا دارد) تاکنون در قشون ایران وجود نداشته است. کارمند ایرانی مامور مشاغل ریاست صحیه قشون به فکر این می‌باشد که پول هنگفتی به جیب بزند و برای خود اختلاس کند بدون اینکه نگران سلامت سربازان باشد از همین رو منصوب شدن دکتر اشنایدر به این ریاست می‌تواند از این گونه سوءاستفاده‌ها جلوگیری به عمل آورد و بخش پزشکی قشون ایران را سروسامانی بخشد. وانگهی وی قادر به تعلیم و پرورش دانشجو در این زمینه است و از این به بعد تنها فردی است که از اوضاع بهداشت و بیماری‌های واگیر در ایران آگاهی کامل دارد و می‌تواند برای مقابله با این بیماری‌ها در اروپا به ما یاری برساند. خلاصه اینکه، دکتر اشنایدر به من گفت که از یک توافقی که وی را از دربار ایران دور نگه نمی‌دارد ابراز خرسندی می‌کند، خاصه اینکه مشاغل جدیدش به وی حق ورود آزادانه به دربار ایران را می‌دهد و می‌کوشد به تمام دسیسه‌های گوناگونی که زمانی او را مورد اتهام قرار داده بود، پایان بخشد. در مورد به تاخیر افتادن حقوقش که دولت ایران به وی بدهکار است، کافی بود که من به طور جدی با سردار اعظم جهت پرداخت قسمت بیشتری از آن مشورت کنم که از این بابت هم چندان نگرانی ندارم. تمام این موارد گوناگون به عالیجناب نشان می‌دهد که مسائل به سود پزشک کشورمان در ایران پیش می‌رود و مدتی است که وی مورد استقبال دربار ایران قرار گرفته است که شما را در جریان آن قرار داده بودم.