مالیه باید به تصویب مجلس باشد
گروه تاریخ اقتصاد- مذاکرات نمایندگان دارالشورای ملی در روز پنج‌شنبه، 13 تیرماه1286 شمسی، حول موضوع اغتشاشات محلی که کم‌کم به حلقه‌هایی سراسری و زنجیره‌ای در کشور تبدیل شده است و نگرانی وکلا و وزرا در این باره و بحث به مقاطعه گذاشتن تلگرافخانه و... شکل گرفته است که خلاصه آن ‏را در زیر می‌خوانید:
آقا سید محمد‌تقى: مساله مهمى است که باید جلوگیرى شود. گویا خبر کرده‌اند که فردا خلق با اسلحه به مسجد شاه بروند، در این مواقع حتى‌الامکان باید از فتنه جلوگیرى شود.
آقا شیخ حسین: معلوم نیست که ملت می‌خواهد کارهاى شرارت‌آمیز بکند، البته آنها هم مسلمان هستند به‌واسطه آن تلگراف به هیجان آمده‌اند، آنقدری‌که ملت از مجلس فرمانبردار است از وزارت داخله نیست! هرگاه متفق هستید، اعلانى از طرف مجلس بشود که ملت اقدامى نکنند تا خود مجلس به تدابیر عملى رفع این غائله بکند.
حاج سید عبدالحسین شهشهانى: این مطلب صحیح و پسندیده است، ولى باید فهمید که چطور ‌باید مجلس از این فتنه جلوگیرى کند آیا اشخاصى که از طرف وزارت داخله و حکومت متصدى کار هستند و باید جلوگیرى کنند، آنها باید رفع کنند یا اینکه واگذار به مجلس کنند و مجلس را به این جزئیات مشغول نمایند؟
حسام‌الاسلام: اینکه دوستان شیخ به ایشان نسبت می‌دهند که شیخ درد دین دارند خلاف است؛ چون شیخ اجرت گرفته یا باید کار را به انجام رساند یا اینکه باید ترتیبات روحانى مجلس به کلى به ایشان واگذار شود.
احسن‌الدوله: بنده تا حال حماله‌الحطب شنیده بودم؛ مصداقش را دیدم وکلا هستند. در انجمن عرایض تا حال چهار دفعه تظلمات این مردم راجع به بعضى وزارتخانه‌ها شده جواب نداده‌اند، از طرف دیگر کارهاى فوق‌العاده هم می‌کنند و کارى از مجلس کم نکرده، مى‌افزایند.
صدر نطنزى: تاکنون به تجربه معلوم شده است که هر وقت از مجلس اخطارى شد که فلان جا را اصلاح نمایند، به مسامحه می‌گذرانند تا بعد از آنکه آنچه را باید نشود شده و خلق دست کشیدند آن وقت می‌نویسند اصلاح کردیم، در فقره حضرت عبدالعظیم هم همین طور است.
مستشارالدوله: نه این است که وزارت داخله در این باب ساکت باشد دیروز در کمیسیون مالیه بودیم معاون وزارت داخله را خواستند و خیلى صحبت شد، دیشب در شمیران خدمت آقاى آقا سیدعبدالله مجتهد بودند و درصدد برآمده بالاخره قرار شد که دو نفر یکى ازطرف علما به‌طور نصیحت و یکى از طرف دولت به‌طور تهدید بروند و به شیخ اظهار کنند که عجالتا بودن در اینجا صحیح نیست، چندى بروید به ییلاق تا رفع این غائله بشود، البته حالا اقدامات لازمه را خواهند نمود.
آقا سید حسن تقى‌زاده: معنى مساوات این است که تمام افراد مردم در کار خوب و بد مساوى باشند، هر که خوب کرد خوب باشند وهر که بد کرد، بد. سابق بر این هرگاه یک حمالى یک کار بدى می‌کرد او را میرغضب می‌گفتند، ولیکن این مرد با این مفسده‌هایى که برپا کرد هنوز امر مشتبه است و پاره‌ای ملاحظات می‌شود آن مساله قزوین آن مساله زنجان و جاهاى دیگر پس ملاحظه بی‌خود است! باید مفسدین را دفع و فتنه را رفع نمود.
محقق‌الدوله: مدتى است که جمعى از اهالى نظام در اینجا متظلم و متحصن هستند و از ترتیب وزارت جنگ هم مسبوق هستیم، خوب است اخطارى به وزارتخانه‌ها بشود که این بیچاره‌ها را آسوده نمایند.
حاجى محمد‌تقى: تکلیف فردا چیست؟ خوب است زودتر اطلاع بدهند که فردا بازارها را باز کنند و اقدامى نکنند تا از طرف علما و دولت رفع این غائله بشود.
رییس: خوب سى نفر از وکلا از اهل بازار هستند، انجام این کار در عهده آنها است که جلوگیرى نمایند.
حاج محمد‌تقى: تا مجلس تمام شود دیر می‌شود! خوب است زودتر اطلاع داده شود.
آقا سید محمدتقى: ضرر ندارد چند نفر از وکلا بروند و به بازار اطلاع بدهند که فردا بازار را باز کنند.
آقاحسین‌قلى: خوب است جارچى برود، خبر کند.
حاج محمد‌ابراهیم: جارچى نمی‌رسد من هم نخواهم رسید که به صنف بازار اطلاع بدهم، خوب است لایحه نوشته شود که فردا روى منبر خوانده شود و مردم متفرق شوند (گفتند لایحه نوشته شود و هم حالا به بازار اطلاع داده شود.)
وکیل‌التجار: به عقیده بنده به انجمن‌ها نوشته شود، خود آنها مردم را متفرق کنند.
رییس: نتیجه همین شد که چیزى از طرف مجلس نوشته شود به انجمن‌ها.
حاج محمد‌اسمعیل آقا: مادامی‌که از طرف دولت اخطار نشده که چنین تلگرافات شود، پست و تلگراف آزاد است.
صدیق حضرت: مالیه باید به تصویب مجلس باشد، ببینیم مجلس تصویب می‌کند که تلگراف‌خانه مقاطعه داده شود؟
رییس: مال امسال نیست؛ در دو سال قبل پنج ساله اجاره داده شده است، هرگاه سایر چیزهایى که پیش اجاره داده شده است تغییر می‌کند، این هم تغییر می‌کند.
صدیق حضرت: فرق نمی‌کند، باید نگذاشت که کلاه ملت را بردارند.