گروه تاریخ و اقتصاد: چون ماژورنا پیر از راه گور سفید به فولاد محله رفته بود و جغرافیای آن راه تحقیق کرده بود، ما راه دیگری را انتخاب کردیم و پنج ساعت و بیست دقیقه کم از فیروزکوه حرکت کردیم و سه ساعت بعد در سمت شمال شرقی رودخانه گور سفید به گدوک شاه عباس رسیدیم پای گدوک کاروانسرا خرابه بود که می‌گفتند از بناهای شاه عباس کبیر است. راه از یک صحرای وسیعی بود که متدرجا ارتفاع پیدا می‌کرد ارتفاع اراضی فیروزکوه دو هزار و دویست و سی ذرع بود وقتی که پای گدوک شاه عباس رسیدیم، ارتفاع زمین به دو هزار و ششصد ذرع رسید. چاروادار و مکاری که زغال و چوب و غیره به طهران حمل می‌کنند، غالبا از این راه می‌روند. این راه از گدوک شاه عباس داخل دره تند می‌شود و از آنجا به جنگل مازندران می‌رود. ما در سمت راست گدوک از راه کوهستان واقع در سمت شرقی رفتیم و از چندین دهات مازندران عبور نمودیم. مازندرانی‌ها در فصل تابستان با گله و رمه خود به این دهات به ییلاق می‌آیند. لباس و وضع این دهات با وضع اهل دهاتی که تا آنجا دیده بودیم. تغییرات کلی داشت. مردان مازندرانی همه کلاه پوستی بزرگ در سر دارند و یک نیم تنه و شلوار تنگ دربر می‌کنند. و پا را با پاتابه مثل اهل شمال هندوستان کشمیر می‌پیچند و زنان آنان پیراهن قرمز ابریشمی و زیر جامه آبی رنگ می‌پوشند و روگیری در میان ایشان معمول نیست. چشمه‌کبود، قریه بسیار کوچکی است چشمه آب خیلی خوبی دارد و در آنجا به جز شیر و علف چیزی یافت نمی‌شود. راه کوهستان بسیار سخت است و کوه‌ها همه خشک هستند ولیکن در قلل جبال در سمت شمال جنگل مازندران نمایان است در حوالی چشمه‌کبود میوه به عمل می‌آید که موسوم است (به گل شوچر) که به زبان فرانسه آن را گروزی می‌گویند.

منبع: سفرنامه لیوتنان کلنل برسفرد لوات، از تهران تا استرآباد، ترجمه محمدحسن‌خان اعتمادالسلطنه

۱۸۸۲ / ۱۲۶۱ شمسی