گفته‌ها - ۲۰ مهر ۹۲
گروه تاریخ اقتصاد- به‌رغم دست به دست شدن مکرر حکومت‌ها در ایران و تحولات عظیم در کشور و تسلط عناصر بسیار متفاوت از عالم و عامی، شهری و روستایی، بیگانه و خودی بر ایران باز روال حکومت‌ها همیشه همان بوده که مشهود است و اصول کار و مدار قرار آنها نیز به هیچ وجه تغییری نشان نداده است.
یعنی حکام ایرانی از هر منشاء و مبدأیی که بودند، به هیچ وجه در اصل حکومت فردی و استبدادی مطلقه اختلاف‌نظر نداشتند. انگار که مقدّر ایران و ایرانی از صدر تاریخ حکومت فردی مطلقه بود و هیچ حاکمی نیز خود و اعمالش را مستوجب پاسخگویی نمی‌شمرد. در مقابل نیز احوال مردم بود که تمامه تکلیف دیگری پذیرفته و باب چون‌وچرا را یکبار برای همیشه روی خویش بسته بود.
منبع: رضا شعبانی: مبانی تاریخی اجتماعی ایران
ص ۱۴۲.