گروه تاریخ اقتصاد- مذاکرات دارالشورای ملی روز یکشنبه ۲۷ بهمن۱۲۸۵ شمسی با قرائت نظامنامه بلدیه و چند مورد دیگر چنین ادامه می‌یابد: رییس: اعضای انجمن قانون‌نویسی تصور کردند که متمم اصول قانون اساسی نوشته شده حاضر می‌شود که امروز قرائت شود. نظامنامه برای مجلس بلدیه نوشته شده امروز آن خوانده شود. مساله دیگر مواجب مستخدمین است که تشکی کرده‌اند صورت آن را هم نوشته‌اند در مجلس مطرح مذاکره شده به تصویب اعضای مجلس اصلاح شود. (همه گفتند خیلی خوب است و شروع به خواندن نظامنامه بلدیه شد، در فصل اول در خصوص اینکه بلدیه حق رسیدگی و تاسیس بعضی ادارات شهری دارد مثل کتابخانه‌ها و قرائت‌خانه‌های عمومی و دواخانه‌ها، تیاترها و موزه‌خانه‌ها و غیره مذاکره شده، (جمعی گفتند لفظ تیاتر نوشتن هیچ صحیح نیست.) بحرالعلوم: خیلی غریب است که این نظامنامه را با نوشتن این طور الفاظ به مجلس فرستاده‌اند که قرائت و تصحیح شود. حاجی محمد اسمعیل آقا: ضرری ندارد تیاترهایی هستند که به جهت وعظ و تربیت و آگاه کردن مردم تشکیل می‌یابد. حاج شیخعلی: بسیار خوب ولی باید به لفظ و عبارتی نوشت که اشاره به این ترتیب داشته باشد و این‌گونه الفاظ در این مجلس محترم نباید مذاکره شود. بحرالعلوم: موزه خانه هم فایده ندارد. میرزاابوالحسن خان: چرا آثار کهنه را در آنجا می‌گذارند، باعث بصیرت مردم و فایده زیاد است. رییس: عیبی ندارد و این یک لفظ (تیاتر) هیچ نوشته نشود، بهتر است. درباره معارف گفت‌وگو شد که طوری نمایند عمومیت داشته باشد، حتی در دهات هم اسباب معارف فراهم شود. رییس: خوب است در این موقع یک توضیحی بشود این انجمن بلدیه که منحصر در شهرها نیست، بلکه اهالی بلوکات و دهات و قصبه‌ها و شهرهای کوچک هم می‌توانند از روی قاعده تاسیس انجمن بلدیه نمایند. منتها در دهات و بلوکات احتیاجشان کمتر است و در شهر بیشتر؛ ولی اگر همه یک مجلس باشد آن وقت عوارض‌های لازمه از شهری و دهاتی یکسان گرفته می‌شود، پس نسبت به دهات زیادتر گرفته شده و به آنها ظلم خواهد شد و حال اینکه احتیاجاتشان کمتر است. در این صورت باید مجلس دهات و بلوکات با مجلس بلدیه شهر تفاوت داشته و از هم جدا باشند که هر یک به قدر حاجت خود تاسیس انجمن بلدیه نموده و عوارض بدهند. حاج شیخعلی: این نظامنامه از منشآت است یا ترجمه؟ رییس: ترجمه است؛ ولی باید در مجلس تصحیح و تنقیح شود. آقا میرزا فضلعلی: تکلیف انجمن بلدیه آن است که در احتیاجات و آسایش مردم و نظم بلدیه جلب نظر کند نه جلب منفعت این پول‌هایی که جمع می‌شود به مصارف مهمه خرج شود، ولی از این نظامنامه معلوم نیست که این انجمن بلدیه برای جلب منفعت است یا دفع ضرر و فعلا به همه مردم سخت می‌گذرد. رییس: اینهایی که شما می‌گویید تکلیف نظمیه است که جزو قانون وزارت داخله است و برای حکام و نظمیه وغیره نوشته می‌شود و ترتیب داده خواهد شد. ان‌شاءالله بعد از عاشورا تمام شده قرائت می‌شود. مقصود شما در اینجا به عمل خواهد آمد. آقا میرزا فضلعلی: این نظامنامه است یا قانون بلدیه ؟ رییس: هم نظامنامه است و هم قانون. آقا میرزا فضلعلی: پس این عوارضاتی که گرفته خواهد شد از روی چه میزان خواهد بود. رییس: این عوارضات هم جزو مالیات است و کلیه عمل مالیات باید در مجلس شورای ملی مذاکره شده هر طور تصویب کردند از همان قرار باید دریافت دارند پس از خوانده شدن نظامنامه بلدیه قرار شد نسخه‌های متعدد نوشته شود و به همه اعضای مجلس بدهند که به دقت ملاحظه نموده ایرادات خودشان را یادداشت کنند که در قرائت دوم از رویه بصیرت تنقیح شود. در باب فروش اطفال قوچانی می‌فرمایند در این خصوص اسناد در وزارت خارجه هست. وقوع این مساله صحت دارد و احکامی هم در این باب صادر شده و مطرح مذاکره بود؛ ولی امروزه آن شدت را ندارد. حاج شیخعلی: این تعدیات از طرف حکومت است یا مباشرین؟ رییس: حکومت پول می‌خواهد لابد رعیت هم باید فرزند خود را فروخته تهیه پول برای حکومت نماید و تلگرافی هم در این خصوص از عشق‌آباد کرده‌اند، خوانده شود. آقا سید محمد تقی: تلگراف را قرائت نمودند که خلاصه مضمون آن این است: اگرچه از شاهد کسی قسم نمی‌خواهد ولی ما ایرانیان مقیم عشق‌آباد که پنج هزار نفر هستیم به شرف و دین و اسلام قسم یاد می‌نماییم و خداوند را به شهادت می‌طلبیم که به چشم خود دیدیم که اطفال قوچانی‌ها را در عشق‌آباد مثل گوسفند و سایر حیوانات به ترکمان‌ها می‌فروختند و کسی نبود دادرسی نماید و درخصوص بانک ملی هم کمال همراهی را داریم. حاج سید عبدالحسین: این نحو کارها بیست و چهار سال است که در صفحات خراسان متداول است و این هم بر دو قسم است؛ یکی اینکه حکومت پول می‌خواهد لابد رعیت اطفال خود را فروخته تهیه پول می‌کند دیگر اینکه جمعی هستند کارشان همین است؛ ولی اینها کم هستند باید این امور اصلاح شده و به داد مظلومین رسیدگی شود. آقا میرزا ابوالحسن خان: در صورتی‌که آقا میرزا محمود عنوان کرده آن شخص اینجا حاضر است و باعث این کار شده باید خواست و به مجازات برسد. آقا میرزا محمود: سردار مفخم قوچانی اینجا حاضر است و خودش در حقیقت حاکم مستقل بوده است باید از او مواخذه شود. آقا میرزا ابوالحسن خان: از وزیر داخله بخواهیم شخص معین نشود. هم از مباشر هم از حکومت استرداد اطفال خواسته شود و هر کس باعث این کار شده به مجازات برسد. آقا سید مهدی: معلوماتی دارم. شخص سابق الذکر قانونی وضع کرده و سند هم در دست هست که در اطراف گناباد و بجنورد وغیره هر کس متوفی شود خانه او را مهر کرده و اموالش را ضبط می‌کردند و به اسم عشر گرفتن دو عشر، عشر می‌گرفتند (جمعی گفتند این عمومیت دارد منحصر به آنجا نیست.) آقا سید محمد تقی: امروز هم نتیجه داد و قرار شد به وزیر داخله از بابت فروش اطفال قوچان رقعه نوشته شود.